OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ ODLEWNICZYCH wersja dla gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych

OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ ODLEWNICZYCH Multimedialna charakterystyka zawodu Nazwa zawodu: OPERATOR MASZYN I URZĄDZEŃ ODLEWNICZYCH Kod zawodu w klasyfikacji szkolnictwa zawodowego: 812[03] Kod zawodu w klasyfikacji zawodów i specjalności gospodarczej: 812107 Na wesoło

NA WESOŁO Na zakończenie roku szkolnego dyrektor zwraca się do uczniów. – Życzę wam przyjemnych wakacji, zdrowia i żebyście we wrześniu wrócili mądrzejsi. – Nawzajem – odpowiada młodzież. Robotnik mówi do kumpla: – Chciałbym mieszkać i pracować na Biegunie Północnym. – Dlaczego? – Bo tam noc trwa przez pół roku, więc nic bym nie robił, tylko wylegiwałbym się w łóżku. – Ale przecież po takiej nocy musiałbyś potem przez pół roku pracować bez przerwy! – Coś ty! Tam też obowiązuje 8-godzinny dzień pracy! Do pracy przyjmują nowego pracownika. – Jak długo był pan w poprzednim zakładzie? – Trzy lata. – Opuścił go pan wskutek wypowiedzenia? – Nie, dzięki amnestii!

Syntetyczny opis zawodu i środowisko pracy Czy wiesz, że operator maszyn i urządzeń odlewniczych: 1. Obsługuje maszyny i urządzenia odlewnicze w odlewniach i hutach, takie jak przenośniki form, stacje przerobu mas formierskich i rdzeniowych, suszarnie rdzeni, maszyny formierskie i rdzeniarskie. 2. Przeważnie pracuje w pomieszczeniach zamkniętych – w halach produkcyjnych lub wydzielonych pomieszczeniach, w związku z tym narażony jest na pracę w powietrzu zanieczyszczonym pyłami i w hałasie, gdzie panuje wysoka temperatura i mała wilgotność powietrza. 3. Wykonuje prace związane z przygotowaniem wsadu do pieca odlewniczego. 4. Przygotowuje maszyny i urządzenia odlewnicze do procesu produkcyjnego (wytwarzania form, rdzeni, oczyszczania i wykańczana odlewów). 5. Uczestniczy w przeglądach, remontach i usuwaniu awarii maszyn i urządzeń odlewniczych. 6. Zwykle pracuje 8 godzin dziennie, pełniąc funkcję podwładnego ściśle wykonującego czynności ustalone w instrukcji technologicznej lub stanowiskowej.

Praca własna… Po zapoznaniu się z powyższym opisem zawodu i środowiska pracy z pewnością znalazłeś sformułowania niezrozumiałe dla Ciebie. Wypisz je, a następnie, korzystając z dostępnych źródeł informacji, postaraj się wyjaśnić znaczenie tych sformułowań. W tym celu najlepiej porozmawiaj z osobami zatrudnionymi w zawodzie lub poszukaj samodzielnie informacji w Internecie. Efekty pracy udokumentuj poprzez stworzenie własnej rozszerzonej wersji charakterystyki zawodu. Może to być teczka, do której włożysz wszystkie, Twoim zdaniem ważne, informacje dotyczące zawodu. Uwaga: Podobnie postąp, kiedy będziesz zapoznawał się z treścią kolejnych slajdów.

Zadania i umiejętności zawodowe Użytkuje podstawowe i pomocnicze maszyny i urządzenia odlewnicze. Dokonuje przeglądu, konserwacji, drobnych napraw i regulacji maszyn, urządzeń oraz pieców odlewniczych. Wykonuje czynności związane z weryfikacją, użytkowaniem i konserwacją przyrządów pomiarowych oraz narzędzi roboczych stosowanych w odlewniach. Prowadzi proces przygotowania materiałów i mas formierskich według instrukcji technologicznej. Wykonuje rdzenie i formy ręcznie lub maszynowo na pojedynczych urządzeniach oraz w zmechanizowanych i zautomatyzowanych liniach produkcyjnych, zgodnie z instrukcjami technologicznymi. Przygotowuje wsad, prowadzi wytop i spust ciekłego metalu. Wykonuje zalewanie form odlewniczych. Wykonuje wybijanie i oczyszczanie odlewów. Wykonuje odlewy kokilowe, ciśnieniowe i odśrodkowe. Uczestniczy w przeprowadzaniu kontroli wstępnej, międzyoperacyjnej i końcowej procesów odlewniczych, zgodnie z procedurami zapewnienia jakości. Zadania i umiejętności zawodowe

