Główne uwarunkowania i etapy udziału Polski w ONZ. Temat 2. LIGA NARODÓW ORAZ ORGANIZACJA NARODÓW ZJEDNOCZONYCH JAKO PRZYKŁAD ORGANIZACJI O KOMPETENCJACH POWSZECHNYCH. Przeznaczenie, geneza powstania, członkostwo, struktura, kompetencje organów, mechanizmy działania. Główne uwarunkowania i etapy udziału Polski w ONZ. Inicjatywy pokojowe Polski na forum ONZ. Udział Polski w misjach pokojowych ONZ. Udział Polski we współpracy wielostronnej w dziedzinie gospodarki i spraw społecznych. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Literatura: Osmańczyk E.J.: Encyklopedia ONZ i Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 1986, s. 364-366. Parzymies S., Rysińska I.: Polska w organizacjach międzynarodowych, Warszawa 2002, s.49-62. Michałowska G.: Mały Słownik Stosunków Międzynarodowych, Warszawa 1996, s. 158. Rysińska I.: Ewolucja idei Narodów Zjednoczonych w.: T. Łoś, Narody Zjednoczone między oczekiwaniem a spełnieniem, Wrocław 1995. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Geneza powstania Pierwsza organizacja ds. zabezpieczenia pokoju i rozwoju pokojowej współpracy międzynarodowej- 28. VI. 1919 r. Powstała z inicjatywy USA (American Institute of International Law). Znaczenie orędzia T.Woodrowa Wilsona i jego Komisji. (tzw 14 pkt.) Pakt Ligi Narodów stanowi integralną część Generalnego Traktatu Pokoju zw. Traktatem Wersalskim. Pakt LN wszedł w życie 10.I.1920 r. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Cele LN Pierwsza organizacja międzynarodowa, której celem było działanie na rzecz utrzymania pokoju międzynarodowego. Zapobieganie wojnom Rozwijanie pokojowej współpracy państw członków. Członkowie byli zobowiązani do przestrzegania norm prawa międzynarodowego, rozwijania stosunków międzynarodowych, pokojowego rozstrzygania sporów, poszanowania i utrzymywania całości terytorialnej i politycznej, niezawisłości państw. Utrzymanie status quo powstałego po I wojnie światowej http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Członkostwo Państwa Kolonie rządzące się samodzielnie Statut członka pierwotnego-32 państwa-sygnatariusze oraz 13 zaproszonych państw Faktycznie członkami pierwotnymi zostało 42 państw, 3 państwa w tym USA nie ratyfikowały Traktatu Wersalskiego Inne państwa mogły stać się również członkiem na podstawie decyzji Zgromadzenia-decyzja 2/3 głosów http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Członkostwo Każdy członek mógł wystąpić z LN Usunięcie na mocy decyzji Rady Ligi 1933-wystąpienie Niemiec (przystąpiły w 1926) i Japonii 1937-wystąpienie Włoch 14 XII 1939 usunięcie ZSRR z LN za agresję na Finlandię (ZSRR nie był członkiem pierwotnym, przystąpił w 1934r.) Polska-członkiem pierwotnym, członkostwo do rozwiązania LN. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Organy Zgromadzenie i Rada - organy naczelne Zgromadznie-3 przedstawicieli, zjazdy raz w roku, w razie potrzeby-sesje nadzwyczajne, odpowiedzialne za podejmowanie decyzji w większości spraw dotyczących LN, (wyłączność w przypadku przyjmowania nowych członków, poprawki do Paktu, uchwalanie budżetu, wybór niestałych członków Rady, zwiększanie ich liczby) http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Podejmowanie decyzji w Zgromadzeniu Każdy dysponował 1 głosem w Zgromadzeniu. Podejmowanie decyzji w sprawach merytorycznych na zasadzie jednomyślności członków obecnych. Podejmowanie decyzji w sprawach proceduralnych metodą większości głosów. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Skład Rady Stali członkowie: Francja, Japonia, Wlk. Brytania, Włochy (USA nie ratyfikowały Traktatu Wersalskiego) 1926 Niemcy (po traktacie w Locarno 1925 r.