Postepowanie przed WSA cd. skarga

 Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi. Wyjątki od pośredniego wnoszenia skargi do sądu administracyjnego mogą ustalać odrębne ustawy. Rozwiązanie takie zawiera np. ustawa – Prawo o zgromadzeniach, która w art. 13 przewiduje, że skargę na decyzję w sprawie zgromadzeń wnosi się bezpośrednio do sądu administracyjnego. Art. 54

w przypadku wniesienia skargi bezpośrednio do sądu albo do organu administracji publicznej innego niż ten, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi, sąd ten lub organ powinien przekazać skargę organowi, właściwemu. O zachowaniu terminu do wniesienia skargi (art. 53 § 1–3 p.p.s.a.) decyduje wówczas data nadania skargi przez sąd lub wspomniany organ T. Woś (w:) T. Woś (red.), H. Knysiak-Molczyk, M. Romańska, Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi..., 2005, s. 248

Organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem zaskarżenia, ma trzydzieści dni na udzielenie odpowiedzi na skargę oraz przesłanie jej sądowi wraz z aktami. Wymieniony organ nie jest natomiast uprawniony do podjęcia czynności sprawdzających dopuszczalność skargi, legitymację skarżącego czy spełnienie przez skargę warunków formalnych.

Organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy. Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.

Art. 55 zawiera regulację zmierzającą do dyscyplinowania organów administracji publicznej do terminowego wykonania obowiązków określonych w art. 54 § 2. Unormowanie to pozostaje niewątpliwie w związku z powrotem do pośredniego trybu wnoszenia skargi do sądu administracyjnego i ma zapobiec przetrzymywaniu skarg przez organy administracji publicznej W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny. Art. 55

Grzywnę, wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.

Artykuł 55 § 2 dotyczy sytuacji, w której sąd administracyjny może rozpoznać sprawę na podstawie odpisu skargi. Sąd administracyjny może rozpoznać sprawę w tym trybie, jeżeli organ administracji publicznej, mimo wymierzenia grzywny, nie przekazał temu sądowi skargi. Komentowany przepis dopuszcza stosowanie tego trybu na żądanie skarżącego i tylko w wypadku, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.

O rażących przypadkach naruszenia obowiązków, o których mowa w § 2 lub w art. 54 § 2, skład orzekający lub prezes sądu zawiadamia organy właściwe do rozpatrywania petycji, skarg i wniosków. Organy właściwe do rozpatrzenia petycji, skarg i wniosków wymieniają art. 229 i 230 k.p.a.

W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu. Sąd podejmie zawieszone postępowanie z urzędu, gdy ustaną przyczyny zawieszenia, a więc gdy w sprawie, w której zawieszono postępowanie sądowe, zostanie zakończone postępowanie administracyjne, a w wypadku zaskarżenia aktu wydanego w tym postępowaniu do sądu administracyjnego – postępowanie sądowoadministracyjne. Art. 56

skarga musi odpowiadać wymaganiom stawianym przez art. 46 p. p. s. a skarga musi odpowiadać wymaganiom stawianym przez art. 46 p.p.s.a. wszystkim pismom w postępowaniu sądowym oraz zawierać dodatkowe elementy: 1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności; 2) oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego pro-wadzenia postępowania skarga dotyczy; 3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego. Art. 57

Przez pojęcia naruszenia prawa oraz naruszenia interesu prawnego, o których mowa w pkt 3 , należy rozumieć podanie przyczyny uzasadniającej wniesienie skargi do sądu administracyjnego. Komentowany przepis nie wymaga przedstawienia w skardze wyczerpującego wywodu prawnego lub wskazania konkretnego przepisu prawa, który został naruszony. Rozważany wymóg skargi będzie spełniony, jeżeli skarżący wskaże, na czym polega, jego zdaniem, naruszenie prawa lub interesu prawnego w zaskarżonym akcie lub czynności.

Jeżeli w sprawie występuje kilku uprawnionych i ich skargi dotyczą tej samej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności albo bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania, mogą być one wniesione w jednym piśmie procesowym. Jeżeli natomiast w jednej skardze zaskarżono więcej niż jeden akt, czynność lub bezczynność albo przewlekłe prowadzenie postępowania, przewodniczący zarządza rozdzielenie skarg.

Art. 58 Sąd odrzuca skargę: 1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego; 2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia; 3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi; 4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona; 5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie; 6) jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne. Art. 58

Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej skarżącego i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej skarżącym, uniemożliwiającego jego działanie, sąd odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie zostanie uzupełniony. Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posie- dzeniu niejawnym. Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy.

