Prezentacja narzędzia RETScreen® International Warszawa 08.02.2011 Prezentacja narzędzia RETScreen® International Mariusz Bogacki Fundacja na rzecz Efektywnego Wykorzystania Energii 40-048 Katowice, ul. Rymera 3/4 Tel./fax. (32) 203-51-14 www.fewe.pl m.bogacki@fewe.pl © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

RETScreen® International Narzędzia o rozbudowanych możliwościach, które czynią je łatwiejszymi w użyciu dla planistów, decydentów i przemysłu przy rozpatrywaniu energooszczędnych i odnawialnych technologii energetycznych (RETs) na etapie, bardzo ważnego planowania wstępnego Narzędzia umożliwiające znaczące zmniejszenie kosztu oceny potencjalnych projektów Bezpłatne rozpowszechnianie narzędzi wśród użytkowników na całym świecie przez Internet i CD-ROM Szkolenie i wsparcie techniczne prowadzone poprzez międzynarodową sieć instruktorów RETScreen ® Dostęp do produktów i usług poprzez Internet © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

Programy i Dane RETScreen® International Narzędzia Oceny Projektów w zakresie Czystej Energii Modele Czystych Technologii Energetycznych Wersja 4 narzędzia w języku polskim Międzynarodowa baza produktów 1 000 dostawców urządzeń Międzynarodowe dane klimatyczne 1 000 naziemnych stacji meteorologicznych Satelitarne dane meteorologiczne z satelitów NASA oraz zbiór danych o energii słonecznej Podręcznik użytkownika on-line Bezpłatny dostęp do narzędzi w języku angielskim i francuskim © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

e-Podręcznik i Przykłady Ocena projektów Czystej Energii: RETScreen® Projektowanie i przykłady Podręcznik elektroniczny Podstawy technologii Szczegółowy opis algorytmu RETScreen® Ponad 60 przykładów wdrożonych na całym świecie projektów Bezpłatny dostęp do wersji angielsko- i francuskojęzycznej © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

Materiały szkoleniowe Pobierz bezpłatnie z: www.retscreen.net © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

Dlaczego warto używać narzędzi RETScreen®? Uproszczona wstępna ocena Wymaga stosunkowo niewielkiej ilości danych wejściowych Automatyczne wyznaczanie wskaźników wykonalności technicznej i finansowej 1/10 kosztu w stosunku do innych metod oceny Znormalizowana procedura pozwalająca na obiektywne porównania Zwiększenie szansy na sukces wdrożenia projektów czystej energii © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004.

RETScreen® Demonstracja Programu

Znaczenie kolorów komórek Komórki wynikowe i danych wejściowych biały Dane wynikowe – wyliczane przez model żółty Dane wejściowe użytkownika – wymagane do uruchomienia modelu niebieski Dane wejściowe– wymagane do uruchomienia modelu, które są dostępne w bazach danych on-line szary Dane wejściowe – dla celów orientacyjnych. Nie wymagane do uruchomienia modelu © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005. .

Uwarunkowania wykonalności projektu (na przykładzie energii wiatru) Możliwe do wykorzystania zasoby energii (n.p. szybkość wiatru) Wydajność urządzeń (n.p. ch-ka mocy turbiny wiatrowej) Początkowe koszty projektu (n.p. turbiny wiatrowe, wieże, projektowanie) Korzyści w stosunku do “stanu bazowego” (n.p. generator spalinowy dla odległych terenów) Koszty okresowe i eksploatacji projektu (n.p. czyszczenie łopat wirnika) Turbina wiatrowa i wieża © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Uwarunkowania wykonalności projektu (na przykładzie energii wiatru) - cd Energia wiatru Uniknięte koszty energii (n.p. cena hurtowa en. elektr.) Finansowanie (n.p. wskaźnik i okres spłaty zadłużenia, oprocentowanie) Podatki od urządzeń i dochodu (lub oszczędności) Wpływ zastępowanego rodzaju energii na środowisko (n.p. węgiel, gaz ziemny, olej, energia wodna, energia jądrowa) Kredyty środowiskowe i/lub subsydia (n.p. ceny „zielonej energii”, kredyty węglowe, granty) Określenie przez decydentów efektywności kosztowej (n.p. Okres zwrotu, IRR, NPV, koszt produkcji energii) Zdjęcie: Middelgrunden Wind Turbine Co-operative © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005. .

