Zadanie współfinansowane ze środków otrzymanych z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w ramach otwartego konkursu ofert – Konkurs Inicjatyw Organizacji Pozarządowych w 2015 r.
OPP - Organizacja pożytku publicznego to organizacja, która ma – nadany przez Krajowy Rejestr Sądowy – prawny status pożytku publicznego. O uzyskanie tego statusu mają prawo ubiegać się (z pewnymi ograniczeniami): organizacja pozarządowe, czyli stowarzyszenia i fundacje oraz tzw. organizacje kościelne i tzw. spółki non-profit (niedziałające dla zysku), w tym kluby sportowe. JAK UZYSKAĆ STATUS OPP ?
1.uprawnienie do otrzymywania 1% podatku dochodowego odprowadzanego przez osoby prywatne; 2.zwolnienie z podatku dochodowego, podatku od nieruchomości, opłat skarbowych, podatku od czynności cywilnoprawnych, opłat sądowych, podatku VAT od żywności przekazanej przez jej producenta, a także przy sprzedaży towarów nieobjętych podatkiem akcyzowym oraz takich, które organizacja dostała jako darowiznę rzeczową podczas zbiórki publicznej lub zakupiła za pieniądze zebrane podczas zbiórki publicznej (w zakresie prowadzonej działalności pożytku publicznego); 3.prawo do użytkowania państwowych lub samorządowych nieruchomości na preferencyjnych warunkach; 4.możliwość angażowania do zbiórek publicznych małoletnich wolontariuszy; 5.możliwość zatrudniania osób, skierowanych do odbycia służby zastępczej; 6.prawo do nieodpłatnego informowania przez radio i telewizję publiczną o działalności. CO DAJE POSIADANIE STATUSU OPP ?
1.Działalność w sferze pożytku publicznego prowadzona jest nieprzerwanie co najmniej przez 2 lata; 2.Działalność gospodarcza może być prowadzona wyłącznie, jako dodatkowa w stosunku do działalności pożytku publicznego; 3.Nadwyżka przychodów nad kosztami przeznacza na jest na działalność pożytku publicznego (obowiązkowy zapis statutowy); 4.Funkcjonuje statutowy kolegialny organ kontroli lub nadzoru (wpisany do KRS), odrębny od organu zarządzającego i niepodlegający mu w zakresie wykonywania kontroli wewnętrznej lub nadzoru (zakazy łączenia funkcji i rozdzielenie kompetencji wynikają z zapisów statutowych); WARUNKI UZYSKANIA STATUSU OPP
5.Członkowie Komisji Rewizyjnej mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji w takim organie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni; 6.Obowiązuje zakaz sprawowania funkcji członków Zarządu i Komisji Rewizyjnej przez osoby skazane prawomocnym wyrokiem za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe (obowiązkowy zapis statutu); 7.Obowiązują ograniczenia dotyczące dysponowania majątkiem w stosunku do członków, w tym członków organów pracowników, osób bliskich (zawarte w statucie lub uchwale właściwego organu); 8.Wyodrębnienie działalności odpłatnej i nieodpłatnej, ewentualnie gospodarczej (zawarte w statucie lub uchwale właściwego organu).
