Poradnictwo zawodowe – preferencje zawodowe

Teoria Johna L. Hollanda (1973) do zawodów predysponuje ludzi własna osobowość oraz szereg zmiennych stanowiących otoczenie ich życia wybór kariery zawodowej jest formą rzutowania osobowości w świat pracy w następstwie identyfikowania się jednostki ze stereotypami społecznymi jednostka porównuje własne „ja” z percepcją świata zawodów kolejno akceptuje i odrzuca poszczególne opcje, by dokonać ostatecznego wyboru

Modalny styl orientacji zawodowej zgodność obrazu samego siebie z preferencjami zawodowymi kształtuje się na bazie a/ predyspozycji dziedziczonych b/ indywidualnej historii jednostki (biografii) w jej środowisku życia osią teorii Hollanda jest koncepcja wyboru zawodu jako sposobu zaspokajania przez jednostkę jej preferowanych orientacji personalnych (np. jeśli posiada silną orientację, to większe prawdopodobieństwo, że znajdzie dla siebie satysfakcjonujące środowisko zawodowe, jeśli jest osobą niezdecydowaną, o rozmytych preferencjach osobistych, to raczej nikłe szanse dla zrealizowania się w jakimś środowisku

Teoria Johna L. Hollanda (1973) konieczna krystalizacji orientacji personalnej aby dokonać wyboru zawodu, środowisko kształtuje preferencje zawodowe jednostki i jednocześnie środowisko jest areną życia, gdzie spełniają się marzenia i potrzeby, preferuje człowieka kierującego się rozsądkiem, ale uwzględnia też wpływy otoczenia, wytwarzanie się 6 typów osobowościowych jest wynikiem wpływów społecznych , a zwłaszcza rodziny, każdy typ szuka odpowiedniego dla siebie środowiska życia.

ZAŁOŻENIA każda osoba posiada cechy każdego typu występujące hierarchicznie w malejącym natężeniu istnieje sześć typów środowisk pracy. Każde środowisko przyciąga konkretne typy osobowości i ludzie poszukują takiego środowiska pracy, które umożliwia im realizację własnych umiejętności, wyrażanie wartości, cech charakteru, preferowanych ról oraz będzie zgodne z ich postrzeganiem samego siebie jeśli poszukiwanie środowiska nie kończy się powodzeniem, jednostka odczuwa konflikt i frustrację, ma niskie osiągnięcia i niską motywację do pracy zachowanie jednostki jest determinowane interakcją jej osobowości i środowiska.

ZAŁOŻENIA cd. Klient, którego osobowość podobna jest do konkretnego typu, wymaga określonego środowiska pracy. Istnieją cztery stopnie zbieżności: Najwyższy np.: typ realistyczny - środowisko realistyczne Drugi np.: typ realistyczny – środowisko badawcze i konwencjonalne Trzeci np.: typ realistyczny – środowisko artystyczne i przedsiębiorcze Czwarty np.: – typ realistyczny – środowisko społeczne Stopień związku wzajemnych elementów we wzorcu osobowości lub w modelach środowiska określa stopień spójności czyli zintegrowania zainteresowań, systemu wartości, cech charakteru, umiejętności, postrzegania świata. Może on być: Wysoki – np.: RB Średni – np.: RA Niski – np.: RS Wysoki stopień spójności wzorca osobowości pozwala przewidywać zachowania klienta Środowisko spójne stawia podobne wymagania dla obu typów w profilu

TOŻSAMOŚĆ Klient o wysokim poczuciu tożsamości ma jasny i stabilny obraz swoich celów, zainteresowań, osobowości i umiejętności.

