ZASADY RACHUNKOWOŚCI © WR-ZSER Lesko 2004 KLASYFIKACJAKONT Wiesław Rychlicki ZASADY RACHUNKOWOŚCI © WR-ZSER Lesko 2004

KLASYFIKACJA KONT Konta bilansowe służą do ewidencji stanu i zmian majątku i kapitałów. Na podstawie sald tych kont na koniec roku obrotowego sporządzany jest bilans jednostki. Konta niebilansowe służą do odzwierciedlania realizowanych procesów działalności. Konta pozabilansowe służą do dokonywania zapisów dotyczących zjawisk, które w momencie ich dokonywania nie stanowią przedmiotu ewidencji księgowej opartej na zasadzie podwójnego zapisu, a które mogą mieć wpływ na działalność w przyszłości. Ich salda nie występują w bilansie, lecz ujmowane są w informacji dodatkowej w ramach danych pozabilansowych.

Salda tych kont ujmowane są w bilansie jednostki. KONTA BILANSOWE Salda tych kont ujmowane są w bilansie jednostki. Konta bilansowe aktywów (aktywne) służą do odzwierciedlania stanów i zmian w stanie składników majątku trwałego i obrotowego. Konta bilansowe pasywów (pasywne) są stosowane do wykazywania stanów i zmian w stanie kapitałów (funduszy) własnych i obcych. Konta bilansowe aktywno-pasywne - salda tych kont mogą być ujęte zarówno w aktywach, jak i w pasywach bilansu (zależnie od obrotów) albo mogą wystąpić dwa salda: jedno w aktywach, drugie w pasywach.

KONTA BILANSOWE AKTYWNE Konta bilansowe aktywne służą do odzwierciedlania stanów i zmian w stanie składników majątku trwałego i obrotowego. Konto bilansowe aktywów Dt Ct Saldo początkowe z BO Zmniejszenie stanu aktywów Zwiększenie stanu aktywów Obroty debetowe Obroty kredytowe Saldo końcowe (debetowe) do BZ Obroty konta

KONTA BILANSOWE PASYWNE Konta bilansowe pasywne są stosowane do wykazywania stanów i zmian w stanie kapitałów (funduszy) własnych i obcych.. Konto bilansowe pasywów Dt Ct Zmniejszenie stanu pasywów Saldo początkowe z BO Zwiększenie stanu pasywów Obroty debetowe Obroty kredytowe Saldo końcowe (kredytowe) do BZ Obroty konta

KONTA AKTYWNO-PASYWNE (DWUSALDOWE) Konto aktywno-pasywne (dwusaldowe) Dt Ct Sp. z BO (debetowe) Sp. z BO (kredytowe) Zwiększenie stanu aktywów Zmniejszenie stanu aktywów Zmniejszenie stanu pasywów Zwiększenie stanu pasywów Obroty debetowe Obroty kredytowe Saldo końcowe (debetowe) do BZ (z kont analitycznych Saldo końcowe (kredytowe) do BZ (z kont analitycznych) Obroty konta

KONTA NIEBILANSOWE Salda tych kont nie są wykazywane w bilansie. Dzięki tym kontom uzyskuje się informacje o tym, jak przebiegał w czasie proces gospodarczy i jaką osiągnął wielkość w wyrażeniu pieniężnym. Konta wynikowe służą do ewidencji przychodów, kosztów, zysków i strat działalności jednostki. Konta rozliczeniowe służą do rozliczania określonych procesów bezwynikowych (np. rozliczenie zakupu). Konta korygujące pozwalają ewidencjonować operacje zmniejszające lub zwiększające stany niektórych składników majątkowych (np. zużycie środków trwałych, odchylenia od cen ewidencyjnych).

KONTA WYNIKOWE Na kontach wynikowych ewidencjonuje się podstawowe i pomoc-nicze procesy operacyjne wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej oraz wyniki operacji finansowych. Koszty to wyrażone w pieniądzu nakłady niezbędne dla uzyskania efektów prowadzonej działalności. Przychody to należne kwoty pieniężne, głównie z tytułu sprzedaży (towarów, produktów i usług) i prowadzonej działalności finansowej (dywidendy i odsetki). Straty i zyski nadzwyczajne obejmują skutki finansowe zdarzeń powstających niepowtarzalnie, poza zwykłą działalnością (zdarzenia losowe, zaniechanie lub zawieszenie działalności...).

SCHEMAT FUNKCJONOWANIA KONTA KOSZTÓW Konta kosztów obciąża się kwotą poniesionych kosztów, uznaje się za zmniejszenie kosztów, przeniesienie kosztów na konto rozliczeniowe lub konto uzyskanych przychodów albo na konto „Wynik finansowy”. Konto kosztów Dt Ct Poniesione koszty Zmniejszenie kosztów Poniesione koszty Przeniesienie kosztów: a) na konto rozliczeniowe b) na konto przychodów c) na konto „Wynik Finansowy” Poniesione koszty Saldo końcowe = 0

SCHEMAT FUNKCJONOWANIA KONTA PRZYCHODÓW Konta przychodów uznaje się kwotą uzyskanego przychodu, obciąża się za zmniejszenie przychodów oraz koszty ich uzyskania, przeniesienie przychodów (brutto lub netto) na konto „Wynik finansowy”. Konto przychodów Dt Ct Zmniejszenie przychodów Należne przychody Koszty uzyskania przychodów Należne przychody Należne przychody Przeniesienie przychodów na konto „Wynik Finansowy” Saldo końcowe = 0

