mgr Dorota Mirosław Listopad 2012r Rozliczenia Płac mgr Dorota Mirosław Listopad 2012r
Płaca Płaca inaczej: pensja, wynagrodzenie, zapłata, gratyfikacja – wypłaty pieniężne oraz wartość tzw. świadczeń w naturze (towary, materiały, usługi itp.) lub ekwiwalenty wypłacane pracownikom lub innym osobom fizycznym przez pracodawcę za wykonaną na jego rzecz pracę.
Płaca Wartość wynagrodzenia ustalana jest przy zawieraniu umowy (o pracę, dzieło lub zlecenie), a więc przed wykonaniem pracy lub dzieła. Wynagrodzenie obciążone jest podatkiem dochodowym oraz składkami ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, dlatego rozróżnia się: płacę brutto – jest to łączna kwota stanowiąca koszt pracodawcy z tytułu wynagrodzenia, płacę netto – jest to kwota wynagrodzenia brutto pomniejszona o kwotę należnego podatku dochodowego oraz składek ubezpieczeniowych.
Rodzaje i składniki wynagrodzeń Z punktu widzenia pracodawcy wynagrodzenia dzielą się na: wynagrodzenia osobowe – wynikające z tytułu umowy o pracę, wynagrodzenia bezosobowe – wynikające z tytułu umowy o dzieło, zlecenia lub agencyjnej. Na wynagrodzenia osobowe składają się: wynagrodzenie zasadnicze, dopłaty (premie, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, dodatek stażowy, dodatek funkcyjny, dodatek za pracę w warunkach szkodliwych itp.), płace uzupełniające (za czas nieprzepracowany np. wynagrodzenie za czas choroby), ekwiwalenty za niewykorzystany urlop.
Płaca Do wynagrodzeń nie zalicza się w rozumieniu przepisów: świadczeń wypłacanych ze środków ZUS, ekwiwalentów (np. za odzież roboczą, używanie własnych samochodów itp.), kosztów podróży służbowych, wypłat z tytułu projektów wynalazczych i racjonalizatorskich.
Przykłady potrąceń od wynagrodzeń Z ustalonego w umowie wynagrodzenia brutto obligatoryjnie potrącane są różne elementy, w zależności od rodzaju zawartej umowy oraz kilku innych warunków. Potrącenia dobrowolne dotyczą wynagrodzeń wypłacanych z tytułu umowy o pracę. Pracownik musi na nie złożyć pisemną zgodę. Do takich potrąceń należą np. składki na ubezpieczenie grupowe, składki na związki zawodowe, kluby sportowe, wpłaty do kasy zapomogowo-pożyczkowej itp.
Wynagrodzenie minimalne w 2012 roku Skala podatkowa w 2012 roku Wynagrodzenie minimalne w 2012 roku Okres od 1 stycznia 2012 roku 1500 zł (1386 zł) DzU z 2011 r. nr 192, poz. 1141 Skala podatkowa w 2012 roku Od 0 do 85 528zl 18 proc. minus kwota 556,02 zł Pow.85 528 14 839,02 zł + 32% nadwyżki ponad 85 528 zł
Koszty uzyskania przychodu w 2011 roku dla pracowników mieszkających w tej samej miejscowości, gdzie znajduje się zakład pracy i uzyskujących przychody: - od jednego zakładu pracy 111,25 zł (1335,00 zł) - od więcej niż jednego zakładu pracy 111,25 zł (2002,05 zł) dla pracowników dojeżdżających do pracy z innej miejscowości i nieotrzymujących dodatku za rozłąkę, uzyskujących przychody: - od jednego zakładu pracy 139,06 zł (1668,72 zł) - od więcej niż jednego zakładu pracy 139,06 zł (2502,56 zł)
SKŁADKI ZUS Dla wszystkich ubezpieczonych wysokość składek na poszczególne ubezpieczenia od 1 stycznia 1999 r. wynosi: ubezpieczenie emerytalne 19,52% podstawy wymiaru ubezpieczenia rentowe - od 1 kwietnia 2012 r.8,00% podstawy wymiaru ubezpieczenie chorobowe 2,45% podstawy wymiaru ubezpieczenie wypadkowe - od 1.04.2009 r. od 0,67% do 3,33% podstawy wymiaru
SKŁADKI ZUS Rodzaj ubezpieczenie Pracownik Pracodawca ubezp.emerytalne 19,52% 9,76% 9,76% ubezp.rentowe 8,00% 1,50% 6,50% ubezp.chorobowe 2,45% 2,45% - ubezp.wypadk. 0,67%- 3,33% - 0,67%- 3,33%
SKŁADKI ZUS Składka na Fundusz Pracy od 1 stycznia 1999 r. wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych od 1 stycznia 2006 r. wynosi 0,10% podstawy wymiaru.
