Spotkanie NUG_PL, Warszawa, 6 września 2010 r. Polski złoty jako waluta rozrachunkowa w T2S – analiza szans i możliwości Adam Tochmański Dyrektor Departamentu Systemu Płatniczego NBP

Warszawa, 6 września 2010 r. Agenda Decyzje na szczeblu europejskim w zakresie umożliwienia rozrachunku pieniężnego w walutach innych niż euro w systemie T2S Podstawowe zasady uczestnictwa walut innych niż euro w rozrachunku pieniężnym T2S Stanowisko centralnych depozytów i banków centralnych w zakresie rozrachunku pieniężnego w T2S Uwarunkowania czasowe podjęcia przez NBP i KDPW S.A. decyzji w sprawie rozrachunku pieniężnego w złotych w T2S Możliwe scenariusze uczestnictwa KDPW S.A. w T2S Możliwe scenariusze uczestnictwa NBP w T2S Najbardziej realistyczne scenariusze uczestnictwa NBP w T2S Przesłanki podjęcia decyzji o udostępnieniu PLN do systemu T2S Analiza SWOT wariantów przystąpienia NBP z PLN do T2S Wnioski

Decyzje na szczeblu europejskim (1) Warszawa, 6 września 2010 r. Decyzje na szczeblu europejskim (1) ►Konkluzje Rady UE z 2 grudnia 2008 r. WELCOMES that T2S is open to other currencies beyond the euro and NOTES that the markets of these currencies are currently in the process of deciding their participation in T2S; ►Wytyczne EBC/2010/2 z dnia 21 kwietnia 2010 r. Warunki dopuszczenia do włączenia do T2S – Dział V art. 18 Wytycznych Waluta kraju należącego do EOG inna niż euro może być wykorzystywana w T2S, o ile NBC spoza strefy euro, inny bank centralny lub inny organ odpowiedzialny za taką walutę zawrze z Eurosystemem umowę o uczestnictwo waluty, a Rada Prezesów zatwierdzi uczestnictwo takiej waluty. Zgodnie z mandatem Rady Projektu T2S, NBC spoza strefy euro mogą być reprezentowane w Radzie Projektu T2S.

Decyzje na szczeblu europejskim (2) Warszawa, 6 września 2010 r. Decyzje na szczeblu europejskim (2) ►Zakres Currency Participation Agreement (CPA) ma objąć: strukturę zarządzania; kontrolę nad walutą udostępnioną do rozrachunku w T2S; prawa i obowiązki stron w fazie rozwoju T2S oraz w fazie działalności operacyjnej T2S; kwestie zobowiązań prawnych; kwestie techniczne; załączniki szczegółowe.

Warszawa, 6 września 2010 r. Podstawowe zasady uczestnictwa walut innych, niż euro w rozrachunku pieniężnym T2S TARGET2 CENTRAL BANK MONEY VALIDATION and MATCHING SECURITIES OPTIMISATION of SETTLEMENT and REALIGNMENT T2S CSD A CSD B CSD C NCB A NCB B NCB B ACCOUNTS NCB A ACCOUNTS NCB C Other RTGS CSD A ACCOUNTS CSD C ACCOUNTS CSD B ACCOUNTS NCB A ACCOUNTS NCB C ACCOUNTS

Warszawa, 6 września 2010 r. Podstawowe zasady uczestnictwa walut innych niż euro w rozrachunku pieniężnym T2S 1. Konieczność podłączenia krajowego systemu RTGS z dedykowanymi kontami pieniężnymi w T2S – koszty musi ponieść NBC 2. Konieczność wyrażenia zgody przez odpowiedni organ decyzyjny danego NBC udostępniającego swoją walutę 3. Zatwierdzenie uczestnictwa danej waluty w T2S przez Radę Prezesów EBC 4. Podpisanie Currency Participation Agreement (CPA) przez NBC spoza Eurosystemu

Stanowisko CSD i NBC w zakresie rozrachunku pieniężnego w T2S Warszawa, 6 września 2010 r. Stanowisko CSD i NBC w zakresie rozrachunku pieniężnego w T2S Rozrachunek pieniężny tylko w euro Rozrachunek pieniężny tylko w walucie krajowej Rozrachunek pieniężny w euro i w walucie krajowej ►Kraje strefy euro ►Kraje spoza strefy euro: 1. Szwajcaria 2. Polska 3. Litwa 4. Węgry 5. Rumunia 6. Bułgaria Norwegia Szwecja Dania

Warszawa, 6 września 2010 r. Stanowisko KDPW S.A. w zakresie rozrachunku pieniężnego w T2S (pkt 4 Unilateral Undertaking) Whereas of the date of execution of this unilateral undertaking KDPW is interested in using the T2S services for settlements in euro. KDPW will consider the position of Narodowy Bank Polski as regards the potential availability of the Polish currency in T2S, as well as the timeline of the preparation for the introduction of the euro in Poland.