TEORIA OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ JOHNA HOLLANDA KONCEPCJA OSOBOWOŚCI ZAWODOWEJ 1. Realistyczny(R) 2. Badawczy(B) 3. Konwencjonalny(K) 4. Przedsiębiorczy(P) 5. Artystyczny(A) 6. Społeczny(S)

TYP OSOBOWOŚCI REALISTYCZNY Preferowane zachowania: posługiwanie się rzeczami, narzędziami, maszynami i zwierzętami Kompetencje: manualne mechaniczne, rolnicze, elektryczne, techniczne Słabe strony: społeczne, oświatowe Wizerunek samego siebie: zdolności mechaniczne, sprawność fizyczna Wartości: pieniądze, władza, status Cechy: nietowarzyski, bezpośredni, uparty, jednostronny Zainteresowania zawodowe: rośliny i zwierzęta, mechaniczne, ochronne przemysłowe Zawody: inżynier mechanik, pilot helikoptera, projektant narzędzi,

TYP OSOBOWOŚCI BADAWCZY . TYP OSOBOWOŚCI BADAWCZY Preferowane zachowania: badanie zjawisk: fizycznych, biologicznych, kulturowych Kompetencje: naukowe i matematyczne Słabe strony: przywództwo, perswazja Wizerunek samego siebie: zdolności intelektualne, szkolne, matematyczne i naukowe Wartości: nauka Cechy: analityczny, dociekliwy, niezależny, introspektywny, precyzyjny, racjonalny, chłodny Zainteresowania zawodowe: naukowe Zawody: biochemik, botanik, dentysta, chemik

TYP OSOBOWOŚCI ARTYSTYCZNY . TYP OSOBOWOŚCI ARTYSTYCZNY Preferowane zachowania: posługiwanie się materiałem fizycznym, słownym i ludzkim w celu wytworzenia dzieł sztuki lub produkcji artystycznej Kompetencje :artystyczne: języki, sztuka, muzyka, teatr, pisarstwo Słabe :biurowe Wizerunek samego siebie: ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, introspektywny, niekonformistyczny, niezależny, „niepoukładany” Wartości: estetyka Cechy: niezorganizowany, ekspresyjny delikatny, oryginalny, niezależny, introspektywny Zainteresowania zawodowe: artystyczne Zawody: architekt, projektant wnętrz, projektant mody, autor scenariuszy

TYP OSOBOWOŚCI SPOŁECZNY . TYP OSOBOWOŚCI SPOŁECZNY Preferowane zachowania: manipulowanie innymi w celu informowania, szkolenia, rozwoju, Kompetencje : międzyludzkie i oświatowe Słabe strony :manualne i techniczne oraz zdolności naukowe Wizerunek samego siebie: lubiący pomagać innym, rozumiejący innych, zdolności nauczania Wartości: działalność społeczna i etyczna Cechy: chętny do współpracy, przyjacielski, pomocny, dobry, pełen taktu, ciepły Zainteresowania zawodowe: humanitarne, przywódcze - wpływanie na innych, usługi Zawody: doradca zawodowy, dietetyk, pielęgniarka szkolna, dyrektor

TYP OSOBOWOŚCI KONWENCJONALNY . TYP OSOBOWOŚCI KONWENCJONALNY Preferowane zachowania: manipulowanie danymi Kompetencje : biurowe, obliczeniowe Słabe strony : artystyczne Wizerunek samego siebie: konformistyczny, zorganizowany, zdolności urzędnicze i arytmetyczne Wartości: osiągnięcia w biznesie Cechy: zorganizowany, konformistyczny, wydajny, z kompleksami, rozważny, posłuszny Zainteresowania zawodowe: szczegółowa praca biurowa Zawody: stróż nocny, planista działalności gospodarczej, rachmistrz

TYP OSOBOWOŚCI PRZEDSIĘBIORCZY . TYP OSOBOWOŚCI PRZEDSIĘBIORCZY Preferowane zachowania: manipulowanie innymi w celu osiągnięcia celów organizacji lub korzyści ekonomicznych Kompetencje: przywódcze, międzyludzkie, umiejętność perswazji Słabe strony: naukowe Wizerunek samego siebie: agresywny, lubiany, pewien siebie, towarzyski, zdolności krasomówcze Wartości: osiągnięcia w dziedzinie polityki i gospodarki Cechy :pełen ambicji, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny, optymistyczny Zainteresowania zawodowe: przewodzenie, wpływanie na innych, sprzedaż Zawody: prawnik, reprezentant handlowy, kucharz, kierownik

. Każda osoba posiada cechy każdego typu występujące hierarchicznie w malejącym natężeniu

II. TYPY ŚRODOWISK PRACY Istnieje sześć typów środowisk pracy. Każde środowisko przyciąga konkretne typy osobowości. Ludzie poszukują takiego środowiska pracy, które umożliwia im realizacje własnych umiejętności, wyrażanie wartości, cech charakteru, preferowanych ról oraz będzie zgodne z ich postrzeganiem samego siebie. Jeśli poszukiwanie środowiska nie kończy się powodzeniem, jednostka odczuwa konflikt i frustrację, ma niskie osiągnięcia i niską motywację do pracy.

