Neurobiologia uzależnienia od internetu Ryszard Romaniuk, PhD, LISW-S, LICDC Comprehensive Homeless Center Louis Stokes Cleveland DVA Medical Center

Tematy Informacja z „góry na dół” Neurobiologia uzależnień Reakcja na stres i uzależnienia – współdziałanie Uzależnienia behawioralne Wywrotka Emocje i osobowość Trauma, wstyd Plastyczność mózgu Neurony lustrzane Rezonans limbiczny Informacja „z dołu do góry”

Plan Mózg uzależniony od substancji chemicznych Mózg „uzależniony” od życia Mózg zagubiony Mózg uważny

Informacja „z góry na dół” http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/06-budowa.htm

Neurobiologia uzależnień

Czy można „zobaczyć” uzależnienie

“Uzależniony od kokainy” Uzależnienie zmienia mózg Mózg FACULTY NOTE: (from NIDA teaching instructions – you may use this narrative text as a guide, but it does not need to be repeated word for word) Positron emission tomography (PET) scan of a person on cocaine Cocaine has other actions in the brain in addition to activating reward. Scientists can now see how cocaine actually affects brain function in people. The PET scan allows us to see how the brain uses glucose; glucose provides energy to each neuron so it can perform work. The scans show where the cocaine interferes with the brain's use of glucose - or its metabolic activity. The left scan is taken from a normal, awake person. The red color shows the highest level of glucose utilization (yellow represents less utilization and blue shows the least). The right scan is taken from a cocaine abuser on cocaine. It shows that the brain cannot use glucose nearly as effectively – point out the loss of red compared to the left scan. There are many areas of the brain that have reduced metabolic activity. The continued reduction in the neurons' ability to use glucose (energy) results in disruption of many brain functions. Image Source: National Institute on Drug Abuse (NIDA) Teaching Packet No. 5: “Bringing the Power of Science to Bear on Drug Abuse and Addiction” http://www.nida.nih.gov/pubs/teaching/Teaching5/Teaching3.html Slide Source: Steve Hanson, MSEd Director, John L. Norris ATC New York State Office of Alcoholism and Substance Abuse Services Instructions Source: National Institute on Drug Abuse (NIDA) Teaching Packet No. 2: “The Brain & the Actions of Cocaine, Opiates, and Marijuana” http://www.nida.nih.gov/pubs/teaching/Teaching4.html “Zdrowy” mózg “Uzależniony od kokainy”

Jak długo mózg pamięta? Natura - Video Kokaina albo hazard Przód Tył głowy Amygdala ciemna Amygdala “pali się” FACULTY NOTE: (from NIDA teaching instructions – you may use this narrative text as a guide, but it does not need to be repeated word for word) The memory of drugs - just the mention of items associated with drug use may cause an addict to “crave” or desire drugs. This PET scan is part of a scientific study that compared recovering addicts, who had stopped using cocaine, with people who had no history of cocaine use to determine what parts of the brain are activated when drugs are craved. Brain scans were performed while subjects watched two videos. The first video, a nondrug presentation, showed nature images - mountains, rivers, animals, flowers, trees. The second video showed cocaine and drug paraphernalia, such as pipes, needles, matches, and other items familiar to addicts. The yellow area on the upper part of the second image is the amygdala (a-mig-duh-luh), a part of the brain’s limbic system, which is critical for memory and responsible for evoking emotions. For an addict, when a drug craving occurs, the amygdala becomes active, and a craving for cocaine is triggered. This craving demands the drug immediately. Rational thoughts are dismissed by the uncontrollable desire for drugs. At this point, a basic change has occurred in the brain. This changed brain makes it almost impossible for drug addicts to stay drug-free without professional help. Source: National Institute on Drug Abuse (NIDA) Teaching Packet No. 5: “Bringing the Power of Science to Bear on Drug Abuse and Addiction” http://www.nida.nih.gov/pubs/teaching/Teaching5/Teaching4.html http://1877mylimit.org/problemgamblingandthebrain.asp

”Głód” kokainy

Układ nagrody VTA (ang. Ventral Tegmental Area) - pole brzuszne nakrywki http://mam-efke.pl/articles.php?article_id=161