Pierwotny harmonogram prac nad CPA Warszawa, 6 września 2010 r. Pierwotny harmonogram prac nad CPA

Warszawa, 6 września 2010 r. Uwarunkowania czasowe podjęcia przez NBP i KDPW S.A. decyzji nt. waluty udostępnionej do rozrachunku w T2S Konsultacje FA z krajowym organem nadzoru (KNF) Przekazanie przez Radę Prezesów Projektu CPA NBC do decyzji Konsultacje FA z CESR Podpisanie przez KDPW S.A. Framework Agreement Podjęcie Przez KDPW decyzji o podpisaniu FA VIII-X 2010 r. IX-XI 2010 r. IV 2011 r. I 2011 r. XI 2010 r. VII-XI 2010 r. III 2011 r. IV 2011 r. XI-XII 2010 Prace CPA Task Force Podjęcie przez NBP decyzji o podpisaniu CPA Ewentualne podpisanie CPA przez NBP Finalizacja prac nad CPA

Currency Participation Agreement - revised timing - TFCPA/2010/009 Currency Participation Agreement - revised timing - At the first TFCPA meeting, the overall planning was considered ambitious. The T2S Programme Board has considered the matter and reviewed the timing. 2010 2011 Currency Participation Agreement JUL AUG SEP OCT NOV DEC JAN FEB MAR APR MAY JUN JUL AUG TFCPA meeting dates 6 Jul 9 Sep 5 Oct 11 Nov 16 Dec 20 Jan 24 Feb tbd Dedicated workshops 10 Sep (functional issues) 15 Sep (programme plan) Work on CPA including schedules PB Submission to T2S Programme Board (PB) and Governing Council of the ECB (GovC) GovC Assessment by non-euro area NCBs Aug/ Sep Signing ceremony 9 September 2010 In order to further detail the plan, the following is needed: Clarity on required schedules (could then be clustered according to dependencies) (see agenda item 6 of September TFCPA meeting) Time needed at national level (involvement of the market, NCB-internal decision-making)

Możliwe hipotetycznie scenariusze uczestnictwa KDPW S.A. w T2S Warszawa, 6 września 2010 r. Możliwe hipotetycznie scenariusze uczestnictwa KDPW S.A. w T2S Scenariusz 1: CSD dołącza w momencie przyjmowania euro przez państwo, w którym działa. Scenariusz 2: CSD dołącza ok. 3-6 miesięcy przed przyjęciem euro (dla uniknięcia przeciążenia związanego z przystępowaniem do T2S wraz z wchodzeniem do strefy euro). Scenariusz 3: CSD dołącza do T2S od początku jego funkcjonowania. EBC sugeruje, iż CSDs z państw, które przyjmą euro w średnim terminie, powinny rozważyć przyłączenie się do T2S z chwilą rozpoczęcia funkcjonowania T2S.

Proponowane przez EBC scenariusze uczestnictwa NBC w T2S Warszawa, 6 września 2010 r. Proponowane przez EBC scenariusze uczestnictwa NBC w T2S Scenariusz 1: NBC może zaczekać z przystąpieniem do T2S z walutą euro do momentu przystąpienia do strefy euro. Scenariusz 2: NBC przystępuje do T2S z walutą narodową od momentu rozpoczęcia funkcjonowania przez T2S, zaś z euro wraz z przystąpieniem do strefy euro - jest to scenariusz stanowiący możliwe rozwiązanie dla krajów, które oczekują przystąpienia do strefy euro później niż w 2015 r. Scenariusz 3: NBC przystępuje do T2S z walutą euro od początku funkcjonowania T2S. Scenariusz 4: NBC przystępuje do T2S z walutą narodową i euro od momentu rozpoczęcia funkcjonowania T2S.

Możliwe scenariusze uczestnictwa NBP w T2S Warszawa, 6 września 2010 r. Możliwe scenariusze uczestnictwa NBP w T2S 2017 r. lub później Przyjęcie EUR Start T2S – 2015 r. Scenariusz 1 Przystąpienie do T2S w terminie przyjęcia EUR € Scenariusz 2 Przystąpienie do T2S z PLN w terminie startu T2S, a z EUR w terminie przyjęcie EUR PLN € Scenariusz 3 Przystąpienie do T2S tylko w EUR w terminie startu T2S € Scenariusz 4 Przystąpienie z PLN i EUR w terminie startu T2S PLN € Scenariusz 5 Przystąpienie z EUR w terminie startu T2S, a z PLN w 2017 r. lub później PLN € Scenariusz 6 Przystąpienie do T2S z PLN w 2017 r. lub później, a z EUR w terminie przyjęcia EUR € PLN

Warszawa, 6 września 2010 r. Przesłanki podjęcia przez NBP decyzji o udostępnieniu PLN do rozrachunku pieniężnego w T2S 1. Oficjalne stanowisko KDPW S.A. o zakresie planowanego uczestnictwa w T2S 2. Przesłanki ekonomiczne możliwość amortyzacji kosztów poniesionych na przygotowanie systemu SORBNET2 wielkość kosztów dostosowania systemu SORBNET2 do systemu T2S wielkość pozostałych kosztów związanych z przystąpieniem do T2S 3. Przesłanki systemowe wpływ uczestnictwa KDPW S.A. i NBP w T2S na poziom konkurencyjności polskiego rynku kapitałowego wpływ uczestnictwa KDPW S.A. i NBP w T2S na płynność polskiego rynku papierów wartościowych 4. Przesłanki prawne warunki umowy CPA możliwość dokonania niezbędnych zmian ustawowych (rachunki zbiorcze, outsourcing rozrachunku KDPW S.A.) 5. Opinie instytucji polskiego rynku kapitałowego, w tym NUG_PL

Warszawa, 6 września 2010 r. Uwarunkowania czasowe udostępnienia przez NBP PLN do rozrachunku pieniężnego w T2S Przewidywana data wejścia Polski do strefy euro /przy założeniu 3 letniej amortyzacji modułu IT koniecznego dla współpracy polskiego RTGS z T2S/ 2015 2016 2017 2018 2019 2020 2021 Przewi-dywana data przystą-pienia KDPW S.A. oraz NBP do T2S z PLN - +

Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - Założenia (1) Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - Założenia (1) Pełna operacyjna migracja uczestników na T2S rozpocznie się w I kw. 2015 r. 2. System SORBNET-EURO zostanie zamknięty w listopadzie 2011r. 3. Wariant I - włączenie PLN przez NBP na platformę T2S w 2015 r. /od początku funkcjonowania T2S/ pod warunkiem co najmniej 3-letniego okresu pozostałego do wejścia Polski do strefy euro (przy założeniu 3-letniego okresu amortyzacji modułu IT (interfejsu) koniecznego dla współpracy polskiego RTGS z platformą T2S) – kryterium ekonomiczne.

Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - silne i słabe strony (2) Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - silne i słabe strony (2) Silne strony Pełniejsza możliwość wpływu NBP na rozwój systemu T2S ze względu na wejście do T2S w fazie rozpoczęcia działalności operacyjnej systemu. Uzyskanie uczestnictwa w grupach roboczych i ciałach doradczych T2S (Foreign Currency Steering Group, Advisory Group) Wykorzystanie doświadczenia uzyskanego w trakcie realizacji projektu przyłączenia NBP do systemu TARGET2. Słabe strony NBP jako bank spoza Eurosystemu nie dysponuje statusem decyzyjnym NBC Eurosystemu (brak głosu w Radzie Prezesów). • Poniesienie przez NBP kosztów stworzenia modułu rozrachunku pieniężnego w PLN dla lokalnej infrastruktury rynkowej, co wynika m.in. z konieczność dostosowania funkcjonalności nowego systemu RTGS w NBP (SORBNET2) do platformy T2S, np. w zakresie udostępniania uczestnikom płynności w PLN w T2S. • NBP będzie obciążany opłatą na rzecz T2S Provider za dostarczenie IT dla funkcjonalności kont pieniężnych, utrzymywania software’u i przeprowadzanie operacji w systemie. • Konieczność prowadzenia przez NBP baz danych dla dedykowanych kont pieniężnych na T2S (dedicated cash accounts) oraz monitorowania sald w PLN w T2S.

Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - szanse i zagrożenia (3) Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia NBP - szanse i zagrożenia (3) Szanse • Rozwój nowych funkcjonalności systemu rozrachunku pieniężnego np. w zakresie udostępniania płynności uczestnikom w PLN (np. autokolateralizacja). • Szersze zastosowanie PLN w rozrachunku papierów wartościowych w kontekście transgranicznym. • W przypadku wydłużenia okresu pozostawania przez Polskę poza strefą euro wczesne przystąpienie oznacza wydłużenie okresu amortyzacji kosztów opracowania i wdrożenia infrastruktury koniecznej dla funkcjonowania denominowanych w PLN kont pieniężnych NBP w T2S. • Ewentualna możliwość zwiększenia wpływów z obsługi transferów pieniężnych między systemem RTGS NBP a T2S oraz oprocentowania instrumentów kredytowych NBP ze względu na zwiększone zapotrzebowanie rynku na takie instrumenty. • Możliwość płynnego przejścia na rozrachunek w euro po zamknięciu rozrachunku w PLN. Zagrożenia • Ponoszenie przez NBP odpowiedzialności za błędy funkcjonowania outsourcowanych do T2S denominowanych w PLN kont pieniężnych. • Niejednoznaczny wpływ udostępnienia PLN dla rozrachunku w T2S na możliwe zmniejszenie skuteczności polityki pieniężnej NBP. • Pojawienie się kosztów związanych z umożliwieniem rozrachunku w PLN w T2S, które mogą zostać poniesione, a mogą nie zostać zamortyzowane, np. w związku z szybszym niż zakłada się przyjęciem euro w Polsce. • W przypadku przesunięcia terminu wdrożenia T2S mniejsze prawdopodobieństwo zwrotu nakładów inwestycyjnych poniesionych na przygotowanie systemu do obsługi PLN w T2S. Nie w pełni zdefiniowane ryzyka prawne.

Analiza SWOT z punktu widzenia KDPW S.A. - silne i słabe strony Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia KDPW S.A. - silne i słabe strony Silne strony • Dostęp do rozwiniętego (wiele funkcjonalności rozrachunkowych) systemu rozrachunku zgodnego z europejskimi standardami. • Brak konieczności ponoszenia przez KDPW wydatków inwestycyjnych na rozwój systemu rozrachunku. • Ułatwienie technicznej obsługi połączeń operacyjnych (linków) między KDPW a europejskimi centralnymi depozytami. • Szybsze dostosowywanie się KDPW do zmieniającego się otoczenia – także w wymiarze międzynarodowym - ze względu na konieczność współpracy zagranicznej w ramach T2S i szybszą identyfikację zagrożeń zewnętrznych. Słabe strony • Ograniczony wpływ KDPW na rozwój systemu rozrachunku, m.in. utrudnione wprowadzanie nowych funkcjonalności zgodnych ze specyficznymi potrzebami rynku polskiego; • Ponoszenie przez KDPW kosztów długotrwałego (przez 6 lat) zaangażowania zasobów w projekt T2S oraz poniesienie nakładów inwestycyjnych na dostosowanie funkcjonalności systemu IT do udziału w T2S. • Ponoszenie przez KDPW bieżących kosztów korzystania z T2S oraz wykorzystywania sieci komunikacyjnej do T2S.