-uznanie ostatecznej granicy z Belgią i Francją) Gustaw Streseman 1934 ZSRR Członkowie niestali (4 niestałych wybieranych ze Zgromadzenia na 3 letnią kadencję: 1922-6 członków niestałych 1926-9 1933-10 1936-11 Polska-niestały członek Rady w latach 1926-1938 Obrady pierwotnie 3 razy w roku potem 4 http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Kompetencje Rady Szersze niż Zgromadzenia Usuwanie członków z LN Prowadzenie akcji mediacyjnych w celu utrzymania pokoju Formułowanie propozycji w sprawie ograniczenia zbrojeń Uchwalanie zaleceń w sprawie podejmowania przez członków wspólnych akcji w przypadku agresji Podejmowanie interwencji w celu zapewnienia ochrony praw mniejszości narodowych Mianowanie Wysokiego Komisarza w Gdańsku http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Podejmowanie decyzji w Radzie Każde państwo-1 glos Zasada jednomyślności Za zgodą większości członków Zgromadzenia Rada wybierała Sekretarza Generalnego http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Sekretariat Sekretarz Generalny Zastępcy Funkcja administracyjno-wykonawcza Prace badawcze i wydawnicze 600 osób http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Liczba członków LN 1937r.-58 członków 1940r.-43 1946-w chwili rozwiązania-26 Język urzędowy-angielski i francuski http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Liga Narodów, sesja inauguracyjna, Genewa 1920 Siedziba Liga Narodów, sesja inauguracyjna, Genewa 1920 http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Działalność LN Rozpatrywanie większości ówczesnych problemów politycznych i utrzymania pokoju międzynarodowego Spór Litwy i Polski o Wilno -1920 Spory graniczne -Albania-Grecja-Jugosławia Agresja ZSRR na Finlandię 1939 r. Nie rozpatrywała agresji Niemiec na Polskę w 1939 r. Aktywna działalność w dziedzinie rozbrojenia-1925 powołała Komisję Rozbrojeniową, 1932 zwołała konferencję rozbrojeniową http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Działalność LN Zarządzanie mandatami powierniczymi nad byłymi koloniami niemieckimi i tureckimi (głównie rozdzielane były między Francję a Wlk. Brytanię, LN tylko formalnie nadzorowała) Mandat- pełnomocnictwo do administrowania dawnymi posiadłościami kolonialnymi Niemiec i Imperium Osmańskiego Brak postępu związanego z przyspieszeniem zniesienia kolonializmu Rozwój współpracy państw w dziedzinie gospodarki, nauki, kultury, prawa, spraw społecznych Organizacja kilkunastu konferencji międzynarodowych poświęconych współpracy gospodarczej Utworzenie kilku międzynarodowych organizacji gospodarczych http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Działalność LN Prowadzenie działalności w kierunku kodyfikacji prawa (jednak bez większych rezultatów) Opracowała 19 projektów konwencji międzynarodowych, z których kilka weszło w życie np. konwencja w sprawie zakazu handlu kobietami i dziećmi z 1921 r. , konwencja w sprawie niewolnictwa z 1926 r. Działalność na rzecz pomocy uchodźcom Powiązanie z Międzynarodową Organizacją Pracy i Stałym Trybunałem Sprawiedliwości Międzynarodowej-samodzielna instytucja do rozstrzygania sporów między państwami oraz wydawania opinii doradczych dla LN. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Działalność LN Mimo wspomnianych poprzednio działań, działalność LN była mało skuteczna i miała mały wpływ na kształtowanie się ówczesnej sytuacji międzynarodowej. LN nie była w stanie zapobiec różnym konfliktom, w tym zbrojnym (atak Japoński na Mandżurię-1933, Włoch na Etiopię-1935, Anschluss Austrii, aneksja Czech i Moraw, atak na Polskę), które wybuchały między państwami członkowskimi, zwłaszcza agresji Niemiec a potem Włoch i Japonii która zapoczątkowała wybuch I wojny światowej http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Przyczyny nieskutecznej działalności LN Mechanizmy działania ustanowione w Pakcie nie były w pełni doskonale. Pokrywały się kompetencje Zgromadzenia i Rady. Podejmowanie decyzji na zasadzie jednomyślności Uzależnienie stosowania sankcji zbrojnych od uznania członków LN Nigdy w historii LN członkami nie były wszystkie ówczesne mocarstwa http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Zaprzestanie działalności LN Faktycznie przestała działać na początku 1940 r. W czasie II wojny światowej działała tylko Komisja Nadzorcza Ligi, początkowo w Genewie, potem w Lizbonie a od 1941 r. w Montrealu Formalnie Liga Narodów została rozwiązana 18 kwietnia 1946 r., podczas XXI sesji jej Zgromadzenia w Genewie. Majątek LN został przekazany Organizacji Narodów Zjednoczonych http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna

Dziękuję za uwagę. http://tomekbalcerzak.republika.pl Wyższa Szkola Celna