Wniosek o nadanie statusu pożytku składa się na urzędowych formularzach do - właściwego ze względu na siedzibę - sądu rejonowego. Właściwe formularze to: KRS-W21 i KRS-W-OPP (drugi służy do określenia rodzaju prowadzonej działalności pożytku publicznego) Formularze dostępne są na stronie Ministerstwa Sprawiedliwości: sadowy/formularze-wnioskow-wykorzystywanych-w-krs/ sadowy/formularze-wnioskow-wykorzystywanych-w-krs/ ZAREJESTROWANIE STATUSU OPP
1.oświadczenie członków organu kontroli lub nadzoru o niekaralności oraz nie pozostawania w związku małżeńskim, we wspólnym pożyciu, braku pokrewieństwa, powinowactwa i podległości z tytułu zatrudnienia wobec członków zarządu (zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pkt. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie), 2.oświadczenie członków zarządu o niekaralności (art. 20 ust. 1 pkt. 5), 3.oświadczenie członków zarządu, że cały dochód (nadwyżka przychodów nad kosztami) organizacji jest przekazywany na działalność pożytku publicznego (zgodnie z treścią art. 20 ust. 1 pkt. 3) 4.oświadczenie członków zarządu, że działalność gospodarcza (o ile organizacja ją prowadzi) jest działalnością dodatkową w stosunku do działalności statutowej (art. 20 ust. 1 pkt. 2) 5.dokumenty potwierdzające, że organizacja prowadzi działalność pożytku publicznego nieprzerwanie przez okres co najmniej 2 lat np.:- sprawozdanie merytoryczne, finansowe z ostatnich dwóch lat działalności- rekomendacje, artykuły prasowe o organizacji i wszystkie inne dokumenty, które stanowią dowód prowadzenia działalności pożytku publicznego. 6.statut – składamy jedynie wówczas, kiedy organizacja zmieniła zapisy statutowe, dostosowując je do wymogów ustawy; ZAŁĄCZNIKI DO WNIOSKU O NADANIE STATUSU OPP
Oprócz formalnej poprawności wniosku (prawidłowości wypełnienia formularza, zastosowania właściwego sposobu reprezentacji), Sąd bada: czy wpisane działania mieszczą się w sferze pożytku publicznego, czy działalność pożytku publicznego znajduje odzwierciedlenie w sprawozdaniu merytorycznym z działalności i innych dokumentach składanych jako załączniki; zgodność zapisów statutowych z wymaganiami stawianymi organizacji pożytku publicznego przez przepisy. CO JEST PRZEDMIOTEM BADANIA SĄDU ?
UMOWA O PRACĘ pracownik zobowiązuje się do wykonania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca do zatrudnienia pracownika za wynagrodzeniem. JAK WYBRAĆ FORMĘ ŚWIADCZENIA PRACY NA RZECZ ORGANIZACJI POZARZĄDOWEJ?
Zatrudnianie członków zarządu jest dopuszczalne, gdyż funkcjonowanie w tym charakterze często wiąże się z koniecznością „poświęcenia przez członka zarządu Stowarzyszenia takiej ilości czasu na sprawy związane z zarządzaniem, która odpowiada całodziennemu zatrudnieniu i uniemożliwia podjęcie zatrudnienia u innego pracodawcy” (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 kwietnia 1992 r., I ACr 130/92). Z umowy o pracę powinno jasno wynikać, że obowiązki pracownicze członka zarządu nie pokrywają się z obowiązkami wynikającymi z pełnionej funkcji w zarządzie. Kompetencje członka zarządu i pracownika muszą być rozdzielone z uwagi na fakt, członkowie władz nie mogą pobierać wynagrodzenia za działania społeczne w Zarządzie. ZATRUDNIANIE CZŁONKÓW ZARZĄDU STOWARZYSZENIA
W przypadku Fundacji, członkowie zarządu mogą otrzymywać wynagrodzenie za wykonywanie swoich obowiązków, a więc mogą być zatrudnieni w Fundacji. Odmiennie niż w Stowarzyszeniu, zakres obowiązków pracownika, będącego jednocześnie członkiem zarządu Fundacji, nie musi być rozdzielony. Tym samym, w umowie o pracę nazwa stanowiska może być określone jako: „członek zarządu”. ZATRUDNIANIE CZŁONKÓW ZARZĄDU FUNDACJI
Członkowie organów kontroli i nadzoru wewnętrznego w Stowarzyszeniu (tj. komisji rewizyjnej) nie mogą pobierać wynagrodzenia za pełnienie swoich funkcji. Odnośnie Fundacji nie ma analogicznych przeciwwskazań wynikających z przepisów, gdyż jedynym wymaganym organem, jaki fundacja jest zobowiązana posiadać jest zarząd. Należy jednak mieć na uwadze, iż w sytuacji posiadania przez Fundację organu nadzoru, której członkowie byliby pracownikami organizacji, pojawiają się wątpliwości odnośnie niezależności w działaniu organu nadzoru. Członkowie organu nadzoru organizacji posiadającej status OPP mogą otrzymywać z tytułu pełnienia funkcji jedynie zwrot uzasadnionych kosztów lub wynagrodzenie w wysokości nie wyższej niż przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw ogłoszone przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego za rok poprzedni. ZATRUDNIANIE CZŁONKÓW POZOSTAŁYCH WŁADZ
STAŻ Nabywanie przez bezrobotnego umiejętności praktycznych do wykonywania pracy przez wykonywanie zadań w miejscu pracy bez nawiązania stosunku pracy z pracodawcą. Staże odbywają się na podstawie umowy zawartej pomiędzy Starostą z upoważnienia którego działa Dyrektor Powiatowego Urzędu Pracy a organizacją pozarządową, według programu określonego w umowie, zawartej na skutek wniosku o staż. Organizacja pozarządowa ma możliwość przyjęcia stażysty, gdy jest już pracodawcą (zatrudnia innych pracowników w ramach stosunku pracy) albo posiada status przedsiębiorcy (prowadzi działalność gospodarczą) (art. 53 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)
Zalety stażu: instrument skierowany przede wszystkim do ludzi młodych, a także absolwentów - o ile nie przekroczą bariery wiekowej 27 lat, a zatem do osób, których zatrudnienie wiąże się dla pracodawcy z wysokim ryzykiem osobowym, wynikającym przede wszystkim z braku jakiegokolwiek doświadczenia zawodowego; Pracodawca ma możliwość przez okres do 12 miesięcy zapoznać się z umiejętnościami skierowanych bezrobotnych, obserwować ich w konkretnej rzeczywistości zakładu pracy i bez żadnych konsekwencji podjąć swobodną decyzję co do kontynuacji zatrudnienia danej osoby w ramach stosunku pracy; pracodawca nie ponosi żadnych finansowych konsekwencji przyjęcia bezrobotnego. Istnieje możliwość wskazania we wniosku o staż imienia i nazwiska bezrobotnego, którego pracodawca chce przyjąć na staż.
Kto może być stażystą? 1.Na staż do 6 miesięcy może zostać skierowany: bezrobotny do 25 lat, długotrwale bezrobotny, kobieta, która nie podjęła zatrudnienia po urodzeniu dziecka, bezrobotny powyżej 50 lat, osoba bez kwalifikacji zawodowych, bez doświadczenia zawodowego, bez wykształcenia średniego, rodzic samotnie wychowujący co najmniej 1 dziecko poniżej 18 roku życia, bezrobotny, który po odbyciu kary pozbawienia wolności nie podjął zatrudnienia, niepełnosprawny. 2.Na staż do 12 miesięcy może zostać skierowany: bezrobotny, który nie skończył 25 lat lub absolwent uczelni wyższej, który w okresie 12 miesięcy od ukończenia szkoły wyższej nie ukończył 27 lat,
WOLONTARIAT dobrowolne, świadome i nieodpłatne wykonywanie pracy na rzecz innych lub całego społeczeństwa, np. poprzez angażowanie się w pracę na rzecz organizacji pozarządowych. Świadczenia wolontariuszy są wykonywane w zakresie, w sposób i w czasie określonym w porozumieniu z Korzystającym (tj. organizacją pozarządową). obligatoryjnym elementem porozumienia jest postanowienie o możliwości jego rozwiązania. Pozostała treść porozumienia zależy od ustaleń stron; pisemna forma porozumienia jest obowiązkowa w przypadku wykonywania świadczenia przez wolontariusza przez okres dłuższy niż 30 dni. Członek Stowarzyszenia może wykonywać świadczenia jako wolontariusz na rzecz stowarzyszenia, którego jest członkiem. Wolontariusze nie mogą podejmować czynności przy pracach związanych z działalnością gospodarczą organizacji pozarządowych.
