Teoria optymalnych obszarów walutowych Rynek walutowy 130810-1165

Plan wykładu Teoria Mundella, McKinnona i Kenena „Nowa” teoria optymalnych obszarów walutowych Ujęcie porównawcze teorii OOW Teoria endogeniczności optymalnych obszarów walutowych Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Założenia 2 kraje pełne zatrudnienie równowaga bilansu płatniczego sztywność płac i cen w dół w krótkim okresie Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Analiza skutków szoków popytowych Dwa przypadki: gdy oba kraje posługują się różną walutą, gdy posługują się wspólną walutą Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Następuje spadek popytu na dobra kraju B Wzrasta popyt na dobra kraju A Następuje spadek popytu na dobra kraju B presja inflacyjna w kraju A oraz wzrost bezrobocia w kraju B Gdy kraje posługują się różnymi walutami mogą nastąpić zmiany kursu walutowego i korekty względnych cen Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Gdy kraje posługują się tą samą walutą Ekspansywna polityka pieniężna w kraju B powoduje wzrost presji inflacyjnej w kraju A Pogorszenie terms of trade kraju A na korzyść kraju B Niwelowanie skutków szoku popytowego za pomocą innych mechanizmów niż KW- przepływy siły roboczej Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Rynek walutowy 130810-1165 Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000 Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Mundella Rynek walutowy 130810-1165 Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000 Rynek walutowy 130810-1165

Modyfikacja założeń teorii Uchylenie założenia o sztywności cen i płac  nowe instrumenty dostosowawcze Elastyczność rynku pracy Rynek walutowy 130810-1165

Przywrócenie równowagi w gospodarce przez zmiany cen i płac Źródło: Opracowanie własne na podstawie J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000 Rynek walutowy 130810-1165

Wnioski z teorii Mundella Jeżeli kraje cechujące się sztywnością cen chcą się posługiwać wspólną walutą musi istnieć mobilność siły roboczej Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Porównanie skuteczności dwóch narzędzi przywracania równowagi zewnętrznej zależności od stopnia otwarcia gospodarki : płynnego kursu walutowego wewnętrznej polityki fiskalnej i monetarnej Stopień otwarcia gospodarki - stosunek dóbr wymienialnych do niewymienialnych w produkcji i konsumpcji w danej gospodarce Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Założenia: dwie gospodarki o różnym stopniu otwarcia brak mobilności czynników produkcji Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Gospodarka otwarta Płynny kursu walutowy jako narzędzie utrzymywania równowagi zewnętrznej Wzrasta popyt na dobra handlowe  deficyt bilansu obrotów bieżących Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona dewaluacja  wzrost cen towarów importowanych względem dóbr niehandlowych  wzrost podaży dóbr wymienialnych oraz wzrost popytu na dobra niewymienialne  przywrócenie równowagi bilansu obrotów bieżących ale ceny dóbr handlowych wzrastają na stałe Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Przywrócenia równowagi zewnętrznej przez zastosowanie restrykcyjnej polityki fiskalnej Wpływ na poziom zatrudnienia??? Przewaga efektu poprawy bilansu handlowego nad efektem redukcji zatrudnienia jest wprost proporcjonalna do stopnia otwartości gospodarki Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Gospodarka zamknięta Wzrasta popyt na dobra handlowe  deficyt bilansu obrotów bieżących Dewaluacja  wzrost cen towarów importowanych względem dóbr niehandlowych  wzrost podaży dóbr wymienialnych oraz wzrost popytu na dobra niewymienialne  przywrócenie równowagi bilansu obrotów bieżących Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Zastosowanie restrykcyjnej polityki fiskalnej  wpływ odczuwalny przede wszystkim w sektorze dóbr niehandlowych Duży udział dóbr niehandlowych  znaczący wzrost bezrobocia Rynek walutowy 130810-1165

Teoria McKinnona Źródło: Opracowanie własne na podstawie K. Rose, K. Sauernheimer, Theorie der Außenwirtschaft, München 2006 Rynek walutowy 130810-1165

