Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Tworzenie i zarządzanie projektem Paweł Antoniewicz Ząbkowice Śląskie, 24 październik 2012

Zadanie realizowane przez LGD „Qwsi” w ramach działania 4 Zadanie realizowane przez LGD „Qwsi” w ramach działania 4.31 Funkcjonowanie LGD, nabywanie umiejętności i aktywizacja PROW 2007-2013 dofinansowany z krajowych środków publicznych i środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na Rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach PROW 2007-2013

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Podstawowe pojęcia i definicje

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Podstawowe pojęcia i definicje SEKWENCJA NIEPOWTARZALNYCH ZŁOŻONYCH I ZWIĄZANYCH ZE SOBĄ DZIAŁAŃ MAJĄCYCH WSPÓLNY CEL PRZEZNACZONYCH DO WYKONANIA W WYZNACZONYM TERMINIE BEZ PRRZEKRACZANIA USTALONEGO BUDŻETU ZGODNIE Z ZAŁOŻONYMI WYMAGANIAMI Źródło: R. Wysocki, R. Mcgary Efektywne zarządzanie projektami Helion 2005

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Podstawowe pojęcia i definicje Wniosek – dokument przedkładany przez projektodawcę/wnioskodawcę do sponsora/grantodawcy celem uzyskania środków finansowych na realizację. Wniosek - zawiera informacje, które posłużą z jednej strony jako kryterium przy wyborze projektu do finansowania, z drugiej stanowią podstawę umowy zawieranej pomiędzy sponsorem a projektodawcą.

Przez rozwój lokalny rozumiemy taki (względnie systematyczny i trwały) proces zmian w układzie lokalnym, w wyniku którego zwiększa się suma szans indywidualnego rozwoju poszczególnych mieszkańców. Wojciech Kłosowski, Jacek Warda „Wyspy szans. Jak budować strategie rozwoju lokalnego?” 6

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Przykłady projektów: zajęcia dla dzieci w świetlicy wiejskiej, modernizacja Gminnego Ośrodka Kultury, przegląd filmowy, koncert, cykl szkoleń, badanie stowarzyszeń – analiza potrzeb szkoleniowych, budowa budynku świetlicy wiejskiej, budowa skweru, placu zabaw, festyn dla mieszkańców, impreza sportowa, postawienie „witaczy”

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Dlaczego warto planować: Robienie błędów na papierze a nie w realnych działaniach (mniej bolesne) Zmusza do myślenia o przyszłości (sytuacje rzadziej nas zaskakują) Pomaga ustalić następny krok (wiemy co nas czeka) Lepiej kontrolujemy własne działania (są bardziej spójne i konsekwentne) Chroni nas przed katastrofą (reagujemy na pierwsze symptomy trudności) Ułatwia współpracę (wszyscy wiedzą czego się powinni trzymać) Pozwala efektywnie gospodarować energią ludzi i innymi zasobami

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Umiejętność definiowania problemów i potrzeb lokalnych oraz wyznaczanie celów, działań i rezultatów projektu

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Analiza problemów

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie ANALIZA PROBLEMÓW/POTRZEB Analiza problemów polega na identyfikacji negatywnych aspektów bieżącej sytuacji oraz ustaleniu związków przyczynowo - skutkowych pomiędzy istniejącymi problemami. 2. Wszystkie projekty zaczynają się od problemu/potrzeby Nie ma problemu/potrzeby - nie ma projektu. 3. Analiza problemów/potrzeb jest pierwszym etapem tworzenia projektu, w wyniku którego otrzymujemy analizę istniejącej sytuacji problemowej.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Jak rozumieć pojęcie „problemu”? Problem – 3 cechy problemu: istniejący stan – obecnie istniejący, a nie możliwy, wyimaginowany lub dotyczący przyszłości; problemy są prawdziwe (faktyczne), mają charakter negatywny dla rozwoju, są najważniejsze z punktu widzenia realizacji projektu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie ANALIZA PROBLEMU - ZAGADNIENIA Opis sytuacji - precyzyjne określenie problemu. Określenie grupy i obszaru objętego problemem. Możliwe przyczyny problemu. Skutki, jakie wystąpią, jeśli nie będzie rozwiązany problem. Bariery, które mogą uniemożliwiać rozwiązanie problemu. Dlaczego powinniśmy zająć się rozwiązaniem problemu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Analiza problemu – drzewo problemów Drzewo problemów jest po prostu problemem rozrysowanym w sposób hierarchiczny. Wybierany jest początkowy problem, a następnie kolejny problem z nim związany, a następnie: jeśli problem stanowi przyczynę – przesuwany jest poziom niżej, jeśli jest skutkiem – przesuwany jest wyżej, jeśli nie stanowi przyczyny ani skutku – pozostaje na tym samym poziomie.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie DRZEWO PROBLEMÓW: Pozwala na poszukiwanie przyczyn na jak najniższym poziomie. Pozwala na ich „tematyczne” pogrupowanie oraz porządkowanie skutków na najwyższym poziomie. Pozwala na całościową wizualizację sytuacji problemowej.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie POTENCJALNE BŁĘDY W ANALIZIE PROBLEMÓW 1. Nieumiejętne wyznaczenie głównego problemu. 2. Opisywanie braków (określenie „niedostępnych rozwiązań”). 3. Brak związków przyczynowo-skutkowych. 4. Problem nie dotyczy mieszkańców lub regionu. 5. Brak wskaźników do zmierzenia problemu. 6. Opisywanie problemów nierealnych lub nieistniejących. 7. Brak związku pomiędzy problemem a konkretnym programem/sponsorem. 8. Problemy są sztucznie wygenerowane.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Precyzyjne wskazanie problemu stanowi jeden z krytycznych czynników powodzenia projektu. Jest punktem wyjścia do formułowania celu, który ma być pozytywnym obrazem problemu, działań i rezultatów. Dlatego należy zwrócić uwagę, by problem społeczny był opisany szczegółowo, z użyciem konkretnych danych i podaniem źródeł ich pochodzenia.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Określenie celów

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie OKREŚLENIE CELÓW Na tym etapie należy zdefiniować cele projektu – czyli pokazać konkretną pozytywną zmianę obecnej negatywnej sytuacji. Na tym etapie powinniśmy wyznaczyć cel główny (ogólny) oraz cele szczegółowe naszego projektu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Cel = stan, który chcemy osiągnąć proces, który chcemy uruchomić Cel to rozwiązanie problemu !!!

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Analiza celów – drzewo celów

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie CEL powinien być: S pecific (konkretny) M easurable (mierzalny) A cceptable (akceptowalny) R ealistic (realistyczny) T imed (terminowy)

Dobrze zdefiniowany cel Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Dobrze zdefiniowany cel Jest konkretny – określa tak dokładnie jak to tylko możliwe co zamierzamy osiągnąć; Ustala efekt końcowy a nie działania; Odpowiada oczekiwaniom grup lub organizacji; Jest wymierny – musimy wiedzieć kiedy zostanie osiągnięty oraz ocenić postęp na drodze do celu; Ma docelowy termin; Jest wykonalny w czasie jakim dysponujesz; Mieści się w obszarze naszego oddziaływania;

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Cel ogólny projektu powinien wynikać bezpośrednio ze zdiagnozowanych problemów, jakie projektodawca chce rozwiązać dzięki realizacji przedsięwzięcia. Musi on być ściśle powiązany z diagnozą – uzasadnieniem, przedstawionym we wniosku i nie może dotyczyć innych obszarów niż te, które zostały opisane.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Cele szczegółowe powinny w bezpośredni sposób wpływać na realizację projektu poprzez wyjaśnienie jak zostanie zrealizowany cel ogólny. Opis celów szczegółowych jest rozbiciem celu ogólnego na zestaw celów cząstkowych, koniecznych i wystarczających do osiągnięcia celu ogólnego. Cele cząstkowe powinny opisywać stan docelowy a nie działania jako takie.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Rezultaty

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Główną funkcją rezultatów jest zmierzenie na ile cel ogólny i cele szczegółowe projektu zostały zrealizowane (kiedy będziemy mogli powiedzieć, że problem został rozwiązany a projekt zakończył się sukcesem?).