Obliczenie wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę dla pracownika Opis Kwota % Wynagrodzenie brutto 2.000,00 zł 100,0 -Składka ubezp.emerytalne(9,76%) 195,20 zł -Składka ubezp.rentowe (1,50%) 30 zł -Składka ubezp.chorobowe(2,45%) 49 zł Razem składki ubezp.społeczne 274,20 zł Podstawa naliczenia składki NFZ 1.725,80 zł Składka ubezpieczenia zdrowotnego (9%) 155,32 zł Koszty uzyskania przychodu 111,25 zł Podstawa naliczania zaliczki na podatek 1.614,55 zł Zaliczka na podatek dochodowy 290,62 zł Ulga podatkowa 46,33 zł NFZ 7,75% 133,75 zł Zaliczka PDOF 111,00 zł Wynagrodzenie netto 1.459,48 zł 72,3 Potrącenia -ubezpieczenie grupowe 30 zł Kwota do wypłaty 1.429,48 zł 71,47
Koszty pracodawcy Opis Kwota % Wynagrodzenie brutto 2000,00 zł 100,0 -Składka ubezp.emerytalne(9,76%) 195,20 zł -Składka ubezp.rentowe (6,50%) 130,00 zł -Składka ubezp.wypadkowe(1,93%) 38,60 zł Razem składki ubezp.społeczne 363,80 zł Składki na FP (2,45%) 49,00 zł Składki na FGŚS (0,10%) 2,00 zł Razem koszty pracodawcy 2.414,80 zł
Wynagrodzenie przy umowie zlecenia Definicja Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej. Tak stanowi art. 734 kodeksu cywilnego. Jak zatem widać definicja nie zawiera żadnych postanowień odnośnie wynagrodzenia dla przyjmującego zlecenie. Umowa odpłatna Umowa zlecenia jest umową odpłatna oznacza to, że przyjmującemu zlecenie co do zasady należy się wynagrodzenie za wykonane czynności. Jednak zgodnie z przepisami prawa strony mogą się umówić co do tego, że przyjmujący zlecenie wykona zlecenie bez wynagrodzenia. Jeżeli taka jest wola stron wtedy muszą one umieścić stosowny zapis w umowie. W sytuacji gdy strony nie zawarły żadnych postanowień umownych odnoszących się do wynagrodzenia. W takiej sytuacji, w myśl art. 735 kodeksu cywilnego przyjmującemu zlecenie wynagrodzenie się należy.
Wynagrodzenie przy umowie zlecenia Wysokość wynagrodzenia Zazwyczaj strony podpisując umowę zlecenia umawiają się na konkretną sumę pieniędzy. Stosowny zapis umieszczają w umowie i w ten sposób mają rozwiązaną kwestię wynagrodzenia. Jeżeli natomiast strony nie umieściły w umowie stosownego zapisu wtedy przyjmującemu zlecenie wynagrodzenie się należy. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, wynagrodzenie powinno odpowiadać wykonanej pracy. Oczywiście co innego może wynikać z ustalonych taryf.
Wynagrodzenie przy umowie zlecenia Zaliczki Przyjmujący zlecenie może przed wykonanie umówionych czynności zwrócić się do dającego zlecenie o wypłatę zaliczki na konieczne wydatki. Jeżeli natomiast przyjmujący zlecenie pokrył wydatki z własnych pieniędzy, wtedy może domagać się od dającego zlecenie zwrotu kosztów wraz z odsetkami ustawowymi. Termin zapłaty Wynagrodzenie należy się przyjmującemu zlecenie dopiero po wykonaniu wszystkich czynności. Oczywiście strony, zgodnie ze swoją wolą mogą kwestię tę uregulować w sposób odmienny
Wynagrodzenie przy umowie zlecenia Sposób wyliczenia wynagrodzenia z umowy zlecenia różni się w zależności od tego, z kim podpisujemy umowę: jeśli ze studentem/studentką, poniżej 26 roku życia – nie ma obowiązku płacenia składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne; gdy zawrzemy umowę zlecenie z osobą, która już podlega ubezpieczeniom społecznym (np. jest pracownikiem u innego pracodawcy) – odprowadzamy składkę na ubezpieczenie zdrowotne i zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Od kwoty brutto 1000 zł odliczamy 20% kosztów uzyskania przychodu (1000 zł x 20% = 200 zł), odejmujemy to od kwoty brutto (1000 zł – 200 zł = 800 zł), otrzymując w ten sposób dochód do opodatkowania. Od kwoty brutto obliczamy: składkę na ubezpieczenie zdrowotne podlegające wpłacie do ZUS w wysokości 9% (1000 zł x 9% = 90 zł). część składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejszającą zaliczkę na podatek dochodowy w wysokości 7,75% (1000 zł x 7,75% = 77,50 zł). Od kwoty dochodu obliczamy należny podatek (18%): 800 zł x 18% = 144 zł, od którego odejmujemy część składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 77,50 zł (144 zł – 77,50 zł = 66,50 zł). Zaokrąglona do pełnych złotówek kwota 67 zł to podatek, który odprowadzamy do US. Kwotę podatku oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne odejmujemy od kwoty brutto 1000 zł – 90 zł – 67 zł = 843 zł, otrzymując kwotę do wypłaty dla zleceniobiorcy.