Niedopuszczalność skargi z innych przyczyn wystąpi w szczególności, gdy: a) skarga zostanie wniesiona bez wyczerpania środków zaskarżenia albo bez uprzedniego wezwania na piśmie do usunięcia naruszeń prawa, gdy ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi; b) organizacja społeczna wniesie skargę w sprawie dotyczącej interesu prawnego innej osoby, mimo że nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym; c) skarga zostanie wniesiona przez osobę niemogącą być pełnomocnikiem albo niemającą pełnomocnictwa;

postanowienie NSA z dnia 19 września 2012 r., I OSK 1816/12, CBOSA Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy. Do przyjęcia, że sąd powszechny uznał się za niewłaściwy w sprawie, konieczne jest wydanie przez ten sąd postanowienia o odrzuceniu pozwu właśnie z uwagi na niepodleganie danej sprawy kognicji tego sądu. Natomiast odrzuceniu pozwu z innej przyczyny lub zwrot pisma procesowego nie świadczy o uznaniu się przez sąd powszechny za niewłaściwy. W tej sytuacji nie można przyjąć, że w sprawie znajdzie zastosowanie art. 58 § 4 p.p.s.a. postanowienie NSA z dnia 19 września 2012 r., I OSK 1816/12, CBOSA

Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym. Sąd niewłaściwy przekazuje sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu postanowieniem. Na postanowienie to przysługuje zażalenie. Art. 59

Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazaniu. Postanowienie to jednak nie wiąże NSA. Sąd ten po otrzymaniu sprawy może badać kwestie swojej właściwości i w razie stwierdzenia jej braku może przekazać sprawę sądowi administracyjnemu, który uzna za właściwy, nie wyłączając sądu, który przekazał mu sprawę. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.

Cofnięcie skargi jest rezygnacją strony z kontynuowania wszczętego przez nią postępowania przed sądem administracyjnym. Cofnięcie skargi może mieć zarówno formę pisemną, jak i ustną, wpisaną do protokołu rozprawy. Oświadczenie strony o cofnięciu skargi nie może budzić wątpliwości co do swej treści i winno być skierowane bezpośrednio do sądu. Cofnięcie skargi może nastąpić od chwili jej wpływu do organu do czasu wydania wyroku przez WSA. O uznaniu cofnięcia skargi za niedopuszczalne sąd orzeka postanowieniem Art. 60

Cofnięcie skargi wiąże sąd Cofnięcie skargi wiąże sąd. Sąd uzna jednakże cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Czynności mające na celu obejście prawa (art. 58 k.c.) zawierają pozór zgodności z prawem. Ich treść nie zawiera elementów wprost sprzecznych z ustawą, ale skutki, które wywołują i które objęte są zamiarem stron, naruszają zakazy lub nakazy ustawowe. Chodzi tu zatem o wywołanie skutku sprzecznego z prawem przez dokonanie samej czynności, a nie przez osiągnięcie celu leżącego poza treścią czynności (M. Safjan (w:) Kodeks cywilny. Komentarz, red. K. Pietrzykowski, t. 2, Warszawa 1998, s. 153).

Sąd uznaje wycofanie skargi na decyzję administracyjną za niedopuszczalne także wtedy, jeżeli w wyniku takiego wycofania i w konsekwencji umorzenia postępowania pozostawałaby w obrocie prawnym decyzja dotknięta jedną z wad uzasadniających stwierdzenie jej nieważności Ustalenie, że cofnięcie zmierza do obejścia prawa lub powodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych nieważnością, następuje na podstawie całokształtu okoliczności sprawy. wyrok NSA z dnia 10 lipca 1987 r., IV SA 337/87, ONSA 1987, nr 2, poz. 57).

Skuteczne cofnięcie skargi może nastąpić, jeżeli skarga nie została jeszcze przekazana sądowi przez organ. Również na tym etapie postępowania cofnięcie skargi powoduje konieczność wydania rozstrzygnięcia przez sąd. Tylko wtedy sąd będzie miał możliwość stwierdzić, czy cofnięcie skargi nie zmierza do obejścia prawa albo nie spowoduje utrzymania w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności. Ponadto w wyjątkowych sytuacjach, jeśli cofnięcie skargi mogłoby wywołać dla skarżącego działającego bez adwokata lub radcy prawnego negatywne skutki, sąd – zgodnie z art. 6 p.p.s.a. – ma możliwość powiadomić o tych skutkach skarżącego.

Art. 61 Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności. W razie wniesienia skargi: 1) na decyzję lub postanowienie – organ, który wydał decyzję lub postanowienie, może wstrzymać, z urzędu lub na wniosek skarżącego, ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki, od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo, gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania; Art. 61

2) na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub w części; 3) na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.

Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.

Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności, sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.

Przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia: 1) zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie potrzeby także innych dowodów; 2) wskazuje skład sędziowski orzekający w sprawie, wyznaczony w sposób, o którym mowa w art. 17; 3) wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana.