Naturalne Planowanie Rodziny Metoda objawowo-termiczna Rötzera

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Dlaczego metody NPR? Zdrowe - zgodne z naturą człowieka Moralne - zgodne z nauką Kościoła Pozwalają na znajomość siebie i swojego organizmu Skuteczne w planowaniu poczęcia jak i w jego odłożeniu Pozwalają na zawsze dostępną historię zdrowia Pomagają w problemach z poczęciem dziecka Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Mity o metodach NPR NPR to tzw. Kalendarzyk Małżeński Kalendarzyk Małżeński to jedna z pierwszych metod naturalnych wprowadzona na początku XX w. Dziś ma ona jedynie historyczne znaczenie NPR jest nieskuteczne Nowoczesne metody NPR mają niezawodność porównywalną lub lepszą od najskuteczniejszych metod antykoncepcyjnych (0,2 ciąże na 100 lat kobiecych) NPR jest dobre tylko dla kobiet o regularnych cyklach Współczesne metody nie opierają się na regularności cyklu. Okresy płodności wyznacza się w nich na podstawie obserwacji objawów odzwierciedlających aktualny stan hormonów w organiźmie Metody NPR są bardzo skomplikowane i trudno się ich nauczyć Metody NPR z dobrym skutkiem wprowadzne są w krajach afrykańskich wśród kobiet nieumiejących czytać Metody NPR są bardzo uciążliwe Poranny pomiar temperatury nie jest bardziej uciążliwy od np. mycia zębów. Po krótkim czasie staje się nawykiem* * za M. Wrochna Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Skuteczność Stopień skuteczności mierzy się tzw. wskaźniekiem Pearla: nieoczekiwane ciąże u 100 kobiet przez rok stosowania) Środki wczesnoporonne Środki antykoncepcyjne ,,spirala'' 3,5 ,,spirala'' z dodatkiem miedzi 1,6 ,,minipigułka'' 0,9 - 3,1 stosunek przerywany 10 - 25 prezerwatywa 3 krążek dopochwowy + krem 4 tabletki dopochwowe 7 krem dopochwowy 8 pianka w sprayu 7,6 pianka ,,owulum" 5 ,,pigułka'' 0,2 - 0,8 Sterylizacja przez operację 3 - 10 ciąż na 1000 sterylizowanych kobiet Metoda objawowo-termiczna Rötzera metoda Rötzera 0,2 dane: Rötzer, Döring, Wulf, Schmidt-Matthiesen Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk NPR a antykoncepcja NPR może być stosowane zarówno w celu odłożenia zamiaru poczęcia dziecka, jak i w celu jego poczęcia Metody NPR respektują prawa natury. Są ekologiczne, wykluczają jakąkolwiek ingerencję w poprawnie funkcjonujący organizm człowieka NPR pozwala na akceptację siebie i małżonka wraz ze swoją i jego płodnością NPR jest całkowicie nieszkodliwe dla zdrowia. Umożliwia kobiecie lepsze poznanie swojego ciała oraz zrozumienie parze mechanizmów płodności Stosowanie NPR nie powoduje konfliktu sumienia. Ze względów moralnych jest do zaakceptowania nie tylko przez katolików, ale także przez ludzi różnych kultur i religii Antykoncepcja natomiast, z samej swej definicji, polega wyłącznie na „zapobieganiu” poczęciu Antykoncepcja polega na celowym niszczeniu płodności poprzez ingerencję za pomocą środków farmakologicznych czy też mechanicznych Antykoncepcja stawia warunek: Akceptuję cię, o ile jesteś ubezpłodniony Każda antykoncepcja jest szkodliwa. Lista szkodliwych działań ubocznych antykoncepcji jest długa. Im bardziej jest ona skuteczna, tym bardziej jest szkodliwa Stosowanie antykoncepcji sprzeciwia się prawu naturalnemu. Według nauki Kościoła świadome i dobrowolne jej stosowanie jest grzechem śmiertelnym Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Najpopularniejsze metody NPR Metoda objawowo-termiczna Rötzera (tzw. metoda niemiecka) Metoda objawowo-termiczna Kippleyów (tzw. metoda amerykańska) Metoda objawowo-termiczna „podwójnej kontroli” (tzw. metoda angielska) Metoda objawowo-termiczna Kramarek (tzw. metoda polska) Metoda objawowa Billingsa Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Anatomia żeńskiego układu rozrodczego Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk * Rysunek za WOOMB