Sporządza szkice elementów konstrukcyjnych maszyn i urządzeń odlewniczych. Posługuje się dokumentacją konstrukcyjną i technologiczną (odlewniczą). Ocenia stan techniczny użytkowanych maszyn i urządzeń. Wykonuje podstawowe naprawy, regulacje i konserwację maszyn i urządzeń odlewniczych. Ocenia i weryfikuje narzędzia, oprzyrządowanie modelowe i przyrządy pomocnicze stosowane w procesach odlewniczych. Rozpoznaje materiały formierskie, rdzenie i formy, zalewa formy ciekłym metalem, wybija i oczyszcza odlewy. Uruchamia podstawowe maszyny i urządzenia odlewnicze, kontroluje ich pracę. Wykonuje kontrolę przebiegu procesu technologicznego i gotowych wyrobów zgodnie z procedurami zapewnienia jakości. Korzysta z urządzeń komputerowych stosowanych w procesach wytwarzania, kontroli i sterowania. Organizuje stanowisko pracy do wykonywania prac technologicznych zgodnie z wymaganiami ergonomii. Praca własna… Uwaga: W tekstach podanych powyżej dotyczących zadań i umiejętności zawodowych z pewnością pojawiły się nowe niezrozumiałe sformułowania, spróbuj je rozszyfrować, korzystając z pomocy rodziców, nauczyciela, doradcy zawodowego, Internetu, literatury.

Podstawowe narzędzia pracy w zawodzie Do pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych niezbędne są: Nazwa narzędzia Opis piec odlewniczy urządzenie grzewcze do przeprowadzania procesów odlewniczych dozownik metalu urządzenie wydzielające w zadanych porcjach (dozach) roztopiony metal formierka maszyna formierska do formowania modeli metalowych w produkcji masowej mieszarka maszyna do sporządzania masy formierskiej i rdzeniowej maszyna do odlewania ciśnieniowego maszyna przeznaczona do pracy na zautomatyzowanych stanowiskach oczyszczarka maszyna do oczyszczania odlewów z masy formierskiej i zgorzeliny linia odlewnicza zautomatyzowany proces obejmujący czynności związane z wykonaniem odlewu

Cechy psychofizyczne Test samooceny 1/3 Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych, powinniśmy przede wszystkim wziąć pod uwagę swoje możliwości, cechy osobowości, temperamentu, swoje zainteresowania, uzdolnienia i wymagania fizyczne. Przeczytaj uważnie poniższy wykaz cech psychofizycznych oraz wymagań fizycznych i zdrowotnych, a następnie oceń siebie pod kątem ich spełniania. Wybierz właściwą odpowiedź poprzez zaznaczenie odpowiedniej odpowiedzi. Uwaga: Nie ma sensu zaznaczać nieprawdy, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Praca własna… Uwaga: W podanych treściach jest prawdopodobnie dużo nowych niezrozumiałych sformułowań, spróbuj je rozszyfrować.

Cechy osobowości, wymagania fizyczne Cechy psychofizyczne – test samooceny 2/3 Lp. Cechy osobowości, wymagania fizyczne Tak Nie 1. Czy możesz o sobie powiedzieć, że masz zainteresowania typowo techniczne? 1 2. Czy masz refleks? 3. Czy podzielność uwagi to Twoja mocna strona? 4. Czy możesz powiedzieć o sobie, że jesteś osobą łatwo podporządkowującą się? 5. Czy przy obsłudze maszyn i urządzeń jesteś w stanie zachować koordynację wzrokowo-słuchową? 6. Jak sądzisz, czy jesteś w stanie zachować przez dłuższy czas (np. 2 godz.) koncentrację uwagi na wykonywanych pracach? 7. Czy możesz stwierdzić, że masz zamiłowanie do dokładnej pracy i porządku w swoim otoczeniu? 8. Czy Twoje działania są podejmowane w poczuciu obowiązkowości i odpowiedzialności? 9. Czy Twoją mocną stroną jest łatwość przerzucania się z jednej czynności do drugiej w wykonywaniu powierzonych zadań? 10. Czy na podstawie obserwacji własnego zachowania w klasie uważasz, że masz umiejętności niezbędne do współpracy w grupie oraz potrafisz nawiązać kontakt z innymi ludźmi? Dodaj wszystkie punkty i w okienku zsumuj swój łączny wynik. Razem punktów:

