Architektura polskiego ubezpieczenia społecznego Mateusz Świętochowski

Idea zabezpieczenia społecznego Art. 67 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej Obywatel ma prawo do zabezpieczenia społecznego w razie niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego. (..) … inne deklaracje międzynarodowe Cel był taki sam , aby podkreślić zagwarantowanie ludziom pracującym ochrony w sytuacji utraty zdolności do pracy. Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Każdy człowiek jako członek społeczeństwa ma prawo do zabezpieczenia społecznego(…) , do korzystania z praw ekonomicznych, socjalnych i kulturalnych, nieodzownych dla jego godności i swobodnego rozwoju swojej osobowości. Obywatel pozostający bez pracy nie z własnej woli i nie mający innych środków utrzymania ma prawo do zabezpieczenia społecznego, którego zakres i formy określa ustawa.

Metody zabezpieczenia społecznego ubezpieczeniowa Zaopatrzeniowa Pomocowa

Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Zakres podmiotowy Ubezpieczeniowa Obejmuje określone grupy osób, narażonych na podobne zdarzenia losowe, którym grozi utrata zdolności do pracy Zaopatrzeniowa Obejmuje na ogół całą ludność kraju, udzielając zabezpieczenia osobom które spełniają określone warunki. Pomocowa W zasadzie wszyscy którzy znajdują się w potrzebie

Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Finansowanie Ubezpieczeniowa Środki na świadczenia pochodzą ze składek ubezpieczonych lub ubezpieczającego dostosowanych do rodzajów ryzyka Zaopatrzeniowa Środki na świadczenia pochodzą ze środków publicznych – dochody budżetu , specjalne podatki Pomocowa Środki na świadczenia pochodzą ze środków publicznych – dochody budżetu , inne źródła – fundacje, organizacje

Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Podstawa Ubezpieczeniowa Charakter przymusowy – zabezpieczenie praw podmiotowych pracowników Prawo do świadczenia i jego wysokość określone ustawowo Zaopatrzeniowa Spełniającym określone warunki przysługuje roszczenie o świadczenie. Świadczenia są w zasadzie jednolite, określone wg potrzeb lub zasług. Pomocowa Prawo do świadczeń zależne od oceny organu, czy zachodzi potrzeba pomocy. Z reguły ustalane kwotowo, aby zapewnić minimum zaopatrzeniowe.

Główne różnice metod zabezpieczenia społecznego Przykładowe Świadczenia Ubezpieczeniowa Zasiłek chorobowy Emerytura Renta Dodatek pielęgnacyjny Zasiłek macierzyński Zaopatrzeniowa Emerytury i renty służb mundurowych Uposażenia sędziów Zasiłek dla bezrobotnych Zasiłek pielęgnacyjny Pomocowa Zasiłek rodzinny Świadczenie pielęgnacyjne Świadczenia rzeczowe

UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE Ubezpieczeniowa Ubezpieczeniowa Ubezpieczeniowa Charakter przymusowy – zabezpieczenie praw podmiotowych pracowników Prawo do świadczenia i jego wysokość określone ustawowo Zasiłek chorobowy Emerytura Renta Dodatek pielęgnacyjny Zasiłek macieżyński Środki na świadczenia pochodzą ze składek ubezpieczonych lub ubezpieczającego dostosowanych do rodzajów ryzyka Art. 67 Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiejc UBEZPIECZENIE SPOŁECZNE

Czy jest Ubezpieczenie społeczne Jest to metoda ochrony sytuacji życiowych obywateli, wynikająca bezpośrednio z art. 67 Konstytucji Wynikają z niej prawa do świadczeń dla ludzi objętych danym ubezpieczeniem, po spełnieniu określonych warunków. (jeżeli zachodzi w ogóle stosunek ubezpieczenia) (zdarzenie faktyczne/zdarzenie ubezpieczeniowe/spełnione warunki/świadczenie)

Ubezpieczenie społeczne w Polsce Ustawa z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Ustawa z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z FUS Ustawa z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa Ustawa z 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych Konstytucja RP Inne ustawy Źródła