Schemat cyklu miesiączkowego W cyklu miesiączkowym następują po sobie kolejno: okres niepłodności przedowulacyjnej (niepłodność względna) okres płodności okres niepłodności poowulacyjnej (niepłodność bezwzględna) miesiączka * Rysunek za WOOMB Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Zmiany w organizmie kobiety w czasie cyklu miesiączkowego Owulacja Wyściółka macicy Śluz Szyjka macicy: wysokość otwartość twardość Temperatura Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk * Rysunek za E. Wójcik

Długość cyklu miesiączkowego Owulacja (jajeczkowanie) odbywa się tylko raz w cyklu W około 2 tygodnie po owulacji (jeśli nie nastąpiło poczęcie) występuje miesiączka * Rysunek za WOOMB Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Obserwacja śluzu Wygląd śluzu zmienia się w zależności od poziomu estrogenów we krwi Przy wysokim poziomie estrogenów obserwujemy śluz przejrzysty, przypominający wyglądem surowe białko jajka Przy niskim poziomie estrogenów możemy nie dostrzec żadnego śluzu lub zaobserwować śluz mętny, białawy i gęsty Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Zasady obserwacji śluzu Śluz obserwujemy u wejścia do pochwy Badanie to powtarzamy kilka razy dziennie W karcie obserwacji odnotowujemy najlepszy śluz z dnia Każdy śluz jaki pojawi się na początku cyklu, traktujemy jako objaw płodności Przed pojawieniem się śluzu kobieta może zaobserwować odczucie wilgotności w pochwie. Jest to bardzo subiektywny objaw, opisywany jako wrażenie wilgotności, ciepła, śliskości, miękkości Ostatni dzień najlepszego śluzu nazywamy szczytem objawu śluzu Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Stosowane oznaczenia Odczucia w pochwie świadczące o początku okresu płodnego Odczucia w pochwie wskazujące na okres niepłodny su sucho    nic nie widzę, nic nie czuję wl wilgotno (odczucie w pochwie) mś mokro, ślisko Śluz gorszej jakości Śluz lepszej jakości (typu płodnego) S b białawy, zwykle gęsty, kleisty S ż żółty, zwykle grudkowaty S kr jak krem S kl kleisty S gr grudkowaty S m mętny S dowolny z powyższych S Bj jak surowe białko jaja S szk szklisty S pł płynny Inne oznaczenia X współżycie • szczyt objawu śluzu Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Szczyt objawu śluzu   ostatni dzień śluzu przenikalnego

Zasady pomiaru temperatury Rano zaraz po przebudzeniu się, przed wstaniem i wykonaniem jakiejkolwiek czynności Codziennie o tej samej porze Na karcie cyklu zapisuje się porę mierzenia Temperaturę mierzymy termometrem rtęciowym. Odczytujemy ją z dokładnością do 0,05 °C, czyli pół kreski i zapisujemy na karcie cyklu Temperaturę mierzy się w jednym z trzech miejsc: w pochwie - 5 minut w odbycie - 5 minut w ustach - 8 minut Pomiar pod pachą jest niemiarodajny ! Nie zmieniamy miejsca pomiaru w czasie trwania jednego cyklu Częste wstawanie w nocy, późne pójście spać, picie alkoholu wieczorem lub w nocy należy odnotować na karcie cyklu Temperatury zaburzone bierzemy w nawias Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Zasady wyznaczania okresu niepłodności bezwzględnej Zaznaczamy szczyt objawu śluzu (•) Zaznaczamy pierwszą wyższą temperaturę po szczycie objawu śluzu (⊙) Weryfikujemy, czy skok temperatury poprzedzony jest 6 dniami temperatury niższej. Zaznaczamy je (1,2,3,4,5,6) Oddzielamy poziom wyższych temperatur od niższych: przez najwyższy punkt (punkty) temperatur niższych przeprowadzamy linię podziału Zaznaczamy kolejne 2 dni temperatury wyższej (⊙). Mamy w ten sposób obserwację 3 dni temperatury wyższej po dniu szczytu objawu śluzu. Trzeci pomiar temperatury wyższej musi przewyższać najwyższy z 6-ciu pomiarów niższych o conajmniej 0,2°C Jeżeli powyższe warunki są spełnione, wieczór 3-go dnia temperatury wyższej uznajemy za rozpoczęcie okresu niepłodności bezwzględnej trwający aż do pierwszego dnia miesiączki Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk * Rysunek za M. Wrochna

