Dane INFORMACYJNE Nazwa szkoły: Gimnazjum w Lichnowach ID grupy: 96/70_MP_G2 Kompetencja: Matematyczno-przyrodnicza Temat projektowy: „Czy wiem, co jem?” Semestr/rok szkolny: Semestr IV, Rok szkolny 2011/2012

Nad czym pracowaliśmy przez cały semestr: -przygotowaliśmy ankietę dotyczącą odżywiania się gimnazjalistów w naszej szkole, -zebraliśmy informacje dotyczące energii dostarczanej do organizmu, -wykonaliśmy portfolio, -poznaliśmy 10 zasad zdrowego żywienia, a także rolę składników pokarmowych, -opracowaliśmy przykładowy jadłospis dla młodzieży,

-odwiedziliśmy piekarnię znajdującą się w naszej miejscowości, -analizowaliśmy budowę układu pokarmowego, -znaleźliśmy ciekawe przepisy kulinarne, -zapoznaliśmy się z chemicznymi dodatkami do żywności, -spotkaliśmy się z dietetykiem, z którym omówiliśmy problem otyłości wśród nastolatków, -zorganizowaliśmy zajęcia nocne w szkole, podczas których przygotowaliśmy degustację zdrowych potraw.

Realizację zadań związanych z tematem „Czy wiem co jem Realizację zadań związanych z tematem „Czy wiem co jem?” rozpoczęliśmy od przeprowadzenia ankiety wśród uczniów gimnazjum. Ankieta dotyczyła codziennego odżywiania się gimnazjalistów. W ankiecie uczestniczyło 44 uczniów, w tym 21 kobiet i 23 mężczyzn Zebrane wyniki prezentuje poniższy wykres.

WYNIKI ankiety (cz. I)

Wnioski z Ankiety Większość uczniów spożywa 3 posiłki dziennie; Połowa ankietowanych spożywa 1 – 2 litry płynów dziennie; Zdecydowanie więcej chłopców je przed wyjściem do szkoły i je drugie śniadanie; około 1/3 uczniów je owoce codziennie, a taka sama ilość ankietowanych bardzo rzadko je warzywa;

WYNIKI ankiety (cz. II)

Wnioski Zdecydowana większość chłopców często jada słodycze; 25% zjada ostatni posiłek o godzinie 19:00; Tylko 9 osób spożywa posiłki o tej samej porze; 2/3 ankietowanych uprawia sport; Prawie wszyscy uczniowie nie mają problemów z trawieniem.

Co to jest odżywianie? Odżywianie, to inaczej zaopatrywanie organizmu żywego we wszystkie elementy niezbędne do prawidłowego rozwoju. Są to elementy budulcowe, energetyczne oraz biorące udział w skomplikowanych procesach przemiany materii jak witaminy, enzymy, związki chemiczne i nieorganiczne oraz pierwiastki. Prawidłowe odżywanie polegałoby, więc na dowozie odpowiednich ilości tych elementów i w odpowiednich proporcjach każdego dnia i przez całe życie. Aby dostarczyć do organizmu wszystkie niezbędne elementy człowiek powinien zjadać dziennie kilkanaście kg bardzo urozmaiconego pożywienia, co w praktyce jest nierealne.

odżywianie powinno dostarczać: 12-14% energii z białka 30% energii z tłuszczu (w tym nie mniej niż 3% z niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych), 55-65% energii z węglowodanów.

Energia dostarczana do organizmu 1 g białka dostarcza 4 kcal (16,7 kJ) 1 g tłuszczu dostarcza 9 kcal (37,7 kJ) 1 g węglowodanów dostarcza 4 kcal (16,7 kJ) 1 kcal = 4,18 kJ 1 kJ = 0,24 kcal

Całkowite wydatki energetyczne kcal/h dorosłego człowieka o masie ok Całkowite wydatki energetyczne kcal/h dorosłego człowieka o masie ok. 70 kg: Sen 65 kcal/h Siedzenie przy biurku 100 kcal/h Lekkie ćwiczenia fizyczne 170 kcal/h Powolny spacer (4 km/h) 200 kcal/h Forsowne ćwiczenia fizyczne 290 kcal/h Szybki marsz (6 km/h) 300 kcal/h Bieganie (8,5 km/h) 570 kcal/h Wchodzenie na schody 1100 kcal/h