Podział ubezpieczenia społecznego Art. 1 Ubezpieczenia społeczne obejmują: 1) ubezpieczenie emerytalne; 2) ubezpieczenia rentowe; 3) ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa, zwane dalej „ubezpieczeniem chorobowym”; 4) ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych, zwane dalej „ubezpieczeniem wypadkowym”. Ubezpieczenia Społeczne Emerytalne Rentowe Chorobowe Wypadkowe

Co chronią ubezpieczenia (ryzyko ubezpieczeniowe) Emerytalne Zaprzestanie pracy po osiągnięciu wieku emerytalnego 60/65 (przyzwolenie na zaprzestanie) <- ryzyko emerytalne Obecnie bez konieczności zakończenia umowy o pracę Rentowe Ryzyko niezdolności do pracy Połączenie elementu biologicznego i ekonomicznego (stan zdrowia+utrata zdolności zarobkowania) Niezdolność do pracy [całkowita/częściowa] = utrata zdolności + brak rokowań Chorobowe (czasowa=nietrwała) Niezdolność do pracy z powodu Choroby = brak zdrowia Trwała niezdolność chroniona przez ubezp. Rentowe Wypadkowe Ryzyko związane z utratą zdolności do pracy w wyniku wypadku przy pracy/podczas wykonywania czynności zrównanych z pracą. Przymusowe albo mu się nie podlega.

Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym Reguluje je Rozdział 2 Uosus Katalog zamknięty Kto podlega obowiązkowo i przymusowo Kto jest zwolniony na zasadzie „zbiegu tytułów” Kto podlega dobrowolnie Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym Art. 6. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 i 9, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są: 2) osobami wykonującymi pracę nakładczą; 1) pracownikami, z wyłączeniem prokuratorów; 3) członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, zwanymi dalej „członkami spółdzielni”; 4) osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, zwanymi dalej „zleceniobiorcami”, zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem oraz osobami z nimi współpracującymi, z zastrzeżeniem ust. 4; 5) osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność oraz osobami z nimi ©Kancelaria Sejmu s. 7/7 współpracującymi; 2009-02-26 6) posłami i senatorami pobierającymi uposażenie oraz posłami do Parlamentu Europejskiego wybranymi w Rzeczypospolitej Polskiej, zwanymi dalej „posłami i senatorami”; 7) osobami pobierającymi stypendium sportowe, zwanymi dalej „stypendystami sportowymi”; 7a) pobierającymi stypendium słuchaczami Krajowej Szkoły Administracji Publicznej; 8) osobami wykonującymi odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, 9) osobami pobierającymi zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania; lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy, zwanymi dalej „bezrobotnymi”; lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane 9a) osobami pobierającymi stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych, zwanymi dalej „osobami pobierającymi stypendium”; 9b) osobami pobierającymi stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych i niepozostawania w zatrudnieniu; 10) duchownymi; 11) żołnierzami niezawodowymi pełniącymi czynną służbę, z wyłączeniem żołnierzy zawodowego oraz żołnierzy pełniących okresową służbę wojskową; pełniących służbę wojskową w charakterze kandydata na żołnierza 12) osobami odbywającymi służbę zastępczą; 13) (uchylony); 14) (uchylony); 16) (uchylony); 15) (uchylony); 17) (uchylony); 18) (uchylony); 18a) funkcjonariuszami Służby Celnej; 18b) (uchylony); 19) osobami przebywającymi na urlopach wychowawczych lub pobierającymi zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego; 20) osobami pobierającymi świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osobami pobierającymi zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania pobierającymi wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osobami świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy; ©Kancelaria Sejmu s. 8/8 21) osobami pobierającymi świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia.

