Wsparcie dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej ze strony systemów informatycznych Potencjał efektywności energetycznej w przemyśle Seminarium Stowarzyszenia Klaster 3x20 Muzeum Górnictwa Węglowego, Zabrze, 4 września 2013 r. Zofia Wawrzyczek Prezes Zarządu LGBS Energia Sp. z o.o.

Agenda Wymagania dla informatycznych systemów zarządzania energią Działania dla poprawy efektywności energetycznej Modelowe rozwiązanie IT dla zarządzania energią Obsługa instalacji i urządzeń – przykład kompleksowego podejścia do budowy systemu Geneza systemów zarządzania energią Rozwój klas systemów od dawna istniejących na rynku rozwiązań IT Ewolucja rozwiązań dla zarządzania energią jako nowej klasy systemów IT Pakiet dla Efektywności Energetycznej – przykład rozwiązania IT nowej generacji Budowa kompleksowego rozwiązania dla zarządzania energią Architektura techniczna Mapa funkcjonalności rozwiązań dla zarządzania energią Przykład wykorzystania Pakietu dla Efektywności Energetycznej dla prowadzenia analiz inżynierskich Praca z zestawem charakterystyk Regulacja pracy pompy

Wymagania dla systemów zarządzania energią Źródła wymagań - działania dla poprawy efektywności energetycznej Inwestycje Eksploatacja Organizacja Jakie powinno być modelowe rozwiązanie IT dla zarządzania energią? Kompleksowa funkcjonalność – połączenie cech typowych dla różnych klas oprogramowania Wielowymiarowość – aspekt techniczny, opłacalność ekonomiczna inwestycji, powiązanie z produkcją, utrzymanie majątku (serwis) Integracja – systemy zarządzania, sterowania, pomiary Teza Ze względu na interdyscyplinarność i wymaganą szeroką funkcjonalność, systemy do zarządzania energią w przedsiębiorstwach będą z reguły rozwiązaniami hybrydowymi, łączącymi moduły systemów standardowych z elementami wykonanymi według wymagań Dodatkową korzyścią z wdrożenia systemu zarządzania energią powinna być integracja pokrewnych systemów, eksploatowanych niezależnie w różnych obszarach przedsiębiorstwa Poprawę efektywności energetycznej można osiągnąć przez modernizację wykorzystywanych urządzeń lub zastąpienie ich nowymi, o wyższej klasie energetycznej, stały monitoring i uwzględnienie czynników związanych ze zużyciem energii przy prowadzeniu ruchu instalacji, a także przez działania „miękkie” – szkolenia, budowanie kultury poszanowania energii, usprawnienia w zakresie organizacji pracy. System informatyczny dla zarządzania energią powinien wspierać działania we wszystkich wymienionych obszarach. Wymagania funkcjonalne są tak szerokie, że opłacalnym rozwiązaniem będzie budowa rozwiązań łączących nowe komponenty z modułami już działających systemów.

Funkcjonalność Systemu Zarządzania Energią Zarządzanie instalacjami i urządzeniami Instalacje i urządzenia Ewidencja obiektów i urządzeń Schemat technologiczny Parametry Charakterystyki Mierniki i liczniki Obsługa pomiarów Wizualizacja danych pomiarowych Sterowanie Analizy Wskaźniki Prognozy Grafiki energii Plan pracy urządzenia Projekty Ocena oszczędności Podstawą dla systemu zarządzania energią jest ewidencja obiektów, instalacji i urządzeń. Warstwa funkcjonalna powinna zapewnić dostęp do wielu powiązanych danych i odpowiednie możliwości ich przetwarzania i prezentacji.

Geneza systemów wspierających zarządzanie energią Pomiary, automatyka i sterowanie Narzędzia i aplikacje branżowe Rozwiązania dla rynku energii i smart grid System Zarządzania Energią Systemy dla energetyki komunalnej Zarządzanie produkcją, majątkiem trwałym i projektami Informatyczne systemy dla zarządzania energią powstały przez rozszerzenie funkcjonalności i obszarów zastosowań systemów klasy SCADA, ERP i rozwiązań dla rynku energii. Równolegle, jako niezależne narzędzia powstawały systemy dla energetyki komunalnej oraz narzędzia dla audytorów i projektantów. Rozszerzenie regulacji prawnych i upowszechnienie takich standardów, jak ISO 50001 czy Międzynarodowy Protokół Pomiarów Eksploatacyjnych i Weryfikacji (IPMVP) sprawia, że systemy te stają się stopniowo odrębną klasą. W efekcie powstają systemy nowej generacji, projektowane od początku z myślą o potrzebach działań na rzecz poprawy efektywności i energetyki prosumenckiej. Business Intelligence

Pakiet dla Efektywności Energetycznej LGBS Energia Przykładem systemu dla zarządzania gospodarką energetyczną należącego do nowej generacji rozwiązań jest „Pakiet dla Efektywności Energetycznej” budowany przez LGBS Energia. Pakiet to zespół zintegrowanych systemów przeznaczonych dla podmiotów podejmujących działania na rzecz poprawy efektywności i obniżenia kosztów energii, grupowego zakupu energii oraz dla dostawców mediów energetycznych i wody. Systemy mogą być też przydatne przy opracowaniu i analizie danych zebranych w trakcie audytów energetycznych i projektowaniu prosumenckich mikroinstalacji energetycznych, a docelowo – dla zarządzania małymi sieciami smart grid.

