Zabytki Pragi i rewitalizacja Warszawskiej Wytwórni Wódek Koneser Agata Falacińska kl. 3c

Figura Matki Bożej Loretańskiej Katedra Św. Floriana Historia Parafii Św. Floriana Na Warszawskiej Pradze Początki osadnictwa na prawym brzegu Wisły w rejonie Warszawy sięgają XI w. Od 1583 aż do 1794 roku Praga była pod jurysdykcją biskupów kamienieckich, którzy na Pradze mieli swoją rezydencję. W XVII w. biskup kamieniecki Michał Działyński został formalnym założycielem Pragi, bowiem 10 lutego 1648 roku otrzymał od króla Władysława IV przywilej miejski, do którego dołączona była pieczęć z herbem miasta Pragi. Król Władysław IV polecił umieścić w głównej części herbu miasta Pragi wizerunek Matki Boskiej Loretańskiej oraz Domku Maryi. Figura Matki Bożej Loretańskiej

Herb Pragi Mapa Pragi z 1779 r. Największy rozwój Pragi nastąpił w XVII w., gdy król Władysław IV w 1617 r. sprowadził bernardynów, którzy wybudowali tu swój klasztor i kościół wraz z kaplicą wzorowaną na Domku Maryi we włoskim Loreto. Wkrótce umieszczona we wnętrzu kościoła łaskami słynąca figura Matki Boskiej Loretańskiej stała się ważnym miejscem pielgrzymkowym. Samodzielność miejską Praga utraciła w 1791 r., kiedy to została przyłączona do Warszawy. Herb Pragi Mapa Pragi z 1779 r.

Budowa Świątyni Najstarsze zachowane zdjęcie Katedry Teren na którym rozpoczęto budowę znajdował się na dotychczasowym targowisku. Świątynię projektował inż. architekt Józef Pius Dziekoński. Nadał jej styl modernizowanego gotyku nadwiślańskiego. Konsekracja kościoła miała miejsce w 1901 r. Budowa trwała do 1902 r. Fundusze na tę świątynię katolicką pochodziły nie tylko ze składek praskiej społeczności, ale także z darów płynących ze wszystkich stron kraju. Ukończony kościół otrzymał dwóch patronów św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika. Został wzniesiony z surowej cegły. Jego dwie strzeliste 75-metrowe wieże były widoczne z daleka. Najstarsze zachowane zdjęcie Katedry

Lata Międzywojenne Katedra po zdemontowaniu wież Na skutek wysadzenia mostu Kierbedzia w 1915 r. i po eksplozji amunicji w Cytadeli w 1923 r. wieże kościoła zaczęły się niebezpiecznie rysować i groziły zawaleniem. W związku z tym w latach 1932-34 ze względu na bezpieczeństwo, zdjęto kamienne wierzchołki wież. W latach 1919-31 obowiązki proboszcza objął Ks. Ignacy Kłopotowski, który wybudował plebanię oraz Dom i Drukarnię dla założonego przez siebie Zgromadzenia Sióstr Loretanek. W 1939 r. kościół uległ częściowemu zniszczeniu, jednak szkody szybko naprawiono. Katedra po zdemontowaniu wież

Zniszczenie Świątyni 14 września 1944 r. Na dwa dni przed opuszczeniem Pragi Niemcy wysadzili kościół używając do tego celu ogromne ilości materiałów wybuchowych. Ruiny kościoła zalegały na wysokość 2 pięter. Z całej konstrukcji kościoła ocalały dwie wysokie części obu przeciwległych ścian transeptu i fragmenty ściany przy prezbiterium. Fragmenty ścian ocalałych po zburzeniu kościoła

Figura św. Michała Archanioła Figura św. Floriana Męczennika Właśnie na tych fragmentach ścian stały posągi patronów: od zachodniej strony św. Floriana i od wschodniej św. Michała, które nawet nie spadły i można je oglądać do dzisiaj. Natomiast od strony prezbiterium ocalał obraz Matki Boskiej Częstochowskiej. Figura św. Michała Archanioła Figura św. Floriana Męczennika

Odbudowa Katedry w latach 50 - tych Odbudowa Kościoła Od 1947 r. dzięki staraniom dwóch kapłanów wielkiego ducha i miłości: ks. prał. Feliksa de Ville i ks. prał. Stanisława Wierzejskiego rozpoczęto odbudowę świątyni według projektu architekta Stanisława Marzyńskiego. Specjalnie w tym celu otwarto cegielnię wykonującą dokładnie takie cegły, jakich użyto do budowy w XIX w. W 1964 rozpoczęła się budowa frontonu katedry, a od 1968 r. zaczęto odbudowywać wieże, które ukończono w 1970 r. Odbudowa Katedry w latach 50 - tych Odnowiony front Katedry