Wnioski z Teorii McKinnona Wraz ze wzrostem stopnia otwartości maleje skuteczność kursu walutowego jako narzędzia przywracania równowagi zewnętrznej rośnie natomiast jego negatywny wpływ na stabilność cen Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Kenena Założenia: Analiza dostosowań po szokach popytowych dwie gospodarki o różnym stopniu dywersyfikacji produkcji mobilność czynników produkcji Analiza dostosowań po szokach popytowych Rynek walutowy 130810-1165

Teoria Kenena Wskutek szoku popytowego następuje zachwianie równowagi wewnętrznej Zagrożenie utraty równowagi bilansu obrotów bieżących zależne od stopnia dywersyfikacji eksportu Większa dywersyfikacja  szoki dotyczą tylko części produkcji/eksportu Rynek walutowy 130810-1165

Wnioski z teorii Kenena Unię walutową mogą stworzyć kraje cechujące się zróżnicowaną strukturą eksportu Gospodarka o większym stopniu dywersyfikacji produkcji rzadziej posługuje się kursem walutowym jako narzędziem poprawy terms of trade niż gospodarka o produkcji mniej zdywersyfikowanej Rynek walutowy 130810-1165

Kryteria optymalizacji wg. „starej” teorii mobilność czynników produkcji elastyczność rynku pracy otwartość gospodarki dywersyfikacja produkcji Rynek walutowy 130810-1165

Wady „starej” teorii Założenia sztywności cen Ujęcie tylko od strony popytowej Jedyny koszt integracji walutowej- utrata KW Uwzględnienie kosztów utworzenia walutowej, pominięcie korzyści Rynek walutowy 130810-1165

„Nowa” teoria OOW Odrzucenie keynesowskich założeń leżących u podstaw modeli Ingram (1969)- integracja rynków finansowych Haberler (1970) i Fleming (1971)- podobieństwo stóp inflacji Corden (1972) i Giersch (1973)- podobieństwo preferencji stóp inflacji Rynek walutowy 130810-1165

Opracowanie własne na podstawie P Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003, Rynek walutowy 130810-1165

Opracowanie własne na podstawie P Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003, Rynek walutowy 130810-1165

Model Barro-Gordona Analiza kształtowania się wiarygodności polityki monetarnej po zawarciu unii walutowej Racjonalne oczekiwania inflacyjne U-Un=α(Лe-Л) Rynek walutowy 130810-1165

Model Barro-Gordona Różne preferencje władz monetarnych odnośnie do restrykcyjności polityki pieniężnej W jednym z krajów władza monetarna nie jest wiarygodna  nie wywiązuje się z oznajmionego celu inflacji Założenie racjonalnych oczekiwań inflacyjnych  wzrost cen w gospodarce Utworzenie unii walutowej  istnieje tylko jeden poziom inflacji wyznaczony przez ponadnarodową władzę monetarną Rynek walutowy 130810-1165

Model Barro-Gordona Rynek walutowy 130810-1165 Źródło: Opracowanie własne na podstawie P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, Oxford 2003, Rynek walutowy 130810-1165

Wnioski z modelu Barro-Gordona Zawarcie unii walutowej może wpłynąć na wiarygodność polityki monetarnej, a zarazem na poprawę sytuacji gospodarczej kraju, który uprzednio prowadził mało efektywną politykę monetarną Warunek: wspólny bank centralny prowadzi politykę antyinflacyjną na miarę tej w kraju o najniższej inflacji Rynek walutowy 130810-1165

Modelowe korzyści związane z zawarciem unii walutowej Utworzenie unii walutowej  wzrost wiarygodności polityki pieniężnej a obniżenie premii za ryzyko + eliminacja ryzyka kursowego Jednorazowa obniżka stopy procentowej wpływa na krótkookresowy wzrost produkcji Efekty uczenia się, efekty skali i dodatkowa akumulacja kapitału  w długim okresie potencjalne zwiększenie wydajności pracy Rynek walutowy 130810-1165