Architektura techniczna Systemu Zarządzania Energią System Ewidencji Technicznej Inwestycje Eko-energetyczne Eksploatacja Analizy Inżynierskie i Projektowanie Analizy Wskaźniki Prognozy Baza systemów ewidencyjnych i transakcyjnych SQL Server Baza systemu analitycznego SQL Server Baza danych pomiarowych Proficy Historian Założenia projektowe przewidują, że Pakiet dla Efektywności Energetycznej będzie należeć do dziedziny rozwiązań biznesowych, obejmującej systemy ewidencyjne, transakcyjne i analityczne. Pełną funkcjonalność potrzebną dla zarządzania energią zapewni rozwiązanie hybrydowe, w którym zadania typowe dla systemów czasu rzeczywistego - bezpośrednia obsługa pomiarów, wizualizacja, sterowanie i regulacja – będą realizowane w systemach klasy SCADA. Systemy funkcjonujące w ramach rozwiązania będą zintegrowane w warstwie bazy danych przez: zapewnienie powiązań między obiektami, urządzeniami i punktami pomiarowymi utworzenie wspólnej hurtowni danych stanowiącej bazę dla systemu analitycznego. Rozwiązanie będzie też otwarte na integrację z systemami klasy ERP oraz narzędziami i aplikacjami branżowymi. Optymalizator Pomiary Okresowe System SCADA Pakiet dla Efektywności Energetycznej

Mapa funkcjonalności rozwiązania hybrydowego Zarządzanie majątkiem trwałym i produkcją Pomiary, automatyka i sterowanie Systemy dla rynku energii i smart grid Dedykowane funkcje Obsługa pomiarów Schemat technologiczny Dedykowane funkcje Analizy Wskaźniki Prognozy Umowy Dedykowane funkcje Zlecenia remontowe Zlecenia produkcyjne Logistyka Parametry techniczne Wizualizacja danych pomiarowych Sterowanie Obsługa pomiarów Wizualizacja danych pomiarowych Punkty poboru mediów Ewidencja obiektów i urządzeń Projekty Plan pracy urządzenia Ewidencja obiektów i urządzeń Charakterystyki Mierniki i liczniki Ewidencja obiektów i urządzeń Mierniki i liczniki Grafiki energii System Zarządzania Energią* Ewidencja obiektów i urządzeń Parametry techniczne i ekonomiczne Charakterystyki Punkty poboru mediów Mierniki i liczniki Obsługa pomiarów Wizualizacja danych pomiarowych Grafiki energii Plan pracy urządzenia Projekty Umowy Ceny energii Zużycie mediów Dane pogodowe Analizy Wskaźniki Prognozy Projektowanie Ocena oszczędności Optymalizacja Systemy dla energetyki komunalnej Business Intelligence Narzędzia i aplikacje branżowe Ewidencja obiektów i urządzeń Punkty poboru mediów Zużycie mediów Analizy Wskaźniki Prognozy Funkcje indywidualnie projektowane Obiekty i urządzenia Parametry techniczne Silniki obliczeniowe Funkcjonalność potrzebna do zarządzania gospodarką energetyczną może być dostępna także w modułach zarządzania majątkiem trwałym, produkcją i projektami systemów klasy ERP, w systemach klasy SCADA, rozwiązaniach dla rynku energii, a także w systemach projektowanych dla potrzeb energetyki komunalnej. Umożliwia to elastyczne budowanie Systemu Zarządzania Energią w zależności od tego, jakie systemy zostały już w przedsiębiorstwie wdrożone. Mierniki i liczniki Obsługa pomiarów Dane pogodowe Funkcje indywidualnie projektowane Umowy * Na podstawie koncepcji Pakietu dla Efektywności Energetycznej LGBS Energia

