Profilaktyka raka jelita grubego Poprawa zdrowia publicznego i ograniczenie społecznych nierówności w zdrowiu na obszarze powiatu pilskiego – profilaktyka chorób nowotworowych Profilaktyka raka jelita grubego Cezary Łoziński

Profilaktyka raka jelita grubego profilaktyka działanie, które zapobiega (lub ogranicza) powstawanie niekorzystnego zjawiska dowolnego rodzaju

Profilaktyka raka jelita grubego

Profilaktyka raka jelita grubego

Choroba = utrata zdrowia profilaktyka raka jelita grubego Profilaktyka zdrowotna działania mające na celu zapobieganie chorobom, poprzez ich wczesne wykrycie i leczenie działania mające na celu propagowanie zachowań umożliwiających zachowanie zdrowia Co to jest zdrowie? Co to jest choroba? Choroba = utrata zdrowia maksymalna możliwa utrata zdrowia = przedwczesna śmierć ,definicja WHO, zdrowie to dobrostan fizyczny, psychiczny, społeczny, … (niepotrzebna, gdyby zachować zdrowie)

Profilaktyka zdrowotna Profilaktyka wczesna - mająca na celu utrwalenie prawidłowych wzorców zdrowego stylu życia i zapobieganie szerzeniu się niekorzystnych wzorców zachowań, w odniesieniu do osób zdrowych Profilaktyka pierwotna (I fazy) - mająca na celu zapobieganie chorobie poprzez kontrolowanie czynników ryzyka, w odniesieniu do osób narażonych na czynniki ryzyka Profilaktyka wtórna (II fazy) - zapobieganie konsekwencjom choroby poprzez jej wczesne wykrycie i leczenie (przesiewowe badania skriningowe mające na celu wykrycie osób chorych) Profilaktyka III fazy, której działania zmierzają w kierunku zahamowania postępu choroby oraz ograniczeniu powikłań. PRZEJDŹMY DO PROFILAKTYKI ZDROWOTNEJ PODZIAŁ WYGLĄDA NASTĘPUJĄCĄ NA WSZYSTKICH ETAPACH MA SENS, NAWET W FAZIE III !!!!! NIE WCHODZENIE DO WODY Z REKINAMI OBSERWACJA CZY PŁYWAJĄ REKINY, SIATKI OCHRONNE PRZED PLAŻAMI POMOC I SZYBKIE WYCIĄGNIĘCIE Z WODY OSOBY ZAATAKOWANEJ ODSTRASZENIE REKINA, ZABICIE ITP. TAMOWANIE KRWAWIENIA Z ODGRYZIONEJ NOGI IM WYŻSZA FAZA TYM GORZEJ- III FAZA TAKA BRUTALNA BO NIE ZASTOSOWALIŚMY PROFILAKTYKI WCZESNE- TJ WEJŚCIE DO WODY

profilaktyka raka jelita grubego Trzeba poznać przyczyny powodujące utratę zdrowia Kilka przykładów możliwych przyczyn gwałtownej utraty zdrowia. Naturalnie zrozumiałe, a występujące tylko w pojedynczych przypadkach na świecie! Małe dziecko wie jaką profilaktykę zastosować aby uchronić się przed dzikimi zwierzętami.

profilaktyka raka jelita grubego Trzeba poznać przyczyny powodujące utratę zdrowia Nie wchodzimy do wody

profilaktyka raka jelita grubego Trzeba poznać przyczyny powodujące utratę zdrowia

profilaktyka raka jelita grubego Trzeba poznać przyczyny powodujące utratę zdrowia A to zmiana, która zabija kilka milionów w skali świata. 14.1 million new cancer cases and 8.2 million deaths occurred in 2012 worldwide Czy wiemy jak przeciwdziałać? W Polsce 11000 zgonów, wyleczalność 24-26 %, zafałszowana C21- 40 % 7000

Rak jelita grubego w Polsce* Zachorowalność/ rok: 7319 kobiety (II miejsce)  9452 mężczyźni (III miejsce)  Umieralność/ rok: 5021 kobiety (III miejsce)  6426 mężczyźni (II miejsce)  *” Nowotwory złośliwe w Polsce w 2010”

