AKREDYTACJA KIERUNKÓW LEKARSKICH w 2015 roku. Problemy i propozycja ich rozwiązania. Problemy i propozycja ich rozwiązania. Prof. dr hab. med. Leszek Pączek Prezydium Rady Nauki przy Ministrze Zdrowia Przewodniczący Komisji Akredytacyjnej Akademickich Uczelni Medycznych 1

Biuletyn MNiSW USA docenia polski system akredytacji uczelni medycznych 4 września 2014 r. w Waszyngtonie odbyło się spotkanie National Commitee on Foreign Medical Education and Accreditation (NCFMEA), podczas którego amerykański komitet ds. zagranicznych uczelni medycznych docenił polskie medyczne szkoły wyższe za spełnianie najwyższych standardów i podtrzymał do jesieni 2017 roku pozytywną ocenę poziomu i warunków kształcenia uzyskaną przez nie w roku Docenił tym samym kompetencje krajowych organizacji czuwających nad jakością kształcenia Polskiej Komisji Akredytacyjnej (PKA), a poprzednio Komisji Akredytacyjnej Akademickich Uczelni Medycznych (KAAUM). Dzięki decyzji amerykańskiego komitetu studenci z USA będą mogli studiować na naszych uczelniach, ubiegać się o dofinansowanie nauki z federalnego programu kredytowego, a po zakończeniu edukacji przystąpić do państwowego egzaminu lekarskiego w Stanach Zjednoczonych na takich samych zasadach jak osoby kończące studia na uczelniach amerykańskich. W spotkaniu Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego reprezentował podsekretarz stanu dr hab. Jacek Guliński. 2 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Washington DC – Warszawski Uniwersytet Medyczny

4

Uwagi dotyczące akredytacji nauczania na kierunku lekarskim w Polsce Proces akredytacji kierunków lekarskich w Polsce rozpoczął się w 1997 roku, jako pierwszy w Polsce. Konferencja Rektorów Uczelni Medycznych (KRUM) powołała wówczas Komisję Akredytacyjną (Akademickich) Uczelni Medycznych, w skrócie KAAUM. Standardy akredytacyjne wykorzystywane przez KAAUM stworzono na podstawie standardów nauczania oraz procedur przyjętych przez NCFMEA (National Committee for Foreign Medical Education and Accreditation) w USA (oczywiście za zgodą). 5 Warszawski Uniwersytet Medyczny

6 Zgoda na korzystanie z dokumentów NCFMEA

Z zapisów Ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym wynika także, że jedynym uprawnionym organem do przeprowadzania akredytacji jest Polska Komisja Akredytacyjna. PKA dba zarówno o spełnianie przez Uczelnię wymogów formalno-prawnych jak również o wysoką jakość kształcenia. Oceniana jest baza uczelni, jej kadra, programy nauczania oraz obowiązujące procedury wg których działa uczelnia. W efekcie wielotygodniowego procesu obejmującego ocenę raportu samooceny, 2 dniową wizytę w uczelni 5-osobowej komisji (w przypadku oceny programowej) oraz analizę ocen ekspertów powstaje raport końcowy (zwykle około 60 stron uwag) i podejmowana jest (po dwukrotnych dyskusjach w gronie ekspertów: na posiedzeniu Zespołu Nauk Medycznych, o zdrowiu i kulturze fizycznej oraz w trakcie posiedzenia Prezydium PKA) ostateczna decyzja dotycząca oceny procesu kształcenia. Jest to procedura zbliżona, a właściwie prawie identyczna, do procedury stosowanej w państwach o rozwiniętym systemie edukacji takich jak USA. 7 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Obecnie w na kierunku lekarskim Polsce studiuje około 6000 studentów-cudzoziemców. Studia odbywają się wg polskiego programu, a językiem wykładowym jest angielski. Jest to z jednej strony bardzo duży wkład w umiędzynarodowienie kształcenia w Polsce, z drugiej zaś łączne wpływy do uczelni z tytułu kształcenia obcokrajowców wynoszą około 300 mln PLN rocznie tj. około 23% budżetu uczelni medycznych w Polsce. 8 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Atrakcyjne kierunki studiów dla obcokrajowców 9 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Różnice akredytacji Kierunki lekarskie vs techniczne CEL 10 Warszawski Uniwersytet Medyczny Przyjmowanie cudzoziemców na studia w Polsce Wysyłanie absolwentów z Polski do pracy za granicą

USA : ABET, NCFMEA ABET = Accreditation Board for Engineering and Technology 670 Universities, 3278 programs 23 countries ( USA, Turkey, China, Russia, Kazahstan …. ) 11 Warszawski Uniwersytet Medyczny

