Świadomy Podatnik projekt Rady Podatkowej PKPP Lewiatan www.radapodatkowa.pl

Planowanie podatkowe Anna Kaźmierczak „Rzeczą, którą najtrudniej w świecie zrozumieć jest podatek.” Albert Einstein

Program wystąpienia: Czym jest planowanie podatkowe? Powiązania z optymalizacją i ryzykiem podatkowym Planowanie podatkowe etapem w procesie zarządzania finansami w przedsiębiorstwie Metody, narzędzia i instrumenty planowania podatkowego Planowanie podatkowe w ramach optymalizacji strategicznej Międzynarodowe planowanie podatkowe

Co to jest planowanie podatkowe?

Planowanie podatkowe (PP) ujęcie szerokie – to uwzględnianie skutków podatkowych w planowaniu gospodarczym ujęcie wąskie – to sposób prowadzenia interesów majątkowych umożliwiający wykorzystanie dozwolonych prawnie instrumentów minimalizacji obciążeń podatkowych Rozumienie planowania podatkowego: Błędne – jako uchylanie się od opodatkowania, zmniejszanie podatków nielegalnymi metodami. Traktowane jako przestępstwo skarbowe Właściwe – jako wykorzystanie legalnych możliwości obniżenia, zmniejszenia ciężarów podatkowych – „tax planning”

CEL  zmniejszenie ogólnego ciężaru podatkowego przedsiębiorstwa przy uwzględnieniu współdziałania wszystkich podatków w tym przedsiębiorstwie  redukowanie ryzyka podatkowego [ryzyko podatkowe jest odwrotnie proporcjonalne do procesu oszczędzania - zwiększenie oszczędności może spowodować wzrost ryzyka podatkowego w wyniku powstania podejrzenia o podejmowanie działań niezgodnych z prawem] Skuteczność (efektywność) planowania podatkowego zależy od: optymalizacji podatkowej (zmniejszanie obciążeń podatkowych) oraz redukowania ryzyka podatkowego.

Wzajemne przenikanie się wskazanych obszarów Planowanie podatkowe Brak jednoznacznych granic Optymalizacja podatkowa Ryzyko podatkowe * Konieczność ogólnego spojrzenia na podatki w ramach prowadzonej działalności gospodarczej – spojrzenie długoterminowe, strategiczne

Planowanie podatkowe w ramach strategicznego działania i zarządzania przedsiębiorstwem

Etapy zarządzania podatkami I stworzenie planu II określenie celu gospodarczego III realizacja założeń Planowanie podatkowe jest istotne w ramach decyzji o konstytutywnym znaczeniu dla działalności gospodarczej: wybór formy prawnej wybór formy finansowania wybór miejsca prowadzenia działalności

Wybór formy prawnej prowadzenia działalności (1) jednoosobowa działalność gospodarcza osobowe spółki prawa handlowego (art. 4 § 1 pkt 1 KSH) - spółka jawna - spółka partnerska - spółka komandytowa - spółka komandytowo – akcyjna Kapitałowe spółki prawa handlowego (art. 4 § 1 pkt 2 KSH) - spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - spółka akcyjna

Wybór formy prawnej prowadzenia działalności (2) Spółki osobowe: Generowanie środków do bieżącej konsumpcji udziałowców Spółki kapitałowe: Akumulacja kapitału na potrzeby inwestycji, prowadzenie inwestycji, zbycie inwestycji

Przykład: Wybór formy prawnej prowadzenia działalności (3) Spółka osobowa Spółka kapitałowa odpowiedzialność za zobowiązania także prywatnym majątkiem wspólników   odpowiedzialność spółki za zobowiązania tylko do wysokości majątku spółki (wyjątek !!! – członkowie zarządu sp. z o.o. i akcyjnej art. 116 OP) Podatnikiem podatku dochodowego są wspólnicy Podatnikiem jest spółka Jednokrotność opodatkowania Podwójne opodatkowanie – gdy wypłata dywidendy następuje na rzecz wspólnika będącego osobą fizyczną nieprowadzącą działalności 19% podatku CIT + 19% podatku od wypłaconej dywidendy Co oznacza, że z każdego 100 zł zysku spółki jej właściciel otrzymuje jedynie 65,61 zł.

Wyjątki: spółka komandytowa / spółka komandytowo – akcyjna Przykład c.d. Wyjątki: spółka komandytowa / spółka komandytowo – akcyjna Komandytariusz – odpowiada do wysokości sumy komandytowej Komplementariusz – odpowiada bez ograniczeń za zobowiązania spółki Spółka z o.o. komandytowa – nowa forma optymalizacji 100% W jaki sposób doprowadzić do tej konstrukcji? 97% Sp. z o.o. 3% Sp. k.

