TAURON Dystrybucja GZE S.A. Pierwsza pomoc
Pierwsze czynności W sytuacji zaistnienia wypadku lub innych zdarzeń, w których inny człowiek wymaga pomocy najważniejsze są pierwsze minuty. Nie wahaj się - w prosty sposób możesz uratować komuś życie. Jeśli jesteś świadkiem zdarzenia nie bądź bierny, możesz być jedynym łącznikiem pomiędzy poszkodowanym a pomocą medyczną. Pierwszym bardzo ważnym krokiem jest ocena sytuacji w miejscu zdarzenia, aby samemu nie ulec wypadkowi oraz podjąć decyzję, jak udzielić pomocy poszkodowanemu. Jeśli nie jesteś sam na miejscu zdarzenia, wyznacz osobę lub osoby, które pomogą Ci w akcji ratunkowej. Aby podjąć prawidłowe kroki należy szybko ocenić stan poszkodowanego oraz zebrać informacje o dolegliwościach, jeśli osoba jest przytomna. Wstępna ocena poszkodowanego zajmie tylko kilkanaście sekund a zebrane informacje są bardzo istotne dla służb ratowniczych. W następnym kroku niezwłocznie wezwij wyspecjalizowane jednostki ratunkowe. W przypadku wystąpienia zdarzenia w którym ucierpiało kilka osób, należy podjąć decyzję, komu udzielić pomocy w pierwszej kolejności. Dlatego bardzo ważne jest wczesne wezwanie pomocy wśród osób postronnych oraz wyspecjalizowanych służb medycznych. Wówczas można dostosować liczbę osób niosących pomoc do liczby poszkodowanych.
Łańcuch ratunkowy Pierwsza pomoc to podstawowe czynności wykonywane przed przybyciem lekarza, pogotowia ratunkowego lub innych wykwalifikowanych osób mające na celu ratowanie zdrowia bądź życia ludzi, którzy odnieśli obrażenia lub nagle zachorowali. Aby efektywnie wykorzystać czas pozostały do przybycia służb medycznych, należy postępować według łańcucha ratunkowego. Świadek zdarzenia mogącego zagrażać życiu poszkodowanego powinien niezwłocznie przystąpić do akcji ratowniczej według poniższego „łańcucha ratunkowego”: Ewakuacja ofiary z miejsca zagrożenia, np: Pożar – ewakuacja z budynku, Wypadek drogowy – usunięcie poszkodowanego z drogi, Podtopienie – wyciągniecie z wody, Porażenie prądem – wyłączenia zasilania, odciągniecie porażonego z zagrożonej strefy. Zabezpieczenie miejsca zdarzenia. Ocenienie stanu zdrowia poszkodowanego. Wezwanie pomocy (nr tel.999 lub 112). Przystąpienie do udzielania pierwszej pomocy.
Ocena stanu zdrowia poszkodowanego W celu dokonania oceny podstawowych funkcji życiowych pacjenta, należy sprawdzić czy poszkodowany: Jest przytomny? Ratownik powinien głośno odezwać się do pacjenta (np. “Jak Pan/Pani się czuje”) oraz sprawdzić reakcje na szturchnięcie, uszczypnięcie, Ratownik mający podejrzenie urazów głowy, szyi lub uszkodzenie kręgosłupa powinien pamiętać, że poszkodowanego można poruszyć tylko wtedy, jeśli jest to absolutnie niezbędne! Nieprawidłowe poruszenie może doprowadzić do uszkodzenia rdzenia kręgowego, a tym samym do paraliżu. Jeśli poszkodowany jest nieprzytomny, ratownik sprawdza czy: Oddycha? Zatrzymanie oddechu można stwierdzić się w następujący sposób: Sine zabarwienie skóry, Brak ruchów oddechowych klatki piersiowej; Niesłyszalny i niewyczuwalny jest strumień powietrza wydychanego z ust i nosa pacjenta, Przy częściowej niedrożności dróg oddechowych słychać odgłosy chrapania i bulgotu. Uwaga! Najefektywniej oddech ratownik może wyczuć przykładając policzek/ucho do ust poszkodowanego ze wzrokiem skierowanym w kierunku klatki piersiowej aby mieć możliwość obserwacji jej ruchów. Należy to wykonywać przez około 10-12 sekund aby zaobserwować dwukrotny oddech.
Postępowanie po wykonaniu oceny stanu zdrowia Postępowanie z osobą przytomną: Sprawdzenie czy poszkodowany nie ma obrażeń ciała, które mogą zagrażać jego życiu (krwotok, otwarte urazy klatki piersiowej, poparzenia ...), W zależności od rodzaju obrażeń wykonanie tamowania krwotoku, chłodzenia oparzenia, usztywnienia kończyn, itp. Otoczenie opieką poszkodowanego (wsparcie psychiczne). Zadbanie o komfort termiczny (okrycie poszkodowanego kocem lub folią NRC). Postępowanie z osobą nieprzytomną z zachowanym oddechem: U poszkodowanego nieprzytomnego z zachowanym oddechem należy w szczególności zadbać o drożność dróg oddechowych. Ratownik powinien regularnie sprawdzać oddech poszkodowanego oraz zapewnić komfort termiczny. Ułożenie poszkodowanego w pozycji bezpiecznej. Uwaga! W przypadku podejrzenia urazów kręgosłupa, złamania miednicy, kończyn poszkodowanego nie układamy w pozycji bezpiecznej! Postępowanie z osobą nieprzytomną bez oddechu: Udrożnienie dróg oddechowych, jeśli istnieje taka potrzeba. Podjęcie zabiegów resuscytacyjnych,
Udrożnienie dróg oddechowych Drożność dróg oddechowych można odzyskać przez odgięcie głowy ratowanego ku tyłowi w następujący sposób: Głowę należy odchylić do tyłu z dłonią ułożoną na czole pacjenta. Drugą ręką pociągnąć jego podbródek otwierając usta. Jeśli podejrzewamy uszkodzenie kręgosłupa szyjnego głowa pacjenta nie powinna być odginana do tyłu. Wtedy drożność można uzyskać w następujący sposób: Ręce należy ułożyć z boków głowy pacjenta. Cztery palce obu rąk powinny obejmować kąt żuchwy i ciągnąć ją do przodu, wówczas zęby żuchwy wysuną przed zęby szczęki. Kciukami należy odsunąć dolną wargę ku dołowi tak, aby otworzyć usta naciskając brodę poszkodowanego. Głowę trzeba stabilizować ostrożnie!
