Finanse przedsiębiorstwa (3) dr Wanda Pełka wanda.pelka@wp.pl
Sytuacja finansowa przedsiębiorstwa w układzie sprawozdań finansowych
Sprawozdanie finansowe Bilans Rachunek zysków i strat Rachunek przepływów pieniężnych Zestawienie zmian w kapitale własnym Informacja dodatkowa
Sprawozdania finansowe są sporządzane zgodnie z podstawowymi zasadami rachunkowości Wiernego obrazu Ciągłości Kontynuacji Memoriałowa Współmierności Ostrożności Wyższości treści ekonomicznej nad formą Istotności
AKTYWA (aktywa trwałe) Bilans AKTYWA (aktywa trwałe) I Aktywa trwałe 1. Wartości niematerialne i prawne 1.1. Koszty zakończonych prac rozwojowych 1.2. Wartość firmy 1.3. Inne wartości niematerialne i prawne 1.4. Zaliczki na poczet wartości niematerialnych i prawnych
AKTYWA (Aktywa trwałe) Bilans c.d. AKTYWA (Aktywa trwałe) 2. Rzeczowe aktywa trwałe 2.1. Środki trwałe (grunty, budynki, środki transportu) 2.2. Środki trwałe w budowie 2.3. Zaliczki na środki trwałe w budowie 3. Należności długoterminowe 4. Inwestycje długoterminowe 4.1. Nieruchomości 4.2. Wartości niematerialne i prawne 4.3. Długoterminowe aktywa finansowe 4.4. Inne inwestycje długoterminowe
AKTYWA (Aktywa trwałe) Bilans c.d. AKTYWA (Aktywa trwałe) 5. Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe 5.1. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 5.2. Inne rozliczenia międzyokresowe
AKTYWA (Aktywa obrotowe) Bilans c.d. AKTYWA (Aktywa obrotowe) II Aktywa obrotowe 1. Zapasy 1.1. Materiały 1.2. Półprodukty i produkty w toku 1.3. Produkty gotowe 1.4. Towary 2. Należności krótkoterminowe 2.1. Należności z tytułu dostaw, robót i usług, w tym: - o okresie spłaty do 12 miesięcy - o okresie spłaty powyżej 12 miesięcy 2.2. Należności z tytułu podatków, dotacji 2.3. Pozostałe należności
AKTYWA (Aktywa obrotowe) Bilans c.d. AKTYWA (Aktywa obrotowe) 3. Inwestycje krótkoterminowe 3.1. Krótkoterminowe aktywa finansowe 3.2. Inne inwestycje krótkoterminowe 4. Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe
PASYWA (Kapitał własny) Bilans c.d. PASYWA (Kapitał własny) I Kapitał własny 1. Kapitał podstawowy 2. Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna) 3. Akcje (udziały) własne (wielkość ujemna) 4. Kapitał zapasowy 5. Kapitał z aktualizacji wyceny 6. Pozostałe kapitały rezerwowe 7. Zysk (strata) z lat ubiegłych 8. Zysk (strata) netto 9. Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość ujemna)
PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) Bilans c.d. PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) II Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 1. Rezerwy na zobowiązania 1.1. Rezerwa z tytułu odroczonego podatku dochodowego 1.2. Rezerwa na świadczenia emerytalne 1.3. Pozostałe rezerwy 2. Zobowiązania długoterminowe 2.1. Kredyty bankowe i pożyczki 2.2. Dłużne papiery wartościowe 2.3. Pozostałe zobowiązania długoterminowe
PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) Bilans c.d. PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) 3. Zobowiązania krótkoterminowe 3.1. Kredyty bankowe i pożyczki 3.2. Dłużne papiery wartościowe 3.3. Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, w tym: - o okresie spłaty do 12 miesięcy - o okresie spłaty powyżej 12 miesięcy 3.4. Zobowiązania z tytułu podatków, ceł i ubezpieczeń społecznych 3.5. Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń 3.6. Fundusze specjalne
PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) Bilans c.d. PASYWA (Zobowiązania i rezerwy) 4. Rozliczenia międzyokresowe 4.1. Ujemna wartość firmy 4.2. Inne rozliczenia międzyokresowe
WSKAŹNIKI Wskaźniki płynności Wskaźniki sprawności (szybkości obrotu) Wskaźniki zadłużenia Wskaźniki rentowności Wskaźniki rynku kapitałowego
Wskaźniki płynności – mierzą zdolność firmy do spłaty bieżących, tj Wskaźniki płynności – mierzą zdolność firmy do spłaty bieżących, tj. krótkoterminowych zobowiązań finansowych (krótkoterminowe bezpieczeństwo finansowe) Stopa bieżąca płynności Stopa wysokiej płynności (wskaźnik szybki) Kapitał obrotowy netto (kapitał pracujący)
Podstawowe kategorie: aktywa bieżące i zobowiązania bieżące Aktywa bieżące: aktywa, które w okresie do 12 miesięcy mogą zostać zamienione na gotówkę (zapasy, należności krótkoterminowe, inwestycje krótkoterminowe). Nie obejmują krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych. Zobowiązania bieżące: zobowiązania, które muszą być spłacone w krótkim okresie tj. do 12 miesięcy (zobowiązania krótkoterminowe + inne zobowiązania bieżące np. krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe (w pasywach) + rezerwy krótkoterminowe).
Stopa bieżąca płynności (%) = aktywa bieżące / zobowiązania bieżące x 100 (2) Stopa wysokiej płynności (%) = aktywa bieżące – zapasy / zobowiązania bieżące x 100 (3) Kapitał obrotowy netto (PLN) = aktywa bieżące - zobowiązania bieżące
Wskaźniki szybkości obrotu – służą do pomiaru efektywności wykorzystywanych zasobów firmy. Określają jak szybko firma obraca składnikami aktywów i jak szybko spłaca zobowiązania Wskaźnik obrotu zapasami Okres obrotu zapasami Wskaźnik obrotu należnościami Okres ściągania należności Wskaźnik obrotu zobowiązaniami Okres spłaty zobowiązań Wskaźnik obrotu aktywami
(1a) Wskaźnik obrotu zapasami = Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów / zapasy (przeciętne) (1b) Okres obrotu zapasami (dni) = 360 / wskaźnik obrotu zapasami (2a) Wskaźnik obrotu należnościami = Przychody ze sprzedaży / należności (przeciętne) (2b) Okres ściągania należności (dni) = 360 / wskaźnik obrotu należnościami (3a) Wskaźnik obrotu zobowiązaniami = Koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów / zobowiązania bieżące
(3b) Okres spłaty zobowiązań (dni) = 360 / wskaźnik obrotu zobowiązaniami (4) Wskaźnik obrotu aktywami (efektywności majątku) = Przychody ogółem / aktywa ogółem przeciętne
Wskaźniki zadłużenia – pozwalają określić stopień zadłużenia firmy w relacji do różnych grup aktywów lub kapitałów Stopa zadłużenia aktywów Zadłużenie kapitału własnego Wskaźnik pokrycia odsetek
(1) Stopa zadłużenia aktywów (%) = zobowiązania ogółem / aktywa ogółem x 100 (2) Zadłużenie kapitału własnego (%) = zobowiązania ogółem / kapitał własny x 100 (3) Wskaźnik pokrycia odsetek (%) = zysk operacyjny / odsetki x 100
Rentowność sprzedaży Rentowność aktywów Rentowność kapitału własnego Wskaźniki rentowności – określają zdolność firmy do tworzenia zysku przez sprzedaż, aktywa oraz kapitały własne Rentowność sprzedaży Rentowność aktywów Rentowność kapitału własnego
(1) Rentowność sprzedaży (%) = Zysk netto / Przychody ze sprzedaży x 100 (2) Rentowność aktywów (Return on Assets, ROA) (%) Zysk netto / Aktywa ogółem (przeciętnie) x 100 (3) Rentowność kapitału własnego (Return on Equity, ROE) (%) Zysk netto / Kapitał własny (przeciętnie) x 100