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Rezultaty = efekty, które chcemy osiągnąć realizując cele projektu, Rezultaty to ważny element oceny projektu, Rezultat mówi, w jakim stopniu osiągnąłem zamierzone cele,

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie produkty - produkty materialne i usługi, które otrzymujemy/wytwarzamy w trakcie realizacji projektu. rezultaty – pokazuje rzeczywiste osiągnięcia efekty/zmiany jakie nastąpiły w wyniku zrealizowanego projektu. oddziaływania – konsekwencje danego projektu wykraczające poza bezpośrednie i natychmiastowe efekty projektu. Jak definiujemy efekty (rezultaty) „twarde” i rezultaty „miękkie”?

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Planowanie działań/zadań

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Na tym etapie planowania należy określić zakres realizowanego projektu. Na tym etapie powinniśmy również wyznaczyć zadania, podzadania i działania stanowiące konkretne kroki przybliżające nas do osiągnięcia celów projektu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zadania Działania, które mają spowodować osiągnięcie zaplanowanych celów i rezultatów projektu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Przykłady działań w projekcie: zatrudnienie trenera do realizacji warsztatów, wynajęcie sali na warsztaty, projekt graficzny „witacza”, zakup materiałów na wykonanie „witacza”, wynajęcie sceny na festyn dla mieszkańców, osoba prowadząca festyn dla mieszkańców, poczęstunek dla uczestników festynu, druk pocztówek, zakup zdjęć na pocztówki, koordynacja projektu, prowadzenie księgowości, …..

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Opisywane działania muszą być, zgodne z chronologią zadań wskazaną w Budżecie i w Harmonogramie realizacji projektu. Opis działań pozwala sponsorowi ocenić jest sposób osiągania celu. Projektodawca przedstawia, jakie działania podejmie, aby osiągnąć rezultaty i zrealizować nakreślony wcześniej cel projektu oraz cele szczegółowe. Powinien pamiętać o logicznym powiązaniu zidentyfikowanego problemu i wynikającego z niego celu z działaniami jakie do niego doprowadzą.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasoby

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Opis wszystkich zasobów, które mogą być zaangażowane w projekt: zasoby ludzkie - typ pracy do wykonania, stanowisko / funkcja, wymiar czasu pracy, doświadczenie, umiejętności, praca własna – ile osób? Jak ją wycenić? W ramach, których zadań? zasoby lokalowe i sprzętowe – miejsca do realizacji działań, niezbędny sprzęt – czy posiadamy? Czy możemy wynająć nieodpłatnie? Ile to będzie kosztować? grunt, działka, etc. – kto jest właścicielem ziemi, na której chcemy realizować projekt? Jakie musimy wykonać uzgodnienia? inne zasoby – jakie????

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasady tworzenie prawidłowego budżetu oraz harmonogramu projektu

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Na tym etapie układamy w logiczny ciąg następstw wszystkie zadania opisane w naszym projekcie. Harmonogram możemy przedstawić w formie opisowej oraz graficznej.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie HARMONOGRAM DZIAŁAŃ - ZASADY TWORZENIA Sporządzenie listy głównych działań. Podział działań. Wszystkie spisane działania powinno się podzielić na poddziałania, a te z kolei na zadania. Ustalenie kolejności działań. Wcześniejszy podział działań na mniejsze jednostki wymaga ich ułożenia w odpowiedniej kolejności. Ważne jest przy tym określenie ich wzajemnej zależności. Przeprowadzenie jednych działań wymaga bowiem ukończenia innych. Ustalenie początku, czasu trwania i końca działań.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Harmonogram projektu OPIS ZADANIA I II III IV V VI VII Zarządzanie/koordynacja Badania/analizy Promocja Cykl szkoleń Festyn Wyjazd dla dzieci Rozliczenie

