przyczyny, przejawy, skutki, profilaktyka. Stres – przyczyny, przejawy, skutki, profilaktyka.

Stres to stan wzmożonego napięcia emocjonalnego spowodowany reakcją Czym jest stres? Stres to stan wzmożonego napięcia emocjonalnego spowodowany reakcją człowieka na STRESORY.

Stres jest naturalną reakcją organizmu na codzienne wyzwania i życiowe zmiany. Jest to stan mobilizacji organizmu będący reakcją na negatywne bodźce psychiczne i fizyczne, mogący prowadzić do zaburzeń czynnościowych. Pojęcie stresu jest znane każdemu i potocznie kojarzone w znaczeniu ujemnym z przeciążeniem, wywołanym sytuacją trudną, konfliktową, chorobą, przykrym przeżyciem, zmartwieniem, ale też wpływem bodźców fizycznych, np. hałasu. Stres (ang. stress) – zespół powiązanych procesów w organizmie i systemie nerwowym, stanowiących ogólną reakcje osobnika na działanie bodźców lub sytuacji niezwykłych, trudnych, zakłócających, zagrażających, przykrych lub szkodliwych, zwanych stresorami (Kocowski T, 1997). W nauce stres kojarzony jest z twórcą pierwszej (w 1936r.) teorii stresu, lekarzem H. Selye. Użył on słowa stres, który zdefiniował z punktu widzenia biologii i fizjologii jako „nieswoistą reakcję organizmu na wszelkie stawiane mu żądanie”

CZYNNKI STRESOGENNE MOGĄ BYĆ: ZEWNĘTRZNE - presja środowiska, przytłaczająca ilość zajęć, zmiana szkoły lub mieszkania, złe warunki pracy WEWNĘTRZNE - (tkwiące w jednostce) - nierealistyczne oczekiwania, brak poczucia sprawowania kontroli, przesądy, kompleksy, nieodpowiednie nawyki

STRESORY, czyli sytuacje wywołujące reakcję stresu : sytuacje oceniane przez człowieka jako trudne, jako wyzwanie, jako przekraczające jego możliwości; niebezpieczne, zagrażające; sytuacje nowe, wymagające adaptacji, przystosowania się – sytuacja zmiany.

ROZRÓŻNIAMY DWA RODZAJE STRESU: STRES PSYCHICZNY wzrost napięcia emocjonalnego wywołany przez silny bodziec wewnętrzny lub zewnętrzny. Może prowadzić do wyczerpania i zaburzeń w funkcjonowaniu organizmu. STRES FIZJOLOGICZNY całokształt zmian, którymi organizm odpowiada na różne czynniki uszkadzające (zranienie, oziębienie, przegrzanie).

ISTNIEJE RÓWNIEŻ PODZIAŁ STRESU NA: EUSTRES – stres dobry - bodźce podnoszą jedynie stopień naszej aktywności, wzmacniają reakcję, umożliwiają skuteczne działanie. Stres ten nie przekracza pewnej granicy. DYSTRES- stres zły- kiedy strumień bodźców przekracza pewną granicę naszej Indywidualnej wytrzymałości. Jest to stres zbyt ciężki lub trwa zbyt długo. W sensie fizjologicznym stres dobry i zły nie różnią się od siebie, jeśli chodzi o pobudzenie (aktywację) organizmu do walki z nim. Natomiast w sensie psychologicznym pojawia się zróżnicowanie: stres zły (dystres) rozumiany jest jako niosący cierpienie i dezintegrację, natomiast stres dobry (eustres) rozumiany jest przez Selyego jako czynnik motywujący do wysiłku mimo trudności i prowadzący do rozwoju własnej osobowości i osiągnięć życiowych. Wszystko zależy od oceny poznawczej, od tego, jaki sens nadajemy stresowi.

JAK REAGUJEMY NA STRES: Reakcje fizjologiczne Reakcje psychologiczne Zmiany w zachowaniu Zmiany w myśleniu

REAKCJE FIZJOLOGICZNE Wzrost aktywności układu nerwowego. Zwiększony poziom adrenaliny, co powoduje wzrost ciśnienia, a w skrajnych przypadkach palpitacje serca. Bóle głowy, żołądka.