Katedra Diecezji Warszawsko - Praskiej 25 marca 1992 r. po zatwierdzeniu nowego podziału terytorialnego Kościoła w Polsce, bullą "Totus Tuus Poloniae populus" papieża Jana Pawła II, powstała nowa Diecezja Warszawsko - Praska obejmująca obszar prawobrzeżnej Warszawy i okolic. Jako katedrę nowopowstałej diecezji obrano kościół p/w św. Michała Archanioła i św. Floriana Męczennika zwany odtąd "katedrą praską". W marcu 1997 r. wskutek starań Biskupa Ordynariusza Kazimierza Romaniuka papież Jan Paweł II na specjalnym breve nadał katedrze praskiej wyróżniający tytuł Bazyliki Mniejszej. Uroczystość nadania tytułu miała miejsce w dniu 5 maja 1997 roku. Na tę uroczystość przybyło wielu dostojników Kościoła Polskiego.

Chrystus Pankrator mozaika Herb biskupi Aby zewnętrznie przygotować świątynię do tej uroczystości, umieszczono we wnękach nad drzwiami wejściowymi dwie mozaiki: nad drzwiami głównymi mozaikę Chrystusa Pantokratora, zaś nad wejściem umieszczono herb biskupi pierwszego ordynariusza diecezji Ks. Bpa Kazimierza Romaniuka. Chrystus Pankrator mozaika Herb biskupi

Jubileusz 350 – Lecia Nadania Praw Miejskich Pradze Dnia 1 maja 1998 roku, o godz. 18.00 kard. Angelo Sodano wraz z całym Episkopatem Polski koncelebrował Mszę św. w naszej katedrze. Homilię w czasie tej uroczystości wygłosił ks. bp Zygmunt Kamiński. W czasie uroczystości został odsłonięty i poświęcony herb miasta Pragi w związku z jubileuszem 350 rocznicy nadania praw miejskich Pradze. Herb ten w formie mozaiki jest umieszczony nad prawymi drzwiami wejściowymi do katedry. Msza św. koncelebrowana

Wytwórnia Wódek „Koneser” Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser” Takie miano nosi obecnie fabryka przy Ząbkowskiej 27/31, którą prascy rodacy zwykli nazywać po prostu „Monopolem”. Jej budowę rozpoczęto w 1897 r. z inicjatywy polsko-rosyjskiego Warszawskiego Towarzystwa Oczyszczania i Sprzedaży Spirytusu, które podobny zakład prowadziło już na warszawskim Powiślu. Jej założyciele zobowiązali się wobec władz do oczyszczania rocznie miliona wiader spirytusu. Warszawska Wytwórnia Wódek „Koneser”

Brama wjazdowa od ul. Ząbkowskiej Rozwój firmy nastąpił w okresie międzywojennym. Wśród wielu gatunków wódek produkowano stworzone właśnie tutaj wódki „Wyborową” (1927 r.) oraz „Luksusową” (1928 r.). Fabryka jest obiektem zabytkowym, posiada szereg budynków w przemysłowym stylu sprzed ponad wieku, który nawiązywał do architektury średniowiecznej. Szczególną urodą odznacza się główna brama wjazdowa od strony ul. Ząbkowskiej. Brama wjazdowa od ul. Ząbkowskiej

Na terenie zakładu uruchomiono też jedną z pierwszych w Warszawie studni z popularną wodą oligoceńską. Mieszkańcy Pragi korzystali z niej już podczas I wojny światowej, kiedy to wycofujący się w 1915 roku Rosjanie wysadzili w powietrze m.in. Most Kierbedzia, pod którym biegły na Pragę rury z wodą z warszawskich wodociągów. Woda oligoceńska, czerpana tutaj z głębokości 260 m, służyła przede wszystkim do produkcji praskich wódek. Obecnie po zakończeniu produkcji, teren zakładu ma szansę stać się kulturalnym centrum Pragi. Już w części fabrycznych pomieszczeń działa m.in. teatr „Wytwórnia”, galeria „Luksfera”.