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Wykres Gantt’a Najlepszy mechanizm do wizualizacji planowania terminów Daje jasny i prosty obraz przebiegu procesu w czasie, Układ zdarzeń na wykresie przedstawiany jest najczęściej w wersji planowanej przed rozpoczęciem działania oraz rzeczywistej nanoszonej na wykres wraz z upływem czasu, Za pomocą wykresu Gantt’a można nie tylko planować i kontrolować wykonanie planu, ale także poprzez zastosowanie odpowiedniego systemu oznaczeń uwzględniać zmienność przebiegu wykonania zadania.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Wykres Gantt’a

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Budżet

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie W budżecie wyliczamy koszty jakie będą związane z realizacją poszczególnych zadań i działań. Budżet projektu musi bezpośrednio wynikać z opisanych wcześniej działań, zadań i ich etapów.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie 2009 Kategoria wydatku jedn. miary. ilość cena wartość Zadanie 1. Zarządzanie projektem   101 550,00 Koordynator/ka (1 etat + pochodne) m-c 2 5 600,00 11 200,00 Koordynatorzy/ki regionalni (3/4 etat+ pochodnex4osoby) 8 4 000,00 32 000,00 Pracownik/ca ds. rekrutacji i szkoleń 3 000,00 6 000,00 Pracownik/ca ds.finansowo-sprawozdawczych 3 500,00 7 000,00 Pracownik/ca ds. promocji, informacji i administrowania www Służba bhp dla pracowników projektu zgodnie z wymogami art.237 kodeksu pracy 1 300,00 Ewaluacja szt 0,00 Wynagrodzenia ekspertów do szkoleń pracowników godzina Szkolenie pracowników i kadry merytorycznej - wdrażanie projektu osobodzień Szkolenie pracowników i kadry merytorycznej - szkolenie dotyczące równości płci Koszty przejazdu na spotkania Grupy Sterującej limit 700,00 Koszty noclegu i wyżywienia - spotkania Grupy Sterującej 1 400,00

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zadanie 2. SEMINARIA Wynagrodzenia ekspertów (2 os. x 200zł x 6 seminariów x 9 godzin każde (4 godziny seminaium i 5 godzin warsztatu)) Wynajem Sali (6 seminaiów x 9 godzin każde x 100zł) catering (na 6 seminariów x 1500zł) noclegi ekspertów (2 osoba x 200zł x 2 doby x 6 seminariów Zadanie 3. Szkolenie animatorów (3-dniowe) Wynagrodzenia trenerów (4 szkol.x18godz.) Koszty noclegu i wyżywienia, przerw kawowych(4 szkolx21osx2doby) (20 uczestników+trener) Koszty przejazdów animatorów (2przejazdyx4szkol.x20osxśr.40zł) Zadanie 4. Działania animacyjne Animatorzy (umowa cywilno-prawna) 20os x 70zł x 200 szt x 2 lata Przejazdy animatorów 20 os x 1000zł Zadanie 5. Szkolenia liderów Wynagrodzenia trenerów(32 szkol.x12 godz.) Koszty noclegu i wyżywienia, przerw kawowych (32 szkol.x16os.) Wynajem Sali (32 szkol.x12 godz.) Zwrot kosztów przejazdu na szkolenie opieka nad dziećmi (32 szkolenia x 500zł)