Zachorowania- Europa nowe zachorowania / rok jelito grube 304 687 płuco 301 090 sutek 291 049 przewód pokarmowy (j. grube, żołądek, trzustka, wątroba, przełyk) 579 542

profilaktyka raka jelita grubego Statystyki potrzebne na zdobycie pieniędzy na inne narządy Ma za zadanie odciąganie żółci, wody, tworzenie stolca Bakterie! Wysoka odporność na poziomie śluzówki- dużo czynników immunologicznych Glista ludzka Brak czucia i bólu= wzrost guza niewyczuwalny

Zapadalność na raka jelita grubego Rodzinny- niekoniecznie z powodu mutacji w genach! Z mutacjami tylko polipowatość i z. Lyncha Colitis i z. Lyncha- może bez polipów Ogólnie genetyczne tylko 16%

Polip jelita grubego Polipowatośc rodzinna- pewny rak Zespół Lyncha- też 20 % polipy! Rośnie 10 lat Dyskusje na temat podziałów histologicznych

Rak okrężnicy Na bazie polipa widoczny nowotwór- 10 lat

Metody badań przesiewowych w raku okrężnicy i odbytnicy: 1 Metody badań przesiewowych w raku okrężnicy i odbytnicy: 1.badanie per rectum (Digital rectal exam -DRE) 2.sigmoidoskopia (Sigmoidoscopy) 3.test na krew utajoną w kale (Fecal occult blood test -FOBT lub fecal immunochemical test -FIT) 4.Dwufazowe badanie kontrastowe jelita grubego (Double contrast barium enema -DCBE) 5.Kolonoskopia (Colonoscopy) wszystkie inne metody: tomografia spiralna, markery nowotworowe, metody genetyczne- w fazie badań JEDYNE ZAAKCEPTOWANE PRZEZ AMERYKAŃSKIE TOWARZYSTWO DO WALKI Z RAKIEM RONALD REGAN- NAJLEPSZY SKRINING! NAJWAŻNIEJSZA JEST ŚWIADOMOŚĆ!

Test na krew utajoną w kale „TEST FOB krew utajona w kale FOB Test przeznaczony jest do wykrywania krwi utajonej w kale, szybki test do użytku domowego. Pomocny w diagnozowaniu nowotworów jelita grubego. Wykrywa tylko hemoglobinę ludzką. Jest szybki i prosty w użyciu. Wiarygodny, łatwy w interpretacji. Polecany dla osób po 45 roku życia. Zalecany przez lekarzy.” REKLAMÓWKA Niska swoistość (krew z dziąsła) Niepokojący odsetek fałszywie ujemnych Powinien być używany populacyjnie KIEPSKA- MAŁE ZASTOSOWANIE INDYWIDUALNE MAŁO ETYCZNA PRZEZ DUŻY ODETEK FAŁSZYWIE UJEMNYCH

Test M2-PKTM Test Tumor M2-PKTM metodzie immunoenzymatycznej ELISA, wykorzystującej przeciwciała monoklonalne łączące się specyficznie jedynie z formą enzymu M2- kinazy pirogronianowej, charakterystyczną dla nowotworów (ale niestety także dla nasilonych stanów zapalnych). Dzięki zdolności testu Tumor M2-PKTM do wykrycia nowotworowej formy kinazy pirogronianowej możliwe jest monitorowanie i wykrywanie zmian nowotworowych. OBIECUJĄCA NOWA METODA, ALE JESZCZE ZA DROGA

Wlew kontrastowy jelita grubego PRZEGLĄD NAJLEPSZYCH METOD: METODY OBRAZOWE, POŚREDNIE I BEZPOŚREDNIE

Kolografia KT

Kolografia KT

Kolografia KT i kolonoskopia NAJLEPSZE MOŻLIWE ZESTAWIENIE DWÓCH UZUPEŁNIAJACYCH SIĘ METOD- NA DZISIEJSZYM ETAPIE- IDEAŁ

kolonoskopia ZDROWE JELITO ZALETY ENDOSKOPII OGLĄDANIE OD ŚRODKA, USUWANIE POBIERANIE PRÓBEK ZŁOTY ŚRODEK RZADKO TRZEBA WYKONYWAĆ

kolonoskopia PRAWIE WSZYSTKIE RAKI Z POLIPÓW W PORÓWNANIU Z INNYMI NOWOTWORWMI JEST DO JAK CUD- NIKT NIE POWINIEN UMRZEĆ NA RAKA J. GRUBEGO 10 LAT!

