REORIENTACJA ZAWODOWA ROLNIKÓW I DOMOWNIKÓW z Powiatu Aleksandrowskiego Aleksandrów, 31 stycznia 2009

Kilka słów o metodologii badania Badaniem objęto 336 osób 33% badanych to domownicy, reszta to rolnicy Dobór losowy z listy gospodarstw rolnych dostarczonej przez gminy Badaniem objęto obszar działania LGD Badania prowadzili doradcy ODR, uprzednio przeszkoleni

Wizja przyszłości gospodarstwa rolnego jako podłoże działań reorientacyjnych

domownicyrolnicy będzie się ono rozwijać 27,00%37,77% sytuacja w nim nie ulegnie zmianie 23,00%24,03% sytuacja w nim będzie się pogarszać 15,00%13,73% nie wiem 35,00%24,46% 100,00%

domownicyrolnicy będzie się ono rozwijać 27,00%37,77% sytuacja w nim nie ulegnie zmianie 23,00%24,03% sytuacja w nim będzie się pogarszać 15,00%13,73% nie wiem 35,00%24,46% 100,00%

Czy rozwaza zaprzestanie prod rol będzie się rozwijać syt nie ulegnie zmianie będzie się pogarszaćnie wiem Tak, jestem zdecydowany/a 0,00% 2,17% Rozważam to 3,48%2,50%29,79%6,52% nie rozważam 92,17%90,00%34,04%47,83% nie wiem, nie zastanawiam się nad tym, trudno teraz powiedzieć 4,35%7,50%36,17%43,48% Suma końcowa100,00%

Czy rozwaza zaprzestanie prod roldo 5ha od 5 do15 od 15do30 od 30 do 50pow 50 Tak, jestem zdecydowany/a 0,00%1,39%0,00% Rozważam to 31,03%7,64%4,76%6,52%0,00% nie rozważam 41,38%63,19%77,38%84,78%96,88% nie wiem, nie zastanawiam się nad tym, trudno teraz powiedzieć 27,59%27,78%17,86%8,70%3,13% Suma końcowa 100,00 %

OpiniaKomentarz (jeśli był) Ubywa czy przybywa gospodarstw rolnych?Ubywa - 93%Zależy gdzie, małoobszarowi wychodzą z gry Ubywa, czy przybywa mieszkańców wsi?Nie ubywa - 82% Starzy zostają, Młodzież chętnie opuszcza wieś jako miejsce życia?Opuszcza - 92%Emigrują, zostawiają starych, nie ma przyszłości tu, są ciekawi świata – może wrócą? Jest więcej, czy mniej miejsc pracy poza rolnictwem?Jest więcej pracy -53% ale nie na wsi, jest więcej, ale ludzie nie chcą pracować, W Polsce ogólnie żyje się lepiej, czy gorzej?Tak - 49% Najgorzej tym średniakom jest, bogatym lepiej, biednym gorzej Na wsi żyje się lepiej, czy gorzej?Tak -26% zależy jakie kto ma gospodarstwo, żyje się lepiej, ale wciąż praca ciężka

Wyuczone zawody obecne wśród badanych Rolnik i technik rolnik oraz mechanizator rolnictwa – 49% Mechanik, technik mechanik – 13% Ogrodnicze – 11% Zawody biurowe, umysłowe, urzędnicze – 6% Sprzedawca – 6% Zawody typowo kobiece – 7%

Czy pracował poza gospodarstwem rolnymdomownicyrolnicy tak, obecnie pracuję10,00%13,25% tak, ale nie pracuję35,00%31,62% nigdy nie pracowałem55,00%55,13% Suma końcowa100,00%

Czy pracował poza gospodarstwem rolnymdo 5ha od 5 do15 od 15do30 od 30 do 50pow 50 tak, obecnie pracuję41,38%17,48%3,57%2,17%0,00% tak, ale nie pracuję31,03%33,57%35,71%26,09%28,13% nigdy nie pracowałem27,59%48,95%60,71%71,74%71,88% Suma końcowa100,00%

Czy pracował poza gospodarstwem rolnymkobietymężczyźni tak, obecnie pracuję6,00%15,25% tak, ale nie pracuję22,00%40,75% nigdy nie pracowałem72,00%44,00% Suma końcowa100,00%

