Małgorzata Mierzejewska ID Komunikacja Małgorzata Mierzejewska ID

Czasy kiedy człowiek nie potrafił jeszcze mówić Zanim ewolucja umożliwiła ludziom mówienie, jedną z niewielu form komunikacji była komunikacja symboliczna i sygnalizacja. Nasi praprzodkowie zaczęli używać umownych symboli i charakterystycznych dźwięków, dzięki którym mogli się porozumiewać w sposób bardzo prosty. Oprócz tego, nabycie umiejętności posługiwania się ogniem, spowodowało, że dym, który unosił się nad paleniskiem, został wykorzystany do wysyłania sygnałów na duże odległości. Podsumowując: w czasach, kiedy człowiek nie potrafił jeszcze mówić, komunikacja symboliczna umożliwiała porozumiewanie się na bliskie odległości, a sygnalizacja – na dalekie.

Rozwój mowy Szacuje się, że 200 tysięcy lat p.n.e. nastąpiła wyraźna ewolucja ludzkiego mózgu, która spowodowała powstanie rewolucyjnego genu FOXP2, który jest odpowiedzialny za umiejętność mowy. Mowa, zbiór wokalnych symboli opartych na logicznej strukturze, umożliwiła przekazywanie informacji i wiedzy kolejnym pokoleniom w doskonalszy sposób. Doświadczenia przekazywane za pomocą języka stawały się coraz bogatsze, a człowiek mógł zmieniać się i przystosowywać się do otoczenia – bądź przystosowywać otoczenie do siebie – znacznie szybciej niż gatunki opierające się na genetycznej ewolucji. Mowa oznaczała możliwość koordynacji i współpracy, postępu technicznego, nauki, inżynierii, powstania pojęć abstrakcyjnych i kultury. Mowa nie jest jednak doskonała. Wypowiedziane słowo czy zdanie docierało tylko do osób znajdujących się w pobliżu mówiącego. Komunikacja przy pomocy głosu, bądź sygnałów migowych, na odległości większe niż kilometr była praktycznie niemożliwa. Pamięć ludzka wraz z upływem czasu często ulegała zniekształceniu, istnieje także ograniczenie ilości informacji możliwych do zapamiętania przez jednostkę.

Niedoskonałości mowy prowadziły do prób stworzenia lepszego sposobu przekazywania i przechowywania informacji. Najstarsze znane nam symbole przeznaczone do komunikacji na przestrzeni czasu to malowidła jaskiniowe. Symbole były prekursorem kolejnego wielkiego wynalazku – pisma. Zamknięty zbiór symboli, wyrażających dźwięki fonetyczne bądź pojęcia, umożliwił przechowywanie skomplikowanych, długich wiadomości i stanowił ‘graficzny zapis mowy’. Najstarszym podgatunkiem pisma są piktogramy, czyli pismo obrazkowe, w którym obrazy lub schematyczne rysunki przedmiotów są symbolami tych zjawisk. Symbole te nie przedstawiają dźwięków mowy – jest to alfabet semantyczny (od gr. sema, znak), a nie fonetyczny. Pisma fonetyczne-sylabiczne (sylabariusze) to takie zespoły symboli fonetycznych, w których poszczególne znaki są znakami samogłosek lub sylab, połączonych tak by przekazywały słowo mówione. Sylabariusze istniały w Europie i na Bliskim Wschodzie. Nawet obecnie używa się ich w niektórych kulturach, np. w Japonii korzysta się aż z dwóch sylabariuszy (katakany i hiragany).

Główne alfabety

Papirus i papier Kolejnym przełomowym etapem w rozwoju technik pisania był papirus i papier, poręczniejszy w składowaniu i przenoszeniu. Technikę wytwarzania papirusu datuje się na 3000 p.n.e. w Egipcie. Około 100 n.e. w Chinach zaczęto wytwarzać papier (m.in. z bawełny), kilkaset lat później dotarł na Bliski Wschód. Masowa produkcja papieru datowana jest na XIX wiek w Europie, gdy maszyny parowe przerabiały miazgę drzewną na papier. W połączeniu z technologią wytwarzania coraz to praktyczniejszych materiałów piśmienniczych – od tabliczek glinianych, poprzez papirusowe zwoje po papier, pismo umożliwiło także przysyłanie wiadomości na dalsze odległości. Specjaliści od szybkiego i pewnego dostarczania fizycznych wiadomości – kurierzy – z pewnością pojawili się wkrótce po wynalezieniu pisma. Najstarsze informacje o istniejącym systemie kurierskim pochodzą z Egiptu 2400 p.n.e

