Włochy

Mapa Włoch

Regiony Włochy podzielone są na 20 regionów (5 z nich na prawach szczególnych), 95 prowincji (z których 2 autonomiczne) i 8092 komun. Regiony: Abruzja, Apulia, Basilicata, Emilia-Romania, Friuli-Wenecja Julijska, Kalabria, Kampania, Lacjum, Liguria, Lombardia, Marche, Molise, Piemont, Sardynia, Sycylia, Toskania Trydent-Górna Adyga, Umbria, Valle d'Aosta, Wenecja Euganejska Stolica: Rzym (2 800 000 mieszańców) Duze miasta: Mediolan (1 700 000 mieszk.), Neapol (1 200 000 mieszk.), Turyn ( 1 000 000 mieszk.) Włochy należą do najludniejszych państw Europy (czwarte miejsce na kontynencie) o wysokiej, lecz zróżnicowanej gęstości zaludnienia. Na 1 km przypada średnio ponad 190 osób.

Po upadku Włoch w 1943 roku i aresztowaniu Benito Mussoliniego, Niemcy postanowili przywrócić władze lojalnym faszystom. Dlatego odbili Mussoliniego w spektakularnym ataku przeprowadzonym przez niemieckiego spadochroniarza Ottona Skorzenego i w bezpiecznym, bo dalekim od linii frontu, miejscu za jakie uznali miejscowość Salo, proklamowali Włoską Republikę Socjalną. Została uznana przez niewiele państw. Republika Salo, jak często nazywano to quasi-państwo, było w całości zależne od Niemiec mimo, że rządy oficjalnie sprawował tam Benito Mussolini. Po jego odbiciu przeprowadzono procesy tych, którzy zagłosowali za usunięciem duce od władzy po lądowaniu Aliantów na Sycylii (wśród nich stracony Galleazo Ciano, zięć Mussoliniego). RSI (skrót od włoskiej nazwy) nie odegrała większej roli militarnej. W miarę posuwania się aliantów na północ, faszyści mieli coraz mniejsza władzę. Spowodowało to wybuch powstania na terenie Republiki. Za jej koniec uznaje się śmierć Mussoliniego.

O Włochach Włochy, a raczej Republika Włoska (bo tak brzmi oficjalna nazwa), leżą na południu Europy, na Półwyspie Apenińskim, głęboko wcinającym się w Morze Śródziemne. Alpy, będąc jedną z największych atrakcji turystycznych zwłaszcza dla narciarzy, oddzielają Włochy od reszty Europy. Pad natomiast - najdłuższa rzeka Italii, przecina łukiem północ kraju, a łańcuch Apeninów dzieli wzdłuż cały półwysep. Kraj ten liczy ponad 57,5 miliona mieszkańców, zajmuje powierzchnię 301 268 km², razem z Sycylią i Sardynią, a jego stolicą jest Rzym. Na terytorium Włoch położone są dwa państwa: San Marino i Watykan. Jest tu wiele zarówno czynnych i wygasłych wulkanów, m.in. najwyższy w Europie - Etna (3323 m n.p.m.) i sławny Wezuwiusz (1277 m n.p.m.). Włochy z wielu powodów postrzegane są jako państwo wyjątkowe: od stuleci cenione za niepowtarzalną kulturę i romantyzm. Niewiele jest bowiem krajów mających równie wspaniałą  architekturę, bogate tradycje zarówno muzyczne jak i literackie, mnogość malowniczych krajobrazów oraz znakomite potrawy i wina. Godne podziwu jest też tempo rozwoju Włoch, bo od zakończenia II wojny światowej wysunęły się na czoło państw najbardziej rozwiniętych gospodarczo, zachowując jednocześnie wiele dawnych zwyczajów, tradycji i szacunku do dziedzictwa kultury wiejskiej.

Włochy są państwem różnorodnym i bogatym pod wieloma względami Włochy są państwem różnorodnym i bogatym pod wieloma względami. Jak pisał pewien włoski literat (Guido Piovene) „Italia zmienia się z kilometra na kilometr – nie tylko pod względem krajobrazu, lecz także usposobienia mieszkańców. Jest mieszanką nawyków, obyczajów, tradycji, dialektów i rozmaitych gustów”. Jednak odmienność ta pomiędzy Włochami różnego pochodzenia, zamieszkującymi wspólne, wielorodzinne kamienice czynszowe, nie jest powodem międzyludzkiej wrogości. Często mówi się nawet o dwóch osobnych Italiach: bogatej przemysłowej północy i biedniejszej, południowej, rolniczej części kraju.

6. Gdzie warto pojechać? Wśród wielu atrakcji turystycznych Włoch, nie można pominąć uroku samego Adriatyku oraz licznych lombardzkich jezior. Kto nie marzy o urlopie na upalnej plaży? Piękno tych okolic sławili twórcy oper: Verdi, Rossini, Bellini, upodobali je sobie także angielscy poeci romantyczni. Keats napisał, że „przyjeżdża się tu po to by podziwiać wyśnioną Italię i wielkimi łykami pić z „pucharu ciepłego południa””. W krainie jezior najczęściej odwiedzane są: 1. Jezioro Garda, jedno z najczystszych jezior Italii, będące równocześnie jednym z najbardziej znanych ośrodków windsurfingu i żeglarstwa w Europie. 2. Jezioro Como – cenione przede wszystkim za piękne położenie: jego brzegi okalają smukłe szczyty, a bogata roślinność dodaje uroku okolicznym pałacom i willom. Istnieje również możliwość zorganizowania sobie wycieczki górskimi szlakami w głąb lądu. 3. Lago d’Iseo i Lago Ledro – dwa pomniejsze jeziora stosunkowo mniej oblegane przez turystów, gdzie atrakcją są leżące pośrodku malownicze wysepki. 4. Maggiore – jezioro wprost obwarowane licznymi kurortami wybudowanymi w stylu fin de siécle’u.

