Projekt EKOLOGIA - Powietrze - innowacyjny, interdyscyplinarny program nauczania przedmiotów matematyczno – przyrodniczych metodą projektu.

Zajęcia rozpoczęliśmy przeprowadzeniem AKIETY „Oceniamy stopień uciążliwości wybranych czynników w najbliższej okolicy” Po zebraniu potrzebnych danych, opracowaliśmy wyniki ankiet i stworzyliśmy gazetkę szkolną by rozpowszechnić wyniki naszych badań.

Ankieta wygląda następująco:

Wyniki ankiety w naszej grupie: *Inne: smród palonych liści/śmieci, uciążliwi sąsiedzi, prace drogowe powodujące korki.

Ochrona przed hałasem u źródła:. 1. Ingerencja w konstrukcję pojazdów, Ochrona przed hałasem u źródła: 1. Ingerencja w konstrukcję pojazdów, 2. Odpowiednia budowa arterii komunikacyjnych, 3. Mniej hałaśliwa ekspansja pojazdów, 4. Rozwiązania urbanistyczne: - ekrany przeciw dźwiękowe, - budowa obwodnic miast, - strefy ruchu uspokojonego, 5. Ochrona przed hałasem przemysłowym: - obudowy akustyczne maszyn, - zakładanie tłumików, - kabiny dźwiękoszczelne, - dobór mało hałaśliwych technologii.

Pierwszym tematem jaki omawialiśmy na kolejnych zajęciach był „HAŁAS WOKÓŁ NAS”: Poznaliśmy min: - pojęcie dźwięku – jest to wrażenie słuchowe spowodowane falą akustyczną rozchodzącą się w środowisku sprężystym (ciele stałym, cieczy, gazie). - jednostkę natężenia dźwięku: [dB] - budowę ucha wewnętrznego człowieka:

Dowiedzieliśmy się jakie skutki dla zdrowia człowieka może spowodować częste słuchanie muzyki przez słuchawki: - uszkodzenia słuchu - rozwój nadciśnienia tętniczego - choroby wrzodowe - zespoły nerwicowe - zaburzenia gospodarki hormonalnej

Poznaliśmy wpływ hałasu na morskie ssaki: - walenie, podobnie jak nietoperze, wykorzystują narząd słuchu do orientacji w przestrzeni. Umiejętność ta nazywana jest echolokacją. Aby korzystać z niej w środowisku morskim, słuch waleni musi być bardzo wyczulony. Potęgujący się wraz z rozwojem cywilizacji hałas (silniki statków, podwodne eksplozje, dźwięki towarzyszące wydobywaniu ropy itp.) ma bardzo negatywny wpływ na te zwierzęta. Szacuje się, że np. efektywny zasięg dźwięków emitowanych przez humbaki i płetwale błękitne, który w naturalnych warunkach wynosił kilka tysięcy km, na ruchliwych akwenach zmniejsza się dziesięciokrotnie. Wskazuje się również, że zaburzenia orientacji wywołane hałasem mogą być przyczyną wypadków masowego wpływania waleni na przybrzeżne płycizny.

Akcja ratunkowa przy stadzie wielorybów wyrzuconych na jedną z plaż przylądka Farewell (Nowa Zelandia).

Ciekawostka dotycząca hałasu: Ciekawostka dotycząca hałasu: - Prawdopodobnie najgłośniejszym dźwiękiem wyemitowanym na Ziemi w czasach historycznych był dźwięk towarzyszący wybuchowi indonezyjskiego wulkanu Krakatau w 1883 roku. Szacuje się, że towarzyszący mu poziom natężenia dźwięku wynosił 300-350 dB (dla porównania natężenie dźwięku przy wybuchu bomby atomowej wynosi 220 dB). Słyszano go aż w odległości 4325 km od miejsca wybuchu. (Po wybuchu dwie trzecie wyspy, na której znajdował się wulkan zniknęło).