Elektryczne wynalazki Pierwszy z elektrycznych wynalazków komunikacyjnych, telegraf, został zastosowany w 1838 r. w Anglii przez Sir Charlesa Wheatstone’a. W porównaniu z późniejszymi urządzeniami miał niską przepustowość danych (to właśnie w celu jej przyśpieszenia powstał kod Morse’a) i można go nazwać ‘nowym tam-tamem’, ale w swoim czasie był wspaniałym urządzeniem, jednym z tych które zmieniają świat. Telefon jest starszy od telegrafu tylko o dekadę – Antonio Meucci skonstruował pierwszy telefon w 1848. W latach 70. XIX wieku wynalazek ten spopularyzował Amerykanin Aleksander Bell, popularnie lecz błędnie uznawany za wynalazcę tego urządzenia. Meucii wytoczył proces o plagiat, przerwany jednak przez jego śmierć w 1896 roku. Faktycznie Bell dokonał pewnych ulepszeń w projektach Meucciego, Edisona i Gray’a, jednak jego największy nie pozostawiający żadnych wątpliwości wkład w rozwój komunikacji to stworzenie pierwszego komercyjnego systemu telefonu – prawdziwsze jest więc stwierdzenie, że Bell wynalazł nie telefon, ale firmę telekomunikacyjną. Ojcem teorii, które doprowadziły do stworzenia radia był fizyk James Maxwell, którego praca dotycząca fal elektromagnetycznych została opublikowana w 1873 roku. Eksperymenty Heinricha Hertza z lat 1886-1888 przetarły drogę wynalazcom radia. Wynalazcom – gdyż, choć pierwszy patent otrzymał w Wielkiej Brytanii w 1896 Guglielmo Marconi, pretendentem do tego miana był też Mikołaj Tesla, który otrzymał patent w USA w 1897, jednak stracił go w 1907 na rzecz Marconiego. Patent ten został mu przywrócony po jego śmierci w 1943 roku.

Komputery i telewizja Już pod koniec XIX wieku słowo to odnosiło się do mechanicznych urządzeń ułatwiających obliczenia (po raz pierwszy określenie to znajdujemy w Oxford Dictionary w 1897 roku). Pierwsze komputery miały jednak istotne ograniczenie, gdyż dana maszyna mogła wykonywać tylko te konkretne i nieliczne operacje, do jakich została zaprojektowana od podstaw. Znacząca rewolucja w świecie komputerów nastąpiła w 1941 roku, gdy Konrad Zuse zbudował Z3, pierwszy komputer ‘kompletny’ w interpretacji Teorematu Turinga, czyli taki, który może wykonywać każde zaprogramowane mu zadanie. Znaczenie komputerów dla komunikacji gwałtownie wzrosło w drugiej połowie dwudziestego wieku, wraz z rozwojem sieci komputerowych. Pierwsza transmisja telewizji publicznej odbyła się w Nowym Jorku w 1927 roku, pierwsza transmisja rozrywkowa ma miejsce w Wielkiej Brytanii w 1930 roku, a pierwsza transmisja międzykontynentalna na żywo to USA, 1957 rok. W tym także dziesięcioleciu telewizja zaczęła przekształcać się z czarno-białej w kolorową. W 1980, w niespełna wiek po patencie Nipkowa, 98% rodzin w USA dysponowało odbiornikiem telewizyjnym.

internet Od lat 90. komputery osobiste są w stanie odtwarzać dźwięki oraz ruchome obrazy i transmitować je, wykorzystując sieć Internet. Próby stworzenia funkcjonalnych sieci komputerowych nabrały tempa w latach 60., a ich najbardziej znaczącym osiągnięciem w tamtej dekadzie była sieć ARPANET w USA. Pierwsze połączenie pomiędzy komputerami w sieci ARPANET nastąpiło 21 listopada 1969. Od 1978 wszystkie komputery wyposażone w modemy mogły przesyłać między sobą dane przez linie telefoniczne, wykorzystując usługę Bulletin Board Services (BBS). 1 stycznia 1983 ARPANET zaczął stosować protokoły TCP/IP i to zdarzenie uznaje się za moment jego transformacji w Internet. Internet w połączeniu z funkcjonalnością komputera to kolejna rewolucja w technikach komunikacji. W połączeniu z Internetem i peryferiami komputerowymi, takimi jak drukarka, skaner, słuchawki i mikrofon, a także z rozwijanymi technologiami, takimi jak elektroniczny papier, komputer wkrótce może połączyć w sobie wszystkie zalety poprzednich sposobów komunikacji. Już dziś komputer internetowy przejął większość usług udostępnianych w poprzednich dekadach przez fax i videotext, praktycznie całkowicie wchłaniając dawne sieci, takie jak BBS.

Przyszłość komunikacji Nie sposób przewidzieć, jakie wynalazki może nieść z sobą przyszłość. Kończąc ten skrótowy opis historii komunikacji, warto jednak zwrócić szczególną uwagę na fakt, że czas dzielący kolejne znaczące “kamienie milowe” w komunikacji ulega drastycznemu zmniejszeniu. Powyżej znajduje się wykres liczby domen internetowych w latach 1989-97; źródło: Hobbes’ Internet Timeline.

Źródła: - http://histmag.org/Komunikacja-od-mowy-do-Internetu-744

koniec