Dodatki do żywności „E” Prezentacja na lekcję wychowawczą przygotowana przez komisję ds. promocji zdrowia w szkole Opracowanie treści: Jeremi Stępiński Przygotowanie prezentacji: Tomasz Ziemann
Chemiczne dodatki do żywności to substancje wprowadzane do produktów żywnościowych w celu nadania określonych cech lub ich poprawienia.
Podział dodatków do żywności ze względu na przeznaczenie: 1) substancje zapachowe oraz smakowe 2) barwniki spożywcze 3) emulgatory, zagęszczacze, środki spulchniające – substancje zmieniające konsystencję produktów, 4) konserwanty, przeciwutleniacze, stabilizatory - substancje przedłużające trwałość produktów. ze względu na pochodzenie: 1) naturalne – tworzone przez naturę i pochodzące bezpośrednio z produktów naturalnych, 2) identyczne z naturalnymi – produkowane przez człowieka, ale o identycznym składzie chemicznym, jaki posiadają odpowiadające im związki naturalne, 3) sztuczne – produkowane przez człowieka i mające strukturę nie odpowiadającą żadnym związkom występującym w naturze.
Chemiczne dodatki do żywności Każdy związek chemiczny może być produkowany różnymi metodami – może on być wyodrębniany z produktów naturalnych lub być syntezowany przez człowieka. Jeśli struktura chemiczna i czystość związków z obu źródeł jest identyczna to również mają one identyczne własności jako dodatki do żywności. Należy jednak pamiętać, że cząsteczki tej samej substancji otrzymane sztucznie oraz wyodrębnione z produktów naturalnych, mimo identycznego składu chemicznego, mogą się różnić w pewnych szczegółach ich budowy. Może to wpływać na różnice w oddziaływaniu biologicznym tych cząsteczek.
Napisy na etykietkach Sztucznie barwione i aromatyzowane – oznacza to, że zostały użyte związki otrzymane na drodze syntetycznej i że związki te posiadają strukturę inną niż związki występujące naturalnie. Smak identyczny z naturalnym – oznacza to, że smakowe związki chemiczne w produkcie występują w jakichś produktach naturalnych spożywanych przez ludzi. Stężenie i proporcje tych związków mogą być jednak znacząco różne od tych występujących oryginalnie w produkcie naturalnym, którego smak jest "udawany" przez daną kompozycję smakową.
Napisy na etykietkach
Napisy na etykietkach
Chemiczne dodatki do żywności W ciągu roku, przeciętny człowiek z kraju wysoko uprzemysłowionego spożywa ok. 2 kg dodatków żywnościowych. Podstawowym zagrożeniem ich masowego stosowania są alergie u coraz większej liczby osób (szczególnie u dzieci). Ciągłe ich spożywanie w dużych ilościach znacznie zwiększa ryzyko nabycia różnego rodzaju alergii. Z drugiej jednak strony, masowa produkcja pakowanej żywności i jej dystrybucja przez sieci sklepowe nie jest możliwa bez stosowania dodatków chemicznych, zwłaszcza konserwantów. Spożycie zepsutej żywności jest bardziej niebezpieczne dla zdrowia niż spożycie produktu zawierającego konserwanty. Sytuacja ta przypomina problem przyjmowania lekarstw podczas choroby. Każde lekarstwo ma swoje działania uboczne, co oznacza, że lecząc jeden narząd, w pewnym stopniu uszkadzamy sobie inny.
Chemiczne dodatki do żywności Klienci na ogół wybierają produkty o dłuższym okresie trwałości, ładniejszym wyglądzie i lepszym smaku, mimo że jest to osiągane przez stosowanie chemicznych dodatków do żywności. Zjawisko to powoduje, że producenci, aby przetrwać na rynku, muszą masowo te dodatki stosować. Na całym świecie narasta tendencja do produkowania tzw. zdrowej żywności, która nie powinna posiadać w swoim składzie dodatków chemicznych.
Chemiczne dodatki do żywności W celu zmieszczenia na etykietach spisu użytych dodatków, jak również uchronienia kupujących przed czytaniem skomplikowanych nazw chemicznych, stosuje się skróty literowo-cyfrowe. W Unii Europejskiej istnieje tzw. lista E, na której zgromadzone są dodatki do żywności, uznane za bezpieczne w użyciu. Związki na tej liście posiadają oznaczenia kodowe zaczynające się literą E, np. zamiast nazwy benzoesan sodu podaje się symbol E211. Aktualnie na liście tej znajduje się przeszło 2000 różnych związków.
Chemiczne dodatki do żywności Dopuszczalne w Polsce wielkości dodatków do żywności określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 grudnia 2000 r., w sprawie wykazu dopuszczalnych ilości substancji dodatkowych i innych substancji obcych dodawanych do środków spożywczych lub używek, a także zanieczyszczeń, które mogą znajdować się w środkach spożywczych lub używkach. Dz. U. z 2001 r. Nr 9, poz. 72 z późniejszymi zmianami
Chemiczne dodatki do żywności Przykłady: Najwięcej "E" znajduje się w wędlinach, barwionych słodyczach i napojach oraz rozmaitych deserach. Warzywa i owoce bywają woskowane (czyli zabezpieczane preparatami E901-E905), co przedłuża ich świeżość w czasie transportu. Pieczywo razowe barwi się karmelem (E150a-150d). Im dłuższy termin ważności, im bardziej atrakcyjnie produkt wygląda, tym więcej w nim dodatków.
Barwniki
Barwniki
Barwniki
Barwniki
Barwniki
Konserwanty
Konserwanty
Konserwanty
Konserwanty
Konserwanty
Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze
Przeciwutleniacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Zagęszczacze
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje
Inne substancje