Drugim tematem omawianym na kolejnych zajęciach był „ZAPACHY W NASZYM OTOCZENIU”: Zapach jest jednym z najtrudniejszych elementów do zmierzenia. Ze względu na fakt, iż powietrze o nieprzyjemnym zapachu zawiera mieszaninę różnych substancji zapachowych, praktycznie nie istnieje metoda analizy lub przyrząd , które umożliwiłyby zmierzenie i rozróżnienie tych składników. Standardową metodą pomiaru poziomu nieprzyjemnej woni jest metoda z wykorzystaniem ludzkiego zmysłu powonienia.

Charakterystyka zmysłu powonienia: Lotne zapachy są odczuwane poprzez nabłonek węchowy znajdujący się na górnej powierzchni wewnętrznej nosa. Cząsteczki zapachowe odbierane są przez miliony maleńkich, włoskowatych rzęsek które pokrywają nabłonek. Tylko mała część wdychanego powietrza dociera do nabłonka węchowego poprzez małżowinę nosową lub tylną część ust - gardła. Najlepszy kontakt występuje przy umiarkowanym wdychaniu (wąchaniu) przez 1 do 2 sekund. Pod koniec drugiej sekundy receptory przystosowują się do nowej stymulacji, każdy potrzebuje 5-20 sek. lub więcej aby w pełni przystosować się do nowego odczucia węchowego. Problemem jest to, że zapachy pokrywają powierzchnię czuciową, co ogranicza zdolność do rozróżniania poszczególnych rodzajów zapachów czy też różnic w podobnych zapachach. Przypadki całkowitej niezdolności do odróżniania zapachów (anosmia) są rzadkie, jednak niezdolność do odróżniania specyficznych zapachów jest powszechna.

Aparat węchu:

Zapach i Odór Zapach – wrażenie węchowe odbierane w wyniku działania chemicznego bodźców. Odór – przykry zapach, smród, fetor. - odór to też zapach tyle, że bardzo nieprzyjemny dla człowieka.

„ZAPACHY W NASZYM OTOCZENIU”: Powszechnie rozróżnia się 7 zapachów: - piżmowy (np. perfumy, kadzidła) - gnilny (np. zepsute jajka) - ostry (np. ocet, rozpuszczalniki) - kamforowy (np. naftalina) - eteryczny (np. środki do chemicznego prania „na sucho”, wosk pszczeli) - kwiatowy (np. róże, wszelkiego rodzaju kwiaty) - miętowy (np. miętowa guma do żucia)

„Badamy zapachy w terenie” - przeprowadzaliśmy kolejne zajęcia w terenie, mierząc intensywność zapachu w wytypowanym miejscu. Oto karta pracy:

Następnie zebraliśmy i zestawiliśmy wyniki pomiarów w tabeli:

Wykorzystując skalę intensywności w tabeli, obliczyliśmy średnią wartość zapachu według wzoru: Iśr = ((3 · x + 2 · y + 1 · z)) / 80 gdzie: x - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorów obserwacji o ocenie punktowej 3 w ciągu 5 minut, y - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorów obserwacji o ocenie punktowej 2 w ciągu 5 minut, z - liczba zanotowanych przez 4 obserwatorów obserwacji o ocenie punktowej 1 w ciągu 5 minut. Wynik naszej grupy to Iśr = 1,09.

Ciekawostki dotyczące zapachu: Człowiek rozróżnia zmysłem powonienia inną grupę związków niż owady. Związki „pachnące” dla owadów nie wywołują odczuć zapachowych u człowieka. Generalnie granica wyczuwalności związków zapachowych przez człowieka jest wyższa od obserwowanych u zwierząt. Powodem jest różnica w budowie narządu węchu u człowieka i zwierząt. Człowiek posiada 5 mld komórek węchowych na powierzchni 5 cm2, królik 100 mld komórek węchowych na powierzchni 60 cm2, natomiast pies 225 mld komórek węchowych na powierzchni 85 cm2.

