JAKO METODA PRACY W PRZEDSZKOLU MANDALE JAKO METODA PRACY W PRZEDSZKOLU

MANDALA Słowo to pochodzi ze starego hinduskiego języka -sanskrytu - i oznacza cały świat, święty krąg, centrum, koło życia. Mandala- to jeden z najstarszych symboli obejmujących niemal wszystkie kultury. Jest to rysunek na planie koła. Koło uważne jest za kształt doskonały , symbolizuje kosmos, wieczność.

DLACZEGO KOŁO NAS FASCYNUJE? Może dlatego, że nie ma początku ani końca... nie ma ani góry ani dołu nie atakuje zadziornymi wierzchołkami kątów kieruje uwagę na siebie, swoje wnętrze

Kształt koła obecny jest w całym wszechświecie: - w jajeczku, z którego rodzi się życie, - w komórkach, z których zbudowane są istoty żyjące, - atomach, kryształkach lodu, pajęczych sieciach, słojach drzew. Kołem jest dla nas niebo, słońce, księżyc, ziemia, kosmos, przestrzeń, która nas otacza, cykliczny rytm zmieniających się pór roku, rytm dnia i nocy, następujące po sobie przemiany życia i śmierci.

KAMIENNE KRĘGI W STONEHENGE, ŚWIĘTYM MIEJSCU CELTYCKICH DRUIDÓW – WCZESNA EPOKA KAMIENNA-

MANDALA W ARCHITEKTURZE Oparta na okręgu mandala, będąc symbolem doskonałości i jedności, od wieków stanowi podstawę planów architektoniczno-urbanistycznych. Stąd, na całym świecie możemy spotkać ogromną liczbę przykładów budowli realizujących formy mandaliczne, są to np.: buddyjskie stupy, islamskie meczety, chrześcijańskie katedry; odnajdujemy je również w elementach zdobniczych, witrażach i rozetach.

STUPA KUMBUM wzniesiona na planie mandali, uznawanej za najznakomitsze dzieło sztuki tybetańskiej

Błękitny Meczet, Stambuł Meczet Sułtana Ahmeda w Stambule zbudowany został z polecenia sułtana Ahmeda I. Błękitny Meczet to klasyczny przykład architektury osmańskiej.

Królewska Świątynia- Anglia - Opactwo Westminsterskie

LECZNICZA MANDALA USYPANA PRZEZ INDIAN Z PLEMIENIA NAVAJO

Mandala kojarzy się przede wszystkim z buddyzmem tybetańskim, w którym oglądanie i tworzenie mandali jest formą medytacji. Stanowi ona dzieło o niezwykle skomplikowanej strukturze. Mieści w sobie obraz wszechświata zgodny z filozofią i religią indyjską oraz buddyjską. Tybetańska mandala jest często zbiorową pracą wielu mnichów, usypywana jest z kolorowego piasku a procesowi twórczemu towarzyszą recytacje, muzyka i tańce w kręgu.

Usypywanie mandali z kolorowego piasku Mandala reprezentuje połączenie człowieka z kosmosem

W kulturze zachodu mandala postrzegana jest za sprawą szwajcarskiego psychoanalityka i psychiatrę Carola Gustawa Junga jako narzędzie terapeutyczne. Tworzona spontanicznie wyraża aktualny stan psychiczny twórcy stanowi bramę przez którą można obserwować podświadomość.

PIERWSZA MANDALA JUNGA

Według C.G.Junga wybrane przez twórcę mandali kolory, kształty, ornamenty, ich układ względem siebie oraz położenie w obrębie koła odzwierciedlają dynamikę życia psychicznego – pragnienia, oczekiwania, lęki, choroby, namiętności. Cykle zaś mandal tworzonych w odstępach czasu są wyrazem procesów zachodzących w zewnętrznym i wewnętrznym życiu twórcy. Co więcej, informacje te można , przynajmniej w pewnym stopniu odkodować oraz wykorzystać.

Tworzenie mandali umożliwia bardzo intymny kontakt z własnym wnętrzem i dlatego powinno wynikać ze spontanicznej potrzeby i nie podlegać naciskom z zewnątrz. Fakt, że właśnie ten rodzaj autoterapii pojawia się u ludzi chorych lub u małych dzieci, przechodzących okresy dezintegracji, świadczy o tym, że jest to naturalna metoda pomocna w stanach rozbicia i chaosu, umożliwiająca powrót do stanu równowagi, harmonii wewnętrznej.

Tworząc mandalę, tworzymy osobisty symbol, który pokazuje nam, kim jesteśmy w danym momencie. Tworzenie mandali jest w jakimś sensie rzutowaniem naszych konfliktów na zewnątrz siebie- a więc uwalnianiem się od nich. Poprzez samo rysowanie w obrębie koła osiągamy pewien spokój i poczucie jedności w nas samych, gdyż koło, które rysujemy jest naszą sakralną przestrzenią, miejscem ochronnym dla naszej psychiki. Tworzenie mandali jest jak budowanie mostów nad z pozoru nie dającymi pogodzić się przeciwnościami, konfliktami i rozłamami. Powyższe cechy powodują, że mandala ma tak istotne działanie terapeutyczne.