ŚRODOWISKO RELISTYCZNE . ŚRODOWISKO RELISTYCZNE Zachowania stosowanie zasad mechaniki: maszyny i narzędzia, zorientowane na rzeczy. Promowany sposób postrzegania siebie: zdolności mechaniczne Obraz świata prosty: namacalny, tradycyjny Nagradzane wartości: dobra materialne, pieniądze, władza, własność Wzmacniane cechy: nietowarzyski, bezpośredni, konformistyczny, uparty Pożądane kompetencje, osiągnięcia :kompetencje realistyczne Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: prosty, bezpośredni, naturalny, metodyczny Zawody inżynier mechanik, projektant, rzeźnik, stolarz

. ŚRODOWISKO BADAWCZE Zachowania odkrywanie: zbieranie oraz analizowanie danych na temat świata przyrody i stosowanie odkryć naukowych Promowany sposób postrzegania siebie: zdolności w nauce, matematyczne i naukowe Obraz świata: złożony, abstrakcyjny, niezależny, oryginalny Nagradzane wartości: wartości naukowe Wzmacniane cechy: analityczny, dociekliwy, niezależny, badawczy, racjonalny, skromny Pożądane kompetencje: osiągnięcia, kompetencje naukowe, osiągnięcia w nauce Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: racjonalny, analityczny Zawody: biochemik, dentysta radiolog, gleboznawca

ŚRODOWISKO ARTYSTYCZNE . ŚRODOWISKO ARTYSTYCZNE Zachowania: rysowanie, aktorstwo, śpiew, taniec, dekorowanie Promowany sposób postrzegania siebie: ekspresyjny, oryginalny, intuicyjny, niekonformistyczny, niezależny, posiadający uzdolnienia artystyczne Obraz świata :złożony, niezależny, niekonwencjonalne i elastyczne rozwiązania Nagradzane wartości: artystyczne Wzmacniane cechy :niezorganizowany, emocjonalny, idealistyczny, pełen wyobraźni, niekonformistyczny, delikatny, introspektywny, ekspresyjny Pożądane kompetencje: artystyczne i osiągnięcia Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: emocjonalny, ekspresyjny, rozwiązania niekonwencjonalne Zawody: projektant odzieży, kompozytor, architekt, projektant wnętrz, pisarz

. ŚRODOWISKO SPOŁECZNE Zachowania: pomaganie osobom z problemami psychicznymi, duchowymi, społecznymi, fizycznymi lub zawodowymi, usługi szpitalne Promowany sposób postrzegania siebie: pomagający innym, rozumiejący innych, współpracujący z innymi i towarzyski Obraz świata: elastyczne rozwiązania Nagradzane wartości :społeczne, etyczne Wzmacniane cechy :chętny do współpracy, współczujący, pomocny, pełen taktu, ciepły Pożądane kompetencje: kompetencje społeczne Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: przyjacielski, pomocny, chętny do współpracy Zawody: doradca zawodowy, terapeuta, fizykoterapeuta, pielęgniarka szkolna

ŚRODOWISKO PRZEDSIĘBIORCZE . ŚRODOWISKO PRZEDSIĘBIORCZE Zachowania: sprzedaż i kierowanie innymi Promowany sposób postrzegania siebie: agresywny, lubiany, pewny siebie, towarzyski, mający zdolności krasomówcze i przywódcze Obraz świata :postrzeganie świata w kategoriach władzy, statusu, odpowiedzialności, prosty i niezawodny Nagradzane wartości: pieniądze, władza, status Wzmacniane cechy: pełen ambicji, energiczny, towarzyski, dominujący, ekstrawertyczny, rozmowny Pożądane kompetencje: przedsiębiorcze, osiągnięcia Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: dominujący, perswazyjny, apelujący, słowny Zawody: reprezentant handlowy, kucharz, kierownik biura

