Ochrona Środowiska Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –pojęcie hałasu Wszelkie niepożądane, nieprzyjemne, dokuczliwe lub szkodliwe drgania mechaniczne ośrodka sprężystego, działające za pośrednictwem powietrza na organ słuchu i inne zmysły oraz elementy organizmu człowieka.
Podział hałasu w zależności od częstotliwości drgań: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –podział wibracji Podział hałasu w zależności od częstotliwości drgań: Hałas infradźwiękowy, niesłyszalny, lecz odczuwalny, o częstotliwości drgań niższej od 20 Hz Hałas słyszalny o częstotliwości w przedziale 20-20000 Hz Hałas ultradźwiękowy, niesłyszalny, ponad 20000 Hz.
Podział hałasu w zależności od źródła dźwięku: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –podział hałasu Podział hałasu w zależności od źródła dźwięku: Hałas przemysłowy (na stanowiskach pracy i w otoczeniu zakładu), Hałas komunikacyjny (drogowy, kolejowy i lotniczy) Hałas osiedlowy (komunalny i mieszkaniowy).
Zjawiska towarzyszące hałasowi: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –hałas Zjawiska towarzyszące hałasowi: Drgania mechaniczne wytwarzane przez pojazdy, maszyny, urządzenia, Wstrząsy; Infradźwięki, dźwięki i niskiej częstotliwości (0 – 16 Hz) poniżej zakresu słyszalności; Ultradźwięki, dźwięki o wysokiej częstotliwości (powyżej 20 kHz) powyżej zakresu słyszalnego.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –pojęcie wibracji Wibracje (towarzyszące często hałasowi) to drgania oddziałujące na organizm ludzki lub na elementy środowiska za pośrednictwem ciał stałych, kontaktujących się bezpośrednio z ciałem człowieka lub z elementami.
Wibracja pochodząca od narzędzi i urządzeń; Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –źródła wibracji Źródła wibracji: Wibracja pochodząca od narzędzi i urządzeń; Wibracja przenoszona z podłoża, np. z drgających platform, podłóg, siedzeń w pojazdach mechanicznych.
Bezpośredni wpływ hałasu na organizm człowieka: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki – oddziaływanie hałasu na organizm człowieka Bezpośredni wpływ hałasu na organizm człowieka: Zakłócenie aktywności człowieka (wypoczynku, komunikacji słownej, pracy umysłowej, itp.), stwarzając jednocześnie odczucie dyskomfortu uciążliwości wywołanej warunkami akustycznymi. Niekorzystny wpływ na narząd słuchu, układy nerwowy krążenia oraz inne narządy wewnętrzne.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki – oddziaływanie hałasu na organizm człowieka Hałas o poziomie natężenia dźwięku 45–70 dB jest przyczyną występowania u ludzi m.in. uczucia zmęczenia, ogólnego wyczerpania, obniżenia czułości wzroku, zwiększenia częstości występowania bólów zawrotów głowy, stanów niepokoju, rozdrażnienia, niekorzystnie wpływa na sen wypoczynek.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki – oddziaływanie hałasu na organizm człowieka Hałas o poziomie powyżej 80 dB powoduje uszkodzenia narządowe (trwałe obniżenie ostrości słuchu lub chwilowa głuchota). Bardzo nieprzyjemny i szkodliwy jest krótkotrwały, nieoczekiwany hałas impulsowy powyżej 90 dB oraz wąskopasmowy o wysokiej częstotliwości (powyżej 4 000 Hz, np. pisk, syk). Reakcja biologiczna i psychiczna na działanie hałasu jest częściowo odmienna u różnych ludzi w zależności od wieku, płci, nastawienia emocjonalnego.
Utrata przez środowisko naturalne istotnej wartości, jaką jest cisza; Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Wpływ hałasu i wibracji na pogorszenie jakości środowiska przyrodniczego: Utrata przez środowisko naturalne istotnej wartości, jaką jest cisza; Zmniejszenie (lub utrata) wartości terenów rekreacyjnych lub leczniczych; Zmiana zachowań ptaków i innych zwierząt (stany lękowe, zmiana siedlisk, zmniejszenie liczby składanych jaj, spadek mleczności zwierząt i inne).
Ujemne skutki gospodarcze wpływu hałasu i wibracji: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Ujemne skutki gospodarcze wpływu hałasu i wibracji: Szybsze zużywanie się środków produkcji i transportu; Pogorszenie jakości i przydatności terenów zagrożonych nadmiernym hałasem oraz zmniejszenie przydatności obiektów położonych na tych terenach.
