„Zdrowie dla Ostrowa Wielkopolskiego 2022” dr Krzysztof Hajdo dr Dariusz Dębicki

Zintegrowany program rozpoznawania i prewencji czynników ryzyka ze szczególnym uwzględnieniem otyłości i nadciśnienia tętniczego, wśród dzieci i młodzieży, uczniów szkół Ostrowa Wielkopolskiego.

Założenia programu Program ten zakłada zaangażowanie nauczycieli wychowania fizycznego do realizacji zadań przypisanych dotychczas służbie zdrowia (obecny system opieki zdrowotnej nad uczniem proponowany przez Ministerstwo Zdrowia i realizowany ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia nie do końca się sprawdza czego dowodzą aktualne wyniki badań i należy go w pewien sposób udoskonalić). Jednocześnie narastają zagrożenia wynikające z postępu rozwoju cywilizacyjnego, wyrażające się coraz powszechniejszym występowaniem w populacji uczniów szkół różnego typu czynników ryzyka i schorzeń. Zasadniczym założeniem programu jest wyznaczenie nowej roli nauczycielowi WF przypisanej w obecnie funkcjonującym systemie fachowym pracownikom służby zdrowia.

Etap I Szkolenia nauczycieli wychowania fizycznego w zakresie wykrywania czynników ryzyka chorób układu sercowo – naczyniowego ze szczególnym uwzględnieniem otyłości i nadciśnienia tętniczego oraz przeprowadzania czynnej profilaktyki tych schorzeń.

Zakres prowadzonych działań Szkolenie nauczycieli w zakresie medycyny społecznej oraz metodyki i fizjologii lekcji wychowania fizycznego – rok 2009/2011 – zakończono. Przeszkolono 160 nauczycieli Południowej Wielkopolski, przeprowadzono ankietę i ewaluację prowadzonych działań. Szkolenia prowadzili : dr Krzysztof Hajdo - kardiolog pediatra dr Dariusz Dębicki – fizjolog, pracownik Kuratorium Oświaty w Poznaniu

II Etap Szkolenia nauczycieli wychowania fizycznego szkół podstawowych i gimnazjalnych Miasta Ostrowa Wlkp. z zakresu dokonywania podstawowych pomiarów antropometrycznych i pomiaru ciśnienia tętniczego oraz interpretacji wyników badań – maj/czerwiec 2012 r.

Nadzór organizacyjny i merytoryczny realizacji programu Wielkopolski Kurator Oświaty – Elżbieta Walkowiak Zakład Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu dr hab. Prof. UM w Poznaniu Alicja Krzyżaniak dr Krzysztof Hajdo - kardiolog pediatra dr Dariusz Dębicki – fizjolog, pracownik Kuratorium Oświaty w Poznaniu

III Etap Prowadzenie badań wśród uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych prowadzonych przez Miasto Ostrów Wielkopolski w celu określenia występowania czynników ryzyka otyłości i nadciśnienia tętniczego w latach szkolnych 2012 - 2022 Prowadzenie badań ankietowych wśród rodziców dotyczących chorób w tym zakresie wśród najbliższej rodziny Prowadzenie działań profilaktycznych oraz czynnego poradnictwa dla uczniów z czynnikami ryzyka.

Realizacja tego programu ma na celu w szczególności wpłynąć na : Zmiany mentalności nauczycieli wychowania fizycznego : - sposobu myślenia odnoszącego się do aktualnej rzeczywistości w jakiej funkcjonują, - uświadomienie nauczycielom, że interes pojedynczego ucznia jest potrzebą najważniejszą, Motywowanie uczniów do aktywnego uczestnictwa w lekcjach wychowania fizycznego : - wykorzystanie swojej pozycji jako człowieka wykształconego, wzorca do naśladowania i posiadającego odpowiednią wiedzę w celu uświadamiania uczniom potrzeby aktywnego udziału w lekcji wychowania fizycznego, - odpowiednia organizacja lekcji i umotywowane założenia efektów jej realizacji.