Teatr „Wytwórnia” Teatr mieści się w Warszawie przy Ząbkowskiej 27/31 niedaleko Dworca Wileńskiego. Istnieje od listopada 2005. Teatr założyła grupa dramaturgów i reżyserów w postindustrialnych budynkach na terenie Wytwórni Wódek Koneser. W sierpniu 2005 przeprowadzili remont zabudowań po wytwórni wódek budując scenę, salę prób, garderoby. Pod koniec remontu z państwowych pieniędzy powstały schody przeciwpożarowe. W listopadzie odbyła się pierwsza premiera. Przy Teatrze działa Mini Wytwórnia czyli scena dla dzieci. Od samego początku przy Teatrze działa szkoła tańca współczesnego – Wytwórnia Tańca. Warsztaty Praga w ruchu czy Move It skierowane są przede wszystkim do młodych ludzi. Warsztaty dzielą się na otwarte i zamknięte (laboratoria) i obejmują pracę z ciałem, ruch, ale także pracę z obrazem i dźwiękiem. Teatr organizuje również "Terminowanie u Mistrzów" - warsztaty dramaturgiczne i reżyserskie dla licealistów.

Przy Teatrze działa Mini Wytwórnia czyli scena dla dzieci Przy Teatrze działa Mini Wytwórnia czyli scena dla dzieci. Od samego początku przy Teatrze działa szkoła tańca współczesnego – Wytwórnia Tańca. Warsztaty Praga w ruchu czy Move It skierowane są przede wszystkim do młodych ludzi. Warsztaty dzielą się na otwarte i zamknięte (laboratoria) i obejmują pracę z ciałem, ruch, ale także pracę z obrazem i dźwiękiem. Teatr organizuje również "Terminowanie u Mistrzów" - warsztaty dramaturgiczne i reżyserskie dla licealistów.

Galeria „Luksfera” Tak naprawdę to koniec wielu historii, splecionych razem w kwartale praskich ulic - Ząbkowskiej, Markowskiej, Białostockiej i Nieporęckiej. Znika fabryka, pozostanie fabryczność miejsca i wspomnienia żywe dla tych, którzy pracowali tu przez lata, a nawet lat dziesiątki oraz dla tych, którzy będą tu do końca. To miejsce to także, a może przede wszystkim, wyschnięte wysokoprocentowe źródło, morze wódki, wielu odmian, smaków i zapachów, wysłanej stąd na cztery świata strony, a może i na tamten świat... Sto lat śpiewane przez sto lat i dłużej. Na zdrowie, na szczęście, na drogę. Na smutek, pogrzeb, wesele i chrzciny. Poważnie, dostojnie, rodzinnie, innym razem na szybko, na stojąco, na raz. W bramie, kuchni i salonie. Koniec świata koneserów, koniec świata panie !

Pomysł na fotografie Konesera przyszedł z tej samej galerii, z Luksfery. Początkowo z myślą o kalendarzu, później o wystawie. Cały czas ze świadomością unikalności tego miejsca i bliskości zmian. Pierwsze zdjęcia wykonałem pod koniec roku 2006, kiedy losy zakładu jeszcze się ważyły. Dwa lata później przyszłość Konesera była już przesądzona, wtedy powstała kolejna seria fotografii. Te dwa momenty pozwoliły mi boleśnie doświadczyć przemijania fabryki. Za pierwszym razem jeszcze funkcjonującej, później już nieczynnej i demontowanej. Miejsca wcześniej żywe, teraz ukazały się puste i wyludnione.

Realizacja tego cyklu stała się dla mnie rodzajem nostalgicznej podróży, również w przeszłość samej fotografii. Posłużyłem się techniką skazaną na wymarcie, a tymczasem na marginalizację. Żywą tak długo, jak długo będą produkowane tradycyjne materiały fotograficzne. Tak długo jak pozwoli na to bezwzględne kryterium rynkowej opłacalności. Aparat, którym fotografowałem, siłą rzeczy również należący do minionej epoki, jest wytworem przemysłu, który już się nie odrodzi. Należy do skończonej liczby egzemplarzy, podobnych sobie mechanizmów, rozsianych po świecie.

Pomysłodawca Galerii Radosław Wojnar Radosław Wojnar - rocznik 1974. Fotograf z zawodu i z pasji. Zawodowo zajmuje się fotografią architektury wnętrz i przedmiotów. Równolegle stara się realizować własne cykle tematyczne, najważniejsze z nich to : "Dotknięcie przestrzeni", "teraz", "Łódź fabryczna". Były one prezentowane w formie wystaw indywidualnych w : Małej galerii ZPAF-CSW, BWA Wrocław, Galerii Luksfera i Galerii Forum Fotografii. Radosław Wojnar

KONIEC