ŚRODOWISKO KONWENCJONALNE . ŚRODOWISKO KONWENCJONALNE Zachowania: rozpoznanie danych, organizowanie lub obliczanie liczb Promowany sposób postrzegania siebie: konformistyczny, zorganizowany, nieartystyczny, posiadający uzdolnienia urzędnicze Obraz świata: konwencjonalny, konstruktywny, proste, niezawodne rozwiązania Nagradzane wartości : pieniądze, konformizm, niezawodność Wzmacniane cechy: ostrożny, konformistyczny, wydajny, zorganizowany, z kompleksami, posłuszny Pożądane kompetencje: konwencjonalne Wzmacniany styl radzenia sobie z problemem: kontrolujący, konformistyczny, praktyczny Zawody: planujący działalność gospodarczą, rachmistrz, sekretarka, inspektor

.

. Style uczenia się

.

. Styl akomodacyjny – dominuje tu konkretne przeżycie i aktywne eksperymentowanie. Akomodator potrafi lepiej niż kto inny wprowadzać w życie plany i eksperymentować, jest zdolny do osobistego zaangażowania się w nowe doświadczenia. Częściej ryzykuje i sprawia mu przyjemność adaptowanie się do nowych warunków. Te umiejętności widoczne są w zawodach wymagających aktywności i działania, w takich jak prowadzenie marketingu.

. Styl dywergencyjny – dominuje w nim konkretne przeżycie i refleksyjna obserwacja. Charakterystyczna jest w nim zdolność do wyobraźni, spostrzegania konkretnej sytuacji z różnych punktów widzenia i organizacji wielu punktów widzenia i organizacji wielu relacji w spójną całość. Dywerger najlepiej działa w sytuacjach wymagających intensywnego myślenia ( burza mózgów), wykazuje zainteresowanie ludźmi, jest emocjonalnie zaangażowany w to, co robi. Przejawia również szerokie zainteresowania kulturalne, lubi gromadzić informacje. Te umiejętności wspomagają efektywność działania dywergera w obszarach kultury, sztuki, usług.

. Styl konwergencyjny – jest kombinacją abstrakcyjnego uogólnienia i aktywnego eksperymentowania. Osoby posługujące się tym stylem uczenia się wykazują największe zdolności do praktycznego zastosowania teorii. Konwergerzy skupiają się na określonym problemie, raczej nie wykazują emocji, bardziej interesują ich zadania i rzeczy , aniżeli problemy ludzkie. Te umiejętności są szczególnie użyteczne w zawodach technicznych.

. Styl asymilacyjny: dominujące w nim jest abstrakcyjne uogólnianie i refleksyjna obserwacja. Asymilator wykazuje zdolność do tworzenia modeli teoretycznych, scalania obserwacji w zintegrowane wyjaśnienia. Mniej ważne są problemy ludzkie praktyczne, ważniejsze jest, by teoria była logiczna i precyzyjna. Styl ten bywa stosowany najczęściej w dziedzinach związanych z informacja i nauką.

. AKTYWNE EKSPERYMENTOWANIE -„Aktywni” lubią wypróbowywać pomysły, teorie i techniki, sprawdzają jak działają w praktyce. Wyszukują nowe pomysły i przy pierwszej okazji eksperymentują z ich zastosowaniem. Są typem ludzi, którzy wracają z kursów i szkoleń pełni pomysłów i natychmiast chce je wypróbować. Lubią przystępować od razu do dzieła i bezzwłocznie korzystać z pomysłów, które do nich przemawiają. Nie lubią owijania rzeczy w bawełną i zazwyczaj ze zniecierpliwieniem podchodzą do rozwlekłych dyskusji, które nie owocują konkretnymi rozwiązaniami. Z zasady są praktyczni i konkretni, lubią więc też podejmować takie decyzje i rozwiązywać problemy. Problemy i szanse postrzegają w kategorii wyzwań