10 zasad zdrowego żywienia: 1. Dużo napojów, 2. Zredukowanie ilości spożywanych tłuszczy, 3. Zredukowanie ilości spożywanych mięs, 4. Dużo warzyw i owoców, 5. Spożywanie ryby raz w tygodniu, 6. Regularne spożywanie produktów pełno zbożowych,

7. Unikanie soli, 8. Zdrowe tłuszcze / oleje 9 7. Unikanie soli, 8. Zdrowe tłuszcze / oleje 9. Oszczędnie z alkoholem 10. Rozkoszowanie się smakiem

Przykładowy jadłospis dla nastolatka (jeden dzień): Śniadanie musli z owocami suszonymi 40 g (4 łyżki) 1 szklanka mleka 1,5% rogal maślany 4 płaskie łyżeczki dżemu niskosłodzonego 1 średnie jabłko szklanka soku pomarańczowego Wartość energetyczna posiłku wynosi około 754 kcal. Drugie śniadanie 2 kromki pumpernikla 1 łyżeczka masła śmietankowego duży liść sałaty 2 plasterki szynki drobiowej szklanka soku pomidorowego Wartość energetyczna posiłku wynosi około 250 kcal. Obiad pół talerza frytek pstrąg pieczony surówka z jabłka i marchewki napoleonka kawa z mlekiem i jedną łyżeczką cukru Wartość energetyczna posiłku wynosi około 872 kcal.

CD. Przykładowego jadłospisu Podwieczorek sałatka owocowa z owoców mieszanych (jabłko, gruszka, śliwki) pół szklanki soku grapefruitowego Wartość energetyczna posiłku wynosi około 126 kcal. Kolacja grahamka 1 łyżeczka masła śmietankowego 2 średniej wielkości plastry rokpola pomidor bez skórki 2 plasterki szynki drobiowej kakao z mlekiem Wartość energetyczna posiłku wynosi około 503 kcal. Wartość energetyczna całej diety wynosi około 2505 kcal.

Budowa układu pokarmowego Najważniejszym zadaniem układu pokarmowego człowieka jest pobieranie pokarmów i wody, trawienie i przyswajanie składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Niestrawione, zbędne resztki pokarmowe podlegają usunięciu (defekacja).

Współcześnie substancje dodatkowe dodaje się do żywności w celu: Przedłużenia jej trwałości; Poprawienia wyglądu, smaku, zapachu i konsystencji; Zwiększenia atrakcyjności konsumenckiej; Utrzymaniu stałej i powtarzalnej jakości produktów; Podniesienia wydajności produkcyjnej; Zachowania lub podniesienia wartości odżywczej (dodatek białek, witamin, składników mineralnych); Ochrony składników kształtujących wartość odżywczą produktów np. witamin.

Substancje dodatkowe dodawane do żywności Dodatki smakowe Mogą być naturalne jak i otrzymywane syntetycznie. Producenci żywności preferują dodatki sztuczne, ponieważ obniżają zawartość wody w produkcie i są stabilniejsze. Antyutleniacze Zapobiegają utlenianiu się produktów. Przykładowo butylan hydroksyanizolu przeciwdziała jełczeniu tłuszczu. Konserwanty Powodują, że produkt dłużej jest świeży i zdatny do spożycia. Najczęściej stosowane konserwanty to azotany, siarczany i inne związki siarki.

CD. Substancji dodatkowych dodawanych dO Żywności Barwniki spożywcze Poprawiają wygląd gotowego produktu. Często przywracają “naturalny” kolor produktu, utracony w procesie produkcyjnym. Sporo barwników spożywczych otrzymywanych jest z produktów, w których występują naturalnie: kurkuma, czerwień buraczana, szafran. Substancje zagęszczające Zagęszczacze dodawane są do żywności w celu poprawienia jej konsystencji. Produkowane są one na bazie produktów roślinnych: pektyny, guma guarowa, metylceluloza.