: IMG 27% Publikacje 2014/2015 (USA w 2014 : IMG 27% residency programs) higher scores were US medical graduates…. Academic Medicine, 2015,90,82 : „…physicians, who completed MOC ( maintenance of certification ) tended to have higher scores were US medical graduates…. NEJM, 2015,372,8 : average costs for 4 year at an offshore medical school : vs $ IMG 53% 94% IMG ( international medical graduates ) had 53% succs rate vs 94% 12 Warszawski Uniwersytet Medyczny

BAZA US Department of Education NCFMEA-Guidelines October 2013 BAZA At a minimum, the curriculum must provide : 1) Laboratory or other practical exercise that failitiate the ability to accurate quantitative observations of biochemical phenomena… 2) A variety of clinical subjects, including at least the core sucjects of internal medicine, obesterics and gynecology, pediatrics, surgery, psychiatry and,preferably, family medicine.. 3) Student must utilize both outpatient and inpatient settings….. 4) educational oportunities … in emergency medicine and geraitrics… 13 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Rozporzadzenie MNiSzW z 9 maja 2012 w sprawie standardów kształcenia dla kierunków lekarskiego.. A.W1 : zna mianownictwo anatomiczne… A.W2 : zna budowę ciała… NIE MA ZAPISU WSKAZUJĄCEGO, JAK i GDZIE MA SIĘ NAUCZYĆ Innymi słowy, nie ma zapisu, że uczelnia posiada prosektorium, prosektorium anatomii patologicznej czy prosektorium medycyny sadowej. Nie ma zapisu o laboratoriach ( poza zapisem, że obsługuje mikroskop optyczny ) 14 Warszawski Uniwersytet Medyczny

KADRA US Department of Education NCFMEA-Guidelines October 2013 KADRA Members of the medical school’s faculty must be appropriately qualified to teach … The faculty MUST be of sufficient SIZE, BREADTH and DEPTH to provide the SCOPE OF THE EDUCATION PROGRAM OFFERED. ( Section 6/17 ) ( wszystkie efekty kształcenia nauczane przez specjalistów z danego EFEKTU kształcenia ) 15 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Rozporządzenie MNiSzW z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia dla kierunków studiów: lekarskiego, lekarsko- dentystycznego, farmacji, pielęgniarstwa i położnictwa NIC O NAUCZYCIELACH Pielęgniarstwo ma 16 Warszawski Uniwersytet Medyczny

JEŻELI: Lekarz rodzinny Chirurg Reumatologia Nefrologia Geriatria Interna ChirurgOrtopedia Okulistyka BiologAnatomia 17 Poziom nauczania ??? Otwieranie nowych szkół medycznych (Koniecznie) należy uczestniczyć w procesie tworzenia standardów nauczania na kierunku lekarskim Warszawski Uniwersytet Medyczny

Propozycje poprawki- uzupełnienia 1) Zajęcia na kierunku lekarskim prowadzone są przez nauczyciela akademickiego posiadającego specjalizację lekarską odpowiadającą efektom kształcenia i treściom programowym realizowanych w ramach określonego przedmiotu 2) Tylko bardzo dobre Uczelnie spełniają ten warunek MEDYCYNA JEST DYSCYPLINĄ 18 Warszawski Uniwersytet Medyczny

NAUKA US Department of Education NCFMEA-Guidelines October 2013 NAUKA Medical schools are encouraged to make available sufficient opportunities for medical students to participate in reserach … ( Section 4/9) The medical school should be encouraged to condact biomedical research …. ( Section 6/17 ) 19 Warszawski Uniwersytet Medyczny

3 NRL  2014 NRL 

21 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Warunkiem więc uznania zgodności kształcenia z wymogami dyrektywy 2005/36/WE w przypadku kształcenia w różnych państwach jest ustalenie, że wszystkie etapy kształcenia spełniają łącznie minimalne wymogi z art. 24 tej dyrektywy oraz że odbyte wcześniej szkolenie poza uczelnią polską zostało zweryfikowane i zaliczone w sposób wskazany w piśmie Ministerstwa Zdrowia. W związku z tym Prezes NRL zwrócił się Rektorów z prośbą, aby uczelnia przekazywała Naczelnej Radzie Lekarskiej lub właściwej okręgowej radzie lekarskiej informacje o programie ukończonych przez absolwenta studiów obejmujące dokładny wykaz przedmiotów i godzin nauczania odbytych przez absolwenta przed rozpoczęciem studiów na tej uczelni zweryfikowanych przez uczelnię i zaliczonych w sposób wskazany przez Ministerstwo Zdrowia. Prezes NRL podkreślił, że w świetle wcześniejszych uwag, tylko po uzyskaniu tych informacji możliwe będzie uznanie przez organ samorządu lekarskiego, że absolwent spełnia wymogi do przyznania w Polsce prawa wykonywania zawodu lub ograniczonego prawa wykonywania zawodu bądź wydania zaświadczenia potwierdzającego zgodność odbytego kształcenia z wymogami określonymi w art. 24 dyrektywy 2005/36/WE. 22 Warszawski Uniwersytet Medyczny

23 Warszawski Uniwersytet Medyczny 4 y MD 6 lat Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 9 maja 2012 r. w sprawie standardów kształcenia 4 lata 5500 godzin Art. 5 ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2011 r. Nr 277 poz. 1634, z późnn. zm.) 6099 godzin (CM UJ) przepisane z BsC Efekty kształcenia, program nauczania Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 3 października 2014 r. w sprawie warunków prowadzenia studiów na określonym kierunku i poziomie kształcenia + sylabusy PROPOZYCJA : Na kierunku lekarskim dopuszcza się uznanie zajęć przedklinicznych odbytych w uczelniach zagranicznych. Zaliczenia dokonuje dziekan, a zasady opisane są w regulaminie studiów.