Cechy psychofizyczne – test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi. Jeśli uzyskałeś:   Od 7 do 10 punktów – Twoje odpowiedzi sugerują, że prawdopodobnie jest to zawód, który możesz wziąć pod uwagę w swoich wyborach. Zawsze jednak warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się doradcą zawodowym. Od 4 do 6 punktów – możesz rozważyć ten wybór, ale zastanów się – być może istnieją zawody lepiej dopasowane do Twoich cech osobowości i wymagań fizycznych. Ewentualnie zbierz więcej informacji na temat danego zawodu i ponownie je przeanalizuj. Zawsze warto przemyśleć dokładnie decyzję i skonsultować się z doradcą zawodowym. Od 0 do 3 punktów – zastanów się, może warto przyjrzeć się dokładniej innym zawodom, bliższym Twoim predyspozycjom. Zachęcamy także do zbierania kolejnych informacji, które ułatwią Ci podjęcie decyzji. Zawsze warto przemyśleć ją dokładnie i skonsultować się doradcą zawodowym.

Przeciwwskazania zdrowotne Decydując się na podjęcie pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych, powinniśmy także wziąć pod uwagę przeciwwskazania zdrowotne. Test samooceny 1/3 Przed przystąpieniem do zrobienia testu przygotuj kartkę papieru i ołówek lub długopis. Przeczytaj uważnie poniższy tekst zawierający przeciwwskazania zdrowotne, a następnie oceń siebie pod tym kątem. Wyniki zapisz na przygotowanej kartce. Uwaga: Nie ma sensu wybierać nieprawdziwych odpowiedzi, gdyż w ten sposób oszukiwałbyś sam siebie. Uwaga: Zamieszczone treści zawierają dużo sformułowań medycznych, zanim odpowiesz, postaraj się je wyjaśnić.

Przeciwwskazania zdrowotne Przeciwwskazania zdrowotne – test samooceny 2/3 Lp. Przeciwwskazania zdrowotne Tak Nie 1. Czy masz skłonność do alergii i uczuleń? 1 2. Czy chorujesz na padaczkę? 3. Czy odczuwasz czasem zawroty głowy? 4. Czy przydarzyły Ci się w niedawnej przeszłości sytuacje, w których zemdlałeś? 5. Czy zaliczyłbyś siebie do osób mających zaburzenia układu krążenia, mięśniowego, kostno-stawowego? 6. Czy masz znaczne zaburzenia słuchu i nie słyszysz poleceń osób stojących w pobliżu? 7. Czy chorowałeś ostatnio na przewlekłe choroby płuc czy też oskrzeli? 8. Czy masz wadę wzroku, którą należy korygować szkłami optycznymi? 9. Czy sprawia ci trudność rozróżnianie barw? 10. Czy masz zmiany czynnościowe ograniczające sprawność rąk i palców?

Przeciwwskazania zdrowotne – test samooceny 3/3 Klucz odpowiedzi W przypadku, gdy choć raz, odpowiadając na powyższe pytania, wybrałeś wariant „TAK”, musisz się skontaktować z lekarzem medycyny pracy, który będzie w stanie stwierdzić, czy masz przeciwwskazania zdrowotne do wykonywania pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych. Pamiętaj, że istnieje dużo więcej przeciwwskazań do pracy w zawodzie, zatem warto, abyś dokonując wyborów zawodowych, szczegółowo zapoznał się z tymi przeciwwskazaniami. Zawsze możesz też skonsultować się z doradcą zawodowym.

Kształcenie w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych Aby pracować w zawodzie, możesz: 1.1. Jako absolwent gimnazjum – wybrać trzyletnią zasadniczą szkołę zawodową. 1.2. Po ukończeniu zasadniczej szkoły zawodowej – kontynuować naukę w trzyletnim technikum uzupełniającym lub w dwuletnich liceach ogólnokształcących, a po uzyskaniu matury – podjąć naukę na uczelni wyższej. Co zrobić, aby rozpocząć naukę w zasadniczej szkle zawodowej? Należy złożyć następujące dokumenty: świadectwo potwierdzające ukończenie gimnazjum (lub dawnej ośmioletniej szkoły podstawowej) oraz zaświadczenie lekarskie potwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania zawodu. Zasadnicze szkoły zawodowe przyjmują uczniów, którzy nie ukończyli 18. roku życia.

Kształcenie w zawodzie Praca własna…   Poszukaj w najbliższej okolicy adresów szkół zawodowych, w których możesz podjąć naukę w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych. Zapisz je, a następnie zapoznaj się z ich ofertą edukacyjną. Możesz to zrobić na kilka sposobów: odnaleźć strony szkół zawodowych w Internecie, przeglądać poradniki, w których zaprezentowano ofertę szkół ponadgimnazjalnych, rozmawiać ze znajomymi pracującymi w zawodzie lub z kolegami uczącymi się w danym zawodzie i najtrudniejsze – wybierz się do szkoły, by na miejscu zrobić wywiad. Dokumenty potwierdzające Twoją aktywność w poszukiwaniu informacji o zawodzie sukcesywnie wkładaj do teczki.