Trudno nie wspomnieć o uroku włoskich miast takich jak uznawana za najpiękniejsze miejsce w Italii – Florencja, ale także Wenecja, Neapol, Turyn czy Mediolan. Ulicami Florencji przed wiekami spacerował niezmiennie zachwycony Stendhal; Browningowie wzdychali nad jej idyllicznym urokiem, zaś E. M. Forster w "Pokoju z widokiem" przeciwstawił jej południowe wdzięki anglosaskiej prostocie. I choć dziś legendarny czar Florencji ma nieco inny wymiar, to i tak jest ona częstym celem wycieczek. Nad miastem dominuje wieża ogromnej kopuły, wykonanej przez Brunelleschiego. Wenecja natomiast nosi przydomek „Serenissima” co oznacza „Najjaśniejsza” i jest to określenie w pełni zasłużone. Takie cuda architektury i kultury jak Palazzo Ducale, bazylika San Marco, Piazza San Marco (Plac św. Marka), most Rialto i pałaców nad Canal Grande, okazują się prawdziwym zapisem niezwykłej rzeczywistości. Goszcząc w Wenecji trzeba koniecznie przepłynąć po Canale Grande, jeśli nie gondolą to przynajmniej tramwajem wodnym vaporetto, odwiedzić Bazylikę św. Marka, Gallerie dell’Accademia i pospacerować uroczymi ulicami, przyciągającymi uwagę zwiedzających wystawami sklepowymi najbardziej znanych kreatorów mody ale też sklepików z pamiątkami, gdzie warto kupić znaną wenecką maskę karnawałową.

Niewątpliwą atrakcją Włoch jest Rzym i Watykan Niewątpliwą atrakcją Włoch jest Rzym i Watykan. Polacy często za cel obierają sobie wzgórza watykańskie, aby zobaczyć Papieża Jana Pawła II na środowej audiencji. Warto będąc tu odwiedzić Muzea Watykańskie i kaplicę sykstyńską z imponującymi freskami Michała Anioła, Rafaella, czy Botticcellego. Ciekawostką jest fakt , że jest ona zbudowana według wymiarów świątyni Salomona. Koniecznie należy wejść na kopułę zaprojektowaną przez Michała Anioła (Cupola). Podążając śladem Świętego Piotra powinniśmy się udać szlakiem najstarszej drogi Imperium czyli Via Appia Antica, która prowadzi do Rzymu. Przy tej drodze znajduje się mały kościółek Quo vadis domine? Wybudowany ponoć w miejscu, gdzie Apostoł Piotr spotkał Jezusa Chrystusa idącego do miasta.

Historia W starożytności prowincje Półwyspu Apenińskiego zamieszkiwały m.in.: ludy Etrusków, Ligurów, Italików. W VIII w. p.n.e. obszary południowe kolonizowali Fenicjanie i Grecy. W VII w. p.n.e. zdominowane przez Rzymian, którzy od 509 p.n.e. tworzyli republikę, później cesarstwo starożytnego Rzymu. Ostatni cesarz, Romulus Augustulus, został w 476 n.e. zdetronizowany przez germańskiego wodza pozostającego w służbie rzymskiej, Odoakra, który w 489 uległ z kolei najazdowi germańskich Ostrogotów pod wodzą Teodoryka Wielkiego. Teodoryk utworzył silne królestwo ze stolicą w Rawennie.

Klimat Klimat śródziemnomorski Klimat Klimat śródziemnomorski. W górach silnie zaznaczona piętrowość klimatu i środowiska. Okres letni gorący i suchy, zimy chłodne i wilgotne, z dużymi opadami deszczu, w górach śniegu. Średnia temperatura powietrza i średnie opady dla stolicy wynoszą: w styczniu 7°C i 76 mm, w lipcu 25°C i 14 mm. Średnia roczna opadów na terytorium kraju od 500 mm (Sardynia, Sycylia) do 3000 mm (Alpy). W okresie letnim pojawia się ciepły i suchy wiatr - sirocco.

Włochy po II wojnie światowej W czerwcu 1946, wraz z wyborami parlamentarnymi, odbyło się referendum, w którym większość Włochów opowiedziała się za ustanowieniem republiki. 1947 uchwalono republikańską konstytucję (weszła w życie 1 stycznia 1948). W okresie powojennym Włochy, na tle innych krajów europejskich, wyróżniały się brakiem stabilności politycznej (1945-1994 rząd zmieniał się 53 razy). Do 1963 w życiu politycznym dominowali chrześcijańscy demokraci kierowani m.in. przez A. de Gasperiego, którzy także później wchodzili w skład większości rządów koalicyjnych.

W wyborach z 1976 znaczącą siłą okazali się komuniści, którzy zdobyli przeszło trzecią część miejsc w izbie niższej parlamentu. Podejmowali oni próby utworzenia rządu koalicyjnego, który objąć miał chrześcijańską demokrację, socjalistów i komunistów. Do sformowania sojuszu nie doszło wobec zdecydowanego sprzeciwu chadecji. Po wyborach 1980 w parlamencie zawiązała się koalicja socjalistów z chadekami i republikanami. 1983 przywódca socjalistów B. Craxi został wybrany na pierwszego socjalistycznego premiera Włoch.