SUBSTANCJE CHEMICZNE SZKODLIWE DLA ZDROWIA CZŁOWIEKA Substancje dodatkowe dodawane do żywności, m. in. barwniki i konserwanty, mogą prowadzić do wzrostu ilości substancji toksycznych w ludzkim organizmie i mieć negatywny wpływ na zdrowie człowieka. Wśród źródeł toksyn, które są szkodliwe dla ludzkiego organizmu można wymienić m. in. odpady przemysłowe, zanieczyszczoną wodę i powietrze, ale też substancje dodatkowe dodawane do żywności m. in. barwniki i konserwanty.

Lista najbardziej szkodliwych Konserwantów: E-210-do E-219-rakotwórczy (syntetyczny dodatek do napojów gazowanych, konserw). E-220-niszczy wit.B12, występuje w sokach owocowych i koncentratach, winie). E-221 do E-227-zakłuca czynności jelit. E-230 do E-233-powoduje zaburzenia funkcji skóry. E-239-rakotwórczy E-249 do E-252- dodawany do serów żółtych i topionych.

Lista najmniej szkodliwych KONSERWANTÓW: E-200 do E-203, dodawane do serów, margaryn. E-236 do E-238, dodawane do soków owocowych, ryb wędzonych. E-260 do E-283, dodawane do marynat.

Przykładowe kodowanie barwników i konserwantów: E476: polirycynolan poliglicerolu; występuje w produktach do smarowania o niskiej zawartości tłuszczu E123: amarant; czerwony; reakcje alergiczne; należy unikać E250: azotyn sodu; rakotwórczy E300: kwas L(-)askorbinowy (witamina C); nieszkodliwy E230: bifenyl; podejrzany E270: kwas mlekowy; nieszkodliwy E160: karoteny; 160a - nieszkodliwe; 160b - reakcje alergiczne

CD. przykładowego Kodowania barwników i konserwantów: E220: dwutlenek siarki, kwas siarkawy; astma, bóle głowy, podrażnienie układu trawiennego, nudności, rozkład witaminy B1 w produktach; należy unikać E330: kwas cytrynowy; miejscowe podrażnienie i próchnica zębów E440: pektyna; nieszkodliwy; występuje w nektarach owocowych E500: węglan sodu (soda), wodorowęglan sodu; nieszkodliwy; występuje w deserach, wędlinach, mące pszennej E210: kwas benzoesowy; reakcje alergiczne; należy unikać E180: czerwień litolowa (rubin litolowy); nieszkodliwy E340: ortofosforan potasowy E100: kurkuma; nieszkodliwy E260: kwas octowy; nieszkodliwy; występuje w wędlinach

Pytanie I dotyczące zakupu produktów spożywczych:

Pytanie II dotyczące zakupu produktów spożywczych:

Piramida zdrowego żywienia

Linki z których korzystaliśmy: http://server.activeweb.pl/images/tabelka257.jpg http://abcjelit.pl/wp-content/uploads/2011/07/423px-Digestive_system_diagram_pl.svg_.png http://pl.wikipedia.org/wiki/Uk%C5%82ad_pokarmowy_cz%C5%82owieka http://linemed.pl/upload/30128_pokarmowy2.jpg nobel.com.pl http://www.samo-zdrowie.pl/index.php/wykorzystanie-sztucznych-barwnikow-i-konserwantow/ http://reikivi.org/index.php?option=com_content&view=article&id=110:konserwanty-i-dodatki-do- ywnoci&catid=46:trucizny-w-naszym-zyciu&Itemid=63 http://www.bing.com/images/search?q=dzienne+zapotrzebowanie+organizmu&view=detail&id=B5ED70FB5BC BCFE17C3F6780BA9ED8630E382DF9&first=0&FORM=IDFRIR http://www.bing.com/images/search?q=dzienne+zapotrzebowanie+organizmu&view=detail&id=4718B2C78332 561E8B04DFC187C727A8EF0FEFEB&first=120&FORM=IDFRIR