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zadanie 6. Szkolenia specjalistyczne wynagrodzenia trenerów (24 szkol.x12 godz.x150 zł) koszty noclegu i wyżywienia, przerw kawowych (24 szkol.x16 os.x250zł) wynajem Sali(24 szkolx12 godz.x25 zł) zwrot kosztów przejazdu opieka nad dziećmi (24 szkolenia x 500zł) Zadanie 7. Usługi doradcze usługa doradcza Zadanie 8. Wyjazd studyjny koszt transportu autokar (1000 km w dwie strony + jeżdzenie na miejscu wizyty x 5,50zł kilometr) x 2 wizyty noclegi i wyżywienie 30 os x 500zł x 2 wizyty wykładowcy/prezentacje 3 os x 150zł opiekun/przewodnik grupy 1 osoba wstępy 30 os x 32zł x 2 wizyty

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zadanie 10.Kampania informacyjno-promocyjna ekonomii społecznej i zatrudnienia w sektorze ekonomii społecznej na Dolnym Śląsku przez pokazanie dobrych praktyk w ramach projektu Spot telwizyjny z dobrymi praktykami Opracowanie treści publikacji "Dobre Praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej" (zlecenie) Opracowanie graficzne publikacji "Dobre Praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej"(zlecenie) Korekta, redakcja publikacji "Dobre Praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej"(zlecenie) Przygotowanie do druku publikacji "Dobre Praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej" (zlecenie) Druk publikacji "Dobre Praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej" Film "Dobre praktyki Dolnego Śląska w ekonomii społecznej" Festiwal ekonomii społecznej - wynajem namiotów i ławek (14 kompletów x 150zł Festiwal - zespół (gwiazda wieczoru) 1 usługa x 14000zł Festiwal - występy towarzyszące kabaret, występy zespołów folk, (limit 6000zł) Festiwal - obsługa techniczna, sprzątanie, informacja dla wystawców (9 osób x 250zł) Festiwal - Ochrona (6 osób x 200zł) Festiwal - osoba prowadzaca (1 osoba x 1500) Festwal - organizacja kącika dla dzieci Festiwal - osoba prowadząca zajęcia dla dzieci (1 os x 700zł) Festiwal - scena z nagłosnieniem i światłem Festiwal - koszty transportu sprzetu (450km x 3zł) Festiwal - TOI-TOI (8 szt x 200zł)

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Festiwal - zaplecze medyczne (karetka) Festiwal - wyżywienie/catering dla wystawców 200 porcji x 15zl Festiwal - nagrody w loterii Festiwal - najem dużego namiotu do gastronomii (150 osobowego) Powielenie płyt z filmem i okładka z nadrukiem (800 szt)

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Koszty pośrednie – to wszystkie koszty nie związane bezpośrednio z realizacją zadań merytorycznych, ale niezbędne dla zrealizowania projektu i osiągnięcia celu, Koszty pośrednie wynikają z wytycznych sponsora,

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Wkład własny – wykazywany jest w budżecie, Może dotyczyć wkładu finansowego lub pozafinansowego (rzeczowego) np. udostępnienie sal, sprzętu, praca nieodpłatna wolontariuszy,

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Finalnym etapem pracy nad budżetem jest: zweryfikowanie poprawności obliczenia kosztów, Zweryfikowanie kwalifikowalności kosztów, Sprawdzenie kwoty całkowitej, Zweryfikowaniem kompletności kosztów,

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Efektywne zarządzanie projektem

Kierownik projektu ma: Zapewnić właściwą wiedzę i zasoby wtedy i tam, gdzie są potrzebne. Zapewnić osiągnięcie rezultatów projektu zgodnie z ich specyfikacją, terminowo i efektywnie. 58

