Efektywne płatności jako fundament rozwoju gospodarki Jacek Rapcia Wiceprezes Zarządu Warszawa, dnia 14 marca 2012 roku

Rozwój gospodarki a obrót bezgotówkowy Zakres stosowania obrotu bezgotówkowego stanowi jeden ze wskaźników poziomu rozwoju gospodarczego każdego kraju W Polsce, mimo intensywnych działań podejmowanych na rzecz rozwoju nowoczesnego systemu płatniczego, nadal utrzymuje się wysoki poziom płatności dokonywanych w formie gotówkowej – szacuje się, że 9 na 10 płatności dokonywanych jest w formie gotówkowej Poziom ubankowienia społeczeństwa nadal zależy od przełamania szeregu barier o charakterze społecznym, w tym przede wszystkim: barier psychologicznych (wieloletnie przyzwyczajenia, strach przed potencjalnymi problemami z kontrolą wydatków) czy braku wiedzy na temat funkcjonowania instrumentów płatniczych

Polski system płatniczy na tle UE i Strefy Euro* Liczba rachunków bankowych na 1 mieszkańca 0,99 1,19 Liczba transakcji kartami płatniczymi na 1 mieszkańca 22,11 62,50 *dane wg raportu NBP „Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów UE za 2010 rok”

Polski system płatniczy na tle UE i Strefy Euro* (2) Liczba terminali POS i imprinterów na milion mieszkańców 6 595 19 874 Liczba poleceń przelewu na 1 mieszkańca 38,46 49,05 *dane wg raportu NBP „Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów UE za 2010 rok”

Polski system płatniczy na tle UE i Strefy Euro* (3) Liczba transakcji instrumentami płatniczymi na 1 mieszkańca 61,20 181,42 Liczba poleceń zapłaty na 1 mieszkańca 0,59 54,70 *dane wg raportu NBP „Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów UE za 2010 rok”

Polski system płatniczy na tle UE i Strefy Euro* (4) W Polsce, wśród transakcji bezgotówkowych, dominują polecenia przelewu – 62,9% udział w liczbie dokonanych transakcji – przy czym na przestrzeni ostatnich 10 lat udział ten zmniejszył się o 21,4 p.p. na rzecz wzrostu płatności kartami Udział kart płatniczych w liczbie dokonanych transakcji wyniósł 36,1% Udział transakcji bezgotówkowych w ogólnej liczbie transakcji dokonanych kartami płatniczymi kształtuje się na poziomie 54,4% - karty nadal chętnie wykorzystywane są do podejmowania gotówki *dane wg raportu NBP „Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów UE za 2010 rok”

Polski system płatniczy na tle UE i Strefy Euro* (5) Analizując wskaźniki, dotyczące głównie obrotu bezgotówkowego, porównanie Polski z krajami Unii Europejskiej nie wypada korzystnie - w zakresie infrastruktury płatniczej Polska zajmuje jedno z ostatnich miejsc wśród krajów UE. Nieco korzystniej wypada porównanie w obszarze wykorzystania infrastruktury płatniczej oraz bezgotówkowych instrumentów płatniczych w liczbie transakcji dokonanych w pojedynczym terminalu POS Polska zbliża się do średniej w UE, w liczbie transakcji bezgotówkowych dokonywanych pojedynczą kartą Polska wyprzedza 11 krajów członkowskich, a w liczbie poleceń przelewu na 1 mieszkańca wyprzedza 10 krajów. *dane wg raportu NBP „Porównanie wybranych elementów polskiego systemu płatniczego z systemami innych krajów UE za 2010 rok”

Wpływ regulacji UE na sektor bankowy w Polsce Nowe ostrożnościowe regulacje europejskie Regulacje dotyczące wymogów kapitałowych i zarządzania ryzykiem BAZYLEA III Konsekwencje wprowadzenia regulacji pociągną za sobą wzrost kosztów finansowania, a także ograniczą akcję kredytową dla klientów Regulacje w zakresie obszaru płatności Dyrektywa PSD regulująca utworzenie Jednolitego Obszaru Płatności w Euro „SEPA” Konsekwencją będzie wzrost konkurencji sektora poprzez otwarcie rynku niebankowym dostawcom usług płatniczych