Zasady wyznaczania okresu niepłodności względnej Kobieta początkująca (zaobserwowanych mniej niż 12 cykli) może przyjąć na początku cyklu 6 dni niepłodnych (licząc od pierwszego dnia cyklu), jeżeli nie miała w ciągu ostatnich 12 cykli krótszego cyklu niż 26 dni Jeżeli najkrótszy cykl był krótszy od 26 dni, to od nakrótszego cyklu odejmujemy 20 dni (np. 25-20=5 dni niepłodnych) Kobieta doświadczona (zaobserwowanych minimum 12 cykli), może skorzystać z dodatkowych zasad wyznaczających okres niepłodności przedowulacyjnej (tzw. zmodyfikowana reguła Döringa – opisana w podręczniku) W momencie, gdy pojawią się pierwsze objawy płodności, kończy się okres niepłodności przedowulacyjnej a rozpoczyna okres płodności. Niezależnie od przeprowadzonych wyliczeń Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Samobadanie szyjki macicy * Rysunek za PSN NPR Samobadanie szyjki macicy nie jest konieczne. Może dostarczyć dodatkowych informacji o płodności Szyjka w okresie dojrzewania jajeczka unosi się do góry, rozwiera i jest miękka jak wargi. W okresie niepłodności przedowulacyjnej i po jajeczkowaniu jest nisko położona, zamknięta i twarda jak czubek nosa Obserwacje poczynione podczas samobadania szyjki notuje się w pionowych rubrykach u dołu karty cyklu. Zmiana położenia użytych symboli odzwierciedla zmianę położenia szyjki. Stosuje się następujące symbole: T- szyjka twarda M - szyjka miękka o - szyjka rozwarta . - szyjka zamknięta Kobieta bada szyjkę w przysiadzie lub opierając nogę o stołek. Bada ją raz dziennie. Wprowadza jeden lub dwa palce do pochwy i stara się wyczuć szyjkę w górnym sklepieniu kończącym pochwę. Jeżeli po dniu szczytu śluzu zaobserwujemy trzy dni z szyjką twardą niską i zamkniętą, wtedy wystarczy tendencja temperatury do wzrostu, aby określić koniec płodności na trzeci dzień wieczorem szyjki twardej niskiej i zamkniętej Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Planowanie poczęcia Dziecko może począć się tylko wtedy, kiedy w szyjce macicy wydzielany jest śluz. Podczas większości dni cyklu miesiączkowego szyjka macicy jest zamknięta, a środowisko pochwy kwaśne. W takim kwaśnym środowisku plemniki giną w ciągu kilku godzin Kiedy gruczoły szyjki macicy zaczynają wydzielać śluz, szyjka się otwiera. Spływający do pochwy śluz tworzy środowisko, w którym plemniki mogą żyć kilka dni. Śluz także odżywia je i umożliwia transport 18 dni wyższej temperatury oznacza, że prawdopodobnie doszło do poczęcia Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk * Rysunek za M. Wrochna