Ubezpieczony / Płatnik Ubezpieczeni : osoby fizyczne podlegające chociaż jednemu z ubezpieczeń społecznych. Płatnicy : w bardzo wąskim skrócie, są to osoby zobowiązane do wpłacania składek do ZUS. M.in. Pracodawca, Kancelaria Sejmu, duchowny nie będący członkiem zakonu, jednostka podległa MON w stosunku do żołnierzy niezawodowych, powiatowy urząd pracy – w stosunku do bezrobotnych, nawet sam ubezpieczony zobowiązany do płacenia składek na własne ubezpieczenia

Schemat podlegania ubezpieczeniom Mateusz Świętochowski Powstaje tytuł do ubezpieczenia. M: ubezpieczony Pa: płatnik Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia Pracodawca A Rejestracja w ZUS Opłacanie składki za „M” i za „Pa”

Schemat podlegania ubezpieczeniom Mateusz Świętochowski Zawiera umowę zlecenia Pracodawca A „M” jest studentem, nie podlega obowiązkowo ubezpieczeniom z tego tytułu

Zbieg obowiązku ubezpieczenia Dotyczy ubezpieczenia emerytalnego i rentowego Zdarza się w sytuacji gdy jedna osoba posiada więcej niż 1 tytuł do ubezpieczenia (np.: umowa o pracę + umowa zlecenia) Co do zasady ubezpieczonemu wystarcza jeden tytuł do chronienia ryzyka.

