Opracowanie merytoryczne Joanna Lisowska

JEDNOOSOBOWA DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA doskonale się sprawdza w przypadku małych rodzinnych biznesów, gdyż w jej ramach istnieje możliwość współdziałania osób spokrewnionych z właścicielem stanowi część majątku właściciela nie ma osobowości prawnej w nazwie powinna zawierać imię i nazwisko właściciela

DZIAŁALNOŚĆ INDYWIDUALNA OSÓB FIZYCZNYCH formy opodatkowania: karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (przychody z działalności nie mogą przekraczać 150.000 euro), opodatkowanie na zasadach ogólnych (PKPiR) – podatek według skali lub liniowy, pełna księgowość rejestracja w urzędzie gminy

Zalety: - prosta procedura jego założenia i niskie koszty z nią związane - proste metody zarządzania, pełna samodzielność w podejmowaniu decyzji, szybkość podejmowania decyzji, - możliwość wyboru łatwiejszych form rozliczania się z urzędem skarbowym, - zainteresowanie niektórych kontrahentów zagranicznych taką formą z powodu ponoszenia pełnej odpowiedzialności (w przeciwieństwie do sp. z o.o.)

Wady: - za zobowiązania firmy przedsiębiorca odpowiada całym swoim majątkiem, - śmierć przedsiębiorcy jest równoznaczna z likwidacją przedsiębiorstwa, - z powodu pełnej odpowiedzialności powinno się unikać prowadzenia dużych przedsięwzięć indywidualnie

SPÓŁKA CYWILNA nie posiada osobowości prawnej podstawą działania jest ustna lub pisemna (korzystniejsza dla celów dowodowych) umowa między minimum 2 wspólnikami wysokość wnoszonego wkładu zależy od możliwości wspólników oraz potrzeb wynikających z rozmiaru i charakteru działalności w zamian za wkłady wspólnicy otrzymują udziały w zyskach

SPÓŁKA CYWILNA spółkę może reprezentować każdy ze wspólników spółka nie posiada podmiotowości prawnej – wszelkie prawa i obowiązki są zaciągane przez wspólników solidarna i osobista odpowiedzialność wspólników (wspólnicy nie odpowiadają jednak za osobiste zobowiązania partnera) wniesione przez wspólników wkłady oraz dochody uzyskiwane przez spółkę stanowią w czasie jej trwania wspólny majątek

SPÓŁKA CYWILNA Każdy ze wspólników oddzielnie podlega wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej W umowie można zwolnić niektórych wspólników z pokrywania strat, ale nie można żadnego ze wspólników wyłączyć z udziału w zyskach Jeśli wspólnik będzie chciał odejść ze spółki, a na jego miejsce nie wstąpi do spółki nowy wspólnik, wówczas spółka zostaje zlikwidowana lub sądownie rozwiązana Jest zawarta w celach gospodarczych (np. w celu utrzymywania sieci internetowej czy zatrudnienia jednego wspólnego specjalisty ds. finansów)

SPÓŁKA CYWILNA Spółkę cywilną należy przekształcić w spółkę jawną poprzez zgłoszenie do sądu rejestrowego przez wszystkich wspólników, jeżeli przychody netto spółki cywilnej w każdym z dwóch ostatnich lat obrotowych osiągnęły wartość powodującą, zgodnie z przepisami o rachunkowości, obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych. Od dnia 8 stycznia 2009 r. przekształcenie spółki cywilnej w jawną jest fakultatywne. Decyzja o przekształceniu zależy od wspólników.

SPÓŁKA CYWILNA Każdy wspólnik indywidualnie jest opodatkowany podatkiem dochodowym Wspólnicy mogą wybrać formy opodatkowania tj.: karta podatkowa, ryczałt od przychodów ewidencjo- nowanych (suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie może przekroczyć kwoty 150.000 euro), opodatkowanie na zasadach ogólnych (PKPiR) – skala podatkowa, podatek liniowy 19%, pełna księgowość Rejestracja w urzędzie gminy (każdy ze wspólników)

Zalety: - brak wymogów formalnych odnośnie wielkości wnoszonych wkładów - swobodne ustalenie praw i obowiązków - niskie koszty założenia działalności - możliwość wyboru łatwiejszych form rozliczania się z urzędem skarbowym - jest to odpowiednia forma dla przedsięwzięć małych rozmiarów w przypadku działalności dodatkowej dla wspólników.

