Bożonarodzeniowe tradycje W polskich domach

Święta Bożego Narodzenia Jest to szczególny okres w życiu każdego chrześcijanina. W tym czasie, gdy wystawy sklepowe są przystrajane tematycznymi ozdobami, a media promują skomercjalizowane, globalizacyjnie utarte wzorce, należy szczególnie pielęgnować tradycyjne, rdzenne obyczaje związane z uroczystą celebracją Narodzenia Pańskiego. Ważnym jest, aby pamiętać o tym szczególnym, narodowym dziedzictwie, niosącym wyraźny przekaz głębokiej idei Świąt Bożego Narodzenia. Zapraszamy Was na projekcję prezentacji poświęconej celebracji Świąt Bożego Narodzenia w Polsce.

Gdy Pierwsza Gwiazdka na niebie zabłyśnie… Dzięki niej pasterze i Trzej Królowie mogli dotrzeć do miejsca narodzin Zbawiciela. Dziś oczekujemy pierwszej gwiazdy, jaka pojawi się na wigilijnym niebie. Dopiero, gdy ona zabłyśnie możemy, według tradycji, siąść do stołu  i podzielić się opłatkiem. Według tradycji pojawienie się Gwiazdy Betlejemskiej na niebie towarzyszyło narodzinom Jezusa.

Przełammy się opłatkiem Jego nazwa pochodzi od łacińskiego słowa „oblatum” i oznacza dar ofiarny. Na opłatku widnieją wytłoczenia związane z Bożym Narodzeniem. Dzielenie się chlebem znajduje początki w pogańskich tradycjach. Z czasem przeszło ono na stałe do zwyczajów chrześcijańskich, a dziś dzielimy się opłatkiem przed wieczerzą wigilijną, składając sobie życzenia. Powinny być one szczere, gdyż w tym magicznym okresie świąt wybaczamy sobie wszystkie winy, aby zasiąść do kolacji z czystymi sercami. Pięknym staropolskim zwyczajem jest zapraszanie na Wigilie ludzi samotnych - tak aby w ten wieczór nikt nie był opuszczony i smutny.

Choinko, choinko… Umieszczanie choinek w naszych domach na okres świąt Bożego Narodzenia jest jedną z najmłodszych tradycji wigilijnych. Początkowo, w tym również na ziemiach polskich, popularna była "jodłka", czyli wierzchołek sosny, jodły lub świerku zawieszony u poszycia. Drzewko to miało chronić dom i jego mieszkańców od złych mocy. Kościół nadał choince chrześcijańską symbolikę biblijnego Drzewa Poznania Dobra i Zła – najbardziej znamiennego tradycyjnego punktu początków ludzkości. Ze względu na to, obyczajowość nakazuje wnoszenie drzewka do domu w dniu Adama i Ewy i przystrajanie go jabłkami, mającymi zapewnić zdrowie domowników. Wśród iglastych gałązek wiją się łańcuchy, lekkie, będące pamiątką węża-kusiciela. Gwiazda na szczycie drzewka symbolizuje tę, która wiodła Trzech Króli do Dzieciątka Jezus. Świeczki na gałązkach są jak okruchy ognia, który dawniej płonął w izbie przez całą noc wigilijną, aby przychodzące na ten czas dusze przodków mogły się ogrzać. Tak ustrojona choinka stała w domu do święta Objawienia Pańskiego. Obecnie dzięki rozwojowi techniki zdobienie bożonarodzeniowych drzewek znacznie odbiega od dawnego, prostego zdobnictwa. Mimo to w licznych chrześcijańskich rodzinach również w dzisiejszych czasach praktykuje się ręczne wyrabianie ozdób z ogólnodostępnych materiałów.

Prezenty – uśmiech dla małych i dużych Wigilijny zwyczaj obdarowywania się prezentami początek swój bierze jeszcze w obchodach rzymskich Saturnaliów. W późniejszych wiekach przez Kościół został określony mianem Gwiazdki, gdyż prezenty wręczano, gdy na niebie zauważono pierwszą gwiazdę. Polska tradycja zachęca do przygotowywania podarków własnoręcznie, gdyż wkładanie trudu w sprawienie miłej niespodzianki dla kogoś bliskiego umożliwia zacieśnianie więzów rodzinnych i przyjacielskich.

Zasiądźmy do wieczerzy Różna jest liczba potraw podawanych w wieczór wigilijny. Zależy to od zamożności rodziny, od miejscowych zwyczajów oraz od pomysłowości gospodyń. Liczba ta może być parzysta lub nieparzysta. W niektórych regionach podaje się 12 potraw, co ma symbolizować 12 apostołów. Główną potrawą wigilijną polskiej kuchni jest ryba. Do ważnych zwyczajów związanych z tym niezwykłym wieczorem, nie mających jednak powiązania bezpośrednio z kulturą spożywania wieczerzy, jest wspólne śpiewanie kolęd oraz pozostawianie wolnej zastawy przy stole dla tradycyjnego „niespodziewanego gościa”. Oprócz tego kładziemy sianko pod białym obrusem na stole, przy którym będziemy spożywać wigilijną kolację. Symbolizuje ono miejsce, w jakim przyszedł na świat Jezus – szopkę i żłób, w którym leżał po urodzeniu.

Patrzcie! tu gwiazda nad szopką świeci! W niej narodził się Jezus. Jest także symbolem nas samych. Jesteśmy jak stajenka, w której nie zawsze jest czysto, w której dobro przeplata się ze złem. Jednak to właśnie do stajenki, a więc i do nas, zwykłych ludzi, przychodzi Jezus, rozświetla nasze życia i daje nam nadzieję, miłość i wiarę. Bóg rodzi się w nas!

Dzwon kościelny na Pasterkę wszystkich wiernych woła… Pasterka jest to uroczysta msza święta odprawiana w nocy (najczęściej o północy lub w godzinach wieczornych) z 24 na 25 grudnia, pierwsza w okresie Bożego Narodzenia. Upamiętnia oczekiwanie i modlitwę pasterzy zmierzających do Betlejem. Stanowi ona jedną z najważniejszych świątecznych tradycji w Polsce. Dlatego tak ważnym jest, aby ją pielęgnować i przekazywać następnym pokoleniom, aby, tak jak my, mieli okazję uczestniczyć w pełnych obchodach magicznego czasu Bożego Narodzenia i cieszyć się faktem, że Jezus przychodzi na świat.

Dziękujemy za uwagę  Prezentację wykonała grupa „Golden Angels” z Niedrzwicy Dużej