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie DEKALOG KIEROWNIKA PROJEKTU 1. Nie masz celu? Nie masz projektu! 2. Mieć plan jest niczym. Planować jest wszystkim. 3. Każdy projekt uczy nas czegoś nowego. 4. Nie wymyślaj tego, co już wymyślono. 5. Każdy w zespole jest tak samo ważny, jak Ty. 6. Nie obwiniaj - poprawiaj. 7. Zarządzając projektem, zarządzaj jego atomami. 8. Stosuj zasadę KISS (Keep it Stupid & Simple) . 9. Stosuj zasadę „co z tego wynika?”. 10. Przyrzeknij, co zrobisz – zrób, co przyrzekłeś.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Strategiczne zadania kierowników projektu: - rekrutacja odpowiednich uczestników projektu, - przedstawienie zespołowi ramowego programu zadań, - zachowanie jasnej wizji projektu, - koordynowanie działań, - negocjowanie z przełożonymi, a szczególnie ze sponsorem projektu, - bycie mediatorem konfliktów, określanie niezbędne zasoby,

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Strategiczne zadania kierowników projektu: - ustalenie etapów pracy, - zarządzanie budżetem, dbanie o to, żeby każdy wnosił jak najwięcej i czerpał korzyści, - utrzymywanie jednolitego kierunku prac, - dbanie by cele projektu zostały osiągnięte na czas i zgodnie z wyznaczonym budżetem.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie PRAWA KIEROWNIKA PROJEKTU PRAWO 1 DECYZYJNOŚĆ PRAWO 2 WYZNACZANIE ZADAŃ W ZESPOLE PRAWO 3 DYSPONOWANIE ŚRODKAMI PROJEKTU PRAWO 4 KOMUNIKOWANIE SIĘ Z PARTNERAMI PROJEKTU PRAWO 5 NADZOROWANIE PRAC PRAWO 6 „ZATRUDNIANIE” CZŁONKÓW ZESPOŁU PRAWO 7 USTALANIE PRIORYTETÓW PRAWO 8 „WYWRACANIE” PROJEKTU

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie STRUKTURA ZESPOŁU PROJEKTOWEGO: MENEDŻER (KIEROWNIK) PROJEKTU SEKRETARIAT KLUCZOWI EKSPERCI (KIEROWNICY PODPROJEKTÓW) EKSPERCI ASYSTENCI WSPARCIE TECHNICZNE ……………………..

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie OGRANICZENIA TECHNICZNE FINANSOWE OPERACYJNE GEOGRAFICZNE CZASOWE ZASOBOWE PRAWNE POLITYCZNE USTALANIE WYKONALNOŚCI PROJEKTU - KATEGORIE OGRANICZEŃ

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie ZARZĄDZANIE RYZYKIEM Ocena wszelkich czynnik, które mogą spowodować opóźnienie projektu, zwiększenie jego kosztu lub wpłynąć na niekorzyść projektu. Ryzyko szacowane jest dla realizowanego projektu oraz dla organizacji, w której realizowany jest projekt.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Ocena projektu. Osiągnięte wyniki porównuje się z zaplanowanymi rezultatami. Jeżeli występuje między nimi zgodność, projekt można zakończyć. W przeciwnym wypadku należy dokonać analizy przyczyn występujących niezgodności. Dzięki ocenie uzyskujemy także wiele cennych informacji przydatnych przy planowaniu następnych projektów.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Na co warto uważać przy projektowaniu? „Pospieszne projektowanie”; Opieranie się na „wydaje mi się”; Niejasno określone cele i spodziewane rezultaty; Brak widocznych powiązań między celami, zadaniami (harmonogramem działań) i budżetem; Nie uwzględnienie realnych kosztów w budżecie;

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zagrożenia w realizacji projektów: źle zdefiniowany problem = trudności w realizacji = brak osiągnięcia celu; problemy finansowe – problemy w rozliczeniu; konflikty w zespole; źle zrealizowany projekt –spadek zaufania do wnioskodawcy; przegrany konkurs –zaprzestanie pracy metodą projektową;

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Jak pisać wniosek... Z doświadczeń innych...