Pogorszenie jakości wyrobów (niezawodności, trwałości); Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Absencja chorobowa spowodowana hałasem i wibracjami, z czym są związane koszty leczenia, przechodzenia na renty inwalidzkie, utrata pracowników; Pogorszenie jakości wyrobów (niezawodności, trwałości); Utrudnienia w eksporcie wyrobów niespełniających światowych wymagań ochrony przed hałasem i wibracjami.
Społeczne i zdrowotne skutki oddziaływania hałasu i wibracji: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Społeczne i zdrowotne skutki oddziaływania hałasu i wibracji: Szkodliwe działanie tych zanieczyszczeń na zdrowie ludności; Obniżenie sprawności i chęci działania oraz wydajności pracy; Negatywny wpływ na możliwość komunikowania się; Utrudnianie odbioru sygnałów optycznych;
Wzrost liczby zachorowań na głuchotę zawodową i chorobę wibracyjną; Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Obniżenie sprawności nauczania; Powodowanie lokalnych napięć i kłótni między ludźmi; Zwiększenie negatywnych uwarunkowań w pracy i komunikacji, powodujących wypadki; Wzrost liczby zachorowań na głuchotę zawodową i chorobę wibracyjną;
Destrukcyjny wpływ na system nerwowy oraz immunologiczny; Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Jedna z zasadniczych przyczyn zbyt wczesnego starzenia się, i to aż o 8-12 lat, oraz zwiększonej liczby zawałów serca; Destrukcyjny wpływ na system nerwowy oraz immunologiczny; Przy natężeniu 60-75 dB (norma akustyczna w polskich miastach) występują zróżnicowane anomalia u ludzi w postaci niezauważalnych zmian akcji serca, ciśnienia krwi czy rytmu oddychania;
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Częste zakłócenia snu i wzrost nadpobudliwości nerwowej dają znać o sobie już przy 55 dB (od takiego codziennego hałasu jest uzależnionych 65% Europejczyków); Wzrost apatii, agresji; poczucie bezsenności i przemęczenie organizmu; brak koncentracji umysłu oraz niska wydajność w pracy to coraz częściej występujące objawy psychicznej niemocy i stresogennych patologii;
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Skutki oddziaływania hałasu i wibracji na człowieka i środowisko naturalne Bardzo ujemny wpływ na kształtowanie się i rozwój umysłowy dzieci, które przebywając w pomieszczeniach o wysokim natężeniu decybeli, mają coraz częstsze kłopoty ze skupieniem uwagi i nauczeniem się poprawnie myśleć, mówić i czytać; Osłabienie w dość dużym stopniu systemu immunologicznego, co przyczynia się do zwiększenia podatności na przyczyny powstawania różnego rodzaju infekcji i rozwój niebezpiecznych chorób.
20 dB szum liści – znużenie hałasem u najwrażliwszych, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Natężenie dźwięku występujące w różnych sytuacjach i jego wpływ 20 dB szum liści – znużenie hałasem u najwrażliwszych, 35 dB cicha muzyka – znużenie hałasem u najwrażliwszych, 45 dB rozmowa – znużenie hałasem u najwrażliwszych, 50 dB nowoczesny samochód – zakłócenie odbioru mowy, 55 dB suszarka dobrej jakości – zaburzenia snu,
60 dB odkurzacz dobrej jakości – skurcz naczyń krwionośnych, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki – Natężenie dźwięku występujące w różnych sytuacjach i jego wpływ 60 dB odkurzacz dobrej jakości – skurcz naczyń krwionośnych, 75 dB nowoczesny samochód małolitrażowy – narastanie wrogości i agresji, 80 dB klakson – narastanie wrogości i agresji, 85 dB uszkodzony kran, wnętrze typowego samochodu na polskich drogach – poziom szkodliwy dla zdrowia, 90 dB przerwa w szkole – zakłócenie systemu nerwowego,
95 dB odkurzacz typowy – zakłócenie systemu nerwowego, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki – Natężenie dźwięku występujące w różnych sytuacjach i jego wpływ 95 dB odkurzacz typowy – zakłócenie systemu nerwowego, 110 dB trzaskające drzwi windy – zakłócenie systemu nerwowego, 120 dB silnik samolotowy – zakłócenie systemu nerwowego, 130-160 dB wybuch petardy – granica bólu.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu
Akustyka urbanistyczną. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Zagadnieniami związanymi z ochroną przed hałasem zajmuje się akustyka środowiska człowieka: Akustyka techniczną, Akustyka budowlana, Akustyka urbanistyczną.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Zabiegi mające na celu ochronę ludzi przed hałasem i wibracjami W zakładzie pracy wpływ hałasu zmniejsza się przez właściwe rozmieszczenie stanowisk pracy, stosowanie izolacji dźwiękochłonnych, kabin dźwiękoszczelnych, ekranów i elastycznych podnóży, konstruowanie urządzeń cichobieżnych oraz stosowanie ochrony indywidualnej (wkładki przeciwhałasowe, nauszniki, hełmy).
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Zabiegi mające na celu ochronę ludzi przed hałasem i wibracjami W miastach ochrona przed hałasem obejmuje: wyciszanie źródeł hałasu, rozwiązania urbanistyczne (właściwe planowanie ulic osiedli), zabezpieczenia akustyczno - urbanistyczne (np. pasy zieleni, wały ziemne, wykopy i ekrany izolacyjne) oraz rozwiązania architektoniczne (układ pomieszczeń wrażliwych i niewrażliwych na hałas, rozpraszające dźwięk elewacje, dźwiękoszczelne okna).
Wyciszanie źródeł hałasu. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Wyciszanie źródeł hałasu. Do wyciszania źródeł hałasu stosuje się następujące środki: Zmianę bardziej hałaśliwego procesu technologicznego na mniej hałaśliwy (np. nitowania na spawanie) Zastąpienie hałaśliwej maszyny maszyną pracującą ciszej (np. napędu spalinowego napędem elektrycznym).
Obudowanie całości lub części hałaśliwej maszyny. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Wytłumienie głównych źródeł hałasu maszyny (np. tłumiki w silnikach spalinowych). Zlokalizowanie drgań maszyny przez zastosowanie elementów amortyzujących i anty-wibracyjnych. Obudowanie całości lub części hałaśliwej maszyny.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –źródła wibracji Umieszczenie hałaśliwej maszyny lub grupy maszyn w oddzielnym, wytłumionym pomieszczeniu. Stałe konserwowanie parku maszynowego (m. in. smarowanie, dokręcanie i usztywnianie poluzowanych części).
Wytłumienie oraz zagospodarowanie pomieszczenia Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Wytłumienie oraz zagospodarowanie pomieszczenia Do wytłumienia i zagospodarowania pomieszczenia stosuje się następujące rodzaje środków: Odpowiednie rozplanowanie pomieszczeń wewnątrz budynku, tak aby pomieszczenia ciche były oddzielone od pomieszczeń głośnych pomieszczeniami obojętnymi z punktu widzenia hałasu (np. magazynami, korytarzami itp.).
Zwiększenie odległości miedzy poszczególnymi źródłami hałasu. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –źródła wibracji Zwiększanie chłonności akustycznej pomieszczenia (np. przez wyłożenie go materia-łami dźwiękochłonnymi). Zwiększenie odległości miedzy poszczególnymi źródłami hałasu. Zmniejszenie liczby źródeł hałasu.
Zwiększenie odległości stanowiska roboczego od źródła hałasu. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Zwiększenie odległości stanowiska roboczego od źródła hałasu. Zlokalizowanie stanowiska roboczego z uwzględnieniem charakterystyki kierunkowości promieniowania źródła. Ekranowanie akustyczne źródeł i przedmiotów, a więc takie usytuowanie poszczególnych stanowisk roboczych, aby były one zasłonięte przez naturalne przeszkody, znaj-dujące się w pomieszczeniu, przed działaniem drgań akustycznych powietrznych.
Wyciszanie otoczenia stanowisk roboczych Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki Wyciszanie otoczenia stanowisk roboczych Zastosowanie środków, które chronią przed hałasem samego człowieka. W tej grupie środków należy wymienić: Dźwiękoszczelne kabiny. Kabiny częściowo otwarte oraz ekrany akustyczne. Indywidualne ochrony słuchu (np. wkładki do uszu, nauszniki, hełmy przeciwhałasowe).
W miastach ochrona przed hałasem obejmuje: Wyciszanie źródeł hałasu, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Zabiegi mające na celu ochronę ludzi przed hałasem i wibracjami W miastach ochrona przed hałasem obejmuje: Wyciszanie źródeł hałasu, Rozwiązania urbanistyczne (właściwe planowanie ulic i osiedli), Zabezpieczenia akustyczno - urbanistyczne (np. pasy zieleni, wały ziemne, wykopy i ekrany izolacyjne) Rozwiązania architektoniczne (układ pomieszczeń wrażliwych i niewrażliwych na hałas, rozpraszające dźwięk elewacje, dźwiękoszczelne okna).
