…a bezpieczeństwo społeczności lokalnych Ćwiczenia 4

 Czym jest industrializacja?  Co ją cechuje pod wzgl.: - codziennej aktywności ludzi (edukacyjnej, zawodowej, pozazawodowej)? - mobilności ludzi w sensie geograficznym i klasowym? - relacji międzyludzkich (rodzinnych, pozarodzin.)? - zjawisk towarzyszących (urbanizm, ruralizm, struktura gospodarki – proporcje jej dziedzin)?  Jakie są konsekwencje tych zjawisk w sferze zagrożeń dla bezpieczeństwa?  Czym jest urbanizacja?  Co ją cechuje pod wzgl.: - codziennej aktywności ludzi (edukacyjnej, zawodowej, pozazawodowej)? - mobilności ludzi w sensie geograficznym i klasowym? - relacji międzyludzkich (rodzinnych, pozarodzin.)? - zjawisk towarzyszących (urbanizm, ruralizm, struktura gospodarki – proporcje jej dziedzin)?  Jakie są konsekwencje tych zjawisk w sferze zagrożeń dla bezpieczeństwa?

a) Nowe formy, sposoby, techniki/technologie wyrobu produktów, świadczenia usług (tzw. metody przemysłowe, wykorzystujące energię niezwierzęcą) b) Idące w parze z powyższym nowe/inne formy organizacji i zarządzania (system fabryczny) c) Nowe regulacje administracyjne, pracownicze, zdrowotne, ubezpieczeniowe d) Nowe, rozwinięte formy motywowania ludzi do pracy (np. prowizje, powszechne kredyty, możliwość wspinania się po szczeblach kariery i osiągania wyższych pozycji społecznych)

a) Zmniejszanie się zatrudnienia w rolnictwie, zwiększanie w przemyśle i usługach b) Większa ruchliwość pozioma i pionowa (społeczno-zawodowa) c) Zmiany w szkolnictwie (na rzecz technicznego); zainteresowanie techniką d) Zmiany w charakterze, strukturze, funkcjach rodziny ( i innych zbiorowości, np. sąsiedzkich ) e) Urbanizacja  UWAGA: urbanizm (sposób życia – kompleks reguł, idei i urządzeń – swoisty dla mieszkańców miast); ruralizm – sposób życia charakterystyczny dla mieszkańców wsi

Plusy (realizacja potrzeb)Minusy (zagrożenia) Miejsca pracy związane z samym przemysłem i infrastrukturą oraz instytucjami z tzw. otoczenia Zagrożenia związane z działalnością przemysłową (techniczne, ekologiczne) ZarobkiKryzysy, bezrobocie, stres zawodowy Czas wolny, związana z nim infrastruktura i instytucje umożliwiające jego wypełnienie Rozpad dotychczasowych wspólnot, stosunków rodzinnych Rozwój człowiekaZerwanie z korzeniami (przerwanie ciągłości tradycji) Awans społeczny – zaspokajanie ambicji jednostek, całych grup Pionizacja struktury społecznej Inne, jakie?

 Inaczej – trzeba szukać konsekwencji (plusów, minusów) industrializacji w: a) Strukturalnym zróżnicowaniu: technologii, procesów produkcji, infrastruktury, rodziny, idei, oświaty/edukacji itp., itd. b) Stratyfikacji społecznej (uwarstwieniu) c) Instytucjach koordynacji życia społecznego (prawie, polityce, państwie/samorządzie, szkołach, instytucjach kontroli formalnej) d) Programach socjalnych, ubezpieczeniowych e) Porządku społecznym, wzorach zachowań…

 Np. może być pochodną decyzji politycznej: a) wypaczającej proces uprzemysłowienia, organizacji przemysłu, skazującej społeczność na trwanie w monokulturze (zob. przykład Świdnika z WSK/PZL (Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego/Polskie Zakłady Lotnicze) i podobnych miejscowości) lub… b) …przywracającej, przedłużającej szansę istnienia zbiorowości terytorialnej, a nawet… c) …wręcz kreującej taką zbiorowość, w konsekwencji może nawet społeczność (zob. przynajmniej osiedla takich miejscowości, jak Kraśnik z Fabryką Łożysk Tocznych i dzielnicą „Fabryczną” )

 Urbanizacja (w kontekście industrializacji) to: a) Rozwój dotychczasowego ośrodka miejskiego wraz z rozwijającym się w jego obrębie przemysłem b) Powstawanie zupełnie nowych ośrodków miejskich (w związku z lokalizacją inwestycji o charakterze przemysłowym): St. Wola, Gdynia, Nowa Huta, Nowe Tychy, Świdnik… c) Proces napływu i koncentracji ludności na stosunkowo niewielkim obszarze d) Proces ekspansji kultury specyficznie miejskiej, miejskiego stylu życia (urbanizmu)

 Kryteria opisu miasta według Louisa Wirtha: a) wielkość b) gęstość c) heterogeniczność  Dodatkowe charakterystyki odnoszą się do zjawiska miejskości i miejskiego stylu życia: a) Razem, ale [często] osobno b) Stosunki przedmiotowe dominują c) Złożoność struktury społecznej d) Poczucie zagrożenia i osamotnienia

 Zjawisko anomii (raczej nie jest cechą immanentną zbiorowości miejskich, ale lubi występować w czasach gwałtownych zmian, a takimi bywają lata industrializacji, migracji, urbanizacji właśnie…  Później już tylko jednostki, może nieco większe grupy, mogą popaść (i popadają) w stan dezorientacji aksjonormatywnej  Współczesne procesy decentralizacji (dezurbanizacji, suburbanizacji), kryzysu stref centralnych (zob. publikacje Jane Jacobs, Andrzeja Majera), gdzie dochodzi do koncentracji ludności zmarginalizowanej, koncentracji aktów przemocy, patologii; nie są od tego wolne także przedmieścia zasiedlane przez ludność napływową (z zewnątrz)  Miasto sprzyja przestępczości – z różnych powodów