Konsekwencje regulacji UE, wyzwania dla banków Nowe podmioty na rynku usług płatniczych Nowe instrumenty płatnicze online Wzrost konkurencji w sektorze Koszty związane z implementacją Niższe przychody z usług płatniczych Wzrost kosztów świadczenia usług płatniczych Zwiększenie konkurencyjności sektora Poszerzenie oferty produktowej dla klientów Wdrożenie nowych, szybkich i bezpiecznych płatności jako alternatywy dla substytutów oferowanych przez podmioty niebankowe Konsekwencje:

KIR S.A. w odpowiedzi na potrzeby sektora Od 20 lat KIR S.A. wspiera kreowanie nowoczesnej i innowacyjnej gospodarki realizując bezpieczną i niezawodną elektroniczną wymianę informacji, szczególnie w zakresie rozliczeń międzybankowych. Do stabilnego rozwoju sektora nie wystarczy samo funkcjonowanie w warunkach silnej konkurencji. Potrzebne są także inicjatywy wspólne, zarówno w warstwie technicznej, jak i produktowej (standardy) czy legislacyjnej. Konsekwencje:

Systemy płatności prowadzone przez KIR S.A. System ELIXIR® umożliwia wymianę komunikatów rozliczeniowych przeznaczonych do obsługi uznaniowych i obciążeniowych instrumentów płatniczych oraz komunikatów nie podlegających rozliczeniu, przeznaczonych do przekazywania informacji oraz realizacji reklamacji i kontroli. System ELIXIR® to obecnie 50 uczestników bezpośrednich – pełne pokrycie sektora bankowego* 35-krotny wzrost liczby transakcji Liczba transakcji W 2011 roku Izba przetworzyła ponad 1,4 mld transakcji o wartości 3,6 bln złotych *liczone wg. rankingu „50 największych banków w Polsce” 2011 prezentowanego przez miesięcznik Bank

Systemy płatności prowadzone przez KIR S.A. EuroELIXIR to międzybankowy system rozliczeń płatności w walucie euro. Umożliwia on bankom rozliczanie płatności w euro zarówno w kraju, jak i w relacjach transgranicznych. System został dostosowany do standardów SEPA. System EuroELIXIR to obecnie 25 uczestników bezpośrednich – 81,4% pokrycia sektora bankowego* Liczba transakcji 14-krotny wzrost liczby transakcji W 2011 roku Izba przetworzyła blisko 8 mln transakcji o wartości 41,8 mld euro *liczone wg. rankingu „50 największych banków w Polsce” 2011 prezentowanego przez miesięcznik Bank

Systemy wspierające płatności w KIR S.A. PayByNet to system gwarantowanych płatności internetowych opracowany specjalnie na potrzeby handlu elektronicznego, będący obecnie najszybszym potwierdzeniem płatności w Internecie, dzięki któremu zamówienie może zostać zrealizowane od razu po wyrażeniu zgody klienta na przelew. Usługa typu EBPP - Electronic Bill Presentment and Payment (Elektroniczna Prezentacja i Płatność Rachunków) zorientowana na obsługę prezentacji i płatności rachunków za usługi o cyklicznym charakterze za pośrednictwem bankowości internetowej.