Ciekawostki dotyczące zapachu: Przeprowadzone badania wykazały, że zapach kawy powoduje zwiększenie dokładności i szybkości pisana na klawiaturze komputera. Z kolei zapach czekolady powoduje wzrost szybkości wzrokowej. Oznacza to, że można przetwarzać informacje wzrokowe znacznie szybciej i dokładniej. Z tego względu zadania manualne wykonywanie są szybciej i bez błędów. Należy jednak pamiętać, że to zapach, a nie smak czekolady wpływa korzystnie na pracę naszego organizmu.

Kolejnym tematem omawianym na następnych zajęciach był „CZY ŚWIATŁO MOŻE BYĆ UCIĄŻLIWE?” Żyjąc w tzw. Cywilizowanym świecie, przyzwyczailiśmy się do wszechobecnego światła. Stało się ono dla nas niezbędnym i naturalnym elementem otoczenia do tego stopnia, że jego brak (związany np. z awarią) traktujemy jako kłopotliwą anomalię. Nie ma w tym oczywiście nic złego – światło jest cenną zdobyczą cywilizacyjną, która w dużej mierze umożliwiła rozwój ludzkości, jednak z biegiem czasu, gdy jest go coraz więcej, ujawniają się również negatywne skutki nadmiernego oświetlenia.

Zanieczyszczenie świetlne (nadmierne oświetlenie) - termin używany na określenie nadmiernego oświetlenia nocnego, obecnie zwłaszcza w miastach. "Zanieczyszczenie" tego typu utrudnia obserwację astronomiczną nieba oraz ma negatywny wpływ na faunę i florę naturalnie przystosowaną do życia w ciemności w czasie nocy. Może mieć również niekorzystne działanie na zdrowie człowieka.

Zanieczyszczenie świetlne Ziemi.

Wpływ światła na człowieka: SAD – sezonowa choroba afektywna - powoduje: - smutek, płacz, kłopoty z koncentracją, nadmierna senność, utrata zainteresowań, drażliwość, duży apetyt, nie chęć do działania, stronienie od ludzi, PMS. Jak się chronić?: - nie tłumić emocji, nie izolować się od ludzi, nie dążyć za wszelką cenę do perfekcji.

„Ciemne Niebo” Problemy ze sztucznym światłem w Polsce stają się coraz bardziej uciążliwe już nie tylko dla mieszkańców dużych aglomeracji, ale również ludzi zamieszkujących nawet małe wsie i miasteczka. Szczególnie problem ten zauważają obserwatorzy nocnego nieba oraz nocnej fauny, publikując coraz bardziej niepokojące informacje na różnorodnych forach internetowych, fachowych periodykach, w organizacjach tematycznych, przy okazji różnych imprez naukowych itp. Jednocześnie brak norm polskich regulujących zanieczyszczenie światłem w połączeniu z niewłaściwą polityką oświetlenia ulic (błędne przekonanie, że czym większa strata energii tym większe zyski dla elektrowni) spowodowały, że różne środowiska społeczne postanowiły zrobić pierwsze kroki w kierunku poprawny stanu nocnego nieba nad Polską.

opracowanie odpowiednich wzorów latarni do oświetlania ulic. „Ciemne Niebo” W kilku punktach wytyczono główne postulaty i idee programu mające na celu ochronić polskie dziedzictwo jakże cenne z punktu widzenia historii i osoby Mikołaja Kopernika. Główne wytyczne tego programu są zgodne z profilem działalności Międzynarodowej Organizacji Ciemnego Nieba (IDA): opracowanie odpowiednich wzorów latarni do oświetlania ulic.

„Ciemne Niebo” nawiązywanie porozumień z lokalnymi władzami w kwestii czasowego wygaszania oświetlenia ulicznego. wymiana tradycyjnych latarni na inteligentne oświetlenie ulic w miejscach gdzie prowadzi się np. systematyczne obserwacje astronomiczne z udziałem dużych grup zainteresowanych. zbiórka funduszy na zakup i wymianę oświetlenia w wybranych miejscach. ogłaszanie corocznych konkursów grantowych na innowacyjne rozwiązania pomagające chronić ciemne niebo w Polsce. poszukiwanie partnerów instytucjonalnych do programu "CN" zarówno w Polsce jak i za granicą. promocja programu w mediach.