Dopamina w układzie nagrody Uwolnienie Zwrot SLIDE ANIMATION NOTE: Slide initially loads without wording on the image. At approximately one-second intervals, the words “release,” “activate,” and “recycle” appear onscreen. You may wish to coordinate a brief introductory overview explanation with the animation and then expand on the explanation after the slide is complete. FACULTY NOTE: (from NIDA teaching instructions – you may use this narrative text as a guide, but it does not need to be repeated word for word) Explain that drugs concentrate in areas of the brain that are rich in dopamine synapses. Review dopamine transmission in the nucleus accumbens. Point to dopamine in the synapse and to dopamine bound to dopamine receptors and to uptake pumps on the terminal. When drugs (cocaine is the drug in this example) are present in the synapse, they (represented in turquoise) bind to the uptake pumps and prevent them from removing dopamine from the synapse. This results in more dopamine in the synapse, and more dopamine receptors are activated. This causes many changes inside the cell that lead to abnormal firing patterns. As a result, there are increased impulses leaving the nucleus accumbens to activate the reward system. With continued use of drugs (cocaine), the body relies on the drug to maintain rewarding feelings. The person is no longer able to feel the positive reinforcement or pleasurable feelings of natural rewards. Source: National Institute on Drug Abuse (NIDA) Teaching Packet No. 1: “The Brain & the Actions of Cocaine, Opiates, and Marijuana http://www.nida.nih.gov/pubs/teaching/Teaching4.html Pobudzenie

Układ serotonergiczny Układ dopaminergiczny Jądro półleżące Hipokamp Prążkowie Płat czołowy Istota czarna/VTA Jądra szwu Funkcje nagroda (motywacja) przyjemność, euforia motoryka zachowania kompulsywne powtarzanie podejmowanie decyzji Układ serotonergiczny Funkcje nastrój pamięć sen poznanie

Nature (genetics) Nurture (environment) Uzależnienie jako choroba mózgu Uzależniony mózg Napęd Układ nagrody Pamięć Kontrola Poszukiwanie nagród nie wywołujących uzależnień chemicznych Wzmocnienie kontroli Nature (genetics) Nurture (environment) Blok głodu (craving) Regulacja reakcji na stres Adapted from Volkow 2005

Uzależnienia Izolacja Stres

Bodziec Emocjonalny http://www.fizyka.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/07-3-limbiczny.htm

Trauma Coraz więcej programów terapeutycznych uwzględnia historię traumy w życiu pacjenta

Wzmocnienie zapisu informacji See Rauch AGP96 380-7 R J Dolan. Science 2002;298: 1191-4

Czy stres zmienia mózg? Mamy dowody na to, że doświadczenie może wpływać na strukturę i funkcję mózgu A w szczególności – stres. Bremner, 1999.

Nagroda za życie

Mózg uzależniony od życia Przeżyć (jedzenie, reakcja na zagrożenie) Zapamiętać (uczenie się) Przetrwać (seks, osiągnąć sukces) Nabrać sił (odpoczynek, motywacja, ucieczka przed bólem)

Uzależnienia chemiczne Narkotyk Narkoman Odstawienie Leczenie Alkohol Alkoholik Odwyk Trzeźwienie

Uzależnienia behawioralne Seks Jaki? Co jest normą? Jedzenie Zdrowe Nie-zdrowe

Mózg zagubiony Jakie jest znaczenie tego, co widzę?

Zmęczenie oczekiwaniem? Odruch warunkowy Neuron Nabywanie odruchu Aktywność ↑ Zapominanie Aktywność ↓ Niespodziewana nagroda Aktywność ↑ ↑ ↑

Czy „pewność” wygranej? Wygranej nie można przewidzieć Odruch warunkowy nie podlega logice: „ponieważ nie mogę przewidzieć wygranej, więc nie gram” Powstaje przekonanie: Im częściej przegrywam, tym większa będzie nagroda

Aktywność mózgu Różnice w aktywności mózgu w zależności od tego, czy rozważamy straty czy zyski finansowe. Kolor niebieski po lewej stronie oznacza miejsca zmniejszenia aktywności, gdy spodziewamy się straty, a kolor pomarańczowy z prawej strony oznacza wzrost aktywności, gdy spodziewamy się zysków. http://www.sfn.org/skins/main/pdf/brainbriefings/BrainBriefings_Oct2007.pdf

Podejmowanie ryzyka Niski poziom dopaminy i/lub serotoniny wiąże się z większą podatnością na: Podejmowanie ryzyka Poddawanie się nałogom W tym rozwój patologicznego hazardu Leczenie choroby Parkinsona może prowadzić do rozwoju patologicznego hazardu

Problem? Objawy (niepełna lista): Izolacja Lęki Brak chęci do życia Poczucie zagrożenia Wyobcowanie Problemy z: pamięcią kontaktami z ludźmi motywacją

Uzależnienie od internetu Praca Informacja Komunikacja Rekreacja Terapia Kiedy dużo jest za dużo... Block, J. J. (2008). Issues for DSM-V: Internet addiction. The American Journal of Psychiatry. 165(3), 306-307. Cash, H., & McDaniel, K. (2008). Video games and & your kids: how parents stay in control. Idyll Arbor, Enumclaw, WA

Wywrotka

Informacja „z dołu do góry” http://www.is.umk.pl/~duch/Wyklady/Mozg/06-budowa.htm

Emocje

Walka dobra ze złem Walka o przeżycie Dlaczego wybaczanie przetrwało? Co nas motywuje? Żeby czuć się lepiej

Żeby wybaczyć Empatia Radzenie sobie z emocjami Duchowość Osobowość

Mózg uszkodzony Trauma Wstyd Kiedy wstyd jest normą... Wstyd jako nagroda...