System rozliczeń płatności natychmiastowych Rozwój technologiczny oraz globalizacja obrotu gospodarczego wpływają istotnie na zmiany potrzeb klientów sektora bankowego i instytucji płatniczych – coraz silniej zaznacza się m.in. potrzeba realizowania płatności w czasie rzeczywistym Z przeprowadzonych badań rynku wynika, że ponad połowa (53%) respondentów byłaby skłonna skorzystać z usługi płatności natychmiastowych, przy czym 20% badanych wyraziło zdecydowaną chęć realizowania płatności w czasie rzeczywistym

Rozwój systemu Faster Payments - VocaLink W sektorze bankowym pierwsze rozwiązanie tego typu zaproponowała brytyjska Izba Rozliczeniowa VocaLink, która w 2008 roku uruchomiła w Wielkiej Brytanii system Faster Payments Pierwotnie system Faster Payments gwarantował realizację transakcji w czasie do 4 godzin. Obecnie transakcje realizowane są maksymalnie w ciągu 15 sekund, a system ten obsługuje także płatności mobilne (Immediate Mobile Payments). W ciągu dwóch lat działania tego systemu wolumen transakcji w relacjach międzybankowych, jak i wartość obrotów uległy podwojeniu. Płatności realizowane w czasie rzeczywistym obecnie stają się więc naturalnym kierunkiem rozwoju systemów płatniczych w Europie.

System rozliczeń płatności natychmiastowych Izba realizuje działania w zakresie wdrożenia Systemu Rozliczeń Płatności Natychmiastowych (SRPN) – banki będą mogły zaoferować klientom możliwość wysyłania i otrzymywania płatności w czasie rzeczywistym System SRPN stanowi infrastrukturę teleinformatyczną, która pozwala w wystandaryzowany sposób wymieniać przelewy pomiędzy Uczestnikami oraz realizuje funkcje związane z rozliczaniem płatności

System rozliczeń płatności natychmiastowych (2) W grudniu 2011 roku Krajowa Izba Rozliczeniowa S.A. uzyskała zgodę Prezesa Narodowego Banku Polskiego na prowadzenie Systemu SRPN, natomiast w styczniu 2012 roku podpisała z NBP umowę o prowadzenie rachunku powierniczego dla potrzeb SRPN w systemie SORBNET Zastosowany mechanizm rozliczania zleceń, działający w oparciu o rachunek powierniczy prowadzony przez NBP w systemie SORBNET, eliminacja ryzyka systemowego i kredytowego dla uczestników Systemu oraz możliwość składania bezpośrednich zleceń w trybie 24/7/365 to podstawowe cechy funkcjonowania Systemu Rozliczeń Płatności Natychmiastowych, które stanowią o innowacyjności wdrażanego przez KIR S.A. rozwiązania

Korzyści i nowe zastosowania Systemu SRPN Realizacja płatności możliwa w dniu wymagalności bez opóźnień - zminimalizowanie ryzyka naliczania opłat karnych (jednak zależnie od możliwości prawnych i technologicznych strony odbierającej) Realizacja płatności możliwa w dniu wymagalności bez opóźnień  zminimalizowanie ryzyka naliczania opłat karnych (jednak zależnie od możliwości prawnych i technologicznych strony odbierającej) Skrócenie czasu realizacji płatności, dostępność w trybie ciągłym, niezależnie od harmonogramu sesji rozliczeń systemu ELIXIR Natychmiastowy przelew na rachunek sprzedawcy przy zakupach internetowych  szybsza realizacja zamówienia Błyskawiczne zasilenie rachunku wybranej osoby w sytuacji awaryjnej: możliwość podjęcia gotówki przez odbiorcę natychmiast po nadaniu przelewu (np. bankomat) Płynne regulowanie zobowiązań pomiędzy kontrahentami/klientami dla klientów korporacyjnych

Oczekiwane efekty wdrożenia Systemu SRPN Zwiększenie konkurencyjności sektora bankowego Poszerzenie i uatrakcyjnienie oferty produktowej kierowanej zarówno do klientów detalicznych, jak i korporacyjnych w zakresie bezpiecznych i innowacyjnych usług transakcyjnych Dalszy rozwój systemu płatniczego Spadek poziomu płatności dokonywanych w formie gotówkowej – przełamanie części barier stanowiących o poziomie ubankowienia społeczeństwa System SYBIR System ELIXIR System SRPN

Dziękuję za uwagę Jacek Rapcia Wiceprezes Zarządu