realizowany przez klasę IIag „Od papieru do modelu” Projekt edukacyjny realizowany przez klasę IIag

Jak powstaŁ papier?

Zanim pojawił się papier w powszechnym użytku, stosowano materiały które były jego bezpośrednimi zwiastunami. Egipcjanie u których pismo rozwijało się w bardzo szybkim tempie, musieli znaleźć łatwiejszy sposób zapisywania informacji niż na kamiennych tablicach, takim rozwiązaniem było wynalezienie papirusu. Wytwarzany  był z Cyperus papyrus rosnącego nad brzegami nilu.

Dolną grubą część łodygi rozdzielano igłą na jak najdłuższe i jak najcieńsze pasy. Na desce układano dwie poprzeczne wzdłużne warstwy. Tak przygotowaną „matę”  polewano wodą z nilu, ubijano i ściskano. Wypływający sok był spoiwem sklejającym łodygi w jednolitą płaszczyznę. Przygotowane arkusze suszono na słońcu i prasowano. Pojedyncze strony cięto na wymiar i sklejano w zwoje. Zapisywano zazwyczaj tylko wewnętrzna stronę zwoju w której pasy ułożone były równolegle z zapisywanym tekstem.

Drogi w produkcji papirus zastąpił materiał tańszy - pergamin Drogi w produkcji papirus zastąpił materiał tańszy - pergamin. Wytwarzany był ze skóry cielęcej, owczej i koziej, którą oczyszczano nacierano wapnem i naciągano na drewnianą ramę. Okazał się solidniejszym i trwalszym materiałem od papirusu, dodatkowo stary zapis można było usunąć pumeksem i wykorzystać go ponownie. Pergamin jako materiał trwalszy i elastyczniejszy od papirusu długo był w powszechnym użytku, wyparł go dopiero wynalazek papieru. Naciąganie pergaminu za pomocą pumeksu

Papier, z którym mamy do czynienie do dnia dzisiejszego, został wynaleziony w Chinach w 105 roku naszej ery, jako pozostałość po myciu jedwabnej waty. Polegała ona na zwilżaniu i ubijaniu jej kijami. Po zdjęciu waty na matach osadzał się cienki nalot, który po wyschnięciu nadawał się do pisania. Ponieważ jedwab był bardzo drogi Chińczycy zastąpili go włóknami roślinnymi (np. łykiem morwy) i szmatami lnianymi. Wynalezienie tych składników do produkcji materiału pisarskiego przypisuje się Tsai Lunowi około roku 107 n.e. Masa papierowa składała się z włókien tkanin miażdżonych i tłoczonych w cienkie arkusze. Była to produkcja polegająca na powtórnym zużyciu tkanin, później dodano do składników włókna roślinne oraz inne surowce (np. stare sieci rybackie).

Dawniej papier wytwarzany był przy użyciu prostych narzędzi, co wymagało dużego zaangażowania ludzi w jego produkcję. Rozdrobniona masa, była rozprowadzana w niewielkim jeziorze lub misie, tworząc w nim zawiesinę. W przygotowanym roztworze  zanurzano drewnianą ramę obciągniętą płótnem i przefiltrowywano przez nią zawiesinę. Osadzające się na płótnie  włókna i drobne cząstki tworzyły jednolitą powierzchnie, którą odsączano na matach i suszono. Tak przygotowany papier cięto do odpowiedniego formatu i oddawano pisarzom.

Chińczycy utrzymywali proces produkcji papieru w głębokiej tajemnicy przez 700 lat, ale muzułmanie podczas najazdu na Samarkandę, pojmali kilku chińskich papierników, którzy wydali sekret. Ostatecznie umiejętność wytwarzania papieru rozpowszechniła się w Europie i młyny papiernicze zaczęto stawiać wszędzie tam, gdzie dostęp do wody umożliwiał produkcję masy papierniczej. Europa z technologią papieru zapoznała się dopiero w XII wieku na terenie dzisiejszej Hiszpanii.  Pierwsze papiernie założyli Arabowie.

Pierwszą papiernią w Polsce była czerpalnia założona w 1491 roku na terenach należących do klasztoru św. Ducha w Prądniku Czerwonym koło Krakowa. Kolejne młyny wytwarzające papier założone zostały we Wrocławiu, Świdnicy, Nysie, Raciborzu, Dusznikach Zdroju. Ten ostatni istnieje do dziś, od 1968  funkcjonuje jako muzeum papiernictwa.  Następne papiernie pojawiły się w okolicach Poznania, Krakowa, Lublina, Wilna i Warszawy. Najstarszą papiernią funkcjonującą obecnie na rynku papierniczym  jest fabryka papieru w Konstancinie – Jeziorna koło Warszawy założona jeszcze w 1774.

Dziś papier wytwarzany jest taśmowo przeważnie z drzew iglastych (świerk, sosna), przy użyciu wyspecjalizowanych maszyn. Przyspiesza to wytwarzanie, wszechstronnie wykorzystywanego dziś, papieru. A oto jak wygląda współczesna papiernia - czyli zakład wytwarzający papier:

Papier naszej produkcji

W dniu 4 grudnia 2012 roku wzięliśmy udział w warsztatach tworzenia papieru metodą czerpaną prowadzonych przez panią Zofię Kozłowską, papieroplastyka z Chełma. „Produkcję papieru” rozpoczęliśmy od stworzenia surowca i macerowaniu papki – masy papierowej.

Gotową masę układaliśmy na specjalnych ramkach i prasą odciskaliśmy wodę.

Tak otrzymaną kartkę odkładano do suszenia Tak otrzymaną kartkę odkładano do suszenia. Niektóre kartki ozdobiono suszonymi kwiatkami.

Co można zrobić z papieru?

Z odpowiedzią na to pytanie ścieraliśmy się podczas spotkań, które ułatwiły nam realizację projektu!

A oto efekt naszych prac:

Zwierzęta i rośliny

Ozdobne bombki

Gwiazdki

Wazony i pudełka

Bryły

Krawędziowce

Klauny

Zapraszamy do obejrzenia galerii naszych prac!

Pamiętajcie, by zużyty już papier wkładać do specjalnych pojemników!!! UWAGA!!! Pamiętajcie, by zużyty już papier wkładać do specjalnych pojemników!!! Zebrana makulatura zostanie przerobiona na papier, dzięki czemu ocalimy jakieś drzewo!!!

Dziękujemy za uwagę! Bardzo prosimy o wypełnienie karty ewaluacyjnej, która oceni naszą pracę!