Wynagrodzenie przy umowie zlecenia Wypłaty z tytułu umów zlecenia, które opiewają na kwotę nie przekraczającą 200 zł są opodatkowanie ryczałtowo. Naliczane są więc bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu stawką 18%, nie odlicza się od niej kwoty na ubezpieczenie zdrowotne. Nie łączą się z innymi dochodami podatnika w zeznaniu rocznym i nie są uwzględniane w rozliczeniu podatkowym PIT-11. Od kwoty brutto 200,00 zł nie odliczamy kosztów uzyskania przychodu, co za tym idzie cała ta kwota brutto jest dochodem do opodatkowania. Od kwoty brutto obliczamy składkę na ubezpieczenie zdrowotne podlegające wpłacie do ZUS w wysokości - 9% (200,00 zł x 9% = 18,00 zł). Od kwoty dochodu obliczamy należy podatek (18%): 200,00 zł x 18% = 36,00 zł, od którego nie odejmujemy część składki na ubezpieczenie zdrowotne - w tej wysokości podlega wpłacie do urzędu skarbowego. Kwotę podatku oraz składki na ubezpieczenie zdrowotne odejmujemy od kwoty brutto 200,00 zł – 18,00 zł – 36,00 zł = 146,00 zł, otrzymując kwotę do wypłaty dla zleceniobiorcy
Wynagrodzenie przy umowie o dzieło UMOWA O DZIEŁO Z PRZENIESIENIEM PRAW AUTORSKICH Z taką umową mamy do czynienia w sytuacji, gdy wykonawca coś dla nas „tworzy” z czego potem będziemy korzystać i chcemy (lub powinniśmy) mieć do tego prawa autorskie. Na przykład trenerka opracowuje nam program szkoleniowy dla bezrobotnych z zakresu pisania aplikacji o pracę. Ten program będziemy wielokrotnie wykorzystywać, więc podpisujemy umowę o dzieło z przeniesieniem praw autorskich. Takiej umowie towarzyszą 50% koszty uzyskania przychodu. Kwota brutto 1000,00 zł obliczamy 50% kosztów uzyskania przychodu (1000,00 zł x 50% = 500,00 zł), Dochód (brutto – kup :1000,00 zł – 500,00 zł) 500,00 zł Od kwoty dochodu obliczamy należy podatek: 500,00 zł x 18% = 90,00 zł, który odprowadzamy do US. Kwotę podatku odejmujemy od kwoty brutto 1000,00 zł – 90,00 zł = 910,00 zł, otrzymując kwotę do wypłaty dla wykonawcy dzieła.
Wynagrodzenie przy umowie o dzieło UMOWA O DZIEŁO BEZ PRZENIESIENIA PRAW AUTORSKICH Z taką umową mamy do czynienia w sytuacji, gdy wykonawca coś dla nas „tworzy” i nie przenosi na nas praw autorskich. Na przykład trenerka przeprowadza szkolenie dla naszych podopiecznych i nie przekazuje praw do niego (czyli nie możemy tego szkolenia np. sami przeprowadzić lub wykorzystać jego fragmentów). Podpisujemy umowę o dzieło bez przeniesienia praw autorskich. Takiej umowie towarzyszą 20% koszty uzyskania przychodu. Od kwoty brutto 1000,00 zł odliczamy 20% kosztów uzyskania przychodu (1000,00 zł x 20% = 200,00 zł), Odejmujemy to od kwoty brutto (1000,00 zł – 200,00 zł = 800,00 zł), otrzymując w ten sposób dochód. Od kwoty dochodu obliczamy należy podatek: 800,00 zł x 18% = 144,00 zł, który odprowadzamy do US. Kwotę podatku odejmujemy od kwoty brutto 1000,00 zł – 144,00 zł = 856,00 zł, otrzymując kwotę do wypłaty dla wykonawcy dzieła.
Wynagrodzenie przy umowie o dzieło Wypłaty z tytułu umów zlecenie i umowa o dzieło, które opiewają na kwotę nie przekraczającą 200 zł są opodatkowanie ryczałtowo. Naliczane są więc bez uwzględniania kosztów uzyskania przychodu stawką 18%, nie odlicza się od niej kwoty na ubezpieczenie zdrowotne. Nie łączą się z innymi dochodami podatnika w zeznaniu rocznym i nie są uwzględniane w rozliczeniu podatkowym PIT-11. Od kwoty brutto 200,00 zł nie odliczamy kosztów uzyskania przychodu, co za tym idzie cała ta kwota brutto jest dochodem do opodatkowania Od kwoty dochodu obliczamy należy podatek: 200,00 zł x 18% = 36,00 zł, który odprowadzamy do US. Kwotę podatku odejmujemy od kwoty brutto 200,00 zł – 36,00 zł = 164,00 zł, otrzymując kwotę do wypłaty dla wykonawcy dzieła.