Ubezpieczenie wolontariusza wolontariuszowi wykonującemu świadczenie na rzecz organizacji pozarządowej przez okres krótszy niż 30 dni przysługuje ubezpieczenie od następstw nieszczęśliwych wypadków; jeśli porozumienie jest zawarte na okres dłuższy niż 30 dni, wolontariuszowi przysługuje zaopatrzenie z tytułu wypadków przy wykonywaniu świadczeń na podstawie ustawy o zaopatrzeniu z tytułu wypadków lub chorób zawodowych powstałych w szczególnych okolicznościach; organizacja pozarządowa nie ma obowiązku zapewnienia wolontariuszowi ubezpieczenia zdrowotnego; organizacja pozarządowa może zapewnić wolontariuszowi ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w zakresie wykonywanych świadczeń. Wolontariuszowi przysługuje prawo do zwrotu kosztów podróży służbowych i diet.
UMOWA O DZIEŁO przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do dostarczenia zamawiającemu oznaczonego dzieła stanowiącego rezultat jego pracy, za który zamawiający zobowiązany jest zapłacić; jej przedmiotem może być zarówno wytworzenie nowych rzeczy, jak i np. przerobienie czy naprawa rzeczy już istniejących; nie występuje stosunek zależności pomiędzy stronami. Wykonawca sam decyduje o sposobie wykonania przedmiotu umowy, oraz to Wykonawca ponosi ryzyko nieosiągnięcia określonego rezultatu, albowiem zamawiający płaci za rezultat (w umowie o pracę wynagrodzenie należne jest za pracę); zamawiający może od umowy odstąpić, gdy dzieło ma wady istotne i nie da się ich usunąć albo wykonawca nie usunął ich w terminie bądź wykonawca opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym. UMOWY CYWILNOPRAWNE
UMOWA ZALECENIA przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania dla dającego zlecenie określonej czynności prawnej (tj. czynności określonych przez normy prawne, powodujących określone przez te normy konsekwencje w sferze prawnej organizacji); w odróżnieniu od umowy o dzieło, zobowiązanie nie dotyczy osiągnięcia określonego rezultatu, ale jest to zobowiązanie do starannego działania; może być odpłatna albo nieodpłatna; zasadą jest obowiązek osobistego dokonywania zleconych mu czynności; dający zlecenie (organizacja) może je wypowiedzieć w każdym czasie. Rodzi to jednak konieczność dokonania odpowiednich rozliczeń pomiędzy stronami. Ponadto, przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie, jednak ponosi on odpowiedzialność za ewentualna szkodę (gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu).
Zgodnie z nową ustawą z dnia 14 marca 2014 r. o zasadach prowadzenia zbiórek publicznych, zbiórka publiczna może zostać przeprowadzona po: 1.zgłoszeniu zbiórki przez jej organizatora do ministra właściwego ds. administracji publicznej (w formie elektronicznej lub papierowej) oraz 2.zamieszczeniu informacji o zgłoszeniu przez ministra właściwego do spraw administracji publicznej na ogólnopolskim portalu zbiórek publicznych: zbiórki.gov.pl. Obecnie nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia. JAK ZORGANIZOWAĆ ZBIÓRKĘ PUBLICZNĄ ?
Działalność można uznać za zbiórkę publiczną, jeżeli: 1.odnosi się wyłącznie do ofiar w gotówce lub w naturze, czyli: pieniędzy, darów rzeczowych, 2.zbiórka odbywa się w miejscach publicznych, (np. na ulicy, w parku, na cmentarzu, w sklepie, „domokrążne zbieranie ofiar”), ofiary zbierane są do puszek, skarbon, czy koszy, 3.cel zbiórki pozostaje w sferze zadań publicznych, np. kultura, pomoc dobroczynna lub ofiary przeznaczane są na cel religijny, ale zbiórka prowadzona jest poza terenami kościoła KIEDY DZIAŁALNOŚĆ JEST ZBIÓRKĄ PUBLICZNĄ ?
1.formy zbierania ofiar, w których pozostawiony jest ślad przepływu środków pieniężnych i darów, gdzie ma miejsce ich ewidencjonowanie (przelewy na konta bankowe, wpłaty na konto online, przekazywanie darów za pomocą wirtualnych platform handlowych, wpłaty za pomocą SMS-ów, deklaracje wpłat na wszystkich formularzach związanych z systemem bankowym); 2.publikowanie w mediach, internecie, wysyłanie za pomocą środków komunikacji elektronicznej (mailing, SMS-y) z wykorzystaniem bazy danych (w tym również zakupionej bazy danych) apeli o przekazywanie wpłat na konto, o złożenie zleceń stałych, przelewów na konto bankowe lub o przesłanie SMS-ów na określony numer. KIEDY DZIAŁALNOŚĆ NIE JEST ZBIÓRKĄ PUBLICZNĄ ?