. ABSTRAKCYJNE UOGÓLNIANIE- „Abstrakcyjni” przyswajają i integrują obserwacje, tworząc złożone lecz logiczne niepodważalne teorie. Podchodzą do problemów w sposób logiczny, krok po kroku. Asymilują pozornie rozbieżne fakty, budując spójne teorie. Mają tendencję do perfekcjonizmu, nie spoczną, aż nie uporządkują i zaszufladkują wszystkie elementy. Lubią analizować i syntetyzować fakty. Interesują ich podstawowe założenia, zasady, modele. W ich filozofii życiowej główną rolę odgrywa racjonalizm i logika. Patrzą na wszystko z dystansu, analitycznie. Skłaniają się raczej w stronę racjonalnego obiektywizmu niż subiektywnych , mglistych rozważań. Ich podejście do problemów cechuje konsekwentna logika. Taki jest ich sposób myślenia i sztywno odrzucają wszystkie elementy nim niezgodne. Wolą maksymalizować stopień pewności i czują się niepewnie w obliczu sądów subiektywnych, myślenia „okrężnego”.  

. KONKRETNE PRZEŻYCIE- „Konkretni” są aktywistami angażującymi się w każdą nowa sytuację. Cieszy ich chwila obecna i najwięcej przyjemności odczuwają, gdy są zdominowani przez bezpośrednie doznania. Charakteryzują się otwartością, brakiem sceptycyzmu, co sprawia, że z entuzjazmem podchodzą do wszelkich nowych sytuacji. Uwielbiają doraźne „zażegnywanie ognia” w sytuacjach kryzysowych. Problemy rozwiązują przez burzę mózgów, spontaniczne poszukiwanie wielu rozwiązań. Kiedy tylko przygasa podniecenie związane z jednym zadaniem, rozglądają się za następnym. Najlepiej czują się w obliczu wyzwania związanego z nowymi doświadczeniami, ale brak im zainteresowania procesem wdrażania i konsolidacji rozwiązań. Są nieustannie zaangażowani w spray innych, ale robiąc to starają się być w centrum uwagi. Są duszą towarzystwa i starają się, aby wszystko działo się wokół ich osoby

. REFLEKSYJNA OBSERWACJA - „Refleksyjni” lubią z dystansu zastanawiać się nad zdarzeniami, obserwując je ze wszystkich możliwych punktów widzenia. Zbierają dane, zarówno bezpośrednio, jak za pośrednictwem innych i chcą je dokładnie przeanalizować przed wyciągnięciem wniosków. Głównie liczy się dla nich proces gromadzenia i analizowanie danych, mają tendencję do odkładania wniosków na ostatnią chwilę. Ich filozofia życiowa to rozwaga i metodyczne podejście. Są to ludzie rozważni, którzy lubią się zastanowić ad wszelkimi możliwymi aspektami i implikacjami decyzji przed ich podjęciem. Interesuje ich obserwacja innych w działaniu. Maja tendencje do pozostawania w tle, sprawiają wrażenie osób z dystansem.

. Teoria osobowości H. J. Eysenck`a

. Jednym z najbardziej znaczących, współczesnych psychologów osobowości jest H. J. Eysenck. Zastosował on ściśle naukowe podejście do badań nad osobowością człowieka. Bronił poglądu, że nauka zajmuje się pomiarem i kwantyfikacją, a zatem psychologia osobowości powinna opierać się na tych dwóch metodach. Eysenck w swej teorii zakładał podejście nomotetyczne tzn. szukał praw rządzących zachowaniem całych grup ludzkich, a nie praw idiograficznych (opisowych). Na teoretyczny rozwój poglądów Eysencka i metod badania osobowości, jak się wydaje, decydujący wpływ wywarła przede wszystkim tzw. szkoła londyńska i współczesne teorie uczenia się: Pawłowa, Tolmana oraz Hulla.

. OSOBOWOŚĆ możemy określić jako: 1) zespół cech psychicznych, którymi można charakteryzować podstawowe formy zachowania się człowieka , 2) zespół postaw, nastawień wyznaczających zachowanie człowieka, 3) zespół warunków wewnętrznych determinujących sposób jak człowiek reaguje swoje stosunki z działającymi na niego światem otaczającym.

. Osobowość jest tu rozpatrzona jako zorganizowana hierarchia, w której na poziomie najwyższym znajdują się typy, a następnie na poziomie niższym znajdują się cechy. Jeszcze niżej znajduje się poziom reakcji nawykowych, natomiast na samym dole hierarchii znajdują się reakcje specyficzne, czyli zachowania obserwowane rzeczywiście.