I SA/Po 824/11 - Wyrok WSA w Poznaniu Przykład c.d. 1) Założenie nowej spółki z o.o., uczynienie jej wspólnikiem w starej sp. z o.o., a następnie przekształcenie starej sp. z o.o. w sp. k. PROBLEM: zachowane zyski a art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o CIT I SA/Po 824/11 - Wyrok WSA w Poznaniu „W świetle dokonanej nowelizacji nie ulega wątpliwości, że ustawodawca nakazał uznać za przychód faktycznie uzyskany z udziału w zyskach osób prawnych (zrównał z nim), również przychód który spełnia warunki określone w pkt 8 art. 24 ust. 5. W tym wypadku, nawet gdy wspólnicy spółki kapitałowej nie uzyskali faktycznego zysku, to i tak w przypadku przekształcenia spółki kapitałowej w spółkę osobową, ich dochodem będzie ten zysk, chyba że został on podzielony.”

Przykład c. d. 2) Założenie nowej spółki komandytowej, do której sp Przykład c.d. 2) Założenie nowej spółki komandytowej, do której sp. z o.o. wniesie aportem swoje przedsiębiorstwo PROBLEM: PCC, ustalenie dystrybucji zysków Sp. z o. o. jako komplementariusz Sp. z o.o. aport Sp. z o.o. k. Nowa sp. k. powstaje Sp. k. jako komandytariusz

Przykład c.d. Konstrukcja spółki komandytowo – akcyjnej a moment opodatkowania zysków Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Statut spółki komandytowo-akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego.

Przykład c.d. Akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki. Komplementariusz odpowiada za zobowiązania spółki całym swoim majątkiem. Spółka komandytowo-akcyjna jest szczególnym rodzajem spółki, który łączy w sobie zalety podatkowe spółek osobowych(unikanie podwójnego opodatkowania dochodów) i spółek kapitałowych (możliwość odroczenia płacenia podatku dochodowego aż do czasu kiedy wspólnicy zdecydują się wypłacić dywidendę).

Przykład c. d. Uchwała NSA z dnia 16 stycznia 2012 r. , sygn Przykład c.d. Uchwała NSA z dnia 16 stycznia 2012 r., sygn. II FPS 1/11, zgodnie z którą przychody akcjonariusza podlegają opodatkowaniu w momencie otrzymania dywidendy wypłaconej akcjonariuszom na podstawie uchwały walnego zgromadzenia o podziale zysku. - dotyczy tylko akcjonariusza będącego osobą prawną tj. spółką kapitałową - zaleta – przesunięcie w czasie momentu opodatkowania dywidendy

Przykład c.d. Główne zalety spółki komandytowo-akcyjnej to: unikanie tzw. podwójnego opodatkowania, możliwość przesunięcia w czasie płatności podatku dochodowego, aż do swobodnej decyzji wspólników o wypłacie dywidendy,  możliwość takiego skonstruowania statutu spółki i ułożenia wzajemnych stosunków w spółce, aby posiadając realny wpływ na działalność spółki, czerpać z niej zyski przy jednoczesnym ograniczeniu odpowiedzialności za zobowiązania spółki w sposób dalej idący niż w spółce z o.o.

Przykład: Wybór formy finansowania Przedsiębiorca prowadzi działalność, wykorzystując formę sp. z o.o. Spółka potrzebuje na dalszą działalność kwotę 100.000 zł, którą to kwotą przedsiębiorca dysponuje w majątku prywatnym. 1) W jaki sposób przekazać te pieniądze spółce? 2) Jakie nastąpią konsekwencje podatkowe? 3) Na jakie ograniczenia podatkowe i poza podatkowe przedsiębiorca musi jednak uważać?

Przykład c.d. Sposób przekazania pieniędzy spółce Pożyczka od udziałowca Podwyższenie kapitału zakładowego Konsekwencje podatkowe   PCC w wysokości 0.5 % od wartości podwyższenia kapitału zakładowego Ograniczenia podatkowe i poza podatkowe - niedostateczna kapitalizacja (art. 16 I 60 ustawy o CIT) - ustalenie stosownej stawki odsetek (ceny transferowe) - kwestia wysokości odsetek - dokumentacja cen transferowych

Metody, narzędzia oraz instrumenty planowania podatkowego

Metody planowania podatkowego: Wykorzystanie braku neutralności podatkowej na płaszczyźnie krajowej lub międzynarodowej: różne stawki podatkowe różne formy opodatkowania różne podstawy opodatkowania różne momenty opodatkowania / zapłaty podatku

