WYKŁAD 9 KOSMETYKI BARWNE DO WŁOSÓW i SKÓRY

ONDULACJA WŁOSÓW

Układanie włosów wymaga poluźnienia struktury keratyny, której struktura jest sztywna, gdyż jest utrzymywana poprzez wiązania disiarczkowe pomiędzy resztami cysteiny. Wiązania disiarczkowe poddaje się redukcji (kwasem tioglikolowym lub kwasem tiomlekowym), która prowadzi do przekształcenia wiązań S-S w dwa wiązania S-H, fryzurę formuje się, a następnie uformowane włosy poddaje się działaniu czynnika utleniającego (nadtlenkiem wodoru), który odtwarza wiązania disiarczkowe i włosy znów stają się sztywne.

Zarówno redukcja, jak i utlenianie są prowadzone w środowisku alkalicznym (pH = 8 – 8.6). Dlatego jako reduktor stosuje się tioglikolan sodowy, amonowy lub monoetanoloamoniowy. Zobojętnienie środowiska uzyskuje się przez dodatek kwasu octowego, mlekowego, cytrynowego lub winowego. Utleniaczem po redukcji jest zwykle 0.5 – 1.5 % nadtlenek wodoru zawierający kwas (siarkowy lub fosforowy), lub bromian potasu: KBrO3. Do ondulacji w środowisku kwaśnym wykorzystuje się zdolność keratyny do pęcznienia w pH = 5-6. Do redukcyjnego rozszczepienia wiązania disiarczkowego używa się estrów kwasu tioglikolowego

Redukcyjne rozszczepienie mostków S-S keratyny w środowisku alkalicznym wykorzystuje się także w depilacji chemicznej. Używa się do tego celu tioglikolan lub tiomleczan wapnia lub strontu w solnie alkalicznym śodowisku (pH = 12). Po kilku minutach od momentu nałożenia tych soli następuje keratynoliza.

FARBOWANIE WŁOSÓW Do trwałego farbowania włosów używa się substancje, które pod wpływem utleniania przekształcają się w barwniki. Proces prowadzi się w środowisku alkalicznym, powyżej punktu izoelektrycznego keratyny (pH = 4.7), ponieważ w takim pH keratyna pęcznieje, co umożliwia wnikanie barwników do włosa. Prekursorami barwników są diaminy aromatyczne:

W pierwszym etapie, po nałożeniu prekursora na włosy, podlega on utlenianiu (za pomocą nadtlenku wodoru) do pochodnej benzochinonu (II), następnie reakcji sprzęgania prowadzącej do powstania wysokocząsteczkowego barwnika (III):

Ze względu na łatwość utleniania prekursorów tlenem atmosferycznym, stabilizuje się je przez dodatek odczynników redukujących (tiosiarczanu sodu (Na2S2O3), kwasu askorbowegp, kwasu tioglikolowego lub rongalitu (NaSO2CH2OH).

Do półtrwałego farbowania włosów używa się barwniki nitrowe (chromoforem jest grupa nitrowa (-NO2), azowe (IV) oraz antrachinonowe (V): Te barwniki są zmywalne

Rozjaśnianie włosów polega na trwałym zniszczeniu melanin (barwników naturalnych włosów). Wykonuje się taki zabieg w środowisku alkalicznym, ułatwiającym hydratację keratyny włosa i dostęp utleniacza oraz kurczenie melanin i wypłukiwanie ich z włosa. Ubocznym skutkiem jest utlenianie mostków disiarczkowych i ondulacja. Powszechnie stosowanym czynnikiem utleniającym jest amoniakalny roztwór nadtlenku wodoru z mocznikiem (Ortizon) (H2N-CO-NH2 x H2O2) lub sole kwasu nadtlenodisiarkowego, które w roztworze wodnym hydrolizują z wydzieleniem nadtlenku wodoru:

Efekt rozjaśnienia jest widoczny po 10-30 minutach Efekt rozjaśnienia jest widoczny po 10-30 minutach. Alkaliczny odczyn usuwa się potem przez dodatek kwasów organicznych. Nadmiar utleniacza jest usuwany redukcyjnie za pomocą NaHSO3 lub (NH4)2SO3, lub kwas askorbinowy. W preparatach do rozjaśniania stężenie nadtlenku wodoru wynosi 3% lub 6-12% w salonach kosmetycznych. W szamponach rozjaśniających rolę odgrywają flowonowe związki obecne w rumianku w postaci glukozydów: Apigenina (VI) i Luteolina (VII):

ŚRODKI ZMIENIAJĄCE KOLOR SKÓRY ŚRODKI BRĄZOWIEJĄCE SKÓRĘ DHA – dihydroksaceton i erytruloza reagują a grupami aminowymi aminokwasów tworząc melanoidy (barwne pochodne)

Aldehyd mukonowy i jego tetraetylowy acetal stosuje się wraz z dodatkami: alloksanem (daje odcień czerwony), ninhydryną (daje odcień niebieski).

Naturalnie występującymi barwnikami są Jugon (wyciągi z liści i łupin niedojrzałych owoców orzecha włoskiego) i Lawson (ekstrakty z liści Lawsona inermis). Oddziaływania tych barwników z białkami maja charakter oddziaływań fizycznych/ Juglon ma właściwości antybakteryjne, a Lawson jest filtrem UV.

ŚRODKI ROZJAŚNIAJĄCE SKÓRĘ Środki rozjaśniające są stosowane w celu usunięcia nagromadzonych melanin. Niektóre środki działają na zasadzie utleniania. Stosuje się nadtlenoboran sodu (NaBO3), nadtlenek magnezu (MgO2) lub cynku (ZnO2) a także Ortizon. Inna grupa środków rozjaśniających działa jako blokery syntezy melanin. Proste zwiazki bizmutu działają w ten sposób i dodatkowo powodują złuszczanie naskórka. Związki hydrochinonowe blokujaą tyrozynazę, enzym odpowiedzialny za utlenianie tyrozyny do dihydroksyfenyloalaniny (DOPA) i dopachinonu. Inhibitorem tyrozynazy jest monobenzylowy ester hydrochinonu:

Innym blokerem jest 4-chlororezorcyna. Służy także do usuwania piegów: Trzecim sposobem usuwania przebarwień jest zakwaszenie skóry. Biosynteza melanin wymaga środowiska zasadowego, więc podaje się kwasy: mlekowy, cytrynowy i inne alfa-hydroksykwasy: jabłkowy, winowy, glikolowy (czyli tzw kwasy owocowe). Działają one także złuszczająco poprzez poluźnianie warstwy korneocytowej naskórka. W preparatach do pielęgnacji ciała AHA sa stosowane w stężeniach do 4%, w przypadku profesjonalnych zabiegów złuszczania sa stosowane w wyższych stężeniach.