SCHEMAT FUNKCJONOWANIA KONTA STRAT NADZWYCZAJNYCH Do strat nadzwyczajnych zalicza się skutki: zdarzeń losowych (pożaru, powodzi, kradzieży z włamaniem...), zaniechania lub zawieszenia pewnego rodzaju działalności, postępowania układowego lub naprawczego (u wierzyciela). Konto strat nadzwyczajnych Dt Ct Powstanie (ujawnienie) strat Zmniejszenie wartości strat Przeniesienie salda na konto „Wynik Finansowy” Saldo końcowe = 0

SCHEMAT FUNKCJONOWANIA KONTA ZYSKÓW NADZWYCZAJNYCH Do zysków nadzwyczajnych zalicza się otrzymane odszkodowa-nia za straty losowe, równowartość przychodu ze sprzedaży (lub wartość nadających się do dalszego wykorzystania) składników majątku rzeczowego uszkodzonego na skutek zdarzeń losowych, przychody z postępowania układowego (u dłużnika)... Konto zysków nadzwyczajnych Dt Ct Zmniejszenie wartości zysków Powstanie (ujawnienie) zysków Przeniesienie salda na konto „Wynik Finansowy” Saldo końcowe = 0

KONTA ROZLICZENIOWE Na kontach rozliczeniowych ewidencjonuje się rozliczanie procesów bezwynikowych dotyczących: Rozliczenia zakupu materiałów lub towarów. Rozliczenia kosztów produkcji (działalności). Rozliczenia wyniku finansowego i podatku dochodowego Salda zerowe kont rozliczeniowych świadczą o zakończeniu procesów rozliczeń. Jeśli proces rozliczeń nie jest zakończony na koniec okresu, to elementy nie rozliczone są wykazywane w bilansie.

Rozliczenie zakupu materiałów lub towarów Konto rozliczenie zakupu obciąża się na podstawie zaakceptowanych faktur VAT lub rachunków za dostawy materiałów (towarów), a uznaje się na podstawie dokumentów przyjęcia materiałów (towarów) do magazynu. Materiały (towary) w drodze - dostawę przyjęto przed nadejściem faktury. Dostawy nie fakturowane - faktura (rachunek) wyprzedziła w czasie otrzymanie dostawy. Rozliczenie zakupu materiałów lub towarów Dt Ct Zaakceptowane faktury VAT lub rachunki za dostawy Przyjęcie dostawy do magazynu (PZ) Saldo zerowe - rozliczane na koncie procesy są zakończone Saldo końcowe do BZ - dostawy nie fakturowane Saldo końcowe do BZ - dostawy w drodze

ROZLICZENIE KOSZTÓW PRODUKCJI Konto rozliczenie kosztów produkcji obciąża się kosztami poniesionymi na produkcję (zużyte materiały i energia, płace, amortyzacja...), a uznaje się na podstawie dokumentów przyjęcia produktów do magazynu. Saldo końcowe debetowe oznacza stan produkcji nie zakończonej (produkcji w toku). Rozliczenie kosztów produkcji Dt Ct Koszty poniesione na produkcję Koszty produktów przekazanych do magazynu Saldo końcowe do BZ - produkcja nie zakończona

WYNIK FINANSOWY Wynik finansowy - miara rezultatów prowadzonej działalności gospodarczej w przyjętym okresie obrotowym. Wynik finansowy może być dodatni (zysk) lub ujemny (strata). Wynik finansowy Dt Ct Koszty uzyskania przychodów Uzyskane przychody Straty nadzwyczajne Zyski nadzwyczajne Podatek dochodowy Saldo końcowe do BZ - zysk Saldo końcowe do BZ - strata

KONTA KORYGUJĄCE Konta korygujące pozwalają ewidencjonować operacje zmniejszające lub zwiększające stany niektórych składników majątkowych. Zużycie środków trwałych Odchylenia od cen ewidencyjnych (materiałów, towarów, wyrobów gotowych)

ZUŻYCIE ŚRODKÓW TRWAŁYCH Wartość początkowa środków trwałych ulega stopniowemu zmniejszaniu na skutek ich zużycia (fizycznego i ekonomicznego). Umorzenie to równowartość zużycia środków trwałych korygująca ich wartość początkową. Umorzenie środków trwałych Dt Ct Środki trwałe Dt Ct Wartość początkowa środków trwałych zmiany ilościowo-wartościowe (likwidacja, sprzedaż...) Zużycie środków trwałych zmiany wartościowe Wartość netto środków trwałych (wartość początkowa - zużycie)

ODCHYLENIE CEN EWIDENCYJNYCH Przyjęcie stałych cen ewidencyjnych powoduje, że rzeczywiste ceny zakupów będą się od niej różnić. Jeśli cena rzeczywista jest większa od ceny ewidencyjnej, to odchylenie jest dodatnie (debetowe). Gdy cena rzeczywista jest mniejsza od ceny ewidencyjnej, to odchylenie jest ujemne (kredytowe). Stałe ceny ewidencyjne i OCE stosuje się do ewidencji materiałów, towarów... Materiały Dt Ct OCE Dt Ct Wartość materiałów w stałej cenie ewidencyjnej Odchylenie debetowe (dodatnie) + Odchylenie kredytowe (ujemne) - Rzeczywista wartość zakupu

ZASADY RACHUNKOWOŚCI © WR-ZSER Lesko 2004 KONIEC ZASADY RACHUNKOWOŚCI © WR-ZSER Lesko 2004