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 1 - unikaj rutyny Zasada 2 – poznaj partnera/ sponsora Kto daje – jaki jest charakter instytucji? Na co daje – jakie działania są priorytetowe? Komu daje – jakie instytucje mają największe szanse? Komu już dał – jaki jest „rozkład” instytucji (geograficznie, branżowo...)? Jakie stawia warunki – formalne, merytoryczne?

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 3 – zrozum sponsora Postaraj się zrozumieć cele sponsora i pomóż mu je zrealizować. Nikt nie przyznaje grantów dla samej przyjemności rozdawania pieniędzy lecz aby realizować własne cele. Generalnym celem sponsora jest inicjowanie ZMIAN (trwałych). Twoje pomysły, cele, metody powinny odpowiadać celom, strategii, misji sponsora. Dla zrozumienia intencji sponsora zapoznaj się z zasadami konkursu grantowego (za co będą oceniać wniosek).

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 4 – bądź kreatywny Generuj pomysły – szukaj rozwiązań. Dobry pomysł to solidna podstawa dobrej pracy. Programy pomocowe szukają nowych impulsów (pomysłów) na stare problemy. Zadziwiające pomysły, tytuły, ciekawe połączenia przykuwają uwagę.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 5 – bądź zrozumiały Pamiętaj o komunikacji interpersonalnej. Nie ma rzeczy oczywistych, jasnych i zrozumiałych dla wszystkich. Czytający Twój wniosek na pewno nie wie tego, co ty wiesz. Czytający na pewno nie wie, co z czego wynika. Czytający może nie wiedzieć, czy piszący wie, co z czego wynika. Pamiętaj, że czasem każda część wniosku czytana jest przez różne osoby, które nie mają wglądu w całość projektu.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 6 – bądź obiektywny Po napisaniu aplikacji, zastanów się (spójrz na wniosek okiem obserwatora) czy jest on: Wyczerpująco opisany, Spójny i realny, Wiarygodny i zgodny ze zdrowym rozsądkiem, Dobrze „opakowany” – ładnie i czytelnie napisany, zawiera klarowne załączniki, dostarczony w estetycznej formie, etc., Napisany zrozumiale.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 7 – buduj zaufanie i wiarygodność Postaw na wiarygodność nie tylko wniosku, ale również organizacji. Wiarygodność budujemy poprzez: Zaprezentowanie, że wykonawcy mają właściwe kompetencje; Wskazanie na dotychczasowe osiągnięcia, które gwarantują kolejny sukces; Współpracę z partnerami. Partnerzy uwiarygodniają naszą organizację oraz projekt – jego ważność dla wielu instytucji; Prezentację siły organizacji – dotychczasowe działania finansowane ze środków własnych i zewnętrznych; Spójność projektu – umiejętność widzenia „całości”; Konstruowanie realnego budżetu (oddającego prawdziwe wartości: nie zawyżony i nie zaniżony); Wygląd wniosku – stylistyka, język, schludność dokumentów, uporządkowanie ...

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 8 – przestrzegaj reguł Zasady formalne zawsze muszą być dotrzymane. Wypełnienie formularza zgodnie z oczekiwaniami (jeśli piszą, że Arialem, to piszemy Arialem, itd.). Załączniki – zadbajmy o wszystkie wymagane załączniki (obowiązkowo) i te, które uwiarygodniają nas lub nasz projekt (dodatkowe).

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Zasada 9 – rzetelny budżet: Zgodny z opisem działań, Zgodny rachunkowo (częsty błąd!), Wyrażony we właściwej walucie, Uwzględniający zasady naliczania VAT-u (lub nie naliczania), Czytelny i jasny, Uwzględniający ograniczenia i warunki sponsora.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Dziękuję za uwagę     

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Centrum Dolnośląskie Kontakt Paweł Antoniewicz kom 508 801 850 e-mail p.antoniewicz@eko.org.pl Skype: paweldfe