Krajobraz Sawanny

SAWANNA- trawiasta formacja roślinna, strefy międzyzwrotnikowej  o klimacie gorącym z wyraźnie zaznaczoną porą suchą, trwającą od 3 do 9 miesięcy oraz porą deszczową. Sawanna: trawiasta formacja roślinna, strefy międzyzwrotnikowej o klimacie gorącym z wyraźnie zaznaczoną porą suchą, trwającą od 3 do 9 miesięcy oraz porą deszczową. Gleby laterytowe – charakterystyczne czerwone zabarwienie nadają im związki żelaza, glinu i manganu. Nazwy regionalne: zawan (z dialektów karaibskich), campo (Brazylia), llanos (Wenezuela).

Obszary sawannowe w Ameryce Południowej, Afryce, Azji i Australii. Sawanny występują na znacznych obszarach Afryki i Ameryki Południowej na północ i południe od strefy lasów równikowych, a także w Indiach, wschodniej Australii czy na pograniczu meksykańsko-amerykańskim. Obszary sawannowe w Ameryce Południowej, Afryce, Azji i Australii.

KLIMATOGRAM Na sawannach deszcze padają tylko latem (pora deszczowa), gdy słońce znajduje się wysoko na niebie, natomiast zima (pora sucha) jest bezdeszczowa. W porze suchej panuje bezchmurna, słoneczna pogoda i jest bardzo gorąco. W porze deszczowej temperatury powietrza są nieznacznie niższe. Im bliżej zwrotnika, tym krótsza jest pora deszczowa, a pora sucha dłuższa.

I. RODZAJE: Sawanna trawiasta, Sawanna krzewiasta, Sawanna drzewiasta.

Obszar trawiasty z domieszką drzew i krzewów. SAWANNA TRAWIASTA Obszar trawiasty z domieszką drzew i krzewów.

Zbiorowisko krzewiaste zwykle z domieszką drzew SAWANNA KRZEWIASTA Zbiorowisko krzewiaste zwykle z domieszką drzew

W porównaniu do pozostałych – więcej drzew. SAWANNA DRZEWIASTA W porównaniu do pozostałych – więcej drzew.

II. RODZAJE: Sawanna sucha, Sawanna wilgotna.

SAWANNA SUCHA Pora sucha trwa od 5-7 miesięcy. Opad roczny: 500-1000mm. Trawy (1m) i pojedyncze drzewa, np. baobaby. Drzewa i krzewy zrzucają liście w porze suchej. Na sawannie kolczastej pora sucha trwać może nierzadko kilka lat. Ilość opadów jest bardzo zróżnicowana, choć zasadniczo waha się od 200 do 500 mm na rok. W porze suchej częstym zjawiskiem są pożary, które odgrywają ważną rolę w kształtowaniu się tego biomu.

SAWANNA WILGOTNA Pora sucha trwa od 4-5 miesięcy. Opad roczny:1000-1500mm. Najbliżej równika. Wysokie trawy (5m) oraz grupy drzew tworzące lasy zrzucające liście w porze suchej. Lasy galeriowe.

FLORA Wilczomlecz kandelabrowy Akacja Piórówka Masłosz Parka Palma dum W szacie roślinnej dominują kępy sucholubnych traw (np. afrykańska trawa słoniowa dochodząca do 5 m wysokości). Na niektórych sawannach rosną nieliczne drzewa, np. akacje, baobaby, palmy, które zwykle zrzucają liście w porze suchej. Większe skupiska drzew występują tylko nad ciekami wodnymi tworząc tzw. lasy galeriowe. Rzadkie i równomierne rozmieszczenie drzew jest skutkiem konkurencji o wodę, eliminującej drzewa słabiej ukorzenione. W krajobrazie nie ma wyraźnej granicy między wilgotnym lasem równikowym a trawiastą sawanną. W strefie przejściowej w miarę posuwania się w stronę sawanny las staje się coraz rzadszy, a drzewa coraz niższe Masłosz Parka Palma dum Baobab