Narzędzia planowania podatkowego (1) Podatnik ma prawo wyboru: Formy opodatkowania w podatku PIT – zasady ogólne (18% i 32%), podatek liniowy (19%), podatek zryczałtowany Zaliczki na podatek dochodowy – miesięczne, kwartalne lub płatne w sposób uproszczony (jako 1/12 wysokości podatku za poprzedni rok podatkowy) wybór dłuższych okresów rozliczeniowych lub wpłacania zaliczek pozwala ustalić dłuższe terminy płatności dla kontrahentów i zapewnia przewagę konkurencyjną nie tylko w obszarze podatkowym

Planowanie podatkowe a optymalizacja strukturalna – jako wybór formy opodatkowania Rozliczenie podatku dochodowego PRZYCHÓD łączenie przychodu = CIT DOCHÓD łączenie dochodu = PIT PODATEK łączenie podatku = PIT 19%, ryczałt

Przykład rozliczenia działalności (1) STAN FAKTYCZNY Podatnik w ramach sprzedaży towarów i usług otrzymuje roczne przychody w wysokości 100 000 PLN, i ponosi związane z tym koszty w kwocie 20 000 PLN. Jednocześnie z tytułu najmu otrzymuje rocznie przychód 80 000 PLN, a koszty kształtują się na poziomie 30 000 PLN.

Stawka efektywna = 29 560/130 000 = 0,2273 (22,73 %) Przykład rozliczenia działalności (2) Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3, a przychody z najmu, jako niezwiązane z działalnością, w ramach źródła nr 6. Przy braku wyboru szczególnej formy opodatkowania, dochód na źródłach ulega połączeniu i opodatkowany zostanie stawkami progresywnymi. Dla uproszczenia można założyć, iż stawki te wynoszą 18 % oraz 32 % od dochodu ponad wartość 86 000 PLN. Źródło nr 3 Źródło nr 6 Przychód = 100 000 PLN Koszty = 20 000 PLN Dochód = 80 000 PLN Przychód = 80 000 PLN Koszty = 30 000 PLN Dochód = 50 000 PLN Dochód łączny = 80 000 + 50 000 = 130 000 PLN Podatek do zapłaty = (0,18 * 86 000) + [(130 000 – 86 000)*0,32] = 29 560 PLN Stawka efektywna = 29 560/130 000 = 0,2273 (22,73 %)

Stawka efektywna = 21 200/130 000 = 0,163 (16,3 %) Przykład rozliczenia działalności (3) Podatnik opodatkowuje działalność gospodarczą w ramach źródła nr 3 na zasadach ogólnych, a przychody z najmu obejmując zryczałtowanym podatkiem od przychodu wg. stawki 8,5 % Źródło nr 3 Źródło nr 6 Przychód = 100 000 PLN Koszty = 20 000 PLN Dochód = 80 000 PLN Podatek = 80 000 * 0,18 = 14 400 PLN Przychód = 80 000 PLN   Podatek = 80 000 * 0,085 = 6 800 PLN Podatek łączny = 14 400 + 6 800 = 21 200 PLN Stawka efektywna = 21 200/130 000 = 0,163 (16,3 %)

Narzędzia planowania podatkowego (2) Metoda amortyzacji, amortyzacja jednorazowa = limit 50 000 EURO, czyli w 2012 r. wynosi 222 000 zł Dotyczy środków trwałych z grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych z wyłączeniem samochodów osobowych, tj.: grupa 3 - kotły i maszyny energetyczne, grupa 4 - maszyny, urządzenia i aparaty ogólnego zastosowania, grupa 5 - specjalistyczne maszyny, urządzenia i aparaty, grupa 6 - urządzenia techniczne, grupa 7 - środki transportu z wyłączeniem samochodów osobowych, grupa 8 - narzędzia, przyrządy, ruchomości i wyposażenie.

Narzędzia planowania podatkowego (3) Kwartalny lub miesięczny okres rozliczeniowy VAT Wybór między zakupem a leasingiem Co jest korzystniejsze dla działalności gospodarczej: kredyt czy leasing operacyjny?

KREDYT LEASING OPERACYJNY Przykład: kredyt a leasing operacyjny (1) KREDYT LEASING OPERACYJNY Powstaje przychód Kosztem uzyskania przychodu są: Odsetki od kredytu Odpisy amortyzacyjne od przedmiotu kredytu będącego środkiem trwałym w działalności (5 lat) Kosztem uzyskania przychodu jest: Rata leasingowa

Przykład: kredyt a leasing operacyjny (2) Co będzie korzystniejsze, gdy okres kredytowania wynosi 5 lat, a okres leasingu 2 lata? - Korzystniejszy będzie leasing, jeśli okres leasingu będzie krótszy niż okres amortyzacji przy kredycie Co z finansowego punktu widzenia daje korzyść podmiotowi? - Kredyt z uwagi na rozłożenie w czasie okresu jego spłaty

Podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo Narzędzia planowania podatkowego (4) Ceny transferowe - to ceny za przedmiot transakcji zawieranej pomiędzy podmiotami powiązanymi ze sobą kapitałowo lub osobowo Przykład: Ceny transferowe między podmiotami powiązanymi Przedsiębiorstwo A Przedsiębiorstwo B Podmioty powiązane kapitałowo lub osobowo

Narzędzia planowania podatkowego (5) Ceny transferowe Dokumentacja cen transferowych Metody szacowania cen transferowych: metoda porównywalnej ceny niekontrolowanej metoda ceny odsprzedaży metoda rozsądnej marży (koszt plus) metody zysku transakcyjnego

Instrumenty planowania podatkowego (1) porozumienia w sprawie cen transakcyjnych (art. 20a-20r OP) zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach oraz niezaleganiu w zapłacie składek ZUS interpretacje indywidualne i ogólne ministra właściwego do spraw finansów publicznych (art. 14a-14p OP) Interpretacje te mają na celu zapewnienie jednolitego stosowania przepisów prawa podatkowego przez organy podatkowe oraz organy kontroli skarbowej, dokonując w szczególności ich interpretacji, z urzędu lub na wniosek, przy uwzględnieniu orzecznictwa sądów oraz Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (interpretacje ogólne). Wnioskodawcą nie może być organ administracji publicznej.

Instrumenty planowania podatkowego (2) audyt podatkowy - na początku procesu planowania - przez zewnętrznego doradcę podatkowego - kompleksowe badanie prawidłowości rozliczeń podatkowych - wskazanie kierunków optymalizacji, ograniczenia i eliminacji ryzyka podatkowego, sposobów poprawienia płynności finansowej wsparcie doradcy podatkowego bazy i zasoby wiedzy zbiór wydanych interpretacji zbiór orzecznictwa sądowego – WSA i NSA

Cechy mające największy wpływ na efektywność planowania podatkowego: Kompleksowe wzięcie pod uwagę wszystkich elementów – wysokości przychodów, kosztów, podatku itp. Stałość planowania Ciągłe monitorowanie zmian przepisów i orzeczeń sądowych Konsultowanie się z osobami mającymi odpowiednią wiedzę np. doradcami podatkowymi Przepływ wiedzy o bieżących i planowanych czynnościach pomiędzy osobami odpowiedzialnymi za planowanie a np. działem finansowym Planowanie winno być zindywidualizowane – odnoszące się do potrzeb konkretnego podatnika

Planowanie podatkowe uwzględnia również czynniki pozapodatkowe i tym samym staje się elementem planowania finansowego Czynnikami tymi są: - maksymalizacja wartości firmy zachowanie płynności finansowej ograniczenie odpowiedzialności przedsiębiorcy

Międzynarodowe planowanie podatkowe w zakresie prowadzenia działalności transgranicznej

Istota zjawiska MPP - wypracowanie efektywnych struktur biznesowych, które pozwalają na widoczną minimalizację obciążeń podatkowych Narzędzie - jurysdykcje podatkowe nakładające niskie podatki dochodowe lub w ogóle z takich podatków rezygnujące, a także odpowiednie postanowienia w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania

Formy prowadzenia działalności gospodarczej za granicą ODDZIAŁ - wyodrębniona i samodzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza siedzibą przedsiębiorcy lub głównym miejscem wykonywania działalności. Podlega opodatkowaniu w kraju i za granicą – umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. PRZEDSTAWICIELSTWO – jeśli jest utworzone za granicą musi mieć powiązania z Polską, np. zarejestrowane tu biuro, lub prowadzić w kraju główną działalność. To punkt, w którym zaufana osoba będzie udzielać informacji o towarach produkowanych w Polsce i zachęcać do ich kupna. Nie rozlicza się z podatków. SPÓŁKI – osobowe lub kapitałowe, np. tworzenie spółek – córek.

Zakład – Modelowa Konwencja OECD – zakładem jest stała placówka, przez którą całkowicie lub częściowo prowadzona jest działalność przedsiębiorstwa. Określenie zakład obejmuje w szczególności: siedzibę zarządu, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnię, źródło ropy naftowej lub gazu, kamieniołom albo każde inne miejsce wydobywania zasobów naturalnych.

Abstrakcyjna instytucja międzynarodowego prawa podatkowego mająca jedynie umożliwić prawidłowe opodatkowanie przez jedno z umawiających się państw dochodów uzyskiwanych przez podmiot drugiego umawiającego się państwa, ze źródeł przychodów położonych na terytorium tego pierwszego państwa. Za zakład może zostać uznany plac budowy, prace budowlane lub instalacyjne, lecz stanowią one zakład tylko wtedy, gdy trwają one dłużej niż 12 miesięcy.  Dlaczego firmy zagraniczne wykonują prace budowlane na terytorium Polski krócej niż 12 miesięcy?

Dziękuje za uwagę Planowanie podatkowe Anna Kaźmierczak