wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych TECHNIK POLIGRAF wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

TECHNIK POLIGRAF Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: TECHNIK POLIGRAF Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 311[28] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy: 311918 Na wesoło

NA WESOŁO Pracownik drukarni wychodzi z pracy do domu, o 16-tej. Koledzy dziwnie na niego patrzą ale nic nie mówią. Na drugi dzień znowu wychodzi do domu po ośmiu godzinach. Koledzy patrzą z niesmakiem ale milczą. Trzeciego dnia wybija 16-ta, koleś pakuje manele i zabiera się, do wyjścia. Koledzy nie wytrzymują. A ty co wyrabiasz? My tu zasuwamy jak osły po 16 godzin, a ty sobie do domu idziesz? Ale... ale.. ja mam urlop.... Powrót

Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy Czy wiesz, że technik poligraf: Opracowuje procesy technologiczne w produkcji poligraficznej, organizuje pracę przy wykonywaniu opraw książek i broszur, kontroluje pracę maszyn poligraficznych; wykonuje skład tekstu, reprodukcje oraz druk nakładu. Zwykle pracuje 8 godzin dziennie, jednak zdarzają się przypadki, że trzeba pracować dłużej np. przy pilnym zleceniu drukarskim. Zdarza się, że technik poligraf pracuj w trybie dwuzmianowym. Pracuje w pomieszczeniach zamkniętych, sztucznie oświetlonych i wentylowanych. Przy stosowaniu tradycyjnych maszyn drukarskich często występuje duże nasilenie hałasu, a przy oprawie książek – opary klejów i innych substancji chemicznych. Praca w zawodzie technika poligrafa ma charakter zespołowy. Technik poligraf pracuje wraz z drukarzami, introligatorami, grafikami.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracy z pewnością znalazłeś niezrozumiałe dla Ciebie sformułowania. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić ich znaczenie. W tym celu, najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów. Na wesoło

NA WESOŁO Do agencji reklamowej wpada facet z wielkimi planszami, rzuca na stół tysiące projektów. Pan z agencji szyderczym głosem: - I co? Pewnie ma być na juto? Facet: - Jakbym chciał na jutro, to bym przyszedł jutro! Powrót

Zadania i umiejętności zawodowe Opracowuje procesy technologiczne w produkcji poligraficznej. Organizuje pracę przy wykonywaniu opraw książek i broszur. Kontroluje pracę maszyn poligraficznych, wykorzystując podstawowe urządzenia kontrolno-pomiarowe, elektrotechniczne i automatyki przemysłowej, maszyny drukujące różnych konstrukcji i ich osprzęt, materiały podstawowe i pomocnicze, dokumentacje i instrukcje, normy jakości materiałów i odbitek drukarskich. Wykonuje skład tekstu, reprodukcje oraz druk nakładu. Przedstawia koncepcję edytorską i określa formę zewnętrzną drukowanego nakładu, posługując się urządzeniami komputerowymi.

Obsługuje podstawowe maszyny i urządzenia stosowane w produkcji poligraficznej. Stosuje technikę komputerową w zakresie składania tekstu i reprodukcji, posługując się najnowszymi programami. Przeprowadza ocenę i korektę półproduktu poligraficznego na poszczególnych etapach produkcji i kontroli ostatecznej przed drukiem. Prowadzi rozliczenia materiałów, oblicza objętość publikacji i sporządza kalkulację zużycia papieru i materiałów pomocniczych oraz wykonanej usługi poligraficznej. Stosuje przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy, zasady racjonalnej gospodarki materiałami, przepisów przeciw pożarowych i ochrony środowiska. Technik poligraf może oprawiać ręcznie starodruki lub nietypowe formaty książek, np. prace dyplomowe wymagające indywidualnego zaprojektowania, prowadzić zakład introligatorski, pełnić funkcję operatora linii introligatorskich, technologa lub specjalisty w zakresie technologicznego przygotowania produkcji oraz jej planowania, instruktora w oddziałach prowadzących działalność szkoleniową, asystenta redaktora technicznego lub korektora technicznego. I wiele innych… Na wesoło Praca własna… Uwaga: W podanych powyżej tekstach dotyczących zadań i umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

