Babiogórski Park Narodowy

POŁOŻENIE Babiogórski Park Narodowy znajduje się w południowej Polsce. Powierzchnia Parku wynosi: 33,92km2 Siedziba parku to Zawoja Mapka Parku.

Historia Wiele osób przez wiele lat starało się chronić przyrodę Babiej Góry. Byli to zarówno miłośnicy przyrody, jak i naukowcy. Zwracali oni uwagę na piękno masywu Babiej Góry, ale także na zagrożenia płynące z braku ochrony tych terenów. Pragnęli, aby przyroda jaką oferuje nam masyw babiogórski przetrwała wiele wieków i stanowiła nasze dziedzictwo przekazywane przyszłym pokoleniom w niezmienionym stanie. Dzięki ich wysiłkom, pracy i ogromnemu zaangażowaniu powstał Babiogórski Park Narodowy. W tym roku Babiogórski Park Narodowy obchodzi swe 50-te „urodziny”. Wróćmy jednak do czasów, kiedy to osamotniony masyw babiogórski zaczęli odwiedzać pierwsi badacze, turyści.

Prawie 200 lat temu podjął wyprawę na Babią Górę Stanisław Staszic Prawie 200 lat temu podjął wyprawę na Babią Górę Stanisław Staszic. Wydarzenie to zapoczątkowało badania naukowe Babiej Góry. Staszic przez kilka dni prowadził prace badawcze w tym terenie. Ustalił on wówczas wysokość szczytu Babiej Góry na 1666 m n.p.m., wyznaczył jego deklinację magnetyczną i stwierdził występowanie piętrowego układu roślinności. W swoim dziele „O ziemiorództwie Karpatów i innych gór i równin Polski” zawarł również opis i wyniki badań pasma babiogórskiego.

Fauna

Zwierzęta Bogactwo i zróżnicowanie siedlisk przyrodniczych znajduje swoje odzwierciedlenie w mnogości organizmów zwierzęcych, jakie zasiedlają zbocza najwyższej w polskich Beskidach góry. Fauna Babiej Góry liczy blisko 4500 gatunków i podgatunków, co stanowi 14% fauny Polski. Pomimo, że na omawianym obszarze niewiele jest gatunków, o których można by powiedzieć, że są ograniczone w swoim występowaniu wyłącznie do Babiej Góry, wartość fauny tego terenu należy uznać za wysoką. Jest to związane ze specyfiką terenu, która sprawia, że ponad 70 gatunków zwierząt stwierdzonych na Babiej Górze to gatunki wysokogórskie, a co za tym idzie ich zasięg w Polsce ma wysoce ograniczony charakter.

Informacje o roślinach Występuje w nim ponad 500 gatunków roślin naczyniowych. Prawie 200 gatunków mchów oraz liczne porosty, glony i wątrobowce. Na Babiej Górze występuje 70 gatunków wysokogórskich oraz 54 objętych ochroną gatunkową. Do osobliwości należą okrzyn jeleni (będący symbolem parku) i rogownica alpejska, które w parku mają jedyne stanowiska w Polsce.

Masyw Babiej Góry jest naturalnym modelowym przykładem, ukazującym piętrowy układ roślinności w górach W surowych warunkach klimatycznych, na ubogiej inicjalnej glebie, roślinność wyróżnia się niezwykłym bogactwem gatunkowym. W reglu dolnym (700-1.150 m n.p.m.) króluje żyzna buczyna karpacka a jodły, buki i świerki osiągają 40 m wysokości i ponad 350 cm obwodu. W bogatym runie często spotkać można m.in. żywiec cebulkowy i czosnek niedźwiedzi. W piętrze tym występują również bory jodłowo-świerkowe. Ich wyjątkowa wartość wynika z tego, że są to lasy pierwotne, nigdy nie użytkowane gospodarczo. W reglu górnym (1.150-1.350 m n.p.m.) dominują wysokie, smukłe i silnie ugałęzione świerki. Największy obszar parku zajmuje accidofilna zachodniokarpacka świerczyna górnoreglowa, jako jedyny zespół spośród zbiorowisk leśnych wykształcający się na siedliskach bezwapiennych tworzy zwarte i cieniste drzewostany.

Ciekawostki Jest to jeden z najstarszych parków narodowych… To drugie po Tatrach pod względem wielkości pasmo górskie w Polsce, a najwyższe w Beskidzie Żywieckim. Przez jego szczyt przebiega granica pomiędzy Polską a Słowacją. Znajduje się tu Babiogórski Park Narodowy, jeden z najmniejszych w Polsce. Jego osobliwością geologiczną są groty szczelinowe oraz małe stawy, powstałe w miejscach osuwania się bloków skalnych.

Roślinność porastająca zbocza górskie układa się tu piętrowo, a najwyższe szczyty pokrywają już tylko skalne rumowiska. Centralnym punktem turystycznym są Markowe Szczewiny, gdzie od 1906 roku działa znane schronisko. Obszary masywu Babiej Góry zamieszkuje ludność z pogranicza Polski i Słowacji : po południowej stronie - Orawiacy, a po północnej - Babiogórcy. Od niepamiętnych czasów okolice Babiej Góry uważano za siedzibę duchów, upiorów i wiedźm. Były to również ulubione tereny zbójników, którzy chronili się w jaskiniach zwanych izbami.

Symbolem Babiogórskiego Parku Narodowego jest okrzyn jeleni - roślina baldaszkowata, rosnąca tylko na Babiej Górze. Najwyższym szczytem Babiej Góry jest Diablak (wys. 1725 m), nazywany także "królową Beskidów". Babiogórski Park Narodowy został jako pierwszy w Polsce umieszczony na Liście Światowych Rezerwatów Biosfery UNESCO. Przez pasmo Babiej Góry przebiega europejski dział wodny, oddzielający zlewiska Morza Bałtyckiego i Morza Czarnego. Biją tu źródła wielu potoków, w tym także leczniczych wód mineralnych. .

We wsi Zubrzyca Górna znajduje się najstarszy polski skansen - Orawski Park Etnograficzny, w którym zgromadzono zabytkowe spichlerze, stare karczmy, kuźnie i bogato wyposażone chałupy, prezentujące kulturę Orawiaków. Co roku odbywają się tu liczne imprezy folklorystyczne. Największą z nich jest Święto Pasterskie, w czasie którego prezentowane są stare obrzędy pasterskie. Najdłuższą wsią w Polsce (18 km) jest Zawoja leżąca wzdłuż rzeki Skawicy u podnóża Babiej Góry. Każdej zimy w Zawoi organizowane są najstarsze w Polsce Międzynarodowe Wyścigi Psich Zaprzęgów