Realizacja tego programu ma na celu w szczególności wpłynąć na : Kształtowanie przez nauczycieli u uczniów nawyku aktywnego ruchowo uczestnictwa w życiu pozaszkolnym : - przeniesienie nawyków aktywności ruchowej i jej nieodzownej potrzeby w propagowaniu zdrowego stylu życia poza szkołę, - zaangażowanie członków rodziny do uczestnictwa w aktywnym wypoczynku poprzez postawy uczniów wyniesione ze szkoły, Kształtowanie partnerskich stosunków nauczyciel – uczeń w realizacji podstawy programowej z wychowania fizycznego oraz realizacji procesu lekcyjnego : - kształtowanie u nauczycieli cech współpartnerów w realizacji procesu lekcyjnego, - możliwość systematycznego oddziaływania na ucznia w przeciągu kilku lat, - realizacja podstawy programowej z wychowania fizycznego jako priorytet w partnerskich stosunkach nauczyciel – uczeń dostosowanych do możliwości bazowej szkoły,

Realizacja tego programu ma na celu w szczególności wpłynąć na : Kształtowanie partnerskich stosunków nauczyciel – uczeń w realizacji podstawy programowej z wychowania fizycznego oraz realizacji procesu lekcyjnego - wykorzystywanie przez nauczycieli możliwości pisania własnych programów nauczania z wykorzystaniem aktualnej bazy i możliwości oraz zainteresowań uczniów. Zwiększenie kompetencji nauczycieli wychowania fizycznego dotyczącej współtworzenia oraz realizacji treści programowych programu wychowawczego i profilaktyki w szkole : - przekazywanie przez nauczycieli autorom obu programów problematyki wychowawczej i zdrowotnej dzieci wynikającej z obserwacji uczniów na lekcji, z uwzględnieniem wiedzy w ich tworzeniu oraz realizacji, - współpraca głównie z rodzicami (prawnymi opiekunami), nauczycielami innych przedmiotów oraz instytucjami z którymi współpracuje szkoła lub które pomogły by rozwiązać wiele problemów zawartych w opracowanych programach.

Realizacja tego programu ma na celu w szczególności wpłynąć na : Kształtowanie przez nauczycieli wychowania fizycznego pozytywnych postaw rodziców do aktywnego ruchowo życia ich dziecka : - dzielenie się swą wiedzą z zakresu promocji zdrowia i aktywnego stylu życia z rodzicami uczniów, - organizowanie różnych form aktywnego spędzania czasu wolnego dla uczniów oraz ich rodzin, Wykorzystanie w pełni wiedzy nauczycieli wychowania fizycznego z zakresu anatomii, fizjologii, antropologii i innych nauk w celu określenia aktualnego stanu rzeczy dotyczącego nieprawidłowości związanych z rozwojem fizycznym uczniów : - udział nauczycieli w procesie diagnozy rzeczywistego stanu rzeczy dotyczącego problemów zdrowotnych swoich podopiecznych, - współpraca nauczyciela z pielęgniarką szkolną, lekarzem rodzinnym oraz rodzicami na temat problemów zdrowotnych wychowanków, - zbieranie danych, dzięki którym można będzie określić aktualny stan zdrowotny populacji szkolnej.

Badana populacja Szkoły Podstawowe (roczniki 99 – 2001) - 947 chłopców - 937 dziewcząt Gimnazja (rocznik 99 – 2001) 985 chłopców 879 dziewcząt

Narzędzia do realizacji projektu : Sprzęt do pomiaru : - masy ciała - wzrostu - obwodów ciała - ciśnienia tętniczego Narzędzia pomocnicze : - ankiety - kwestionariusze - wywiady

Cele projektu : Zmiana postawy uczniów dotycząca zdrowia i jego znaczenia w życiu człowieka, Wyodrębnienie wśród badanej populacji grupy ryzyka chorych (nadciśnienie tętnicze, cukrzyca …), Szeroko pojęta profilaktyka prozdrowotna obejmująca populację badanych i środowiska.

Zdrowie zależy od czterech grup podstawowych czynników Zdrowie zależy od czterech grup podstawowych czynników. Czynniki te zostały określone przez Marca Lalonda ministra zdrowia Kanady i zawartego w raporcie ,, O nowych perspektywach dla zdrowia Kanadyjczyków” z 1974 r. Według M. Lalonda podstawowy wpływ na zdrowie człowieka ma : 53% - styl życia 21% - środowisko zamieszkania, pracy i wypoczynku 16% - czynniki genetyczne 10% służba zdrowia

Dziękujemy za uwagę ! dr Krzysztof Hajdo dr Dariusz Dębicki