Czy ktoś podejmie pracędo 5ha od 5 do15 od 15do30 od 30 do 50pow 50 Suma końcowa tak, co najmniej jedna osoba, albo więcej 17,24%11,11%4,76%2,17%0,00%7,76% tak, to będzie jedna osoba 27,59%4,86%3,57%6,52%3,13%6,57% nie będzie takiej potrzeby (przejdź do pytania 27,59%50,69%73,81%60,87%78,13%58,51% trudno powiedzieć, nie wiem, być może 27,59%33,33%17,86%30,43%18,75%27,16% Suma końcowa 100,00 %

Czy kiedykolwiek pracował poza gospodarstwem na etacie? Czy ktos podejmie pracę tak i wciąż pracuję tak, ale obecnie nie pracuję nigdy nie pracowałem a. tak, co najmniej jedna osoba, albo więcej 12,50%10,92%1,28% b. tak, to będzie jedna osoba 13,75%24,37%6,41% c. nie będzie takiej potrzeby (przejdź do pytania 63,75%49,58%81,41% d. trudno powiedzieć, nie wiem, być może 10,00%15,13%10,90% Suma końcowa100,00%

Podjęcie pracy - motywy Domownicy częściej niż rolnicy odpowiadali, że podejmą pracę „bo muszą” (60% wobec 40% rolników) Im większe gospodarstwo, tym zdecydowanie częściej praca będzie „z chęci”, niż „ z musu”

Podjęcie pracy opisdo 5haod 5 do15od 15do30 od 30 do 50pow 50 chcę33,33%25,71%28,57%50,00%66,67% ktoś z rodziny chce9,52%25,71%33,33%16,67%22,22% muszę57,14%48,57%38,10%33,33%11,11% Suma końcowa100,00%

Powody poszukiwania pracy Możliwe było wybranie 3. odpowiedzi a. nieopłacalność produkcji rolnej 74% b. brak perspektyw w rolnictwie 44% c. chęć awansu społecznego, realizacji marzeń 25% d. lepsze zarobki poza rolnictwem 24% e. lepsze warunki pracy- lżejsza praca, mniej absorbująca, o określonym wymiarze („od tej do tej godziny”) 20% f. wyrwanie się z rolnictwa i/lub od rodziców 14% g. chęć poznania świata 3%3% h. sprawdzenie się w innym zawodzie 6%6% i. udowodnienie swojej wartości 6%6% j. bo nadarza się właśnie okazja dobrej pracy, wyjazdu do pracy itp. 10%

Z sukcesem – ukończona szkoła, kurs itp., bez sukcesu -przerwana nauka, kurs nieukończony, nie zdany egzamin itp.

W razie konieczności podjęcia pracy poza gospodarstwem rolnym – czy czują Państwo, że wasze wykształcenie zawodowe Pana/i jest odpowiednie do potrzeb rynku pracy?

Adekwatność kwalifikacji Na brak adekwatności własnych kwalifikacji zdecydowanie najczęściej narzekali rolnicy, a nie domownicy oraz rolnicy z małych gospodarstw rolnych

Komu w Pana/i opinii najłatwiej byłoby obecnie zmienić swój zawód z rolnika na inny? Jeśli chodzi o wiekJeśli chodzi o zawód wyuczony w szkole średniej i wyższej Jeśli chodzi o doświadczenie na rynku pracy Jeśli chodzi o wielkość gospodarstwa Ludziom młodym (do 30 lat) 92% Zawód Zawody związane z wyższym wykształceniem (informatyk, urzędnik, nauczyciel) - 33% Tym, którzy już pracowali poza gospodarstwem 93% Tym, którzy mają duże gospodarstwa (powyżej 50 ha) 3% Ludziom w średnim wieku 8% Zawód Zawody związane z mechaniką, elektromechaniką – 11% Tym, którzy nigdy nie pracowali poza gospodarstwem 7% Tym, którzy mają średnie gospodarstwa ( ha) 10% Ludziom starszym (powyżej 50 lat) 0% Zawód Budowlaniec – 10% Tym, którzy mają małe gospodarstwa (poniżej 10 ha) 87%

W obecnej sytuacji dla rolników ogólnie najlepszym zawodem do wyuczenia się byłby zawód: (proszę podać trzy najlepsze w Pana/i opinii): Wg mężczyzn Budowlaniec, murarz, cieśla – 29% Kierowca – 26% Mechanik – 9% Elektryk – 6% Spawacz – 6 % Wg kobiet Kierowca - 16% Zawody typowo kobiece – pielęgniarka, kosmetyczka, fryzjerka – 15% Urzędnik, lekarz, farmaceuta – 14%