REAKCJE PSYCHOLOGICZNE LĘK STANY DEPRESYJNE SMUTEK IRYTACJA ROZCZAROWANIE ŻYCIEM I SOBĄ

ZMIANY W ZACHOWANIU Objadanie się Palenie papierosów Nadużywanie alkoholu Obgryzanie paznokci Zaburzenia snu Łatwe wpadanie w gniew Unikanie kontaktów z ludźmi

ZMIANY W MYŚLENIU Trudności z koncentracją Zapominanie Negatywne myślenie

SKUTKI OPTYMALNEGO POZIOMU STRESU ODPRĘŻENIE PSYCHICZNE I JEDNOCZESNY PRZYPŁYW ENERGII ŚWIADOMOŚĆ DOBREJ FORMY I WŁAŚCIWEGO FUNKCJONOWANIA WYOSTRZONA UWAGA I WIARA W SIEBIE SZYBKI REFLEKS ZAINTERESOWANIE, ZAANGAŻOWANIE, ŁATWOŚĆ REALIZACJI ZADAŃ

SKUTKI ZBYT NISKIEGO POZIOMU STRESU POCZUCIE ZNUDZENIA I BEZUŻYTECZNOŚCI BRAK ZAINTERESOWANIA I ZAANGAŻOWANIA ODPŁYW ENERGII PRZEKONANIE, ŻE WSZYSTKO JEST BEZ SENSU URASTANIE PROSTYCH PRAC DO OGROMNYCH ZADAŃ

SKUTKI ZBYT WYSOKIEGO POZIOMU STRESU Ogólne fizyczne napięcie ciała, podwyższone ciśnienie krwi, bóle, uczucie słabości, Zaburzenia koordynacji Zwolniony refleks Lęk i zamęt w głowie Niemożność skoncentrowania się i normalnego myślenia

TECHNIKI REDUKCJI STRESU METODY ŚRODOWISKOWE TECHNIKI FIZJOLOGICZNE TECHNIKI UMYSŁOWE ASERTYWNOŚĆ IGNOROWANIE LUB IZOLACJA UNIKANIE PRZECIĄŻENIA PRACĄ

METODY ŚRODOWISKOWE (Metoda ta polega na wyeliminowaniu z otoczenia stresorów lub wprowadzeniu do otoczenie tzw. uspokajaczy). Obniżanie rangi zdarzenia Obniżanie stopnia niepewności Słuchanie uspokajającej i relaksującej muzyki

ASTERTYWNOŚĆ jako metoda przeciwdziałania stresowi Trening asertywności uczy jak zaspokajać nasze własne potrzeby bez naruszania praw innych osób. Warunkiem skutecznej asertywności jest unikanie zarówno nadmiernej agresywności jak i pasywności w kontaktach z ludźmi.

TECHNIKI FIZJOLOGICZNE (odpowiednie,gdy czujemy nagły wzrost adrenaliny) Ćwiczenia fizyczne Relaksacja mięśniowa Kontrolowanie oddechu

TECHNIKI UMYSŁOWE (gdy czynniki psychologiczne mają znaczący wpływ na poziom stresu) Relaksacja wyobrażeniowa Racjonalne, pozytywne myślenie Przypominanie sobie pomyślnych wydarzeń i osiągnięć Autosugestia (autohipnoza) Konstruktywna rozmowa ze sobą

SELEKTYWNE IGNOROWANIE LUB IZOLACJA IGNOROWANIE-niedostrzeganie negatywnych aspektów sprawy,bądź dostrzeganie jedynie aspektów pozytywnych IZOLACJA-psychologiczne wycofanie się-czyli emocjonalne odcięcie się od źródła stresu

UNIKANIE PRZECIĄŻENIA PRACĄ - wycofanie się z sytuacji przeciążenia

Przesłanie najważniejsze… Stres będzie naszym sprzymierzeńcem, jeśli do codziennych trudności będziemy podchodzić z dystansem, jeżeli będziemy nadawać naszym doświadczeniom życiowym właściwe proporcje, nie będziemy wyolbrzymiać trudności i zagrożeń.

Przy radzeniu sobie ze stresem najlepsza i najskuteczniejsza jest PROFILAKTYKA Uświadom sobie,że jesteś odpowiedzialny za swój poziom stresu-ważna jest jego kontrola. Naucz się kontrolować swój poziom stresu - zwiększać go gdy potrzebujesz pobudzenia i obniżać,gdy czujesz się nim przytłoczony.