. TEMPERAMENT- jest to zespół względnie stałych cech osobowości charakterystyczny dla danego człowieka przejawiający się w jego zachowaniu procesach psychicznych zwłaszcza zaś emocjonalnych. Są to wrodzone cechy, które kształtują odporność na sytuacje trudne oraz sprawność i styl działania człowieka. Do podstawowych cech temperamentu należą: siłą reakcji na bodziec (reaktywność) łatwość przystosowania się z jednej czynności na drugą impulsywność tempo przebiegu reakcji psychicznych. MOŻEMY WYRÓŻNIĆ CZTERY PODSTAWOWE TYPY TEMPERAMENTÓW:

. FLEGMATYK typ silny i zrównoważony. Charakteryzuje się mało dynamicznym usposobieniem, nie ulega gwałtownym emocją, słabo reaguje na podniety jest zbyt trwały w działaniu, konsekwentny w uczuciach. Charakteryzuje go mała pobudliwość jest zrównoważony i opanowany. Generalnie osoba powolna potrzebująca dużo czasu do działania.

. CHOLERYK tzn. silny niezrównoważony (przewaga procesu pobudzenia nad procesem hamowania). Charakteryzuje się tym, że jest wybuchowy o silnych i szybko powstających relacjach uczuciowych odznaczający się dużą energią życiową, brakiem opanowania, o dużej energii, sile, szybko podejmujący decyzje, szybko się denerwuje, emocji nie tłumi idą one na zewnątrz.

. MELANCHOLIK tzw. słaby typ układu nerwowego człowieka o łagodnym usposobieniu, bierny którego cechuje brak impulsywności (silnie wolno narastające reakcje uczuciowe, mało odporny i niewytrwały. Cechuje się małą ruchliwością, apatią, przewlekłymi stanami przygnębień, często perfekcjonista o dużych wymaganiach. Nieufny w stosunku do ludzi, skłonny popadać w depresje.

. SANGWINIK tzw. silny zrównoważony i ruchliwy typ układu nerwowego. Charakteryzuje się żywym i pogodnym usposobieniem jest uczuciowy wrażliwy o silnych i szybkich reakcjach. Łatwo dostosowuje się do zmiennych warunków życia odporny na trudności, bywa kreatywny i twórczy.

. DOJRZAŁA OSOBOWOŚĆ CECHUJE SIĘ: -stabilność emocjonalna -stawia cele i dąży do ich realizacji (dąży do samo zrealizowania) -wyraża opinię ma swój światopogląd -posiada bagaż doświadczeń życiowych kulturowych -ma swoją tożsamość kulturową -pozytywny obraz siebie -zdolność empatii -dąży do zaspokojenia potrzeb wyższych -odpowiedzialność za swoje zachowanie -samodzielność podejmowaniu decyzji .

.

.

. Obok typu i cechy Eysenck wyróżnia jeszcze trzy główne wymiary osobowości. Pierwszy to introwersja- ekstrawersja, drugi to neurotyzm (stabilność- niestabilność emocjonalna) oraz psychotyczność. Introwersja- ekstrawersja (nazwy zaczerpnięte z pracy Junga) są wymiarami, gdzie krańcowe cechy stanowią typ ekstrawertyka lub introwertyka

. Wg Eysencka introwertyk charakteryzuje się sztywnością spostrzegania, wysokim poziomem aspiracji, dużą wytrwałością i przywiązaniem do raz poznanych osób, wrażliwością społeczną i małą towarzyskością. Lubi analizować siebie, skłonny jest do introspekcji (metoda pozazmysłowego poznawania zjawisk psychicznych, skupienie się na własnym wnętrzu). Ponadto człowiek tego typu jest nieufny i pesymistyczny. Robi plany na przyszłość, nie kieruje się chwilowym impulsem, wiedzie bardzo uporządkowane życie i dlatego nie łatwo go wyprowadzić z równowagi.