TERAPEUTYCZNA ROLA MANDALI Koło odbierane jest jako figura wykazująca najmniejszą aktywność względem przestrzeni ją otaczającej. Jedynym miejscem silnie skupiającym uwagę jest środek koła. To powoduje, że kołu przypisuje się pojęcie koncentracji. Koło wydaje się łagodnie leżeć na płaszczyźnie. Łagodnie i formalnie obojętnie i to powoduje, że staje się ono znakiem spokoju, bezruchu i izolacji.

Ta łagodność i spokój są delikatnie prowokujące. W ten sposób koło wskazuje na siebie i zarazem swoje centrum. Koło i wszelkie formy koło sugerujące, wyraźnie skupiają na sobie uwagę i powodują wyciszenie ludzkiego myślenia. Równowaga, spokój, wyciszenie a co za tym idzie harmonia to podstawowe cechy zdrowego człowieka – tak więc wydaje się że właśnie dla zdrowia wewnętrznego, psychicznego dla osiągnięcia pozytywnych stanów mentalnych stworzono pierwsze pomoce wizualne oparte na kole – mandale!!!

MANDALA W TERAPII Mandala znalazła swoje zastosowanie w arteterapii. Założeniem arteterapii jest odnalezienie dla każdego odpowiednich sposobów autoekspresji. Posługując się mandalą, należy podjąć próbę przełożenia treści wewnętrznych na zewnątrz przez rysunek, obraz, czy przez inną dowolną formę. Zakończone dzieło stanowi komunikat niewerbalny- wewnętrzny obraz siebie w danej chwili.

„INTERPRETACJA MANDALI” Mandala daje także duże możliwości diagnozujące dziecko, uwzględniając zastosowane kolory, kształty, połączenia kolorów, rodzaje zastosowanych linii. Kolory ujawniają wiele informacji na temat osobowości osoby malującej, gdyż mają określone znaczenie psychologiczne; Bogactwo pojawiających się form, takich jak: krzyż, kwadrat, koło, kwiat, gwiazda. Należy jednak pamiętać że nie istnieje jedna właściwa i pewna interpretacja, symbole są zawsze wieloznaczne. Kształty są niczym innym, jak tylko liczbami przełożonymi na język obrazu. A te od dawna uchodzą za czynniki porządku w kosmosie. To co więc działa porządkująco na wielkie kosmiczne zależności, porządkuje też mniejszy kosmos ludzkiej duszy

Każdy człowiek posiada swój własny wewnętrzny świat, do którego centrum, tylko on sam ma pełny dostęp. Wszelkie sugerowanie rozwiązań, dopowiadanie prawd, stanowi manipulację i nie prowadzi do pozytywnych efektów. Rolą terapeuty powinno być jedynie stworzenie odpowiedniej atmosfery, będącej zachętą do wykorzystywania twórczego potencjału i umożliwiającej podejmowanie tego rodzaju działań.

JAK ORGANIZOWAĆ ZAJĘCIA Z MANDALAMI Narzędzia i przybory powinny być przygotowane na stolikach, aby nie rozpraszać później dzieci. Dzieci siedzą w kole i słuchają muzyki relaksacyjnej z dłońmi na kolanach odwróconymi wewnętrznymi stronami w górę. Oczy zamknięte. Wprowadzamy dzieci w miły nastrój. Po wysłuchaniu muzyki i relaksie dzieci mogą przez chwilę wpatrywać się w karty z mandalami. Przejście do stolików i rozpoczęcie pracy wybraną techniką przez nauczyciela (zapobiegnie to zamieszaniu w wyborze narzędzi pracy). Zorganizowanie wystawy prac lub rozmowa na temat wykonanej mandali.

FORMY PRACY Z MANDALĄ KOLOROWANIE WYPEŁNIANIE TYLKO KONTURU KOŁA, WYCINANIE, UKŁADANIE Z MOZAIKI GEOMETRYCZNEJ, WYKLEJANIE RESZTKAMI TKANIN, WYKLEJANIE RÓŻNYMI ZIARNAMI NA PODKŁADZIE Z PLASTELINY WITRAŻE

ZALETY MALOWANIA MANDALI Mandali przypisuje się wiele właściwości, np. energetyzujące, relaksujące, wyciszające, uspakajające. Wykorzystanie mandali w pracy z dziećmi daje duże efekty wychowawcze i dyscyplinujące grupę. Rozproszona energia koncentruje się Ustępują lęki Wzmacnia się poczucie bezpieczeństwa, ufność we własne siły Znika napięcie - następuje wyciszenie Znika gotowość do poddawania się zewnętrznym wpływom i krytycznej przez to samooceny

PROPOZYCJE KSIĄŻEK ZAWIERAJĄCYCH WZORY MANDALI

LITERATURA „Mandala- sposób na odprężenie i wyciszenie dla dzieci w młodszym wieku szkolnym”- wydawnictwo „JEDNOŚĆ”; „Mandala - buddyjska terapia uspakajająca – Sascha Wuillemet, Andrea -Anna Cavelius, wydawnictwo Świat Książki; „Mandale twoje mandale”- Wiesław Karolak, wydawnictwo Wyższej Szkoły Humanistyczno-Ekonomicznej, Łódź 2004r. http://www.edukacja.edux.pl/p-509-mandale. http://www.cudownyportal.pl http://www.maclogo.fsnet.co.uk/praca/