Misje zewnętrzne Wojska Polskiego w latach 1989 - 2011 Dr Sławomir Sadowski (Instytut Nauk Politycznych Uniwersytet Kazimierza Wielkiego)

Geneza misji pokojowych Idea operacji wojskowych, których celem było utrzymanie lub przywrócenie pokoju pojawiła się tuż po I wojnie światowej, kiedy to zwaśnione strony rozdzielone były siłami międzynarodowymi. Prusy Wschodnie – 1919 – 1920 Górny Śląsk – 1920 – 1922 Od 1945 r., w nowej prawnie uregulowanej sytuacji, na podstawie Karty Narodów Zjednoczonych misje pokojowe przywrócono po II wojnie światowej. Pierwszą misją pokojową ONZ było nadzorowanie wypełniania porozumienia rozejmowego pomiędzy Izraelem a Egiptem, Izraelem, Jordanią, Libanem i Syrią w 1948 r. (Operacja UNTSO ) Wojsko Polskie po raz pierwszy współorganizowało operację obserwacyjną w 1953 r. w Korei Pierwszą operacją pokojową z udziałem Polski było uczestnictwo w rozdzieleniu wojsk izraelsko – arabskich na Synaju w 1973 r..

Operacja (misja) pokojowa Operacje pokojowe – to zapobieganie, ograniczanie, łagodzenie i zakań-czanie działańwojennych między państ-wami albo wewnątrz państwa poprzez pokojową interwencję strony trzeciej, zorganizowaną i kierowaną przez organizację międzynarodową przy użyciu personelu wojskowego, policyjnego i cywilnego do przywrócenia i utrzymania pokoju. Operacje pokojowe prowadzone są na podstawie prawnej, której źródłem jest rezolucja Organizacji Narodów Zjednoczonych, czy też z jej upoważnienia, innej organizacji międzynarodowej. Operacje te prowadzone są zawsze w celu wsparcia, zapewnienia lub utrzymania pokoju.

Siły pokojowe to część sił zbrojnych państw oddanych do dyspozycji ONZ lub innej uprawnionej organizacji międzynarodowej w celu przeprowadzenia konkretnych operacji pokojowych. Siły te powoływane są w trybie doraźnym przez Zgromadzenie Ogólne lub Radę Bezpieczeństwa ONZ, zgodnie z Kartą Narodów Zjednoczonych lub uprawnione organy innych organizacji międzynarodowych. W założeniach ONZ, siły pokojowe stanowią – dla państw w nich uczestniczących – nieprzymusowy instrument kontroli konfliktów zbrojnych. W latach 1948 - 2011 przeprowadzono 72 operacje pokojowe z powołaniem tego typu sił przez ONZ, w których wzięło udział ponad 750 tysięcy osób pochodzących z ponad 110 krajów. Życie straciły 2 272 osoby, w tym 1 816 żołnierzy. Koszt operacji w latach 1948 - 2005 wyniósł 52 mld $. Ponadto około 40 operacji pokojowych przeprowadziły inne organizacje międzynarodowe z upoważnienia ONZ.

Wojskowa misja obserwacyjna to działania na rzecz pokoju, których zadaniem jest monitorowanie zawieszenia broni i odwrotu wojsk w strefie konfliktu oraz patrolowanie granic i stref zdemilitaryzowanych przez nieuzbrojonych oficerów oznakowanych symbolami ONZ.

Operacja stabilizacyjna Działanie o charakterze wojskowym, którego celem jest przywrócenie pokoju i ustabilizowanie sytuacji politycznej, gospodarczej i militarnej w strefie konfliktu zbrojnego wewnętrznego lub międzynarodowego. Stanowi działanie inne niż wojna , ale z użyciem instrumentarium walki zbrojnej. Prowadzona może być z upoważnienia RB ONZ lub przez koalicję międzynarodową.

Liczba misji z udziałem żołnierzy WP w latach 1989 – 2011 W tym okresie żołnierze WP uczestniczyli w 82 różnych operacjach zewnętrznych organizowanych przez różne podmioty, w różnej skali.

Liczba misji pokojowych i obserwacyjnych ONZ z udziałem żołnierzy WP

Liczba żołnierzy w misjach zewnętrznych WP w latach 1989 - 2011

Liczebność operacji pokojowych i stabilizacyjnych w latach 1989 - 2011

Liczebność i liczba operacji zewnętrznych WP w latach 1989 - 2011

Aktualne operacje zewnętrzne WP

Czas Misja Państwo Organizator Typ Stan osobowy Od 1999 KFOR (Kosovo Force) Kosowo NATO pokojowa 230 Ż Od 2004 ISAF (International Security Assistance Force) Afganistan pokojowa wojenna 2600 Ż EUFOR Althea (Europian Union Force in Bosnia and Herzegovina) Bośnia i Hercegowina UE 50 Ż

Czas Misja Państwo Organizator Typ Stan osobowy Od 1953 NNSC (Neutral Nations Supervisory Commission) Korea Południowa Korea Północna ONZ komisyjna 2 O Od 1991 MINURSO (Mission des Nations unies pour l'Organisation d'un Référendum au Sahara Occidental) Sahara Zachodnia obserwacyjna 1 O Od 1999 UNMIK (United Nations Interim Administration Mission in Kosovo) Kosowo Od 2003 UNAMA (United Nations Assistance Mission in Afghanistan) Afganistan Od 2004 ONUCI (Opération des Nations Unies en Côte d'Ivoire) Wybrzeże Kości Słoniowej UNMIL (United Nations Mission in Liberia) Liberia Od 2008 EUMM Georgia (European Union Monitoring Mission in Georgia) Gruzja UE 15 O Od 2010 MONUSCO (Mission de l'Organisation des Nations Unies pour la stabilisation en RD du Congo) Demokratyczna Republika Konga 3 O Od 2011 UNMISS (United Nations Mission in South Sudan) Sudan Południowy

Czas Misja Państwo Organizator Typ Stan osobowy 2012 Baltic Air Policing Estonia, Litwa, Łotwa NATO policyjna 99 Ż Od 2009 NTM-A (NATO Traning Mission – Afghanistan) Afganistan szkoleniowa 70 Ż EUNAVFOR (Atalanta Europian Union Naval Force Somalia - Operation Atalanta) Wielka Brytania UE 2 Ż

Dziękuję za uwagę