PLANOWANIE JAKO FUNKCJA ZARZĄDZANIA

Definicja planowania Planowanie Plan ustalanie celów i projektowanie sposobów realizacji przyszłych działań, oparty na identyfikacji i analizie obecnych oraz przewidywanych przyszłych warunków. Plan optymalny, wystarczająco dobry projekt powadzenia przyszłych działań, wybrany spośród wielu alternatywnych możliwości, respektujących obecne i przyszłe warunki działania, czyli decyzją. Ile? – potrzeby Kiedy? - termin Czym? – zasoby Po co? - cel Jak? - technologia

* przedział rzeczowy (przedmiotowy) PLANY wg kryterium: całościowe * przedział rzeczowy (przedmiotowy) odcinkowe kompleksowe długookresowe * przedział czasowy średniookresowe krótkoterminowe

Zasady sporządzania planów 1. Zasada chronologicznej kolejności planowania i działania 2. Zasada hierarchiczności planowania 3. Zasada współdziałania kompetentnych podmiotów 4. Poparcie ze strony naczelnego kierownictwa 5. Zasada integracji planowania i kontroli 6. Zasada adekwatności planowania do aktualnych przewidywanych warunków

PROCEDURA PLANOWANIA SYSTEM PLANÓW INSTYTUCJI Identyfikacja i analiza aktualnych warunków wewnętrznych i zewnętrznych Konstrukcja alternatywnych celów organizacji Wybór optymalnej wiązki celów Konstrukcja alternatywnych sposobów działania Wybór optymalnych sposobów działania Prognoza i analiza przyszłych warunków wewnętrznych i zewnętrznych SYSTEM PLANÓW INSTYTUCJI

Cechy dobrych planów ambitne, ale wykonalne racjonalne, oparte na wiedzy i doświadczeniu elastyczne, dopuszczające możliwość zmian w trakcie realizacji spójne, zgodne co do kierunków operatywne, uruchamiające odpowiednie działania kompletne, zawierające wszystkie, ale tylko istotne elementy terminowe, zawierające horyzont czasu,na jaki są sporządzane celowe, posiadające określony sposób działania komunikatywne, zrozumiale sformułowane odpowiednio długookresowe, stosownie do wagi problemu odpowiednio szczegółowe oraz sprawne

PLANOWANIE STRATEGICZNE 1. Planowanie długookresowe, mające zasadniczo charakter jakościowy 2. Planowanie nadrzędne w stosunku do pozostałych planów instytucji 3. Planowanie, którego przedmiotem są problemy o największym znaczeniu dla przetrwania i rozwoju instytucji 4. Planowanie o charakterze kompleksowym, identyfikujące, analizujące i prognozujące wiele czynników oraz formułujące globalne cele instytucji

PROCEDURA PLANOWANIA STRATEGICZNEGO System wartości i zapatrywania naczelnego kierownictwa Długoterminowe zamiary przedsiębiorstw Strategiczna analiza: przedsiębiorstwo a otoczenie Określenie strategii: poszukiwanie, formułowanie i ocena strategii Wdrożenie strategii: określenie środków i celów Strategiczna kontrola Warunki otoczenia

TYPY PLANÓW STRATEGICZNYCH Strategie całościowe - decyzja o dziedzinach działalności instytucji poziom instytucji Strategie rodzajów działalności - decyzja o sposobach dążenia do konkurencyjności w poszczególnych dziedzinach poziom rodzajów działalności branża A branża B branża C branża D Strategie funkcjonalne - decyzja sposobie wspierania strategii rodzajów działalności na poziomie funkcjonalnym poziom funkcjonalny marketing BiR produkcja sprzedaż finanse kadry

PLANOWANIE OPERACYJNE 1. Planowanie średnio- i krótkookresowe, konkretyzujące plany strategiczne 2. Planowanie, którego przedmiotem są problemy specyficzne dla określonych aspektów działalności 3. Planowanie oparte na identyfikacji, analizie i prognozowaniu tych czynników, które są ważne dla określonego aspektu 4. Planowanie mające zasadniczo charakter ilościowy oraz w znacznym stopniu ustrukturyzowane 5. Planowanie, które w bardzo precyzyjny sposób ustala określone sposoby działania

Systematyka planów Plany strategiczne Plany operacyjne programy np. roczny plan marketingowy projekty np. harmonogram uruchomienia inwestycji budżety rzeczowe - np. rzeczowy plan zaopatrzenia finansowe - np. plan kosztów

OGÓLNE METODY PLANOWANIA I PROGNOZOWANIA Metoda planowania - dobór określonych technik postępowania w procesie prognozowania i planowania oraz intensywność i kolejność ich stosowania Grupy metod planowania metody heurystyczne - mieszane stosowanie sformalizowanych technik ilościowych oraz metod jakościowych metody zalgorytmizowane - stosowanie ścisłych, sformalizowanych technik ilościowych metody jakościowe - stosowanie jakościowych metod przetwarzania i interpretacji informacji

METODY PLANOWANIA STRATEGICZNEGO Analiza silnych i słabych stron oraz szans i zagrożeń (SWOT) 1. Ustalenie kluczowych wewnętrznych i zewnętrznych czynników długookresowego powodzenia organizacji 2. Identyfikacja kluczowych czynników wewnętrznych (silne i słabe strony) 3. Identyfikacja kluczowych czynników zewnętrznych (szanse i zagrożenia) 4. Kojarzenie ze sobą czynników wewnętrznych i zewnętrznych, których kombinacja pozwala na przyjęcie celów kierunkowych

Metody pozycyjne (np. benchmarking) 1. Identyfikacja kluczowych wymiarów pozycji strategicznej danej organizacji. 2. Ustalenie pozycji strategicznej w każdym ze zidentyfikowanych, ważnych wymiarów oraz syntetyczna ocena ogólnej pozycji strategicznej danej organizacji. 3. Wyznaczenie wymiarów pozycji strategicznej wymagających usprawnienia oraz sformułowanie kierunkowych sposobów realizacji poprawy. Metody portfelowe (np. metoda BCG) 1. Ustalenie wymiarów analizy portfela produktów 2. Ustalenie skali ocen perspektywicznej atrakcyjności produktów w każdym z wymiarów 3. Zbudowanie macierzy analizy portfela produktów 4. Interpretacja atrakcyjności poraz sformułowanie zaleceń strategicznych

1. Ustalenie stałych trendów rozwojowych zachodzących w otoczeniu. Metody scenariuszowe 1. Ustalenie stałych trendów rozwojowych zachodzących w otoczeniu. 2. Ustalenie zmiennych czynników otoczenia oraz najbardziej prawdopodobnych kierunków ich rozwoju. 3. Ustalenie skończonej liczby przyszłych „scenariuszy rozwoju sytuacji”. Scenariusze te są kombinacją stałych oraz niepewnych trendów rozwojowych otoczenia. 4. Identyfikacja podstawowych zasobów i kompetencji organizacji. 5. Sformułowanie działań, które powinna podjąć dana organizacja (zbiór strategii)

Metody planowania strategicznego na poziomie rodzajów działalności Zagrożenie ze strony produktów substytucyjnych Konkurencja wewnątrz sektora Siła przetargowa dostawców Siła przetargowa odbiorców Zagrożenie wynikające z możliwości wejścia do sektora nowych firm