Modelowe korzyści związane z zawarciem unii walutowej Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op. cit Rynek walutowy 130810-1165

Ujęcie porównawcze teorii OOW Kwestia oceny rozmiaru korzyści i strat związanych z zawarciem unii walutowej Ujęcie monetarystyczne i keynesowskie Rozmiar korzyści i strat zależy od oceny skuteczność KW jako narzędzia polityki gospodarczej Rynek walutowy 130810-1165

Ujęcie porównawcze teorii OOW Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op.cit. Rynek walutowy 130810-1165

Ujęcie porównawcze teorii OOW Pogląd Krugmana vs. pogląd Komisji Europejskiej Symetria szoków jako kryterium optymalizacyjne Wpływ integracji gospodarczej na asymetrię szoków Rynek walutowy 130810-1165

Opłacalność utworzenia unii walutowej w długim okresie Źródło: Opracowanie własne na podstawie de Grauwe, op.cit. Rynek walutowy 130810-1165

Teoria endogeniczności optymalnych obszarów walutowych Wpływ integracji handlu na podatność gospodarek na działanie szoków asymetrycznych Kraje, które nie spełniają kryteriów OOW ex ante mogą je spełnić ex post Potwierdzenie empiryczne Bayoumi i Eichengreen (1996), Frankel i Rose (1996) Rynek walutowy 130810-1165

Teoria endogeniczności optymalnych obszarów walutowych Nie można opierać oceny spełnienia kryteriów OOW na danych historycznych Działanie procesów prowadzących do optymalizacji obszaru po utworzeniu unii walutowej Pozytywna korelacja pomiędzy intensywnością handlu a zbieżnością cykli koniunkturalnych Rynek walutowy 130810-1165

Teoria endogeniczności optymalnych obszarów walutowych Opracowanie własne na podstawie: F. Mongelli, „New“ views on the optimum currency area theory: what is EMU telling us?, ECB Working Paper no. 138, ECB, Frankfurt am Main 2002, Rynek walutowy 130810-1165

Podsumowanie Niektóre kryteria optymalizacji OOW: mobilność czynników produkcji elastyczność rynku pracy otwartość gospodarki dywersyfikacja produkcji symetria szoków integracja finansowa podobieństwo stóp inflacji Rynek walutowy 130810-1165

Podsumowanie „Stara” i „nowa” teoria OOW Kwestia oceny KW jako narzędzia polityki gospodarczej Ujęcie porównawcze- pogląd Krugmana vs. KE Endogenicznośc kryteriów OOW Rynek walutowy 130810-1165

Literatura A. Alesina, R. Barro, Currency unions, Quarterly journal of Economics, 2002 T. Bayoumi, The formal model of optimum currency areas, IMF Staff Papers, vol. 41, 1994, T. Bayoumi, B. Eichengreen, Ever closer to heaven? An optimum currency area index for European countries, European Economic Review no.41, 1997 J. Borowski, Polska i UGW: optymalny obszar walutowy?, Materiały i Studia nr 115, NBP, Warszawa 2000 J. Frankel, A. Rose, The endogeneity of the optimum currency area criteria, NBER Working Paper, Cambridge 1996 Rynek walutowy 130810-1165

Literatura P. De Grauwe, Economics of monetary union, Oxford University Press, 2007. P. Kenen, The theory of optimum currency areas: an eclectic view w: Monetary problems of the international economy, The University of Chicago Press, Chicago & London 1969 R. McKinnon, Optimum currency areas, The American Economic Review vol. 53, 1963 R. Mundell, A theory of optimum currency areas, The American Economic Review vol. 51, 1961 K. Rose, K. Sauernheimer, Theorie der Außenwirtschaft, München 2006 Rynek walutowy 130810-1165