Konferencja „Polska rodzina- wyzwania, działania, perspektywy” Organizatorzy: Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Ministerstwo Polityki Społecznej, Ośrodek Informacji ONZ. Dr hab. Danuta Zalewska Prof.nadzw. Wspólnota Robocza Organizacji Socjalnych, Ekspert, Uniwersytet Wrocławski, Instytut Socjologii, Wyższa Szkoła Profilaktyki Społecznej i Terapii w Dzierżoniowie. 1 elegancki

1. Wiodące problemy współczesnej rodziny polskiej w diagnozie socjalnych organizacji pozarządowych. Główne czynniki zmian w rodzinie polskiej generujące problemy socjalne. Dynamicznie zmieniające się warunki życia rodziny polskiej wymagające: większej mobilności przestrzennej jej członków lub całej rodziny. Tym samym następuje osłabienie funkcji wspierającej rodziny pochodzenia i środowiska lokalnego; stąd rosnące zapotrzebowanie na różnorodne formy oparcia. większej ilości czasu poświęconego na zdobycie środków utrzymania rodziny. Tym samym osłabiona jest funkcja kontrolna i więziotwórcza rodziny wobec jej wszystkich członków, co w efekcie daje wyższą patologię dzieci i dorosłych. Ponad to następuje szybszy rozpad więzi rodzinnych; stąd rosnące zapotrzebowanie na instytucje kontroli społecznej, terapie, grupy wsparcia, oraz inne formy pomocy rodzinie. zaangażowania wszystkich członków rodziny do tego zdolnych w zdobywanie środków do życia, co zakłóca dotychczasowe role rodzinne, zmieniają się centra władzy w rodzinie, zanikają autorytety oparte na tradycyjnym podziale ról rodzicielskich i rodziców, dzieci. Zanik dominacji ekonomicznej rodziców osłabia ich wpływ na wybór modelu konsumpcji przez dzieci. Stają się one tym samym łatwymi ofiarami rynku patologii; stąd zapotrzebowanie na profilaktykę i terapie dzieci, formy spędzania czasu wolnego, edukację rodzinną , wiedzę o sobie, rodzinie, więziach, zapotrzebowanie na formy opieki nad rodzicami młodocianymi. konieczność pozyskiwania dodatkowych źródeł zarobkowania powoduje ograniczenie celów jakie sobie stawia rodzina, przede wszystkim do egzystencjalnych. Ograniczenie rozwoju społeczno-kulturowego i ról społecznych wszystkich członków rodziny powoduje trudności w skierowaniu rodziny na inne cel niż egzystencjalne, co uniemożliwia jej terapię i pomoc; stąd duże zapotrzebowanie na finansowe formy wsparcia. 2 zanikanie jednego po drugim

Osłabienie instytucjonalnego wsparcia rodziny w pełnieniu przez nią przede wszystkim funkcji opiekuńczych i wychowawczych: niewydolność opiekuńczo- wychowawcza rodziny wobec wszystkich jej członków, powoduje nacisk na rozwój instytucji opiekuńczo- wychowawczych, wydłużenie czasu instytucjonalnego wpływu na dzieci, wzrost zapotrzebowania na instytucje opieki nad osobami starszymi. przeciążenie funkcją zabezpieczającą i konieczność powrotu do funkcji produkcyjnej, szczególnie rodzin wiejskich, brak możliwości zmiany modelu pomocy na aktywny, większa patologia przy braku własnych środków zmiany, rodzi zapotrzebowanie na interwencję zewnętrzną, ograniczenie dostępności przestrzennej instytucji wspierania rodziny, podniosło koszty dostępności usług dla rodziny, stąd rezygnacja wielu rodzin z tego systemu. Występują duże deficyty w zaspokojeniu podstawowych potrzeb przez usługi społeczne. prywatyzacja podstawowych usług ograniczyła ich dostępność ze względu na barierę ekonomiczną, dlatego powrót do samoleczenia, samozabezpieczenia, amoralny familizm w walce o dostęp do dóbr i usług na lokalnym rynku; stąd presja na system zabezpieczeń w formie rent, emerytur, zwolnień lekarskich. Łatwość funkcjonowania szarej strefy, korupcja, nepotyzm; stąd zapotrzebowanie na interwencję instytucjonalną w dystrybucję dóbr, korzysci. 3 wjazd

Szybka zmiana systemowa spowodowała: Wysoki poziom lęku o dezaktualizację wiedzy, umiejętności zawodowych, kompetencji prawnych, zagrożenie bezrobociem. Kompleks psycho-społecznych trudności w przystosowaniu się do nowych wymagań w formie wzorów zachowań instytucjonalnych i pozainstytucjonalnych. Zmiany w motywacji do tworzenia warunków dla funkcjonowania i rozwoju rodziny, Zanikanie wartości prorodzinnego życia. Nieumiejętność stworzenia przez rodzinę konstruktywnego perspektywicznego profilu życia. Trudność w skonstruowaniu tożsamości grupy rodzinnej. Dalsze osłabienie więzi międzypokoleniowych. Uzależnienie instytucjonalne rodzin ubogich i negatywny wzór korzystania z pomocy instytucjonalnej oparty o świadczenia finansowe. Nieumiejętność konstruktywnego rozwiązywania problemów rodziny, spowodowała szybkie zrywanie więzi rodzinnych szczególnie przez młodych małżonków w chwilach kryzysu, wzrost przemocy w rodzinie. Samotność w rodzinie. Samotność poza rodziną. Lęki przed odpowiedzialnością za drugiego człowieka, rodzica, za dziecko. 4 rozeta

Wnioski Występuje wysokie zapotrzebowanie na interwencję instytucjonalną w rodzinie w formach terapeutycznych i poradniczych oraz długotrwałą pomoc, przy jednoczesnym braku aktywnego zgłaszania problemów i niskim poziomie współpracy w ich rozwiązywaniu ze strony rodziny. Interwencja nie może obarczać tylko władzy publicznej, gdyż skala i różnorodność problemów jest zbyt duża. 5. podskok

2. „Dobre praktyki” w rozwiązywaniu problemów rodziny przez socjalne organizacje pozarządowe. Organizacje działają same bądź we współpracy z władzą publiczną. Dobre praktyki pomocy rodzinie realizowane są wokół tylko niektórych jej problemów: pomoc kryzysowa, (centra i ośrodki pomocy kryzysowej, ofiarom przemocy), opieka nad dzieckiem zaniedbanym (świetlice środowiskowe, opieka zastępcza), walka z patologią (świetlice terapeutyczne, rodziny resocjalizacyjne), walka z bezdomnością, (ośrodki o różnym profilu), poradnictwo rodzinne (różnorodne), organizacja czasu wolnego i wypoczynku dzieciom, opieka nad osobami starszymi w formie dziennej. 2. „Dobre praktyki” w rozwiązywaniu problemów rodziny przez socjalne organizacje pozarządowe. Organizacje działają same bądź we współpracy z władzą publiczną. Dobre praktyki realizowane są wokół tylko niektórych problemów, które omówiłam: pomoc kryzysowa, (centra i ośrodki pomocy kryzysowej, ofiarom przemocy) opieka nad dzieckiem zaniedbanym (świetlice środowiskowe, opieka zastępcza), walka z patologią (świetlice terapeutyczne, rodziny resocjalizacyjne) walka z bezdomnością, ( ośrodki o różnym profilu), poradnictwo rodzinne, organizacja czasu wolnego i wypoczynku dzieciom opieka nad osobami starszymi w formie dziennej, 6 duży tytuł

Dziękuję 7 bumerang