. Natomiast praktyczny ekstrawertyk jest całkowitym przeciwieństwem introwertyka. Jest osobą bardzo kontaktową i towarzyską. Posiada wielu przyjaciół, dobrze czuje się w grupie, jest wylewny i bardzo impulsywny. Ekstrawertyk to jednak człowiek, którego cechuje mała wytrwałość, niski poziom aspiracji, niska wrażliwość społeczna i zmienność kontaktów interpersonalnych. Słabo reaguje na stres, rzadko spędza czas na analizowaniu własnego postępowania. Potrzebuje ludzi, aby wchodzić z nimi w interakcję, podczas gdy pełen rezerwy introwertyk w mniejszym stopniu korzysta ze stymulacji dostarczanych przez innych ludzi, a w większym stopniu polega na książkach czy źródłach o charakterze niespołecznym.

. Kolejne wymiary osobowości to neurotyzm i psychotyczność. Wg Eysencka na neurotyczność składają się zespoły reakcji nazywane wahliwością nastrojów. Zadręczanie siebie i innych polega na przeżywaniu przez neurotyka ciągłych zmartwień. Ponadto u osób neurotycznych często ujawniają się reakcje autonomiczne wegetatywne np. pocenie się rąk, drżenie rąk, czerwienienie się, zmienianie rytmu pracy serca (przyspieszanie lub zwalnianie)lub rytmu oddechu.

. Skrajnych neurotyków cechuje przede wszystkim nieśmiałość i inne trudności w kontaktach społecznych, niestałość emocjonalna, zależność od innych, słabe zdrowie fizyczne oraz brak równomierności osiągnięć w pracy. W badaniach przeprowadzonych przez Eysencka na grupach neurotyków i ludzi przeciętnych zauważono zróżnicowanie ze względu na dziedziczność i neurotyczne cechy w dzieciństwie.

. W samoocenie wynikającej z badań - neurotycy podkreślają skłonność do martwienia się, bezsenność, przykre sny, łatwość urażania uczuć, brak zaufania do siebie, poczucie niższości. Natomiast w obiektywnych testach neurotycy okazują się łatwo podatni na sugestię, odznaczają się zmniejszoną zręcznością manualną, niskim poziomem aspiracji. Jednym z najpowszechniejszych symptomów neurotycznych jest stan permanentnego strachu. W przeciwieństwie do normalnego strachu, który jest reakcją na zagrażający bodziec, strach neurotyczny jest odpowiedzią na przewidywane trudności w przyszłości.

. Psychotyzm to ostatni, trzeci wymiar osobowości. Osoba psychotyczna pozbawiona jest kontaktu ze swoim otoczeniem. Nie potrafi lub też nie chce weryfikować prawidłowości własnych sądów poprzez ich konfrontację ze spostrzeganymi faktami. Na skutek tego, zanika różnica między fantazją a rzeczywistością. Aby utrzymać obraz siebie i świata, psychotyk zniekształca rzeczywistość lub też neguje ją całkowicie.

. Ponad to psychotycy odznaczają się mniejszą płynnością słowną, brakiem umiejętności decydowania, co do spraw społecznych, mają mniejszą koncentrację uwagi oraz gorszą pamięć. Są także skłonni do wykonywania ruchów nieadekwatnych do danej sytuacji, do przeceniania odległości i wyników. Powoli czytają i posiadają mało dostosowany do rzeczywistości poziom aspiracji.

. Eysenck w swej teorii osobowości dowiódł, że istnieją trzy rodzaje oderwania od rzeczywistości, które powodują zaburzenia w zachowaniu. Osobowość psychotyczna może tworzyć wyobrażone percepcje zwane halucynacjami. Halucynacje są to doznania zmysłowe, które nie są wywoływane adekwatnymi bodźcami zewnętrznymi.

. urojenia wielkościowe- są to pojawiające się przekonania o ogromnych własnych możliwościach lub stanie posiadania urojenia poniżające- obejmują przekonania o własnej bezwartościowości, złu, deprawacji lub chorobie urojenia prześladowcze- to nieuzasadnione przekonania o istnieniu wrogów zagrażających życiu i zdrowiu jednostki lub jej bliskich

. Cechy osobowości przydatne są w przewidywaniu wydarzeń życiowych, gdyż one wpływają na sytuacje, w które ludzie skłonni są angażować się, wszelkiego rodzaju wybory, przed którymi stają jak też decyzje, które kształtują ich życie.

