Parametry narodowe w analizie ekonomicznej projektu – ĆW 3

Dualny kurs waluty: występuje zawsze, kiedy istnieją czynniki utrudniające swobodne kształtowanie się kursu zgodnie z mechanizmami rynku jest to jeden z najważniejszych parametrów używanych w ocenie wpływu projektu na gospodarkę narodową pozwala na bezpośrednie przeniesienie konkurencyjnych relacji cen z rynku międzynarodowego na rynek krajowy,

w programowaniu liniowym, dualnym kursem byłby koszt krańcowy uzyskania jednego (ostatniego) dolara w eksporcie (cena ograniczenia bilansującego obroty handlu zagranicznego) – podejście teoretyczne dla zapewnienia porównywalności do oceny wpływu projektów na gospodarkę narodową jakiegoś kraju w danej chwili należy stosować tylko jeden dualny kurs wymiany (rząd musi przyjąć jakąś wielkość kursu dualnego zaproponowaną i uzasadnioną przez ekspertów, organizacje międzynarodowe, np. Bank Światowy) dualny kurs wymiany nie jest wielkością stałą, powinien być modyfikowany w miarę ewolucji sytuacji gospodarczej kraju.

formuła określająca różnicę między kursem oficjalnym a dualnym ukazuje wysiłek, jaki gospodarka musi czynić dla równoważenia swoich obrotów handlowych z zagranicą Wady: nie odpowiada teoretycznej definicji ceny dualnej jako wielkości krańcowej, formuła zakłada, że na eksport, jak i na import składa się duża liczba produktów – istnieją jednak przypadki, że tylko jeden lub dwa produkty stanowią ponad 90% wartości eksportu – wtedy wycena kursu dualnego powinna być bardziej zindywidualizowana. Zalety prostota stosowania (kurs dualny będzie np. o 5% wyższy od kursu oficjalnego).

Korekta oficjalnego kursu walut (dualny kurs wymiany walut) lub gdzie: SER - kurs dualny waluty OER – kurs oficjalny waluty X – wartość eksportu M – wartość importu S – dotacje do eksportu T – podatki do ograniczenia importu

Zadanie 1 Wyznaczyć wartość oficjalnego kurs wymiany pewnej waluty wiedząc, że kurs skorygowany wynosi 4,57 zł, wartość importu 20 mln, a wartość eksportu 18 mln.

Zadanie 2 Wyznaczyć skorygowany kurs wymiany na podstawie danych dotyczących płatności i wpływów zagranicznych. Oficjalny kurs waluty = jednostka obcej waluty to 3 jednostki waluty krajowej. Rok PrzychodyWydatki EksportPozostałeImportPozostałe

Dualna cena pracy personel wykwalifikowanypersonel wykwalifikowany - jest zatrudniany na warunkach konkurencyjnych (wynagrodzenie na poziomie wyższym od poziomu płac minimalnych) robotnicy niewykwalifikowanirobotnicy niewykwalifikowani - pracodawca musi wypłacić minimalne wynagrodzenie gwarantowane przez prawo (przy braku tego ograniczenia, pracodawca mógłby zapłacić mniej, co z pewnością też zostałoby zaakceptowane przez poszukujących pracy - cena dualna robocizny osób niewykwalifikowanych)

w przypadku braku robotników o odpowiednich kwalifikacjach na miejscu projektu (dyspozycyjność robotników): –przemieszczenie pracowników z innego miejsca do miejsca projektu –przemieszczenie pracowników z innego miejsca do miejsca projektu – jest to koszt w kategoriach ekonomicznych i powinien być uwzględniony w kwocie inwestycji lub w kosztach bieżących projektu (choć nie jest to koszt finansowy projektu), –szkolenie lokalnej siły roboczej –szkolenie lokalnej siły roboczej, jako alternatywa przemieszczania (koszt finansowy dla projektu, ale jednocześnie korzyść ekonomiczna - zwiększenie kapitału ludzkiego, który łatwiej może znaleźć zatrudnienie także poza projektem).