- obowiązek ujawniania w nazwie firmy nazwisk wszystkich wspólników Wady: - solidarna odpowiedzialność za zobowiązania - brak możliwości domagania się podziału majątku tak długo, jak długo istnieje spółka - brak możliwości nabywania praw i zaciągania zobowiązań przez spółkę (jedynie przez wspólników) - obowiązek ujawniania w nazwie firmy nazwisk wszystkich wspólników

SPÓŁKA JAWNA umowa spółki powinna być sporządzona na piśmie pod rygorem nieważności każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki oraz do reprezentowania spraw spółki majątek spółki stanowi wszelkie mienie wniesione jako wkład lub nabyte przez spółkę w czasie jej istnienia odpowiedzialność solidarna i osobista jeżeli wspólnik wniósł do spółki jednoosobową działalność gospodarczą, odpowiedzialność wspólników i spółki jest ograniczona do wartości przedsiębiorstwa - według stanu w chwili wniesienia, a według cen w chwili zaspokojenia wierzyciela posiada cechy właściwe osobom prawnym – możliwość nabywania prawa i zaciągania zobowiązań

SPÓŁKA JAWNA Wspólnicy mogą wybrać formy opodatkowania tj.: ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (suma przychodów wspólników spółki z tej działalności nie może przekroczyć kwoty 150.000 euro), opodatkowanie na zasadach ogólnych (PKPiR) – skala podatkowa, podatek liniowy 19%; pełna księgowość rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - każdy wspólnik ma prawo reprezentować spółkę - każdy wspólnik ma prawo i obowiązek prowadzenia spraw spółki - możliwość wyboru łatwiejszych form rozliczania się z urzędem skarbowym Wady: - każdy wspólnik odpowiada za zobowiązania spółki bez ograniczenia całym swoim majątkiem solidarnie z pozostałymi wspólnikami oraz ze spółką - wspólnik przystępujący do spółki staje się odpowiedzialny za zobowiązania powstałe przed jego przystąpieniem

SPÓŁKA PARTNERSKA utworzona przez wspólników w ramach wykonywania wolnego zawodu partnerami są osoby fizyczne uprawnione do wykonywania wolnych zawodów umowa zawarta pisemnie ograniczona odpowiedzialność partnera za „błędy w sztuce” pozostałych partnerów każdy partner ma prawo reprezentować spółkę

WOLNY ZAWÓD Partnerami w spółce mogą być osoby uprawnione do wykonywania następujących zawodów: adwokata, aptekarza, architekta, inżyniera budownictwa, biegłego rewidenta, brokera ubezpieczeniowego, doradcy podatkowego, maklera papierów wartościowych, doradcy inwestycyjnego, księgowego, lekarza, lekarza dentysty, lekarza weterynarii, notariusza, pielęgniarki, położnej, radcy prawnego, rzecznika patentowego, rzeczoznawcy majątkowego i tłumacza przysięgłego.

SPÓŁKA PARTNERSKA spółka może wybrać formy opodatkowania tj.: opodatkowanie na zasadach ogólnych (PKPiR) – skala podatkowa, podatek liniowy 19%; pełna księgowość rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - każdy partner odpowiada za własne „błędy w sztuce” - brak wymagań dotyczących wysokości kapitału spółki - partner nie ponosi odpowiedzialności swoim majątkiem osobistym za zobowiązania związane z działalnością swoich partnerów - możliwość ujawnienia w nazwie tylko nazwisko jednego wspólnika - każdy wspólnik ma prawo samodzielnie reprezentować spółkę Wady: - za zobowiązania spółki, które nie mają związku z wykonywaniem wolnego zawodu odpowiadają wszyscy wspólnicy osobiście i solidarnie - rozwiązanie spółki w przypadku utraty uprawnień przez jednego ze wspólników

SPÓŁKA KOMANDYTOWA wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczeń (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona umowa w formie aktu notarialnego komandytariusz jest wolny od odpowiedzialności w granicach wniesionego wkładu spółkę reprezentują komplementariusze komandytariusz może reprezentować spółkę jedynie jako pełnomocnik

SPÓŁKA KOMANDYTOWA Wspólnicy spółki komandytowej będący osobami fizycznymi mają prawo dokonania wyboru formy opodatkowania tj.: podatek liniowy, pełna księgowość rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - elastyczne kształtowanie stosunków finansowych między wspólnikami - korzystna ze względu na brak konieczności opłacania podatku dochodowego - stosunkowo proste powiększenie aktywów spółki, gdyż przystąpienie do istniejących spółek w roli komandytariuszy stanowić może atrakcyjny sposób inwestowania dla wielu przedsiębiorców Wady: - znaczny zakres odpowiedzialności komplemen- tariuszy (jednak może zostać ograniczony poprzez utworzenie spółki w spółce tzn. połączenie sp. z o.o. z osobą fizyczną)