NA WESOŁO Jaka jest różnica między prezesem banku a poligrafem? – Aby zostać poligrafem, trzeba mieć kwalifikacje. Przychodzi bezrobotny poligraf do drukarni szukać pracy. Idzie do szefa, a ten pyta: - Co może pan robić? - Mogę drukować - odpowiada bezrobotny. - A co jeszcze może pan robić? - Mogę nie drukować... Powrót

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie technik poligraf niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis komputer wraz z odpowiednim oprogramowaniem i urządzeniami peryferyjnymi służy technikowi poligrafowi do składania tekstów lub tworzenia projektów graficznych. Komputer jest narzędziem komunikacji z naświetlarką CtP; oprogramowanie będziesz korzystał z programów do tworzenia grafiki komputerowej, obróbki fotografii jak i do tworzenia specyficznych plików rozpoznawanych przez naświetlarkę CtP; drukarka urządzenie peryferyjne do tworzenia np. próbnych wydruków lub dokumentacji. Drukarka może być biurowa lub wielkoformatowa; ploter urządzenie peryferyjne, służące do pracy z dużymi płaskimi powierzchniami, mogące nanosić obrazy, wycinać wzory, grawerować itp.; skaner urządzenie do przechwytywania danych, głównie, które później wykorzystać projektów poligraficznych; aparat fotograficzny podstawy pracy z aparatem fotograficznym przydają się Przydatny w pracy na stanowisku kopisty bądź fotografa reprodukcyjnego; naświetlarka CtP (ang. Computer-to-Plate) maszyna bezpośrednio naświetlająca formy drukowe (płyt offsetowych lub fleksograficznych) z plików postscriptowych. Płyty są wykorzystane później w maszynie drukującej do nanoszenia druku na materiał (głównie papier); wzornik Pantone Pantone Inc. (amerykańska firma) opracowała i wydała swoją unikatową skalę kolorów, która stanowi wzorzec barw nazwany Skalą Pantone. Często zamiast druku czterokolorowego (CMYK) stosuje się gotowe farby, które wybiera się właśnie za pomocą wzornika Pantone; 10

Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie technik poligraf, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przed przystąpieniem do testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst z cechami psychofizycznymi oraz wymaganiami fizycznymi i zdrowotnymi, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna … Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

Cechy psychofizyczne - test samooceny 2/3 Lp. Cechy osobowości, wymagania fizyczne Tak Nie 1 Czy jesteś wytrwały i wypełniasz podjęte zobowiązania? 2 Czy nie masz skłonności do bałaganiarstwa? 3 Czy potrafisz przez dłuższy czas (np. 2 godziny) skoncentrować się na wykonywaniu tych samych czynności? 4 Czy Twoją mocną stroną jest zręczność rąk i lubisz prace manualne? 5 Czy potrafisz dobrze zorganizować sobie pracę? 6 Czy potrafisz czytać ze zrozumieniem dokumentację techniczną? 7 Czy możesz o sobie powiedzieć, że masz zainteresowania typowo techniczne? 8 Czy masz dobrze rozwiniętą wyobraźnię przestrzenną? 9 Czy spostrzegawczość to Twoja mocna strona? 10 Czy uważasz, że masz umiejętności niezbędne do współpracy w grupie oraz potrafisz nawiązać kontakt z innymi ludźmi? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zapisz wynik. Razem punktów:

Cechy psychofizyczne - test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto dokładnie przemyśleć decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło

NA WESOŁO Na hali w drukarni pracownicy rzucają monetą: – Jak wypadnie reszka, to gramy w karty, a jak orzeł, to idziemy spać. – A jak stanie na sztorc? – No to wtedy trudno, weźmiemy się do roboty. Powrót