Funkcjonalność Pakietu dla Efektywności Energetycznej Pakiet dla Efektywności Energetycznej łączy funkcje typowe dla różnych klas standardowych systemów Posiada pełną funkcjonalność systemu zarządzania energią w gminie Spełnia podstawowe wymagania dla systemu zarządzania majątkiem trwałym Może być wykorzystany jako komponent rozwiązania dla sieci inteligentnych Szeroka funkcjonalność i zastosowana architektura SOA uławiają integrację z systemami SCADA, ERP i aplikacjami branżowymi W skład Pakietu wchodzą unikalne moduły budowane we współpracy z Politechniką Śląską i Energopomiarem Projektowanie i eksploatacja układów z OZE Wsparcie dla analiz inżynierskich – ocena potencjału poprawy efektywności, opracowanie zaleceń audytora Szacowanie oszczędności energii zgodnie z protokołem IPMVP System umożliwia powiązanie parametrów technicznych i ekonomicznych Ocenę opłacalności inwestycji Wsparcie działań ukierunkowanych na obniżenie kosztu energii Pakiet dla Efektywności Energetycznej został zaprojektowany pod kątem wymagań służb technicznych i ekonomicznych. Rozwiązanie jest stale rozwijane, by docelowo w pełni wspierać wdrożenie systemu zarządzania energią według normy ISO 50001 oraz realizację umów opartych o gwarantowany efekt energetyczny.

Pakiet dla Efektywności Energetycznej Przykład zastosowania dla analiz inżynierskich

Analizy Inżynierskie - praca z zestawem charakterystyk System umożliwia pracę z wybranym zestaw charakterystyk technicznych odnoszących się do analizowanych urządzeń. Do systemu mogą być wprowadzone charakterystyki dostarczane przez producentów urządzeń, a także uzyskane w wyniku pomiarów przeprowadzonych w trakcie audytu energetycznego. Porównanie wzorcowych i rzeczywistych charakterystyk umożliwia ocenę stanu technicznego eksploatowanych urządzeń, a także weryfikację deklaracji producenta, np. odnośnie wydajności OZE. Źródło: Pakiet dla Efektywności Energetycznej / Projektowanie.

Regulacja pracy pompy przez dławienie lub upust ND Strata ciśnienia N NU Ilość czynnika tracona przez upust Regulacja przez upust i dławienie zawsze wiąże się ze stratą energii. W wyborze odpowiedniego typu regulacji pomocna jest analiza charakterystyki urządzenia. Wydajność pożądana Wydajność bez regulacji Źródło: Pakiet dla Efektywności Energetycznej / Projektowanie; M. Kasprzyk, „ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. referat „Regulacja urządzeń pomocniczych – ogólne zasady”.

Regulacja pracy pompy przez zmianę prędkości obrotowej Dławienie 355 m3/h; 155 m Zmienne obroty 355 m3/h; 122 m Upust 550 m3/h; 122 m Regulacja przez zmianę prędkości obrotowej umożliwia przesunięcie punktu pracy pompy do właściwego położenia i jest rozwiązaniem optymalnym z punktu widzenia efektywności energetycznej. Zastosowanie tego typu regulacji wymaga jednak znacznych nakładów finansowych i może być nieopłacalne w przypadku urządzeń, których czas życia nie przekroczy 5-6 lat. Zgromadzone w systemie dane techniczne i parametry ekonomiczne ułatwiają przeprowadzenie analizy opłacalności inwestycji. Wydajność pożądana Wydajność bez regulacji Źródło: Pakiet dla Efektywności Energetycznej / Projektowanie; M. Kasprzyk, „ENERGOPOMIAR Sp. z o.o. referat „Regulacja urządzeń pomocniczych – ogólne zasady”.

Informacje o LGBS Energia Sp. z o.o. Spółka została utworzona w ramach projektu „Kapitał dla innowacji w obszarze poszanowania energii”, działanie 3.1 Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka Misją spółki jest dostarczanie rozwiązań informatycznych i usług wspierających działania na rzecz poprawy efektywności energetycznej i obniżenia kosztów energii. Realizujemy projekty dla sektora usług komunalnych i przemysłu. Nasze strony www.lgbsenergia.pl Serwis „Gmina – Energia – IT” www.geit.pl Partnerstwa i współpraca Stowarzyszenie Gmin Polska Sieć „Energie Cités” Stowarzyszenie Klaster 3x20 Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii LGBS Polska ENERGOPOMIAR AMEplus Sp. z o.o. Energomoc-Wzorcownia Sp. z o.o.

Kierunki działalności Projektowanie i produkcja oprogramowania Budowa Pakietu dla Efektywności Energetycznej Aplikacje na indywidualne zamówienie Integracja istniejących rozwiązań Rozwiązania „pod klucz” Monitoring zużycia mediów i usługi związane z prowadzeniem gospodarki energetycznej Modernizacja oświetlenia ulicznego Usługi informatyczne Budowanie koncepcji złożonych rozwiązań IT Wdrożenia systemów własnych i obcych Utrzymanie i rozwój systemów Doradztwo biznesowo-informatyczne

Wsparcie dla działań na rzecz poprawy efektywności energetycznej ze strony systemów informatycznych Dziękuję za uwagę Zofia Wawrzyczek Prezes Zarządu LGBS Energia Sp. z o.o.