Kto i jak uczy sześciolatki w krakowskich szkołach samorządowych? Analiza ankiet nauczycieli

Kto odpowiedział na ankietę? Wśród 299 nauczycieli, którzy wypełnili ankiety uczy: 57,9% w klasie pierwszej, 39,8% w klasie drugiej, 2,3% to nauczyciele j. angielskiego i zajęć komputerowych uczący w obydwu klasach. Nauczyciele wypowiadający się w ankiecie w zdecydowanej większości uczą w klasach mieszanych z przewagą dzieci, które rozpoczęły naukę w wieku 7 lat, w następnej kolejności odpowiednio: w klasach składających się wyłącznie z sześciolatków, w większości z sześciolatków w połowie sześciolatków i siedmiolatków.

Nowa podstawa programowa Obniżenie wieku szkolnego związane było z wprowadzeniem nowej podstawy programowej, która została dostosowana do potrzeb i możliwości dzieci 6 – letnich.

Nowa podstawa programowa Dobra znajomość podstawy programowej oraz odpowiednie jej wdrożenie jest ważnym czynnikiem powodzenia reformy. Wdrożenie nowej podstawy programowej zdaniem nauczycieli ułatwiały: podręczniki – 84,2%, opracowane przewodniki dla nauczyciele, propozycje scenariuszy lekcji -78,9%, środki dydaktyczne - 76,9% inne elementy m.in. własne doświadczenie, wykonywanie przez siebie pomoce dydaktycznych, mniejszą liczbę uczniów w klasie - 13,4 %

W jaki sposób uczone są sześciolatki? Metody pracy: edukacja polonistyczna słuchanie przez uczniów czytanych opowiadań, bajek, wierszy, nagrań 43% zabawy słowem – wyliczanki, wierszyki, układanki 33,40% rozwijanie wyobraźni poprzez odgrywanie scenek (elementy dramy) 40% uczenie logicznego myślenia poprzez gry i zabawy 35% rozwijanie u dzieci myślenia twórczego poprzez stosowanie ćwiczeń takich jak: zagadki, krzyżówki, rebusy, opowiadania 27,40% zabawy ruchowe i muzyczne 10,30% zabawy integrujące zespół klasowy 10,30% nauka piosenek, rymowanek, wierszyków 7,70% Metody pracy: edukacja matematyczna uczenie logicznego myślenia poprzez gry i zabawy 87, 6% liczenie na konkretnych przedmiotach – np. patyczkach, liczmanach, klockach ćwiczenia manipulacyjne 87% rozwiązywanie prostych zadań za pomocą rysunków, przedmiotów lub zabaw ruchowych 84,20% inne metody zgodne z podstawa programową.

W jaki sposób uczone są sześciolatki? Za szczególnie istotne zalecenia nauczyciele uznali: realizowanie edukacji przyrodniczej w naturalnym środowisku, poza szkołą oraz w salach lekcyjnych, w których znajdują się kąciki przyrody - 48,1%, podział sali lekcyjnej na dwie części: edukacyjną i rekreacyjną 46, 1%, tworzenie w sali kącików tematycznych ( np. przyrodniczych, czytelniczych, teatralnych, gazetek tematycznych,) - 38,1%, stwarzanie warunków do rozwijania uzdolnień uczniów poprzez udział w konkursach, występach zawodach – 33,4%, liczebność oddziału około 26 osób - 20,7%, włączanie muzyki do codziennych zajęć - 22,0%, organizacja zajęć pozalekcyjnych - 28,7%, organizacja zajęć sportowych i komputerowych w odpowiednio wyposażonych miejscach -20,7%.

Krakowscy nauczyciele znają i umiejętnie stosują zalecenia zawarte w nowej podstawie programowej, która dostosowana jest do możliwości rozwojowych dziecka sześcioletniego. Szeroki wachlarz nowoczesnych form i metod pracy stosowanych przez nauczycieli świadczy o ich bardzo dobrym warsztacie i właściwym przygotowaniu do pracy z młodszymi dziećmi.

Adaptacja sześciolatka w szkole. W celu zminimalizowania stresu dziecka sześcioletniego związanego z przekroczeniem progu edukacyjnego nauczyciele podejmują następujące działania: wymiana doświadczeń pomiędzy nauczycielami - 42,1 %, przed rozpoczęciem nauki umożliwienie spotkania dzieci z przyszłymi wychowawcami - 37,1%, zorganizowanie spotkania z rodzicami przyszłych wychowanków - 60%, zapoznanie z budynkiem i salą lekcyjną - 87%, organizacja zajęć otwartych - 48,1%, stwarzanie miłej i przyjaznej atmosfery - 90%, stała obserwacja postępów dziecka i omawianie jej na bieżąco z rodzicami -74%.

Adaptacja sześciolatka w szkole. Czas trwania okresu adaptacyjnego ustalają nauczyciele, a zależy on od potrzeb i możliwości dzieci. Najczęściej trwa on: powyżej 1 miesiąca - 15%, miesiąc -36%, 3 tygodnie -9,3%, 2 tygodnie - 13,4%, 1 tydzień -9,3%. Wśród ankietowanych nauczycieli jest grupa – 17%, która stwierdziła, że dzieci nie potrzebowały okresu adaptacyjnego. Różnice w długości okresu adaptacyjnego świadczą o elastyczności nauczycieli, którzy umiejętnie wprowadzają dziecko w świat szkoły poświęcając na to odpowiedni czas. Aż 90% nauczycieli, wskazało że uważają za konieczne stworzenie przyjaznej atmosfery dla najmłodszych uczniów. Wynik ten świadczy nie tylko o dużej wiedzy pedagogicznej, ale też zaangażowaniu w swoja pracę.

Obawy nauczycieli Obszar, w którym mogły wystąpić problemy Liczba nauczycieli, którzy się obawiali pracy z dzieckiem w danym zakresie Liczba nauczycieli, których obawy się potwierdziły trudność z podjęciem nauki ,9% ,4%, rozstanie dziecka z dotychczasowym środowiskiem przedszkolnym ,1% ,4% niewłaściwe dla dzieci wyposażenie szkoły ,7%- niedostateczne przygotowanie do pracy z dzieckiem 6-letnim21 - 7,0%- kontaktu ze starszymi uczniami21 - 7,0%- braku zapewnienia dziecku bezpieczeństwa w szkole -- Inne: niedojrzałość emocjonalna ,0% ,7%

Oczekiwania rodziców oczami nauczycieli. zapewnienia bezpieczeństwa – 282 ( 94,3%), stworzenia miłej, przyjaznej i serdecznej atmosfery dla dziecka – 249 (83,2%), możliwości uczęszczania dziecka do świetlicy szkolnej – 232 (77,6%), odpowiedniego wyposażenia sali (71,2%), udział w zajęciach pozalekcyjnych – 161 (54%), złagodzenia stresu dziecka -156 (52,1%), utworzenia oddziału tylko dla dzieci 6 – letnich - 86 (28,7%), organizowania wyjść i wycieczek - 47 (15,7%), łatwości komunikacji z wszystkimi pracownikami szkoły - 41 (13,7%), wyposażenia w sprzęt audiowizualny i komputery – 38 (12,7%).

Jak swoją pracę widzą nauczyciele. 87,2% nauczycieli swoje umiejętności i dokonania ocenia celująco i bardzo dobrze. Tak wysoki stopień satysfakcji z predyspozycji zawodowych świadczy o właściwie prowadzonemu doskonaleniu zawodowemu, dostępie do szkoleń, wsparciu przez doradców metodycznych oraz umiejętności samokształcenia.