Schemat podlegania ubezpieczeniom Zbieg tytułów Mateusz Świętochowski Wakacje 2010, „M” się obronił, nie jest studentem Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia (wynagrodzenie nie niższe niż minimalne) Pracodawca A Pracodawca B Zawarcie II Umowy o pracę Art. 9. rentowymi z innych tytułów, są obejmowane ubezpieczeniami tylko z tytułu stosunku warunki do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i 1. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3, 10, 18a, 20 i 21, spełniające jednocześnie zlecenia, albo umowy o dzieło, jeżeli umowę taką zawarły z pracodawcą, z usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące pracy, umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub innej umowy o świadczenie w spółdzielni, służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy, członkostwa którym pozostają w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują zasiłku socjalnego albo wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania emerytalnym i rentowymi również z innych tytułów, z zastrzeżeniem przekwalifikowanie. Mogą one dobrowolnie, na swój wniosek, być objęte ubezpieczeniami ze świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy, członkostwa w spółdzielni, 1a. Ubezpieczeni wymienieni w ust. 1, których podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia ust. 1a. służby, pobierania świadczenia szkoleniowego, świadczenia socjalnego, w przeliczeniu na okres miesiąca jest niższa od określonej w art. 18 świadczenia górniczego lub w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie zasiłku socjalnego lub wynagrodzenia przysługującego w okresie korzystania ze 1b. Jeżeli ubezpieczeni, o których mowa w ust. 1a, spełniają jednocześnie warunki rentowym z innych tytułów, z zastrzeżeniem ust. 1b i art. 16 ust. 10a. ust. 4 pkt 5a, podlegają również obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i do objęcia ich obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z więcej i rentowymi z kilku tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, 4–6 i 10, 2. Osoba spełniająca warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym niż jednego innego tytułu, stosuje się do nich odpowiednio ust. 2. emerytalnym i rentowymi także z pozostałych, wszystkich lub wybranych Może ona jednak dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta ubezpieczeniami jest objęta obowiązkowo ubezpieczeniami z tego tytułu, który powstał najwcześniej. działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1 – podlega obowiązkowo 2a. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4 – prowadząca jednocześnie pozarolniczą tytułów lub zmienić tytuł ubezpieczeń, z zastrzeżeniem ust. 7. ©Kancelaria Sejmu s. 12/12 wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu 2009-02-26 wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy ubezpieczeniami emerytalnymi i rentowymi również z tytułu, o którym mowa w pozarolniczą działalność. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta tę osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących art. 6 ust. 1 pkt 4. ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, podlega obowiązkowo <2b. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, prowadząca jednocześnie pozarolniczą osobę najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolniczą na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od obowiązującej tę jeżeli z tytułu wykonywania pracy nakładczej podstawa wymiaru składek działalność. Może ona dobrowolnie, na swój wniosek, być objęta 3. Osoba prowadząca kilka rodzajów działalności pozarolniczej jest objęta obowiązkowo w art. 6 ust. 1 pkt 2.> ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu, o którym mowa 4. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 18a, mające ustalone prawo do przez siebie rodzaju działalności. ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z jednego wybranego 4a. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, mające ustalone prawo do emerytury i rentowym. emerytury lub renty, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu 4b. Osoby, o których mowa w ust. 4a, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom jeżeli równocześnie nie pozostają w stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 4b. lub renty podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, emerytalnemu i rentowym, jeżeli umowa agencyjna, umowa zlecenia lub inna z którym pozostają równocześnie w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach się przepisy dotyczące zlecenia, albo umowa o dzieło, została zawarta z pracodawcą, umowa o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje 4c. Osoby prowadzące pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 ust. 6 pkt 1, pracy. takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku mające ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy podlegają obowiązkowo 5. Osoby, o których mowa w art. 6, niewymienione w ust. 4 i 4c mające ustalone do emerytury. ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym do czasu ustalenia prawa prawo do emerytury lub renty podlegają dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają ustalonego prawa do 6. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 8 i 19, podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytury lub renty i nie mają innych tytułów rodzących obowiązek ubezpieczeń ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, jeżeli nie mają innych tytułów 6a. Osoby, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 9, 9a, 9b, 11 i 12, obowiązkowo podlegają społecznych. warunkach urlopu macierzyńskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy 6b. Pracownik, który łączy dodatkowy urlop macierzyński lub dodatkowy urlop na rodzących obowiązek ubezpieczeń społecznych. życie z dn. art. 9 wchodzi w dodany ust. 2b w Nr 8, poz. 38). (Dz.U. z 2009 r. 1.03.2009 r. ©Kancelaria Sejmu s. 13/13 7. Duchowni spełniający warunki do objęcia obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, z obu tytułów. udzielającego tego urlopu na zasadach określonych w art. 1821 Kodeksu pracy, 8. Osoby pozostające w stosunku służby, z wyłączeniem osób, o których mowa w podlegają ubezpieczeniom z tytułu tej działalności. i rentowymi z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej art. 8 ust. 15 pkt 6, spełniające jednocześnie warunki do podlegania ubezpieczeniom Art. 10. 4–6 i 10, mogą być dobrowolnie objęte tymi ubezpieczeniami na swój wniosek. emerytalnemu i rentowym z tytułów, o których mowa w art. 6 ust. 1 pkt 2, dobrowolnie, jednakże wówczas, gdy okres tego ubezpieczenia przekracza 10 lat, nie o których mowa w art. 7 pkt 3, mogą po ustaniu tych ubezpieczeń kontynuować je Osoby objęte obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi oraz osoby, konta ubezpieczonego nie będzie go zapewniał. obowiązuje gwarancja wypłaty minimalnego świadczenia, w wypadku gdy stan własnego Ze względu na to iż umowa o pracę jest tytułem tzw. bezwzględnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezp. Pracodawca C „M” podlega ubezpieczeniom z obu tytułów obowiązkowo gdyż są to tytuły bezwzględne

Schemat podlegania ubezpieczeniom Zbieg tytułów Mateusz Świętochowski Wakacje 2010, „M” się obronił, nie jest studentem Zawiera umowę o pracę Zawiera umowę zlecenia (wynagrodzenie nie niższe niż minimalne) Pracodawca A Pracodawca B Zakłada działalność gospodarczą Art. 11. 2. Dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu podlegają na swój wniosek osoby objęte 6 ust. 1 pkt 1, 3 i 12. 1. Obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby wymienione w art. art. 6 ust. 1 pkt 2, 4, 5, 8 i 10. obowiązkowo ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi, wymienione w Ze względu na to iż umowa o pracę jest tytułem tzw. bezwzględnym to w tym przypadku umowa zlecenia jest zwolniona z obowiązku ubezp. Mattmar Może nie podlegać ubezpieczeniom ! (*mój wniosek) – chyba że dobrowolne emerytalne + rentowe