LASY GALERIOWE

FAUNA Zebra Struś Żyrafa Dik dik Sęp Hipopotam Hiena

LUDNOŚĆ SAWANNY I JEJ PROBLEMY Strefa sawann jest stosunkowo gęsto zaludniona; zamieszkują ją zarówno rolnicy jak i pasterze <nomadzi> - hodowla bydła; Masajowie. Ludność plemion afrykańskich zamieszkujących tereny sawanny zajmuje się przede wszystkim polowaniem, zbieractwem, uprawą roli i wspomnianą wcześniej hodowlą bydła. Uprawia się głównie kukurydzę, sorgo, proso, jam, bataty, ryż, trzcinę cukrową, rośliny strączkowe i banany. Jednak rolnictwo jest całkowicie uzależnione od pory suchej i wilgotnej. Życie ludzi utrudnia suchy klimat , częste pustynnienie terenu spowodowane nadmierną eksploatacją, oraz mucha tse-tse występująca na sawannie wilgotnej, która jako żywiciel pośredni przenosi wiele chorób np. śpiączkę afrykańską. Mamy tu do czynienia z niewystarczającą ilością jedzenia i wielką biedą. na terenach sawanny w odizolowanych plemionach jest największy wskaźnik zakażonych wirusem HIV i chorych na AIDS. Problemy: Suchy klimat, Mucha tse – tse, Głód i ubóstwo, AIDS. Polowanie, Zbieractwo, Uprawa roli, Hodowla bydła. Uprawiane rośliny: kukurydza, proso, sorgo, jam, bataty, trzcina cukrowa, rośliny strączkowe.

PARKI NARODOWE P.N. Amboseli P.N. Masai Mara P.N. Nairobi P.N. Serengeti P.N. Tsavo

SAFARI „Wielka Piątka” Na terenie wielu krajów afrykańskich znajduje się sporo specjalistycznych biur podróży, organizujących właśnie takie safari do licznych parków i rezerwatów. Podróżując samochodami terenowymi czy mikrobusami po wyznaczonych trasach, można poprzez otwierane ich dachy obserwować, fotografować i filmować wielkie stada zwierząt pasących się na rozległych, równinnych sawannach, być świadkiem okrutnych polowań drapieżników, podpatrywać godzinami naturalne zwyczaje i zachowanie zwierząt. Według napisanej konwekcji, safari uznaje się za pełni udane, jeśli jego uczestnik może zobaczyć całą „Wielką Piątkę” afrykańskich ssaków: lwa, geparda, słonia, nosorożca i afrykańskiego bawoła.

ZADANIA: Wyjaśnij jakie czynniki kształtują krajobraz sawanny. Wymień plemiona zamieszkujące sawannę. Na podstawie wykresu klimatycznego dla Bamako uzupełnij charakterystykę klimatu sawannowego: 1. Temperatura, 2. Opady. a) Temperatury wszystkich miesięcy w roku są ...................... (wysokie, niskie). Najcieplejszym miesiącem jest .................... . Jego temperatura przekracza ....................... . Najchłodniejszym miesiącem jest ........................... . Jego średnia temperatura wynosi ........... . b) Pory roku w klimacie sawannowym nie są związane z temperaturą lecz z ......................................... . c) Występują ....................... pory roku: - deszczowa, - sucha.

ZADANIA: Opisz wygląd sawanny: w porze suchej, w porze deszczowej. Ułóż 2 łańcuchy ilustrujące zależności pokarmowe na sawannie. Kolorem podkreśl producentów, niebieskim – konsumentów I rzędu, a czerwonym – konsumentów II rzędu. Rozwiąż krzyżówkę, a dowiesz się jaki gatunek małp żyje na afrykańskiej sawannie.    h  i p   o  p o   t  a m  1 g   e a  r  d  2  l e  w 3 e  n  4  b 5 t y  l  6  A  f  y  k 7 Pytania do krzyżówki: 1. Jeden z największych ssaków lądowych. 2. Najszybszy kot. 3. „Król” zwierząt. 4. Afrykański padlinożerca. 5. Charakterystyczne drzewo sawanny. 6. ............... gnu. 7. Kontynent położony po obu stronach równika.

PO LEKCJI UCZEŃ: - potrafi odróżnić krajobraz sawanny od krajobrazu pustynnego, - potrafi pokazać na mapie afrykańską sawannę (oraz obszary sawannowe na innych kontynentach) - interpretuje wykres klimatyczny, - wie jakie ludy zamieszkują sawannę oraz czym się zajmują; problemy związane z życiem na sawannie - charakteryzuje pory roku występujące na sawannie, - potrafi rozpoznać i wymienić kilka gatunków roślin i zwierząt charakterystycznych dla afrykańskiej sawanny, - umie ułożyć łańcuch pokarmowy z organizmów występujących na sawannie (dostrzega zależności pokarmowe), potrafi wskazać w łańcuchu pokarmowym: producentów pokarmu, konsumentów I i II rzędu.