W obecnej sytuacji dla mnie lub kogoś z mojej rodziny najlepszym zawodem do wyuczenia się byłby zawód: (proszę podać trzy najlepsze w Pana/i opinii): Opinie mężczyzn: Kierowca – 13% Informatyk – 16% Handlowiec, przedstawiciel handlowy - 14% Budowlaniec – 11% Mechanik – 5% Spawacz – 5% Opinie kobiet: Zawody urzędnicze i nauczyciel, ekonomista itp. – 25% Informatyk – 10% Handlowiec, przedstawiciel handlowy – 10% Kucharz, kelnerka, barmanka- 8%

Jakie problemy w obecnej sytuacji może napotkać rolnik lub osoba z rodziny rolnika starająca się wyuczyć nowego zawodu? (wskaż wszystkie możliwe problemy) brak czasu związany z nadmiarem pracy w gospodarstwie rolnym – 68% brak środków finansowych – 64% zbyt daleka odległość od ośrodków edukacyjnych / złe połączenia komunikacyjne – 32% zły stan zdrowia – 30% kursy są zbyt długie i niepraktyczne - 23% zbyt słabe wykształcenie jako punkt wyjścia do dalszej edukacji (np. tylko podstawowe) - 20% opieka nad małymi dziećmi lub osobami starszymi, chorymi z rodziny – 19% bardziej opłaca się pracować „na czarno” bez „papierów” – 11%

Problem w staraniu się o pracę Mężczyźni Brak czasu Za daleko Za mało pieniędzy Kobiety Opieka nad dziećmi, rodzina, chorymi Brak czasu Za mało pieniędzy

Jak Pan myśli, dlaczego niektórzy rolnicy nie chcą przekwalifikować się z zawodu rolnika na inny zawód? (wybrać trzy główne powody) nie maja na to czasu – 49% nie maja pieniędzy na edukację – 34% bo i tak nie dostaną pracy – 33% gospodarstwo rolne jest dla nich najważniejsze – 33% bo zarobią zbyt mało – 24% wiek, zdrowie im nie pozwala – 15% nie wiedzą do kogo i gdzie się zwrócić o pomoc – 9% nie mają ochoty, nie chce im się – 8% nie wiedzą, w jakim zawodzie powinni się kształcić – 7% wystarcza im środków z gospodarstwa rolnego – 7% stracą dotacje unijne albo ulgi – 2%

Forma pracydomownicyrolnicy dorywcza25,51%30,91% etat32,65%31,36% firma41,84%37,73% Suma końcowa100,00%

Forma pracydo 5haod 5 do15od 15do30 od 30 do 50pow 50 dorywcza17,24%35,77%31,65%19,05%19,35% etat62,07%36,50%17,72%28,57%22,58% firma20,69%27,74%50,63%52,38%58,06% Suma końcowa100,00%

Czy podjąłby się reorientacjidomownicyrolnicySuma końcowa 1zdecydowanie tak7,07%3,45%4,53% 2raczej tak18,18%17,24%17,52% 3raczej nie58,59%56,03%56,80% 4zdecydowanie nie16,16%23,28%21,15% Suma końcowa100,00%

Czy podjąłby się reorientacjido 5ha od 5 do15 od 15do30 od 30 do 50pow 50 Suma końcowa 1zdecydowanie tak13,79%5,56%2,47%2,22%0,00%4,53% 2raczej tak24,14%20,83%14,81%13,33%9,38%17,52% 3raczej nie51,72%52,78%66,67%62,22%46,88%56,80% 4zdecydowanie nie10,34%20,83%16,05%22,22%43,75%21,15% Suma końcowa100,00%

Podjęcie pracy wynikałoby z tego, że…. Czy podjąłby się reorientacjichcektos z rodziny chcemusze 1zdecydowanie tak11,11%3,13%14,52% 2raczej tak31,11%25,00%33,87% 3raczej nie48,89%56,25%38,71% 4zdecydowanie nie8,89%15,63%12,90% Suma końcowa100,00%