2014/2015 CM UJ Kraków Σ

1) 1) BAZA – nie ma wymogu aby Uczelnia posiadała prosektorium, zakład patologii, miała salę mikroskopową, + nie ma wymogu aby student widział wielu chorych (wystarczy 1 oddział 20 łóżkowy) 2) 2) KADRA – nie ma wymogu, aby specjalista uczył: internista-geriatrii, biolog – patologii człowieka, chirurg – mikrobiologii. 3) 3) NAUKA – Ustawa przewiduje, że studia lekarskie mogą być „praktyczne”, oznacza to, że Uczelnia nie musi prowadzić badań naukowych 4) 4) 4 MD  6 MD – brakuje zapisu o możliwości przepisywania zajęć z 2 lat BSc 25 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Należy zatem rozważyć wprowadzenie dodatkowych aktów prawnych dedykowanych wyłącznie kierunkowi lekarskiemu, który by uwzględniał jakość kształcenia na tym szczególnym i niezwykle ważnym ze społecznego punktu widzenia kierunku. Należy zaznaczyć, że akredytacje dokonywane obecnie przez PKA prowadzone są w oparciu o istniejące przepisy. PKA nie ma prawa wymagać od Uczelni spełniania innych wymagań, nawet jeśli wynika z tego wysoka jakość kształcenia 26 Warszawski Uniwersytet Medyczny

W przypadku kształcenia na kierunku pielęgniarskim na podstawie Ustawy z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz.U z późn. zm.) oraz Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 29 listopada 2012 r. w sprawie Krajowej Rady Akredytacyjnej Szkół Pielęgniarek i Położnych (Dz.U ) działa Krajowa Rada Akredytacyjna Szkól Pielęgniarek i Położnych. Powyższe regulacje prawne wskazują, że istnieje droga legislacyjna uszczegółowienia zapisów regulujących kształcenie na kierunkach medycznych. Należy jednak zaznaczyć, że powoływanie nowego organu/komisji ds. akredytacji kierunków lekarskich w Polsce może spowodować utratę akredytacji tych kierunków w USA. PROCEDURA AKREDYTACJI JEST BARDZO PRECYZYJNIE OPISANA W USA/UE/POLSCE. 27 Warszawski Uniwersytet Medyczny

28 Warszawski Uniwersytet Medyczny

ANEX 29 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Liczba lekarzy na 1000 mieszkańców (OECD – 2009) Warszawski Uniwersytet Medyczny

Ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z 30 sierpnia 1991 ART.10 : wykonujące zawód medyczny ART.10 : w zakładach opieki zdrowotnej świadczenia zdrowotne udzielane są wyłącznie przez osoby wykonujące zawód medyczny oraz spełniające wymagania zdrowotne, określone w odrębnych przepisach. Komentarz : Rozporządzenie Ministra Zdrowia 87 Komentarz : jak zrealizować Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 6 sierpnia 2012 w sprawie ramowego programu zajęć praktycznych…( 87 pozycji w tym: pobieranie krwi, płukanie żołądka) 31 Warszawski Uniwersytet Medyczny

GENEVA 2005 WHO/World Federation for Medical Education GENEVA 2005 Guidelines for Accreditation of Basic Medical Education. Guidelines for Accreditation of Basic Medical Education. Membres of the WHO-WFME Joint Task Force on Accreditation – No 32 ( Pl bez reprezentacji ) Membres of the WHO-WFME Joint Task Force on Accreditation – No 32 ( Pl bez reprezentacji ) 32 Warszawski Uniwersytet Medyczny

OECD 2011 Warszawski Uniwersytet Medyczny

Szkolenie PODYPLOMOWE Specjalizacyjne Programy ( staże i kursy wg potrzeb, a nie możliwości ) Programy ( staże i kursy wg potrzeb, a nie możliwości ) Volume of the hospital ( 1 rezydent/2 łóżka? ) Volume of the hospital ( 1 rezydent/2 łóżka? ) Stany nagłe ( czy w szpitalu bez izby przyjęć można nauczyć stanów nagłych ? ) Stany nagłe ( czy w szpitalu bez izby przyjęć można nauczyć stanów nagłych ? ) 34 Warszawski Uniwersytet Medyczny