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie technik poligraf, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Następnie przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwe odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim na nie odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

Przeciwwskazania zdrowotne - test samooceny 2/3 Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1 Czy masz skłonność do alergii i uczuleń? 2 Czy chorujesz na padaczkę? 3 Czy odczuwasz czasem zawroty głowy? 4 Czy przydarzyły Ci się w niedawnej przeszłości sytuacje, w których zemdlałeś? 5 Czy posiadasz nieskorygowaną wadę wzroku? 6 Czy masz problem z widzeniem obuocznym? 7 Czy masz problemy ze słuchem, niedosłyszysz innych lub np. samochodów? 8 Czy masz problemy z układem krążenia? 9 Czy posiadasz schorzenia układu ruchowego a w szczególności czy masz ograniczoną ruchliwość rąk?

Przeciwwskazania zdrowotne – test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie technik poligraf. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo się z nimi zapoznał. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym. Na wesoło 17

w zawodzie technik poligraf Kształcenie w zawodzie technik poligraf Aby pracować w zawodzie technik poligraf, możesz: 1.1. Jako absolwent gimnazjum wybrać czteroletnie technikum. 1.2. Jako absolwent trzyletniego liceum ogólnokształcącego, trzyletniego liceum profilowanego, czteroletniego technikum, dwuletniego liceum uzupełniającego lub trzyletniego technikum uzupełniającego, możesz wybrać jednoroczną szkołę policealną. 1.3. Po ukończeniu liceum profilowanego o profilu zarządzanie informacją możesz kontynuować naukę w półtorarocznej szkole policealnej. 1.4. Po uzyskaniu dyplomu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie technik poligraf może je podwyższać kontynuując naukę w szkołach wyższych na kierunku papiernictwo i poligrafia. Co zrobić, aby rozpocząć naukę w technikum? – należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum (lub dawnej 8-letniej szkoły podstawowej) oraz zaświadczenie lekarskie, potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu technik poligraf. Szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18 roku życia.

Kształcenie w zawodzie technik poligraf Czego będziesz się uczył w zasadniczej szkole zawodowej przygotowując się do wykonywania zawodu technik poligraf? W ramach modułu: 3.1. Podstawy zawodu: poznasz charakterystyki procesów poligraficznych, maszyn i urządzeń poligraficznych, posługiwania się dokumentacją techniczną i technologiczną, charakterystyki oraz zastosowania materiałów poligraficznych. 3.2. Poligraficzne procesy przygotowawcze: poznasz wiadomości, które dotyczą technologicznego i technicznego planowania publikacji, przygotowania materiałów tekstowych i ilustracyjnych, wykonywania impozycji i proofingu. 3.3. Procesy drukowania: poznasz informacje, które dotyczą przygotowania form oraz drukowania technikami wypukłymi, płaskimi i wklęsłymi, kontrolowania procesów drukowania. 3.4. Procesy introligatorskie: poznasz wiadomości dotyczące wykonywania introligatorskich operacji jednostkowych, wykończania produktów introligatorskich, wykonywania opraw . W ramach modułu masz możliwość kształcenia specjalistycznego: Drukowanie offsetowe arkuszowe.

Kształcenie w zawodzie technik poligraf Z jakich podręczników będziesz się uczył w technikum przygotowując się do wykonywania zawodu technik poligraf? Przykładowe: Jakucewicz S., Magdzik S. Materiałoznawstwo dla szkół poligraficznych. WSiP, 2001, Jakucewicz S., Magdzik S. Podstawy poligrafii. Podręcznik dla technikum. WSiP, 2005. 20

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie technik poligraf. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie; przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych; rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie; i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie, sukcesywnie wkładaj do teczki. Na wesoło 21

NA WESOŁO Poligraf taszczy na plecach dwie ryzy papieru. Spotyka go szef i pyta: - Nie lepiej byłoby na wózku? - Może i lepiej, ale kółka trochę w plecy gniotą. Powrót