50% płacy minimalnejskrótowa metoda wyznaczania płacy dualnej robotników niewykwalifikowanych – odpowiednik 50% płacy minimalnej (zwykle nie jest to duży błąd) spadek dochodów w zakładach pozbawionych najlepszych pracowników jako koszt ekonomiczny projektu - gdy projekt przyciągnie pracowników o odpowiednich kwalifikacjach (których brak na rynku) z innych zakładów, oferując im większe korzyści materialne jeśli dany projekt inwestycyjny wykazuje dostateczną wewnętrzną stopę zwrotu jeszcze przed skorygowaniem efektów zatrudnienia, to należy rozpatrzyć zasadność dokonywania korekt (stosunek nakładów do efektów)

Dualna cena ziemi cena ziemi - wielkość spodziewa­nych maksymalnych przyszłych dochodów, jakie z tej ziemi można uzyskać (np. z dzierżawy) możliwe zniekształcenia cen ziemi: jeżeli moment kupna ziemi jest znacznie przesunięty w czasie w stosunku do momentu realizacji projektu, przeznaczenie ziemi wynikające z oficjalnych uregulowań prawnych statusu ziemi - zwykle zniesienie ograniczenia powoduje wzrost ceny tej ziemi na rynku, oddawanie ziemi inwestorom przez władze lokalne na warunkach koncesyjnych

Dualna cena pieniądza (stopa procentowa). w analizie ekonomicznej używana jako stopa dyskontowa do aktualizacji rzeczywistych przepływów im wyższa stopa procentowa, tym łatwiej poświęcić konsumpcję dzisiejszą, by móc konsumować więcej w przyszłości zwykle społeczna stopa dyskontowa (procentowa) jest niższa od rynkowej stopy procentowej - umożliwia wybór projektów mniej opłacalnych z finansowego i ekonomicznego punktu widzenia, ale o dużym znaczeniu społecznym.

formuła określająca stopę procentową konsumenta: CRI = ng + p gdzie: CRI (consumer rate of interest) - stopa procentowa konsumenta, n - elastyczność krańcowej użyteczności dochodu (oznacza zmianę użyteczno­ści dochodu spowodowaną wzrostem dochodu o jednostkę, im wyższe n, tym bardziej spada, w ocenie konsumenta, wartość dodatkowych dochodów). g - tempo wzrostu dochodu na mieszkańca, p - parametr wyrażający wielkość preferencji konsumenta (pure time preference) - konsumpcja dzisiejsza - konsumpcja przyszła.

Numeraire Numeraire - francuski termin określający jednostkę w której będzie dokonywany rachunek ekonomiczny, wspólny mianownik: czy rachunek będzie dokonywany w cenach krajowych, czy cenach zagranicznych?; czy w walucie krajowej, czy w dewizach?; czy w kategoriach konsumpcji czy w kategoriach inwestycji (głębokość analizy)?.

metodologia OECD - numeraire wyrażony w cenach rynku międzynarodowego (OCRM) i w dolarach (walucie zagranicznej) –wartość wszystkich elementów projektu wyrazić w walucie zagranicznej; –wyznaczyć OCRM dla produktów i nakładów (tam, gdzie to możliwe); –dla pozostałych elementów oddzielić wsad możliwy do wyceniony w OCRM od pozostałej części (podobna analiza tej pozostałej części – kilka takich iteracji)

–elementy, których już nie można wyrazić w OCRM, przeliczyć (przemnożyć) na dewizy (dolary) stosując tzw. standardowy współczynnik konwersji (SCF - Standard Conversion Factor): –wszystkie nakłady i przychody projektu wyznaczone są w OCRM SCF = oficjalny kurs walutowy dualny kurs walutowy

metodologia UNIDO - numeraire w cenach dualnych – skorygowane ceny rynku krajowego (wyznaczone na podstawie OCRM lub gotowości do zapłaty) i w walucie krajowej –nie wykorzystuje się mnożników (takich jak SCF) pozwalających na przechodzenie od wartości wyrażonych w cenach rynkowych do wartości wyrażonych w cenach dualnych,

–stosowane są współczynniki korekty: gdzie: CD - cena dualna korygowanej pozycji CR - cena rynkowa korygowanej pozycji W praktyce obie metodologie są bardzo podobne do siebie, nie ma różnic w wyznaczaniu cen dualnych, inny jest jednak algorytm liczenia.