.

.

.

.

. Co to są kotwice kariery? Koncepcja kotwic kariery pochodzi od profesora Edgara Scheina. Zidentyfikował on osiem cech (kotwic), które określają czego dana osoba pragnie i oczekuje od pracy zawodowej. Kotwice pomagają więc w wytyczeniu kierunku rozwoju własnej kariery, ale mogą być także pomocne przy rozstrzyganiu poważnych decyzji dotyczących zmian w życiu zawodowym.

. Profesjonalizm. Towarzyszy mu dążenie do bycia fachowcem w konkretnej dziedzinie, potwierdzenia własnego mistrzostwa, awansu poziomego. Tacy ludzie najczęściej nie są zainteresowani stanowiskami kierowniczymi. Przywództwo. Celem zawodowym staje się wówczas zdobycie nowych doświadczeń w zakresie zarządzania, podejmowanie decyzji, zwiększenie zakresu władzy, dążenie do sukcesu finansowego.

. Autonomia i niezależność. Związana jest z dążeniem do poszerzenia marginesu własnej swobody, uwolnienia się z krępujących więzów i ograniczeń(związanych np. z biurokracją i autokratyzmem przełożonych). Osoby silnie nastawione na niezależność nie poszukują stanowisk kierowniczych, ale nie chcą być jedynie wykonawcami poleceń zwierzchników. Ich celem jest bycie sobie sterem i żeglarzem, praca na stanowisku samodzielnych specjalistów i związana z nimi odpowiedzialność.

. Bezpieczeństwo i stabilizacja. Głównym motorem działania jest w tym przypadku emocjonalny związek z firmą, poczucie lojalności. Pracownicy o stosunkowo silnej potrzebie bezpieczeństwa mogą aspirować do stanowisk kierowniczych, ale najczęściej w ramach tej samej jednostki. Zwykle bronią się przed zmianami swojego środowiska, np. nie interesuje ich na ogół kariera międzynarodowa.

. Kreatywność i przedsiębiorczość. Przejawia się w tym, że osoby twórcze chętnie posiadają wiedzę o sobie, organizacji i różnych jej podsystemach, dostrzegają problemy i rozwiązują je, dążą do wprowadzenia zmian, innowacji itd. Są zwykle mobilne i pozytywnie nastawione do rotacji jako drogi podwyższania kwalifikacji oraz do awansu poziomego. Większość z nich satysfakcjonuje stanowisko doradcy szefa. Jedną z odmian kreatywności jest także przedsiębiorczość.

. Usługi i poświęcenie dla innych. Głównym celem w życiu staje się realizacja wartości humanistycznych, rozwiązywanie problemów politycznych, pomaganie innym, leczenie, nauczanie. Osoby wyznające te wartości chętnie angażują się w akcje społeczne, podejmują pracę jako wolontariusze.

. Wyzwanie. Podłożem działanie jest tu często chęć przeciwstawiania się trudnościom i możliwość podejmowania ryzyka. Osoby lubiące wyzwania chętnie podejmują prace w środowisku stwarzającym okazję do walki i rywalizacji. Pola wyzwań mogą być bardzo różne np. takie jak ratowanie firmy od bankructwa, ale również handel i sport.

. Styl życia. Osoby prezentujące te wartości starają się o zachowanie proporcji i harmonii między różnymi aspektami życia, a przede wszystkim pracą i życiem osobistym. Są gotowe zrezygnować z wyższych dochodów na rzecz spędzania większej ilości czasu z bliskimi. Sukces to dla nich coś więcej niż sukces zawodowy.

. Podstawą bycia skutecznym menedżerem jest zmiana klasycznych ról (3K - komenderowanie, kontrolowanie, krygowanie) na nowe (3W - wymaganie, wiązanie czyli sprzężenie zwrotne, wspomaganie). Badania dotyczące cech menedżera (europejczycy, amerykanie, japończycy) wskazały na istotność następujących cech: bycie entuzjastą - 92%, inspirowanie innych - 91%, dodawanie innym odwagi - 89%, bycie otwartym i twórczym - 88%, bycie przykładem zachowania estetycznego - 88%

. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 