Akustyczno – urbanistyczne; Akustyczno – budowlane; Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Zabiegi mające na celu ochronę ludzi przed hałasem i wibracjami Środki ochrony biernej (stosowane poza źródłem hałasu i wibracji) obejmują zabiegi podejmowane w celu ochrony pomieszczeń i miejsc przebywania ludzi przed hałasem i wibracjami zewnętrznymi i wewnętrznymi. Można je podzielić na zabezpieczenia: Akustyczno – urbanistyczne; Akustyczno – budowlane; Akustyczno – izolacyjne.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Zabiegi mające na celu ochronę ludzi przed hałasem i wibracjami Środki ochrony czynnej (stosowanie u źródeł hałasu i wibracji) – stosowanie cichobieżnych maszyn, zmiany konstrukcyjne obniżające hałaśliwość urządzeń, osłony dźwiękoszczelne, zabezpieczenia przeciwdrganiowe, tłumiki itp. Działania te mają za zadanie zmniejszenie hałasu i wibracji u samego źródła, dzięki czemu stanowią najbardziej skuteczną formę likwidacji zagrożeń ze strony źródeł tych czynników, – dlatego tez powinny mieć priorytet w stosunku do zabiegów ochrony biernej;
Metody administracyjno – prawne Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu Metody administracyjno – prawne Kryteria oceny, zróżnicowane w zależności od rodzajów terenu, rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu oraz w zależności od pory dnia lub nocy. Zostały one określone: Rozporządzeniem MŚ z dnia 29 lipca 2004 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 178, poz. 1841);
Pod zabudowę mieszkaniową, Pod szpitale i domy opieki społecznej, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu W rozporządzeniu tym zostały ustalone zróżnicowane poziomy hałasu dla poszczególnych rodzajów terenów przeznaczonych: Pod zabudowę mieszkaniową, Pod szpitale i domy opieki społecznej, Pod budynki związane ze stałym lub wielogodzinnym pobytem dzieci i młodzieży, Na cele uzdrowiskowe, Na cele rekreacyjno-wypoczynkowe poza miastem.
Metody administracyjno – prawne Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu Metody administracyjno – prawne Kryteria oceny, zróżnicowane w zależności od rodzajów terenu, rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu oraz w zależności od pory dnia lub nocy. Zostały one określone: Rozporządzeniem MŚ z dnia 9 stycznia 2002 r. w sprawie wartości progowych poziomów hałasu (Dz. U. Nr 8, poz. 81)
W rozporządzeniu tym zostały określone: Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu W rozporządzeniu tym zostały określone: Poziomy hałasu z uwzględnieniem rodzaju obiektu lub działalności będącej źródłem hałasu, Poziomy hałasu dla pory dnia oraz pory nocy, Okresy, do których odnoszą się poziomy hałasu, jako czas odniesienia.
Teren, dla którego ustalono dopuszczalne poziomy hałasu zewnętrznego. Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu Teren chroniony Teren, dla którego ustalono dopuszczalne poziomy hałasu zewnętrznego. W wybranych częściach takich terenów ustanawia się strefy ciszy, w których obowiązuje zakaz wytwarzania hałasu oraz niższe dopuszczalne natężenie hałasu.
Dla pory dziennej w granicach 40–60 dB, Dla pory nocnej 30–50 dB, Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu Dopuszczalny poziom hałasu (mierzy się tzw. dźwięk A — po zastosowaniu odpowiedniego filtru korekcyjnego) na terenie chronionym, m.in. o zabudowie mieszkaniowej, waha się: Dla pory dziennej w granicach 40–60 dB, Dla pory nocnej 30–50 dB, Dla hałasu krótkotrwałego 65–85 dB. Wartość zależy od klasyfikacji terenu związanej głównie z charakterem zabudowy (zabudowa jednorodzinna, wielorodzinna, centra miast) i natężeniem ruchu pojazdów.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Podział metod zwalczania hałasu Klimat akustyczny Sumaryczny poziom dźwięku (hałasu) emitowanego przez wszystkie źródła występujące na analizowanym obszarze. Na podstawie dopuszczalnej wartości równoważnego poziomu dźwięku klasyfikuje się teren pod względem akustycznym (zagrożenia hałasem) i tworzy mapy akustyczne.
Metody zabezpieczania przed skutkami oddziaływania hałasu i wibracji na organizm ludzki –Urządzenia służące do pomiaru hałasu Sonometry — mierniki poziomu dźwięku; sonometr składa się z mikrofonu, w którym energia fal akustycznych jest przekształcana w energię elektryczną, układu wzmacniającego, filtrów korekcyjnych (ważących), wychyłowego lub cyfrowego wskaźnika oraz zasilania. Pistofon – Urządzenie służące do wzorcowania pomiarowych odbiorników dźwięku (głównie mikrofonów) przy niskich częstotliwościach dźwiękowych.