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Jeżeli wykonany pierwszy oddech ratowniczy nie powoduje uniesienia się klatki piersiowej jak przy normalnym oddychaniu, należy wykonać następujące czynności: Sprawdzić jamę ustną poszkodowanego i usunąć widoczne ciała obce, Sprawdzić, czy odgięcie głowy i uniesienie żuchwy są poprawnie wykonane, Wykonać nie więcej niż 2 próby wentylacji za każdym razem, zanim ponowione zostanie uciskanie klatki piersiowej.
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Jeżeli ratownik jest sam, powinien na chwilę zostawić poszkodowanego i wezwać pogotowie, a następnie rozpocząć uciskanie klatki piersiowej zgodnie z poniższym opisem: Technika masażu pośredniego serca u dorosłych: Jeden nadgarstek opiera się na punkcie ucisku w dolnej połowie mostka, w osi ciała. Drugi nadgarstek ułożony jest na pierwszym. Palce obu rąk są uniesione lub splecione, tak, by uniknąć złamania żeber przy ucisku. Faza ucisku - Ramiona wyprostowane, barki pionowo nad mostkiem, który jest wciskany na głębokość 4-5 cm. Ratownik powinien używać ciężaru swego tułowia, przekazywanego przez wyprostowane ramiona. Faza rozluźnienia - Odciążenie mostka bez odrywania nadgarstka od punktu uprzedniego nacisku; klatka piersiowa wraca do pozycji wyjściowej Powtarzaj uciśnięcia z częstotliwością 100/min,
Resuscytacja krążeniowo-oddechowa Po wykonaniu 30 uciśnięć klatki piersiowej ratownik: Zaciska skrzydełka nosa, Bierze normalny wdech, następnie wdmuchuje powoli powietrze przez około 1 sekundę (tak jak przy normalnym oddychaniu), obserwując jednocześnie czy klatka piersiowa się unosi, Obserwuje czy po wykonanym wdechu jego klatka piersiowa opada, Jeszcze raz nabiera powietrza i wdmuchuje do ust poszkodowanego. Następnie ponownie układa ręce na mostku i wykonuje kolejnych 30 uciśnięć klatki piersiowej Akcję prowadzimy w cyklu: 30 uciśnięć klatki piersiowej / 2 wdechy ratownicze. Należy kontynuować te czynności do momentu przywrócenia akcji krążenia i oddechu lub przyjazdu specjalistycznych służb medycznych. Jeżeli na miejscu zdarzenia jest więcej niż jeden ratownik, ratownicy powinni się zmieniać podczas prowadzenia akcji co 1–2 minuty, aby zapobiec zmęczeniu, należy zminimalizować przerwy w resuscytacji podczas zmian.
Ułożenie poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej Tryb postępowania w celu ułożenia poszkodowanego w pozycji bezpiecznej: Ułożenie poszkodowanego na plecach, Odsunięcie bliższej ręki poszkodowanego od ciała tak, by była skierowana ku górze, Przyłożenie drugiej ręki poszkodowanego do policzka grzbietową stroną dłoni i przytrzymanie jej przy policzku, Chwycenie drugą swoją ręką nogi poszkodowanego za dalszą kończynę, tuż powyżej kolana i podciągnięcie jej ku górze, aby zgięła się w stawie kolanowym, Odwrócenie poszkodowanego na bok (do siebie) trzymając rękę na policzku i pociągając za kolano, Odchylenie głowy ratowanego do tyłu, aby drogi oddechowe były drożne, Regularnie sprawdzanie oddechu, Jeżeli poszkodowany musi być ułożony w tej pozycji dłużej niż 30 minut, to po tym czasie należy odwróć go na drugi bok.
Uwalnianie porażonego spod działania prądu elektrycznego W przypadku spostrzeżenia, że poszkodowany uległ porażeniu prądem elektrycznym osoba udzielająca pomocy w pierwszej kolejności powinna: Wyłączyć napięcie. Jeśli do porażenia doszło na sieci lub instalacji napięcia sieciowego 230V można odciągnąć porażonego, gdy wyłączenie napięcia trwałoby zbyt długo. Należy jednak pamiętać, aby pod żadnym pozorem nie dotykać porażonego ani żadnych rzeczy metalowych w jego otoczeniu gołymi rękami. Na wyższym napięciu niż 230V w żadnym wypadku nie można podejmować próby odciągania porażonego bez specjalistycznego sprzętu elektroizolacyjnego, którym dysponuje pogotowie energetyczne, w takich sytuacjach świadek zdarzenia powinien bezzwłocznie powiadomić służby energetyczne – tel. 991.