Wstyd Uzależnienie od seksu czy od wstydu?

Wstyd Wstyd jest o mnie Wina jest o tym, co zrobiłem Osoba uzależniona od seksu najbardziej potrzebuje tego, czego właśnie nie ma i nie może dostać

„Dobre” emocje i cechy charakteru Empatia Współczucie Wrażliwość Odrzucenie egoizmu Świadomość popełnienia błędu i przyznanie się do winy

Neurony lustrzane Mój mózg widzi to, co Ty widzisz Mój mózg czuje to, co Ty czujesz Moj mózg myśli to, co Ty myślisz

Plastyczność mózgu Neuron odpala Neurony, które odpalają razem Łączą się razem

Rezonans limbiczny Nauka radzenia sobie z emocjami wymaga kontaktu emocjonalnego Polecana książka D. J. Siegel. The developing mind: http://www.amazon.com/Developing-Mind-Relationships-Brain-Interact/dp/1572307404

Kontakt rodzica z Androidem i dziecka z komputerem

Uzależnienie od Internetu 1996 Psychiatra z New York Ivan Goldberg Patologiczne używanie Internetu (PIU) – Kimberly Young z Pittsburgh University w Bradford.

Komputer, Android pomaga Mit o potędze Przyjaciel, przewodnik, sługa Umiem, radzę sobie, dobrze się czuję

„Multitasking” - Wielozadaniowy Czy korzystanie z Androida na lekcji pomaga? Prowadzenie samochodu i wysyłanie SMS Mamy poczucie, że dajemy sobie radę W rzeczywistości nie wykonujemy dobrej pracy

Zawsze jest to jedno zadanie i przełączenie

Trzecia generacja (fala) terapii behawioralno-poznawczej Nie kontrolujemy swoich myśli Rozpoznajemy je i akceptujemy, że są To są tylko myśli; one nie dyktują mojego zachowania

Akceptacja i umowa O tym, jak uwolnić się od myśli i obrazów Nie walczyć z myślami Otwierać się do tego, co jest tu i teraz Poznać kim jestem, co czuję, czego chcę Co jest dla mnie ważne? Umówiłem się ze sobą, że będę postępował zgodnie ze swoimi przekonaniami i z tym, co jest dla mnie ważne

Mózg uważny Ma rozbudzoną ciekawość Traktuje wszystko jako nowość Jest cierpliwy Nie ocenia Wybacza Jest ufny

Pogoda ducha Uważność jako technika osiągania pogody ducha

Grubość kory 19000 godzin medytacji Około 4 lat 8 lat 44000 godzin Dziecko Dorosły

A jak to było? VTA (ang. Ventral Tegmental Area) - pole brzuszne nakrywki http://mam-efke.pl/articles.php?article_id=161

Dzięki komputerom można poznać mózg Jak odczuwamy Rozpoznajemy Kojarzymy Oceniamy Podejmujemy decyzję Wykonujemy zadanie

Anatomical functional differences in the prefrontal cortex in the rat http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0149763410000965 George & Koob, 2010

Region Function References Medial frontal cortex Metacognition Posterior region Represents and updates the value of possible future outcomes in order to regulate behavior Amodio & Frith, 2006 Anterior region Monitoring of one’s own emotional state, person perception and mentalizing ACC Anterior cingulate cortex Attention, response selection, assessing painful stimuli, affective changes Devinsky, Morrell & Vogt, 1995 OFC Orbitofrontal cortex Decision making. Links the current incentive value of reinforcers to cues. Modulation of the autonomic nervous system. Response flexibility Bechara, Damasio & Damasio, 2000 Schoenbaum & Setlow, 2001 Schore, 1994 Nobre et al., 1999 Siegel, 1999 VPFC Ventromedial prefrontal cortex Regulation of negative affect Urry et al.. 2006 DLPFC Dorsolateral prefrontal cortex (particularly the right side) Working memory organization. Activation and regulation of arousal levels Petrides, 2005 Blumenfeld & Ranganath, 2006 Raz & Buhle, 2006

....oraz mądrości, abym odróżniał jedno od drugiego. Z góry na dół: wiara we własny mózg Z dołu do góry: uważność