Podstawy Prawne Biznesu Firma i Prokura

Firma Firma to nazwa przedsiębiorcy. Firma służy oznaczeniu podmiotów (tak osób fizycznych, jak i prawnych oraz jednostek organizacyjnych) prowadzących działalność gospodarczą. Przedsiębiorca działa pod firmą. Przez działanie pod firmą należy rozumieć prowadzenie działalności gospodarczej i zawodowej, a więc dokonywanie czynności nie tyle faktycznych, którym ustawodawca nie przypisuje większego znaczenia, ale przede wszystkim czynności prawnych. Firmę, łączy się nie tylko z przedsiębiorcą, ale i z przedsiębiorstwem przez niego prowadzonym.

Firma osoby fizycznej Firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Można włączyć do firmy pseudonim lub określenia wskazujące na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsce jej prowadzenia oraz inne dowolnie obrane. Firmą spółki cywilnej, będą imiona i nazwiska wszystkich wspólników, którzy zawarli umowę spółki (zobowiązując się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego), z dodatkiem, że chodzi o spółkę cywilną.

Firma osoby prawnej Firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej. Osoba prawna może przyjąć dla siebie nazwę (firmę) dowolnie obraną. Firma może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby prawnej oraz inne określenia dowolnie obrane. Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci - zgody jej małżonka i dzieci. Przedsiębiorca może posługiwać się skrótem firmy.

Zasady tworzenia firmy Zasada prawdziwości Zasada jedności Zasada ciągłości Zasada wyłączności Zasada jawności

Zasada prawdziwości Zasada prawdziwości firmy wiąże się z koniecznością przedstawiania w firmie danych, które są prawdziwe. Firma nie może wprowadzać w błąd, w szczególności, co do osoby przedsiębiorcy, przedmiotu działalności przedsiębiorcy, miejsca działalności, źródeł zaopatrzenia.

Zasada jedności Przedsiębiorca może obrać tylko jedną firmę dla oznaczenia swego przedsiębiorstwa. Firma oddziału osoby prawnej musi zawierać pełną nazwę tej osoby oraz określenie „oddział” ze wskazaniem miejscowości, w której oddział ma siedzibę.

Zasada ciągłości Przedsiębiorca może korzystać z firmy w dotychczasowym lub uzupełnionym brzmieniu. Zmiana firmy wymaga ujawnienia w rejestrze. W razie przekształcenia osoby prawnej można zachować jej dotychczasową firmę z wyjątkiem określenia wskazującego formę prawną osoby prawnej, jeżeli uległa ona zmianie. To samo dotyczy przekształcenia spółki osobowej. Nabywca przedsiębiorstwo, może je nadal prowadzić pod dotychczasową nazwą. Powinien jednak umieścić dodatek wskazujący firmę lub nazwisko nabywcy, chyba że strony postanowiły inaczej.

Zasada wyłączności Firma przedsiębiorcy powinna się odróżniać dostatecznie od firm innych przedsiębiorców prowadzących działalność na tym samym rynku (np. rynek paliwowy). Zasada ta dotyczy zarówno firm już zarejestrowanych, jak i nowo tworzonych. Zasada ta ma na celu ochronę przedsiębiorców przed nieuczciwą konkurencją i przed świadomym bądź nawet nieświadomym wprowadzaniem w błąd innych przedsiębiorców, a także ich klientów.  Przy ocenie czy występuje dostateczne odróżnianie się (dostateczna różnica) firm (ich nazw), należy stosować kryteria obiektywne. Należy brać pod uwagę wiedzę i ogólną orientację przeciętnego człowieka, żyjącego w określonym środowisku. 

Zasada jawności Zasada ta wiąże się z ogólną dostępnością do rejestru przedsiębiorców. Każdy może sprawdzić czy w rejestrze znajduje się firma o nazwie identycznej lub zbliżonej do tej którą chcemy założyć.

Zbywanie firmy Firma nie może być zbyta. Prawo do firmy jest prawem związanym (firma stanowi nazwę przedsiębiorcy) z przedsiębiorcą, a nie z przedsiębiorstwem. Przedsiębiorca może upoważnić innego przedsiębiorcę do korzystania ze swej firmy, jeżeli nie wprowadza to w błąd.

Prokura Prokura jest szczególnym rodzajem wyspecjalizowanego pełnomocnictwa przeznaczonego dla ściśle określonego rodzaju stosunków prawnych. Prokurę może ustanowić tylko przedsiębiorca podlegający obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorstw. Prokura obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa Zakres prokury jest ustawowo określony w sposób bezwzględnie obowiązujący, nie może więc być ograniczony w stosunku do osób trzecich.

Zakres prokury Umocowanie do czynności sądowych obejmuje reprezentację mocodawcy w sprawach sądowych w sądach powszechnych i administracyjnych oraz w Sądzie Najwyższym i w sądach polubownych, a także przed organami samorządu terytorialnego i administracji rządowej związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Z kompetencji prokurenta wyłączone są czynności dotyczące zbycia przedsiębiorstwa, oddanie go do czasowego korzystania, oraz zbywanie i obciążanie nieruchomości. Pojęcia „prowadzenie przedsiębiorstwa” pokrywa się z pojęciem działalności gospodarczej. Prokurę można ograniczyć do zakresu spraw wpisanych do rejestru oddziału przedsiębiorstwa (prokura oddziałowa).

Udzielenie prokury Prokura powinna być pod rygorem nieważności udzielona na piśmie (oświadczenie woli w drodze elektronicznej). Udzielenie i wygaśnięcie prokury przedsiębiorca powinien zgłosić do rejestru przedsiębiorców. prokurentem można ustanowić tylko osobę fizyczną mającą pełną zdolność do czynności prawnych Prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie. Zgłoszenie o udzieleniu prokury powinno określać jej rodzaj, a w przypadku prokury łącznej także sposób jej wykonywania.

Wygaśnięcie prokury Prokura może być w każdym czasie odwołana. Prokura wygasa wskutek wykreślenia przedsiębiorcy z rejestru, a także ogłoszenia upadłości, otwarcia likwidacji oraz przekształcenia przedsiębiorcy. Prokura wygasa ze śmiercią prokurenta. Śmierć przedsiębiorcy ani utrata przez niego zdolności do czynności prawnych nie powoduje wygaśnięcia prokury.