Obserwacja po odstawieniu pigułki hormonalnej Współczesne pigułki hormonalne mają czterotorowe działanie: hamują owulację zagęszczają śluz szyjkowy zaburzają ruch jajowodu powodują niedorozwój śluzówki macicy Pigułki hormonalne nie mają wyłącznie antykoncepcyjnego (przeciwpoczęciowego) działania. Są środkami antynidacyjnymi - uniemożliwiają zagnieżdżenie się w macicy poczętego dziecka, przez co powodują jego śmierć Środki hormonalne rozregulowują naturalną gospodarkę hormonalną i po ich odstawieniu mogą wystąpić kłopoty z jej funkcjonowaniem Pierwsze cykle mogą być trudne do interpretacji a objawy śluzu mogą być nietypowe Po decyzji odstawienia pigułki kobieta powinna do końca wziąć preparat z opakowania przeznaczonego na dany cykl i czekać na krwawienie Po krwawieniu, które nie jest miesiączką, ale krwawieniem z odstawienia pigułki, nie przyjmuje się dni niepłodnych w okresie przedowulacyjnym. Należy rozpocząć obserwację objawów i czekać na wzrost temperatury Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Obserwacja po odstawieniu pigułki hormonalnej Za początek okresu niepłodności poowulacyjnej w pierwszym cyklu po odstawieniu pigułki przyjmuje się wieczór czwartego dnia wyższej temperatury po dniu szczytu W następnych cyklach można stosować już normalną procedurę wyznaczania niepłodności poowulacyjnej Kobieta, która przyjmowała pigułki hormonalne, niepłodność przedowulacyjną może wyznaczyć od drugiego cyklu stosując zasady dla kobiety początkującej Może to zrobić jeśli ma długości minimum 12 cykli sprzed brania pigułki. Nie może stosować danych z okresu brania pigułki Ze względu na dobro dziecka, nie należy podejmować starań o jego poczęcie wcześniej niż po upływie 6 miesięcy od odstawienia pigułki hormonalnej. Wśród dzieci poczętych wkrótce po odstawieniu środków hormonalnych częściej występują wady wrodzone i poronienia Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Okres poporodowy Po porodzie przez pewien czas kobieta jest niepłodna Czas ten zależy od sposobu karmienia dziecka Warunki pełnego karmienia piersią: przystawiać dziecko do piersi co najmniej 5-6 razy na dobę sumaryczny czas karmienia winien wynosić co najmniej 100 min. przerwy w karmieniu nie mogą być dłuższe niż 6-7 godzin w dzień i w nocy nie podaje się dziecku żadnych innych posiłków i płynów poza pokarmem matki W metodzie Rötzera przyjmuje się, że kobieta karmiąca w sposób pełny jest niepłodna, bez względu na obserwowane w tym czasie ewentualne objawy płodności, przez 12 tygodni (84 dni) Kobieta nie karmiąca w sposób pełny jest niepłodna przez 5 tygodni (35 dni) Na karcie cyklu zaznaczamy to kolejną grubą kreską: odpowiednio po 84 lub 35 dniu po porodzie Od tego momentu aż do wystąpienia pierwszej fazy wyższych temperatur należy stosować regułę objawu szczytu Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Reguła objawu szczytu Objawami płodności po urodzeniu dziecka są: objaw “w” (wnikliwa obserwacja) każdy śluz krwawienie, które nie jest poprzedzone co namniej trzydniową zwyżką temperatury zmięknięcie, rozwarcie, lub uniesienie się szyjki macicy, o ile kobieta bada szyjkę (szyjkę można zacząć badać 8 tygodni po porodzie) Krwawienie bez uprzedniej zwyżki temperatury traktujemy jak śluz najlepszej jakości Na karcie cyklu zaznaczamy dzień szczytu i po dniu szczytu dopisujemy w kolejne dni cyfry 1, 2, 3, a wieczorem czwartego dnia, o ile nie występują żadne objawy płodności i nie ma wzrostu temperatury, stawiamy strzałkę do dołu Oznacza ona, że rozpoczął się okres niepłodności względnej, trwający do kolejnego pojawienia się jakichkolwiek objawów płodności W nowym okresie płodności szukamy nowego dnia szczytu i, jeśli nie ma wzrostu temperatury, stosujemy regułę objawu szczytu Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Reguła objawu szczytu W okresach niepłodności, wyznaczonych za pomocą reguły objawu szczytu, zaleca się podejmowanie współżycia nie częściej niż co drugi dzień wieczorem, by nie przeoczyć pierwszych objawów płodności W okresach płodności nie należy zaniedbywać pomiarów podstawowej temperatury ciała i w momencie pojawienia się fazy wyższych temperatur (wyższe od sześciu poprzedzających) należy powrócić do zwykłych reguł Krwawienie występujące po co najmniej 3-dniowej fazie wyższych temperatur jest miesiączką, która rozpoczyna nowy cykl Po wystąpieniu pierwszej prawdziwej miesiączki stosujemy zwykłe zasady W okresie karmienia na skutek działania prolaktyny cykle mogą mieć wydłużoną fazę dojrzewania jajeczka i skróconą fazę poowulacyjną Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Tematyczne strony www metoda objawowo-termiczna Rötzera (także karty obserwacyjne do pobrania): www.iner.pl www.embrion.pl inne ciekawe linki: www.npr.pl (metoda objawowo-termiczna Kippleyów) www.npr.prolife.pl (metoda angielska) Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk

& Katarzyna & Grzegorz Pruszczyk Parafialna Poradnia Rodzinna Kędzierówka, par. Św. Jana Chrzciciela kontakt: tel. 022 790 40 18 e-mail: greg0@onet.eu