Rynek pracy Czy wiesz, że: Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie technik poligraf są: operator linii introligatorskich, technolog lub specjalista w zakresie przygotowania produkcji oraz jej planowania, asystent redaktora technicznego lub korektora technicznego w różnego rodzaju wydawnictwach, kreślarz w dużym wydawnictwie. Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować technik poligraf, są: maszynista, fotograf, operator sprzętu komputerowego, grafik komputerowy. Technik poligraf może poszukiwać pracy w firmach poligraficznych, wydawnictwach, zakładach rzemieślniczych, przy projektowaniu procesu technologicznego, obsłudze maszyn i urządzeń poligraficznych, składzie tekstów, reprodukcji, wykonywaniu form drukowych, drukowaniu i wykonywaniu prac introligatorskich. Może także założyć własną działalność gospodarczą związaną np. z usługami poligraficznymi.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie technik poligraf? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej z technikami poligrafami pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w czyjejś firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wyniki zapisz w przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca tabeli. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”). 24

NA WESOŁO Kierownik krzyczy do pracownika: – Ale tu bałagan, maszyna nieczyszczona od miesiąca, farby nieprzykryte od miesiąca, ryzy papieru niepoukładane od miesiąca! – A to moja wina?! Ja tu jestem dopiero od dwóch tygodni! Powrót

Źródła informacji I. Książki: Bann D. (2008): Poligrafia - Praktyczny przewodnik. ABE Dom Wydawniczy Cichocki L., Pawlicki T., Ruczka I. (1999): Poligraficzny słownik terminologiczny, Polska Izba Druku, Warszawa; Kwaśny A. (2002): DTP. Księga eksperta. Helion Wydawnictwo; McCue C. (2007): Profesjonalny druk. Przygotowanie materiałów, Wydawnictwo Helion; Praca zbiorowa (2002): Poligrafia. Procesy i technika, COBRPP, Warszawa; Zakrzewski P. (2009): Kompendium DTP. Adobe Photoshop, Illustrator, InDesign i Acrobat w praktyce, Wydawnictwo Helion. II. Czasopisma specjalistyczne: Poligrafia Polska (www.druk.info.pl, 2009-11-11), Poligrafika (www.poligrafika.pl, 2009-11-11), Print Publishing (www.printernet.pl, 2009-11-11), Świat Druku (www.swiatdruku.com.pl, 2009-11-10), Świat Poligrafii (www.swiatpoligrafii.pl, 2009-11-11). 26

Źródła informacji III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Technik poligraf (https://doradca.praca.gov.pl/d2k5/zawody, 2009-11-10). Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Technik poligraf, Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Jaworzno, 2004. (http://www.cke-bip.waw.pl/assets/files/infor_ZAW_TECH/Tech_poligraf.pdf, stan na: 2009-11-08). Karkoszka T., Kulczycka A., Kusina A., Redlich A.: Modułowy program nauczania. Technik poligraf 311[28]. Warszawa, MEN 2001 (http://www.koweziu.edu.pl/programy/programy.php, 2009-11-08). Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu; Technik poligraf. (http://www.praca.gov.pl/pages/klasyfikacja_zawodow2.php, 2009-11-14). Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego. Warszawa, MEN, 2005. s. 83-85. Smolik M., Maćkowska K.. Krajowy standard kwalifikacji zawodowych. Technik poligraf (311909). Warszawa MPiPS, 2006. Podstawa programowa kształcenia w zawodzie technik poligraf. Warszawa, MEN (http://www.men.gov.pl/images/stories/zawody/zawody_311_28.pdf, 2009-11-10). Przewodnik po zawodach. Wydanie II. Tom V. Warszawa, MGPiPS, 2003, s. V-339–V-346.

Źródła informacji Akty prawne:   Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 26 czerwca 2007 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego (Dz. U. nr 124, poz. 860 z późn. zm). 28

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat interesujących Cię zawodów