Analiza SWOT z punktu widzenia KDPW S.A. - szanse i zagrożenia (2) Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia KDPW S.A. - szanse i zagrożenia (2) Szanse • Przeciwdziałanie marginalizacji i włączenie KDPW do europejskiej inicjatywy integracyjnej. • Możliwość stania się przez KDPW pośrednikiem do T2S dla krajów z regionu, które nie przystąpią do T2S. • Szansa na zwiększenie liczby uczestników KDPW (w tym zagranicznych). • Możliwość rozrachunku transgranicznego przez KDPW transakcji zawieranych przez polskich inwestorów inwestujących na rynkach zagranicznych, w tym np. na rynkach NYSE-Euronext; • Możliwość skoncentrowania się na rozwoju systemu KDPW w kierunku rozliczeń, a następnie sprzedaży lub outsorsowania przez KDPW systemu rozliczeniowego CCP dla tych małych rynków w regionie, które podłączą się do T2S. • Większe możliwości inwestycyjne dedykowane na rozwój nowych linii biznesowych związanych z działalnością pozarozrachunkową – obsługa corporate actions, pożyczki. Zagrożenia •• W wyniku konkurencji pomiędzy depozytami presja na obniżanie stawki marży na rozrachunku transakcji (opłaty na rzecz T2S jednakowe dla wszystkich depozytów); • Ryzyko związane z outsourcingiem dotychczasowej podstawowej działalności KDPW, tj. rozrachunku papierów wartościowych, na platformę T2S. • Możliwe opóźnienia w dostosowywaniu się systemu rozrachunkowego T2S do potrzeb rynku związane z koniecznością osiągnięcia konsensusu przez dużą liczbę uczestników systemu.

Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia polskiego rynku kapitałowego - silne i słabe strony (1) Silne strony • Zwiększenie zakresu narzędzi optymalizacji rozrachunku transakcji oraz zarządzania aktywami przez uczestników KDPW. • Standaryzacja procedur rozrachunku i przebiegu dnia księgowego dla uczestników rynków obsługiwanych przez T2S. • W długim okresie oszczędności dla uczestników działających na wielu rynkach związane z niższymi kosztami dostosowania back office do specyfiki tych rynków. • Zmniejszenie barier dostępu uczestników zagranicznych do rozrachunku na rynku polskim. • Niższe niż obecnie koszty rozrachunku transgranicznego wynikające z rozwiązań technologicznych T2S. • Skrócenie łańcucha pośredników w transgranicznym obrocie papierami wartościowymi skutkujące dalszym obniżaniem kosztów rozrachunku cross-border dla inwestorów . • Uzyskanie przez polskich inwestorów większych możliwości dywersyfikacji portfeli instrumentów finansowych. • Uzyskanie przez polskich emitentów szerszego dostępu do zagranicznych inwestorów, co pozwoli na obniżenie kosztu pozyskania kapitału i poprawę wyceny dużych i średnich spółek. Słabe strony Zmniejszenie wpływu uczestników na tempo wprowadzania i kierunki zmian systemu rozrachunkowego. • W przypadku walut innych niż euro wyższy koszt obsługi rachunku pieniężnego dla uczestników (z uwagi na opłatę za korzystanie z modułu komunikacyjnego pomiędzy NBP a T2S).

Warszawa, 6 września 2010 r. Analiza SWOT z punktu widzenia polskiego rynku kapitałowego - szanse i zagrożenia (2) Szanse • T2S będzie sprzyjać wzrostowi obrotów na lokalnych rynkach kapitałowych państw UE, w tym w Polsce ze względu na atrakcyjność makroekonomiczną. • Zwiększenie możliwości biznesowych domów maklerskich, funduszy inwestycyjnych, funduszy emerytalnych oraz mniejszych banków powierniczych w penetracji rynków zagranicznych, w tym zwiększenie wolumenu obsługiwanych przez nie transakcji transgranicznych. Zagrożenia • Zwiększenia presji konkurencyjnej na obniżanie opłat ze strony zagranicznych banków i firm inwestycyjnych na polskim rynku kapitałowym. • Zagrożenie nasilenia presji konsolidacyjnych na polskich uczestników. • Utrata przez polskich pośredników części zagranicznych inwestorów wybierających dostęp do polskiego rynku poprzez uczestników lub depozyty z zagranicy (spowodowana głównie wprowadzeniem kont omnibus) .

Warszawa, 6 września 2010 r. Wnioski • Przystąpienie KDPW S.A. do T2S z PLN jest, z punktu widzenia NBP, możliwe. NBP oczekuje na oficjalne stanowisko KDPW S.A. w zakresie planowanego zakresu uczestnictwa w T2S do końca listopada 2010 r. W zakresie udziału KDPW S.A. w T2S z EUR decyzja leży w gestii KDPW S.A. W zakresie udziału KDPW S.A w T2S z PLN, decyzja o uczestnictwie PLN w T2S będzie podjęta przez NBP z uwzględnieniem przesłanek ekonomicznych, systemowych oraz prawnych

Warszawa, 6 września 2010 r. Zapraszam do dyskusji