Wybór typu projektu Czystej Energii

Dane meteorologiczne dla wybranej lokalizacji Baza programu RETScreen (m.in. dane dla ponad 60 polskich miast) Serwis NASA (dane dla wskazanej lokalizacji) Możliwość wprowadzania własnych danych © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005. .

Szkolenie w zakresie oceny projektów Czystej Energii Analiza Emisji Gazów Cieplarnianych za pomocą programu RETScreen® Szkolenie w zakresie oceny projektów Czystej Energii Zdjęcie: Environment Canada © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Co ma być policzone? Roczna redukcja emisji gazów cieplarnianych Stan bazowy (typowa technologia konwencjonalna) a stan planowany (czyste technologie energetyczne) Jednostki: ton CO2 na rok emisja CH4 oraz N2O przeliczona na emisję ekwiwalentną CO2 w okresie ich potencjału efektu cieplarnianego © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Jak to jest liczone? Roczna redukcja emisji GHG (t CO2) = współczynnik emisji GHG stanu bazowego (t CO2 /MWh) roczna dostarczona energia końcowa (MWh) współczynnik emisji GHG stanu planowanego (t CO2 /MWh) - x RETScreen® pozwala uwzględniać również straty przesyłu i dystrybucji oraz opłaty transakcyjne dla kredytów węglowych (wersja 3.0 lub nowsza) © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

RETScreen® Model do analizy redukcji emisji GHG Znormalizowana metodologia opracowana przez NRCan we współpracy z Programem Środowiskowym Organizacji Narodów Zjednoczonych (UNEP), UNEP RISØ Centrum Energii, Climate and Sustainable Development (URC) oraz Prototypowym Funduszem Węglowym Banku Światowego (PCF) Model zatwierdzony przez zespół ekspertów rządowych oraz z sektora przemysłowego © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Typy analizy Standardowa analiza: RETScreen® automatycznie wykorzystuje IPCC i wartości wzorcowe z przemysłu: współczynnik emisji ekwiwalentnej CO2 dla CH4 i N2O emisja CO2, CH4 i N2O dla paliw konwencjonalnych sprawność konwersji energii chemicznej paliwa na ciepło lub energię elektryczną Analiza Użytkownika: wartości określa użytkownik Analiza Definiowana przez użytkownika: użytkownik bezpośrednio wprowadza współczynniki emisji GHG (wersja 3.0 lub nowsza) Nie wymaga określania rodzaju paliwa i sprawności wytwarzania © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005. .