„Ciemne Niebo” 1. Dlaczego należy chronić ciemne niebo w Polsce? - ponieważ jest ono dobrem naturalnym, tak jak ojczysta fauna i flora, - gdyż poprzez jasne niebo nie jesteśmy w stanie dostrzec gwiazd na niebie, - bo obserwacja nieba ma w Polsce podłoże historyczne – Mikołaj Kopernik, - dlatego że astronomia to nauka przyszłości, którą należy rozwijać w Polsce, - bowiem odpowiednie oświetlenie zwiększa komfort podróży nocą, - otóż dobrze zaprojektowane oświetlenie uliczne przynosi duże oszczędności! 2. Jakie są główne problemy ze sztucznym światłem w Polsce? - odkryte latarnie uliczne świecące na boki i w niebo, zamiast tylko w dół, - halogeny hipermarketów świecące wyłącznie w niebo, - brak oszczędności w postaci nocnego przygaszania oświetleń ulic, - niepotrzebne skomasowanie sztucznego światła w jednym miejscu, - zbędne pozostawianie nocnego światła przed domami na stałe. 3. Jakie są sposoby ochrony ciemnego nieba w Polsce? - przygaszanie oszczędnościowe ulic np. od godz. 0:00 do 3:00 w nocy, - montowanie osłon bocznych na istniejące już latarnie uliczne i przydomowe, - likwidowanie zbędnych źródeł sztucznego światła w sposób zgodny z prawem, - montowanie fotokomórek czułych na ruch w przydomowych oświetleniach, - edukacja społeczeństwa w zakresie waloru jakim jest gwieździste niebo. 4. Jaka jest strategia ochrony ciemnego nieba w Polsce? - powołanie ogólnokrajowego Programu „Ciemne Niebo”, - wydanie materiałów informacyjnych i edukacja społeczeństwa, - utworzenie stabilnego funduszu „Ciemnego Nieba” i zbiórka środków, - zbieranie wniosków od instytucji i grup chcących poprawić stan oświetlenia, - rozdzielanie grantów i dotacji na ochronę ciemnego nieba w Polsce.

„Ciemne Niebo”

Mapa zanieczyszczenia świetlnego Polski

Jeden z przejawów zanieczyszczenia światłem Jeden z przejawów zanieczyszczenia światłem. Zdjęcie wykonane na wyspie Teneryfa.

Ciekawostki dotyczące oświetlenia : Świąteczna iluminacja wydaje się być przyjemnym i mało szkodliwym zwyczajem, jednak decydując się na nią, dobrze jest odpowiedzieć sobie na kilka pytań. Jaki jest koszt takiego działania dla mojej kieszeni? Jaki jest koszt dla środowiska? Czy nie będę przeszkadzać moim sąsiadom? (Można sobie wyobrazić, że oprócz świateł do instalacji dołączone jest również urządzenie wygrywające świąteczne kolędy!) Czy efekt jest na tyle świetny, że warto „iść na całość”?

Ciekawostki dotyczące oświetlenia : Kiedy trzęsienie ziemi spowodowało awarię prądu w Los Angeles w 1994 roku, zaniepokojeni mieszkańcy dzwonili pod numery alarmowe, mówiąc, że zauważyli dziwną „ogromną srebrzystą chmurę” na niebie. W rzeczywistości, w naturalnych ciemnościach, będących rezultatem awarii, po raz pierwszy zobaczyli oni Drogę Mleczną.

Droga Mleczna

Dziękujemy za obejrzenie naszej prezentacji. Nasz Zespół Martyna Kołodziej, Monika Kubasiewicz, Marta Pałamarczuk, Klaudia Linda.