Czy respondent kiedykolwiek pracował poza gospodarstwem rolnym? Czy podjąłby się reorientacjitak, wciąż pracujetak, ale już nie pracujenigdy nie pracował 1zdecydowanie tak14,63%2,78%3,30% 2raczej tak12,20%21,30%15,93% 3raczej nie58,54%59,26%54,95% 4zdecydowanie nie14,63%16,67%25,82% Suma końcowa100,00%

Czy zdobywając nowy zawód liczyłoby się dla Pana/i: Zdecydo wanie tak Raczej tak Raczej nie Zdecydo wanie nie Nie wiem, trudno powiedzi eć Jak daleko trzeba będzie dojeżdżać na kursy 40%43%8%8%1%1% 8% Czy kurs daje praktyczną wiedzę57%31%3%3%0%0% 8% Czy kurs jest bezpłatny, ile trzeba płacić 51%38%3%3%0%0% 9% Czy odbywa się on w czasie dla mnie właściwym (odpowiednie dni tygodnia, godziny) 31%34%9%9%4%4% 22%

SugestiaNajlepiej (wpisz)Najgorzej (wpisz)Nie ma to znaczenia (zaznacz „x”) Dzień tygodniaSobota – 10% 65% Pora dniaPołudnie, do południa – 33% Rano, wieczór – 30% 59% Liczba godzin jednorazowo 4 – 5 hPonad 8 h57%

Czy bedzie szukal pracydomownicyrolnicy 1zdecydowanie tak7,92%5,56% 2raczej tak6,93%7,26% 3raczej nie42,57%34,19% 4zdecyd nie26,73%40,60% 5nie wiem15,84%12,39% Suma końcowa100,00%

Czy będzie szukal pracydo 5haod 5 do15od 15do30 od 30 do 50pow 50 1zdecydowanie tak20,69%8,33%1,19%4,35%0,00% 2raczej tak24,14%6,94%4,76%6,52%0,00% 3raczej nie24,14%37,50%46,43%30,43%31,25% 4zdecyd nie10,34%31,25%36,90%47,83%62,50% 5nie wiem20,69%15,97%10,71%10,87%6,25% Suma końcowa100,00%

Czy rozważa zaprzestanie produkcji rolnej Czy bedzie szukal pracyzdecydowanierozważanienie wie 1zdecydowani e tak0,00%22,22%1,67%16,18% 2raczej tak0,00%14,81%6,28%7,35% 3raczej nie0,00%25,93%42,68%22,06% 4zdecyd nie100,00%22,22%42,68%17,65% 5nie wiem0,00%14,81%6,69%36,76% Suma końcowa100,00%

Jeśli będę szukał pracy, to dlatego, że …. Czy bedzie szukal pracychcektos z rodziny chcemusze 1zdecydowanie tak15,22%6,25%19,35% 2raczej tak8,70%3,13%22,58% 3raczej nie41,30%28,13%19,35% 4zdecyd nie15,22%18,75%14,52% 5nie wiem19,57%43,75%24,19% Suma końcowa100,00%

Czy podjąłby się reorientacji zawodowej? Czy bedzie szukal pracy1zdecydowanie tak2raczej tak3raczej nie4zdecydowanie nie 1zdecydowanie tak26,67%15,52%4,26%0,00% 2raczej tak26,67%20,69%2,66%4,23% 3raczej nie20,00%25,86%51,60%7,04% 4zdecyd nie0,00%12,07%29,26%84,51% 5nie wiem26,67%25,86%12,23%4,23% Suma końcowa100,00%

Doświadczenie na rynku pracy Czy bedzie szukal pracytak i wciąż pracujetak, ale nie pracujenigdy nie pracował 1zdecydowanie tak19,51%5,50%3,24% 2raczej tak9,76%7,34%6,49% 3raczej nie29,27%43,12%35,14% 4zdecyd nie19,51%31,19%43,24% 5nie wiem21,95%12,84%11,89% Suma końcowa100,00%

Z tych, którzy deklarują, ze znają takie instytucje prawidłowo wskazuje je 70% = 25% badanych je faktycznie zna. Wśród błędnie podawanych: UG,

Z tych, którzy deklarują, ze znają takie instytucje prawidłowo wskazuje je 74% = 33% badanych je faktycznie zna. Wśród błędnie podawanych: GOPS, UG, ODR

Kto je organizował: ODR, ARIMR, Izba Rolnicza, Urząd Pracy

Z tych 22% - 100% poprawnie kojarzy jej działalność