Szkolenie w zakresie oceny projektów Czystej Energii Analiza finansowa i ryzyka za pomocą programu RETScreen® Szkolenie w zakresie oceny projektów Czystej Energii Zdjęcie: Green Mountain Power Corporation/ NRELPix © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Ściana solarna w szkole Yelloknife w trakcie budowy Program RETScreen® Metoda analizy finansowej Porównanie: Stan bazowy a Stan planowany System konwencjonalny a system czystej energii Przykład: Standardowe ocieplanie budynku i gazowy podgrzewacz powietrza w porównaniu do Ściany solarnej z solarnym podgrzewem powietrza plus konwencjonalny gazowy podgrzewacz powietrza Ściana solarna w szkole Yelloknife w trakcie budowy Photo Credit: Arctic Energy Alliance © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Koszty początkowe a koszty eksploatacji: Przykład zdalnej telekomunikacji 15 Genset+akumulator (stan bazowy): Koszt początkowy: 6 000 $ Koszt roczny: 1 000 $ za paliwo* Wymiana akumulatora co 4 lata (1 500 $)* Remont Genset-u co 2 lata (1 000 $)* Ogniwa fotowoltaiczne+akumulator (stan planowany): Koszt początkowy: 15 000 $ Wymiana akumulatora co 5 lat (2 000 $)* Genset-remont Paliwo 10 Wymiana akumulatora koszt (k$) Koszt początkowy 5 5 10 15 20 25 Lata 15 Wymiana akumulatora 10 Koszt początkowy koszt (k$) 5 5 10 15 20 25 Lata *Stopa inflacji i wskaźnik wzrostu kosztów energii na poziomie 2,5% © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Określanie wykonalności finansowej: Przykład zdalnej telekomunikacji Jak można porównać genset z systemem PV? Genset: niższe koszty początkowe Ogniwa fotowoltaiczne (PV): niższe koszty roczne i okresowe RETScreen® oblicza wskaźniki, które uwzględniają przychody i wydatki w cyklu żywotności projektu! © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Obliczanie przepływów pieniężnych: Co robi RETScreen®? Przychody Oszczędności paliwa Oszczędności na PiD Okresowe oszczędności Zachęty (granty) Korzyści z produkcji CE Kredyty węglowe Time (yr) $ Skumulowane przepływy pieniężne Roczne przypływy pieni ężne 40 20 Lata 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 -20 Wydatki Kapitał inwestycyjny Roczna spłata zadłużenia Opłaty za EiK Koszty okresowe Wskaźniki Wartość bieżąca netto Prosty czas zwrotu IRR Wsk. pokrycia zadłużenia Itd. tys. $ -40 -60 -80 -100 Lata © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Niepewność transakcji: Analiza wrażliwości i ryzyka Na etapie wstępnej oceny wykonalności parametry wejściowe obarczone są dużą niepewnością Jaka jest opłacalność projektu, na którą wpływ wywierają błędy we wprowadzonych przez użytkownika wartościach? © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza wrażliwości Pokazuje zmiany opłacalności projektu przy jednoczesnej zmianie dwóch podstawowych parametrów wejściowych Na przykład: Koszt początkowy jest 10% wyższy niż zakładany Koszty uniknięte energii są 20% wyższe niż szacowane Czy IRR przekracza 15% akceptowalnego progu IRR założonego przez użytkownika? Tak i wynosi 15,2% Kombinacje kosztów początkowych i kosztów unikniętych dla których IRR jest poniżej progu akceptacji są zacienione © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza wrażliwości: Parametry RETScreen® oblicza wrażliwości… Wewnętrznej Stopy Zwrotu (IRR/ROI) Roku osiągnięcia dodatnich przepływów pieniężnych Wartości Bieżącej Netto (NPV) …przy jednoczesnych zmianach (n.p.)… Dostarczonej energii (RE) i unikniętych kosztów energii Kosztów początkowych i unikniętych kosztów energii Oprocentowania zadłużenia i okresu zadłużenia Redukcji emisji GHG netto i kredytu węglowego Dostarczonej energii (RE) i korzyści z tytułu produkcji CE …ze zmiennością ±x, ±½x, oraz 0, gdzie x jest zakresem wrażliwości zdefiniowanym przez użytkownika © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza ryzyka Użytkownik jest niepewny co do wielu parametrów: Użytkownik określa zakres niepewności dla każdego z parametrów (n.p., ±5%) Wszystkie parametry jednocześnie i niezależnie odbiegają od wartości szacowanej Jaki ma to wpływ na wskaźniki finansowe? © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza ryzyka: Metoda Monte Carlo RETScreen® oblicza rozkład częstości wskaźników finansowych (IRR, NPV oraz rok osiągnięcia dodatnich przepływów pieniężnych) poprzez obliczanie wartości dla 500 kombinacji parametrów Parametry zmieniają się losowo, zgodnie z niepewnością określoną przez użytkownka 7% prawdopodobieństwa, że IRR wynosi 18,2±0,7% © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza ryzyka: Poziom ryzyka Istnieje tylko 10% ryzyko, że IRR wypadnie poza ten zakres 7% of the time IRR is 18.2±0.7% © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Analiza ryzyka: Wpływ na parametry Wykres “tornado” pokazuje: Który parametr wywiera największy wpływ Jak wpływają zmiany parametrów na IRR po opodatkowaniu, NPV czy rok osiągnięcia dodatnich przepływów pieniężnych © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Wnioski RETScreen® oblicza przepływy pieniężne z uwzględnieniem kosztów początkowych, oszczędności energii, kosztów EiK, kosztów paliwa, opodatkowania, kredytów węglowych i korzyści z produkcji CE RETScreen® automatycznie oblicza najważniejsze wskaźniki finansowe RETScreen® umożliwia badanie wrażliwości podstawowych wskaźników finansowych w zależności od zmian danych wejściowych Wskaźniki oceniające opłacalność projektu w trakcie jego cyklu żywotności, takie jak IRR i NPV, są bardziej preferowane w stosunku do metody opartej na prostym okresie zwrotu © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2005.

Dziękuję za uwagę © Ministerstwo Zasobów Naturalnych Kanady 2001 – 2004