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem umowa w formie aktu notarialnego kapitał zakładowy w wysokości niemniejszej niż 50 000 zł akcjonariusz nie odpowiada za zobowiązania spółki komplementariusz reprezentuje spółkę i jest zobowiązany do prowadzenia jej spraw, zaś akcjonariusz jedynie jako pełnomocnik może zostać powołane walne zgromadzenie oraz rada nadzorcza

SPÓŁKA KOMANDYTOWO-AKCYJNA spółka może wybrać formy opodatkowania tj.: pełna księgowość rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - reprezentacja spółki i obowiązek prowadzenia jej spraw spoczywa na komplementariuszu - komplementariusz i akcjonariusz uczestniczą w zysku spółki proporcjonalnie do wkładów wniesionych do spółki - możliwość wyboru różnych metod opłacania podatku dochodowego przez komplementariusza, jeśli jest osobą fizyczną -akcjonariusz wyłączony z odpowiedzialności za zobowiązania spółki ·  - możliwość pozyskiwania kapitału poprzez emisję akcji ·    - komplementariusze mają decydujący wpływ na funkcjonowanie spółki bez konieczności pokrycia ze środków własnych kapitału zakładowego

Wady: - wysoki minimalny kapitał zakładowy - konieczne jest prowadzenie pełnej księgowości, przez co generowane są wysokie koszty - statut spółki musi być sporządzony w formie aktu notarialnego - Jeśli określona kategoria spraw spółki została przekazana do kompetencji walnego zgromadzenia albo rady nadzorczej, to w tym zakresie komplementariuszowi nie przysługuje prawo do prowadzenia spraw spółki.

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ umowa w formie aktu notarialnego lub aktu założycielskiego minimalny kapitał zakładowy – 5 000 zł, wartość nominalna udziału nie może być niższa niż 50 zł może być jednoosobowa posiada osobowość prawną umowa zawarta nie tylko w celu gospodarczym

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ odpowiedzialność za zobowiązanie ponosi spółka do wysokości kapitału zakładowego zakończenie działalności wymaga prowadzenia postępowania likwidacyjnego spółkę reprezentują zarząd i prokurent organy spółki: zarząd, rada nadzorcza, zgromadzenie wspólników

SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ spółka jest opodatkowana podatkiem dochodowym, a wspólnik od swojej części zysku rachunkowość spółki to księgi handlowe rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - korzystna forma dla działalności wymagającej dużego kapitału i wiążącej się z dużym ryzykiem - KSH dopuszcza dziedziczenie udziałów (pozytywne dla przedsiębiorstw rodzinnych) - spółka za swoje zobowiązania odpowiada jedynie do wysokości wniesionego wkładu - łatwość wstąpienia do spółki nowych wspólników - brak konieczności angażowania wysokiego kapitału - oświadczenia woli właściciela jednoosobowej spółki składane w sprawach przekraczających zwykły zarząd wymagają jedynie formy pisemnej, a nie aktu notarialnego

Wady: - niski kapitał zakładowy może zmniejszyć wiarygodność przedsiębiorstwa wobec kontrahentów - wysokie koszty związane z założeniem spółki i jej prowadzeniem (opodatkowanie, prowadzenie księgowości, każda zmiana w umowie spółki wymaga aktu notarialnego) - brak możliwości zawierania umów o pracę z członkami zarządu będącymi jednocześnie wspólnikami bez powołania pełnomocnika lub rady nadzorczej - konieczność uzyskiwania zgody wspólników na zaciąganie zobowiązań przekraczających kapitał zakładowy

SPÓŁKA AKCYJNA umowa w formie aktu notarialnego lub aktu założycielskiego minimalny kapitał zakładowy – 100 000 zł (nie dotyczy spółek, których wysokość kapitału zakładowego określana jest w innych ustawach np. prawie bankowym), wartość nominalna akcji - co najmniej 1 grosz może być jednoosobowa posiada osobowość prawną może podejmować każdą działalność prawnie dozwoloną odpowiedzialność za zobowiązanie ponosi spółka do wysokości kapitału zakładowego (pośrednio akcjonariusze do wysokości posiadanych akcji) spółkę reprezentują zarząd i prokurent organy spółki: zarząd, rada nadzorcza, walne zgromadzenie