polipektomia PO 2 TYG BEZ ŚLADU- TATUAŻ! NIC NIE BOLI BEZ KRWAWIENIA MOŻLIWOŚĆ USUWANIA RAKÓW BEZ OPERACJI POD WARUNKIEM NISKIEGO ZAAWANSOWANIA I DOBREJ TECHNIKI POLIPEKTOMII

U 100 000 osób w wieku 50 lat obserwowanych przez średnio 28,5 lat - wystąpią u nich 5904 raki Sonnenberg badanie kału kolonoskopia Wykryte raki 926 (16%) 4428 (75%) Uratowane lata życia 1896 7952 Wykonane badania kału 2 464 606 Wykonane kolonoskopie 69 794 365 456 Koszt jednostkowy uratowanego roku życia 81 678 28 143

Zdrowy styl życia reguła I: aktywność ruchowa Ruszaj się! Człowiek jest stworzony do życia w ruchu! Spaceruj, biegaj, ćwicz, gimnastykuj się, wchodź po schodach, jeźdź na rowerze, pływaj, uganiaj się za piłką, rozciągaj, tańcz, trenuj swoje ciało. Ruch to zdrowie!

Zdrowy styl życia reguła II: dieta !!! Błonnik pokarmowy!!! Do 5-6 łyżek otrębów/dzień Produkty pochodzenia zwierzęcego (mięso i jego naturalne przetwory, ryby,  mleko i jego naturalne przetwory, jaja) a także alkohole, masło, oleje i pozostałe produkty tłuszczowe nie zawierają błonnika pokarmowego. W Afryce nie ma raka,

Dieta cd. Głód podnosi zdolność komórki do naprawy uszkodzonego DNA! Stosuj witaminy tylko z owoców i warzyw, nie jedz garściami „cudownych” preparatów z apteki Optymalna „dieta śródziemnomorska” Pij dużo wody Słodycze i fast-food`y – zdecydowanie nie

Zdrowy styl życia reguła III eliminacja używek Alkohol (dla jelita grubego szczególnie niebezpieczne jest piwo) Papierosy- bez komentarza Ekspozycja na promieniowanie – komputer, telewizja, za częste nic nie wnoszące, nieprzemyślane badania lekarskie (RTG, KT!, PET!) Antybiotykoterapia przy każdym katarze i stanie podgorączkowym, prowadząca do niszczenia flory bakteryjnej okrężnicy! PAPIEROSY –NAJWIĘKSZA ILOŚC USZKODZEŃ DNA WE WSZYSTKICH NOWOTWORACH

Zdrowy styl życia reguła IV luz i uśmiech Człowiek jest wszystkożernym drapieżnikiem Mechanizmy stresu to mechanizmy służące do zabezpieczenia organizmu w trakcie walki lub ucieczki- nie mające zastosowania w cywilizowanym świecie, ale które ciągle w nas działają, przynosząc szkody całemu organizmowi Nie przepracowuj się! Człowiek pierwotny, u którego nie było dużo nowotworów pracował 24 godziny na miesiąc! Dobrze się wysypiaj! Twoje ciało musi być wypoczęte aby mogło się samo naprawiać przez długie lata

Raport Lalonde`a czyli: jakie czynniki decydują o stanie zdrowia 16% geny 21% środowisko 10% opieka medyczna 53% zależy od stylu życia W 1974 Kanadyjski Minister Zdrowia Marco Lalonde`a opublikował raport, który przedstawił wyniki badań przeprowadzonych na populacji kanadyjskiej. Wyniki te odpowiadają na bardzo ważne pytanie: Jakie czynniki decydują o stanie zdrowia? AKTUALNE, NAWET 16 %- JAK W ZAPADALNOŚCI NA RAKA J.GRUBEGO