Schemat podlegania ubezpieczeniom i co się dzieje z naszą składką. 1300 zł brutto Pa „M” 9,76% 4,50% 7,3% 2,46% 2,45% 1,67% 1,50% Lecz zanim „M” dostanie pieniądze …… OFE 94,90zł Fundusz emerytalny 158,86 zł Fundusz rentowy 78 zł Fundusz chorobowy 31,85 zł Fundusz wypadkowy 21,71 zł 385,32 zł Składka emerytalna do OFE 7,3% |płaci płatnik w imieniu pracownika Składka którą płaci płatnik w imieniu pracownika Składka którą płaci płatnik (za to że ma pracownika)

I tak po odjęciu pozostałych funduszy, zaliczki na podatek, ubezpieczenia zdrowotnego, „M” wraca po miesiącu ciężkiej pracy, do żony z 976zł 81 gr.

Co się dzieje z naszą składką ZUS prowadzi konta indywidualne dla każdego ubezpieczonego, oznaczone numerem ewidencyjnym . Na tych kontach widnieją tylko cyferki Pieniądze zgromadzone w FUS przeznaczane są obecnie na wypłatę świadczeń, które są wymagalne teraz. Fundusz Ubezpieczeń Społecznych – jest to dysponowany przez ZUS fundusz państwowy, na który trafiają wszystkie składki. Realizuje on zadania wynikające z I filaru emerytalnego. Oprócz dochodu ze składki FUS jest dotowany przez państwo oraz z różnego rodzaju krótkoterminowych pożyczek. Fundusz jest podzielony na emerytalny/rentowy/chorobowy/wypadkowy Tej złotówki co wpłaciliśmy na pewno nie dostaniemy. Mamy jedynie gwarancje (w dn. Dzisiejszym) że dostaniemy łącznie przynajmniej minimalną określoną liczbę złotówek.

Na zakończenie ciekawa teza . . . 30 mld zł rocznie -> tyle podatnicy dopłacają do FUS 16 mld rocznie -> tyle wynosi dotacja do KRUS 4,5 mld rocznie -> dla emerytowanych mundurowych pochodzących bezpośrednio z budżetów MON i MSW 1,8 tys zł -> tyle każdy podatnik dopłaca do emerytur uprzywilejowanych grup zawodowych Tak naprawdę to rząd zadecyduje co i na jakich zasadach będziemy otrzymywać jako świadczenie emerytalne Warunek – wypłacalność Państwa Polskiego Dalej -> wątpliwe są także pieniądze w OFE – gdyż te fundusze mają obowiązek trzymać 60% w obligacjach SP. Do czego może dojść…………

C.D. 38,6 mln 24,6 mln 21,25 mln 6,3 mln 9,3 mln 8,4 mln Ok. 11 mln Państwo może stać się całkowicie niewypłacalne A przyczyną tego jest demografia….. Rok 2008 Rok 2030(dane GUS) Ludność 38,6 mln Ludność w wieku prod. 18-64 /18-59 24,6 mln 21,25 mln Wiek emerytalny 6,3 mln 9,3 mln Na utrzymaniu ZUS i KRUS 8,4 mln Ok. 11 mln W tym kilka milionów państwowych posad ½ ludności w wieku prod. Odprowadza składki 14,8 mln >1/2 = ok. 11 mln Na 1 emeryta/ilość pracujących 1,76 >1 pracujący

C.D. Co do zasady w ZUS mam zagwarantowaną emeryturę i inne świadczenia Ale co będzie jak Skarb Państwa stanie się niewypłacalny. Przy obecnej dotacji z budżetu mamy olbrzymi problem, co będzie gdy dotacja będzie rosła. Emerytur nie obniżymy (bo za duży elektorat) Podatki i składki jak podniesiemy, wszyscy pouciekają Czy my, zaczynając karierę ubezpieczonego możemy liczyć tylko na Państwo ?

Źródła Inetta Jędrasik-Jankowska „Pojęcia i konstrukcje prawne Ubezpieczenia Społecznego”, Lexis Nexis, Warszawa 2007 Portal Vat.pl Portal Zus.pl Portal www.stat.gov.pl Ustawy.