SPÓŁKA AKCYJNA spółka jest opodatkowana podatkiem dochodowym, a wspólnik od wypłaconej dywidendy rachunkowość spółki to księgi handlowe rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS)

Zalety: - łatwość kumulacji kapitału oraz proste metody pozyskiwania kapitałów w trakcie trwania działalności przez emisję akcji, obligacji i innych instrumentów finansowych, - brak odpowiedzialności akcjonariuszy za zobowiązania spółki, - oświadczenia woli właściciela jednoosobowej spółki składane w sprawach przekraczających zwykły zarząd wymagają jedynie formy pisemnej, a nie aktu notarialnego - łatwe sprawdzenie wiarygodności spółki przez potencjalnych kontrahentów (jawność danych finansowych spółki)

Wady: - bardzo drogi, czasochłonny i skomplikowany proces rejestracji - bardzo skomplikowana księgowość (konieczność zatrudnienia specjalistów do obsługi prawnej i księgowej) - duże wymagania formalne dotyczące działalności spółki, - brak wpływu na działalność spółki przez mniejszych udziałowców, - skomplikowany proces likwidacji.

SPÓŁDZIELNIA liczba założycieli spółdzielni nie może być mniejsza od 10, jeżeli założycielami są osoby fizyczne, i 3, jeżeli założycielami są osoby prawne. w spółdzielniach produkcji rolnej liczba założycieli - osób fizycznych nie może być mniejsza od 5 obowiązek złożenia przez członków własnoręcznych podpisów pod treścią statutu brak obowiązku sporządzenia statutu w formie aktu notarialnego stowarzyszenie ludzi, nie kapitału organy spółdzielni: walne zgromadzenie członków, rada nadzorcza i zarząd

SPÓŁDZIELNIA możliwość zmiany składu osobowego (zwiększania i zmniejszania liczby członków) i w konsekwencji zmiany wysokości funduszu udziałowego, czyli majątku spółdzielni – zasada „otwartych drzwi” demokratyczny system zarządzania (każdy członek spółdzielni ma jeden głos, decyzje podejmowane są przez większość, a wybierane organy spółdzielni są odpowiedzialne przed członkami) posiada osobowość prawną członek spółdzielni nie odpowiada wobec wierzycieli za jej zobowiązania, partycypuje on w stratach spółdzielni, jednak tylko do wysokości wniesionego udziału

SPÓŁDZIELNIA spółdzielnia jest opodatkowana podatkiem dochodowym, a udziałowiec od swojej części zysku rachunkowość spółki to księgi rachunkowe rejestracja w rejestrze przedsię- biorców (KRS), powiadomienie Krajowej Rady Spółdzielczej

Zalety: demokratyczne podejmowanie decyzji brak możliwości dzielenia funduszu zasobowego w czasie trwania spółdzielni brak wymagań dotyczących wysokości kapitału mogą wykorzystywać zainteresowanie dużej grupy osób zaangażowanych do wprowadzania innowacji w przedsiębiorstwie spółdzielczym zwiększają motywację pracowników jako właścicieli możliwy jest ogólnie zrównoważony rozwój spółdzielni w obliczu nacisków zewnętrznych.

Wady: demokratyczne zasady sprawowania władzy ograniczony dostęp do zwiększenia środków własnych nastawienie członków może utrudniać dywersyfikacje produktów i usług duża baza członkowska może uniemożliwiać śledzenie na bieżąco potrzeb i interesów członków niski poziom zainteresowania członków działalnością spółdzielni gdy zainwestowane przez nich w spółdzielni kwoty są niewielkie łatwość wstępowania i występowania

Liczba zarejestrowanych jednostek gospodarczych w 2006 r. Forma prawna Liczba zarejestrowanych jednostek gospodarczych w 2006 r. S.A. 8 614 sp. z o.o. 205 558 sp.j. 26 429 sp.k. 1 657 sp.p. 971 S.K.A. 109 s.c. 278 337 Według stanu z 30 czerwca 2007 roku ponad 2,7 mln osób prowadziło jednoosobową działalność gospodarczą (co stanowi 75,8% wszystkich przedsiębiorstw).

Oświadczenie o wyborze formy opodatkowania w przypadku prowadzenia działalności w formie spółki składają wszyscy wspólnicy naczelnikom urzędów skarbowych właściwym według miejsca zamieszkania każdego ze wspólników.