Rynek pracy Czy wiesz, że: Typowymi stanowiskami pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych są: operator linii odlewniczej, operator maszyny, piecowy odlewni metali, operator pieca do obróbki cieplnej. Pokrewnymi stanowiskami pracy, na których może pracować operator maszyn i urządzeń odlewniczych, są: operator maszyn do obróbki plastycznej, operator maszyn i urządzeń metalurgicznych. Operator maszyn i urządzeń odlewniczych może poszukiwać pracy w odlewniach żeliwa, staliwa i metali nieżelaznych wytwarzających odlewy maszynowe, handlowe i artystyczne w formach piaskowych, metalowych oraz metodami specjalnymi. Może także podjąć pracę w zakładach przemysłu elektromaszynowego, hutach, zakładach metalurgicznych lub usługowych posiadających odlewnie.

(ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Rynek pracy Praca własna… Czy są problemy ze znalezieniem pracy w zawodzie operatora maszyn i urządzeń odlewniczych? Na to pytanie samodzielnie poszukaj odpowiedzi. W tym celu możesz przeprowadzić wywiady z kilkoma osobami, najlepiej mechanikami pracującymi na własny rachunek lub zatrudnionymi w firmie. Jeżeli nie masz takiej możliwości, sięgnij po informacje z gazet (np. po ogłoszenia o pracę) lub z Internetu. Wyniki zapisz w tabeli przygotowanej przez siebie według poniższego wzorca. Lp. Źródło informacji (ogłoszenie – gazeta, ogłoszenie – Internet) Najważniejsze informacje o zawodzie w skrócie (zadania zawodowe, cechy osobowości, wynagrodzenie) 1 2 3 Dodatkowo możesz zapoznać się z opracowaniami statystycznymi zamieszczonymi przez urzędy pracy. Takie zbiorcze opracowanie znajdziesz na portalu Publicznych Służb Zatrudnienia (www.psz.praca.gov.pl, patrz zakładka: „Informacje o rynku pracy”).

Źródła informacji I. Interesujące źródła informacji: Jeżeli chcesz pogłębić wiedzę na temat świata zawodów, możliwości kształcenia, to zachęcamy do przejrzenia informacji zawartych w publikacjach wskazanych w zakładce „Polecane publikacje”. II. Czasopisma specjalistyczne: 1) Odlewnictwo – Nauka i Praktyka (http://sowa.iod.krakow.pl, 30 listopada 2009). 2) Odlewnictwo Współczesne, Polska i Świat (http://sowa.iod.krakow.pl, 30 listopada 2009). 3) Przegląd Odlewnictwa (http://www.przeglad-odlewnictwa.pl, 30 listopada 2009).

Źródła informacji III. Przy opracowywaniu charakterystyki wykorzystaliśmy poniższe źródła informacji: Doradca 2000 – przewodnik po zawodach. Operator maszyn i urządzeń hutniczych [812] (https://doradca.praca.gov.pl, 30 listopada 2009). Informator o egzaminie potwierdzającym kwalifikacje zawodowe. Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03], Centralna Komisja Egzaminacyjna Warszawa, Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Kraków, 2004 (http://www.cke-bip.waw.pl, 30 listopada 2009). Podstawa programowa kształcenia w zawodzie. Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03], MEN, Warszawa (http://www.men.gov.pl, 30 listopada 2009). Żelasko A., Łaziński A., Rulka E., Modułowy program nauczania. Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812[03], MEN, Warszawa 2008 (http://www.koweziu.edu.pl, 30 listopada 2009). Klasyfikacja zawodów i specjalności – opis zawodu. Operator maszyn i urządzeń odlewniczych 812202 (http://www.praca.gov.pl, 30 listopada 2009). Lelińska K., Gruza M., Sołtysińska G. (red.), Zawody szkolnictwa zawodowego. Vademecum informacyjne doradcy zawodowego, MEN, Warszawa 2005. Przewodnik po zawodach, wydanie II, tom IV, Operator maszyn i urządzeń hutniczych [812], MGPiPS, Warszawa 2003, s. IV-77.

Źródła informacji Akty prawne:   Akty prawne: Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 27 kwietnia  2010 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (DZ. U. 2010 Nr 82, poz. 537).  Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności dla potrzeb rynku pracy oraz zakresu jej stosowania (Dz.U. 2004 nr 265, poz. 2644, z późn. zm.).

Dziękujemy za uwagę i zachęcamy do dalszych poszukiwań informacji na temat zawodów, które Cię interesują