3. Zbiórką publiczną nie jest zbieranie ofiar w gotówce lub w naturze: a)na cele religijne, na kościelną działalność charytatywno-opiekuńczą, naukową, oświatową i wychowawczą oraz na utrzymanie duchownych i członków zakonów, jeżeli odbywa się w obrębie terenów kościelnych, kaplic oraz w miejscach i okolicznościach zwyczajowo przyjętych w danej okolicy i w sposób tradycyjnie ustalony; b)w drodze loterii pieniężnych i fantowych; c)wśród grona osób znajomych osobiście przeprowadzających zbiórkę; d)wśród młodzieży szkolnej na terenach szkolnych, odbywające się na podstawie pozwolenia władz szkolnych; e)w ramach zbiórek koleżeńskich odbywających się w lokalu urzędu publicznego na podstawie pozwolenia kierownika urzędu, lub innym zakładzie pracy. KIEDY DZIAŁALNOŚĆ NIE JEST ZBIÓRKĄ PUBLICZNĄ ?
1.organizacja pozarządowa w rozumieniu art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (stowarzyszenia, fundacje); 2.podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (np. spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki z o.o. oraz kluby sportowe będące spółkami, które nie działają w celu osiągnięcia zysku oraz przeznaczają całość dochodu na realizację celów statutowych oraz nie przeznaczają zysku do podziału między swoich udziałowców, akcjonariuszy i pracowników) 3.komitet społeczny powołany aktem założycielskim przez co najmniej 3 osoby posiadające pełną zdolność do czynności prawnych w celu przeprowadzenia zbiórki publicznej. KTO MOŻE PROWADZIĆ ZBIÓRKĘ PUBLICZNĄ ?
Organizatorzy zbiórek mają obowiązek sporządzenia i przesłania dwóch sprawozdań: 1.z przeprowadzonej zbiórki z podaniem wysokości i rodzaju zebranych ofiar - w ciągu 30 dni od zakończenia zbiórki; 2.ze sposobu rozdysponowania zebranych ofiar - w ciągu 3 miesięcy od zakończenia roku obrotowego dla organizacji lub w ciągu roku od zakończenia zbiórki dla komitetów społecznych, sprawozdanie to należy składać do momentu rozdysponowania zebranych ofiar. OBOWIĄZKI SPRAWOZDAWCZE
Do kierowania działalnością stowarzyszenia bądź fundacji oraz reprezentowania organizacji na zewnątrz przeznaczony jest ZARZĄD. Każda organizacja w statucie określa sposób reprezentacji, który widnieje również w odpisach z Krajowego Rejestru Sądowego. Do składania oświadczeń woli w imieniu organizacji wystarczające i zarazem konieczne jest zatem złożenie podpisów przez te osoby, które aktualnie sprawują funkcje w zarządzie i przez tyle osób, ile przewiduje odpowiednie postanowienie w statucie. SKŁADANIE OŚWIADCZEŃ WOLI PRZEZ ORGANIZACJE SPOŁECZNE
Przykładowy zapis statutowy: Do reprezentowania Stowarzyszenia/Fundacji upoważniony jest Prezes zarządu albo dwóch innych członków Zarządu działających łącznie. Uwaga! Jeżeli sposób reprezentacji stowarzyszenia został określony wyłącznie odnośnie spraw majątkowych, w pozostałym zakresie należy uznać, iż konieczne jest dokonanie czynności przez wszystkich członków zarządu, aby można było przyjąć, że zarząd dokonał czynności w imieniu stowarzyszenia ” (wyrok WSA w Warszawie, IV SA/Wa 1955/06). Sprawozdanie finansowe i merytoryczne zawsze podpisuje cały zarząd! KIEDY PODPISUJE SIĘ CAŁY ZARZĄD ?
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ!