KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MSP 2007. POMORSKIE MSP NA TLE MSP W POLSCE. Konferencja Przedsiębiorczy Pomorzanin siłą województwa pomorskiego KONKURENCYJNOŚĆ SEKTORA MSP 2007. POMORSKIE MSP NA TLE MSP W POLSCE. Gdańsk, 06 grudnia 2007 dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan mkrzysztoszek@prywatni.pl

Tłem dla oceny kondycji MSP jest 6,2% wzrost PKB w 2006 r Tłem dla oceny kondycji MSP jest 6,2% wzrost PKB w 2006 r. i 7,1% wzrost PKB w 1. połowie 2007 r. 2006 Wzrost spożycia o 4,8% Wzrost inwestycji o 15,6% Wzrost eksportu o 23,1% (euro) 2007 (1. połowa) Wzrost spożycia o 5% Wzrost inwestycji o 25,3% Wzrost eksportu o 14,4% Wzrost wynagrodzeń o 9% Wzrost zatrudnienia o 4,4% Brak bariery popytowej Występują bariery podaży: rynek pracy i stopień wykorzystania mocy wytwórczych

AGENDA Małe i średnie przedsiębiorstwa na Pomorzu GUS Badanie MSP (PKPP Lewiatan)

OBRAZ SEKTORA MSP W POLSCE MSP to 99,8% ogólne liczby przedsiębiorstw (ponad 1,75 mln aktywnych przedsiebiorstw) MSP zatrudniają 60% pracujących w sektorze przedsiębiorstw MSP mają 60% udział w przychodach sektora przedsiębiorstw Który osiągają dysponując 42% aktywów trwałych sektora przedsiębiorstw MSP charakteryzują się wyższą rentownością obrotu brutto niż firmy duże Dzięki czemu wypracowują 68% zysku brutto sektora przedsiębiorstw Jednak zysk brutto przypadający na 1 przedsiębiorstwo jest w MSP bardzo niski Mikroprzedsiębiorstwa są grupą firm o najwyższej rentowności, wysokiej „produktywności zatrudnienia” i wysokiej „produktywności płac”, ale bardzo niskiej wartości zysku brutto przypadającej na 1 przedsiębiorstwo.

Poziom rozwoju gospodarczego mierzony PKB per capita jest w Polsce bardzo zróżnicowany regionalnie. Tylko 4 województwa osiągają PKB per capita powyżej średniej dla Polski. Pomorskie w ciągu 5 lat straciło dystans do tej „czwórki”, aczkolwiek znajduje się na 5 miejscu. Źródło: Opracowanie własne na podstawie „PKB – rachunki regionalne w 2005 r., GUS, Katowice 2007

Pomorze jest bardziej przedsiębiorcze niż średnia dla Polski. Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r.”, GUS luty 2007

Jednak ogółem pracuje mniej osób na 1000 mieszkańców Na Pomorzu znacznie więcej osób pracuje w sektorze MŚP niż przeciętnie w Polsce. Jednak ogółem pracuje mniej osób na 1000 mieszkańców niż przeciętnie w Polsce. +9,3% - 3,7% +2,3% - 31,4% Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r.”, GUS luty 2007

Największe znaczenie ma na Pomorzu przetwórstwo przemysłowe oraz budownictwo. Rośnie znaczenie usług – rynkowych i nierynkowych. Źródło: Opracowanie własne na podstawie „Działalność przedsiębiorstw niefinansowych w 2005 r.”, GUS luty 2007

AGENDA Małe i średnie przedsiębiorstwa na Pomorzu GUS Badanie MSP (PKPP Lewiatan)

Badanie „Konkurencyjność sektora MŚP 2007”, PKPP Lewiatan, ankietowanie – CBOS Badanie zostało przygotowane przez ekspertów PKPP Lewiatan i zrealizowane na zlecenie Lewiatana przez Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS). Badanie przeprowadzono w okresie 19 lipca – 5 września 2007 r. na ogólnopolskiej losowej próbie 1093 aktywnych małych i średnich przedsiębiorstw prywatnych, firm będących własnością osób fizycznych lub spółek z większościowym udziałem kapitału prywatnego, w tym także sprywatyzowanych przedsiębiorstw państwowych, zatrudniających od 2 do 249 pracowników, gdzie tytułem prawnym zatrudnienia jest terminowa lub bezterminowa umowa o pracę. Próba przedsiębiorstw MŚP została wylosowana z operatu GUS (REGON). Wywiady z respondentami były realizowane metodą wywiadu bezpośredniego (face-to-face) przez ankieterów CBOS. Uwaga: inne wagi zostały zastosowane do badania ogółem i do badania w przekroju regionalnym

Jak oceniają swoją kondycję pomorskie małe i średnie firmy ? To był dobry rok. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

z finansowania zewnętrznego. Prawie 50% pomorskich MSP zwiększyło inwestycje w majątek trwały, prawie 40% - w B+R, ponad 54% zakupiło nowe technologie lub licencje. Korzystały przy tym z finansowania zewnętrznego. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Pomorskie MSP znacznie bardziej optymistycznie patrzą na 2007 r Pomorskie MSP znacznie bardziej optymistycznie patrzą na 2007 r. niż MSP w Polsce – prawie wszystkie oczekują wzrostu przychodów ze sprzedaży i zysków. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Zacznie większy odsetek pomorskich MSP niż przeciętnie w Polsce planowało na 2007 r. inwestycje w B+R oraz zakup nowych technologii i licencji. Mniej natomiast planowało inwestycje w majątek trwały. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Pomorskie MSP korzystają z dobrej koniunktury, ale myślą też o przyszłości ! Zwiększają przychody Zwiększają udziały w rynku Zwiększają zyski Nie rezygnują z eksportu a ponadto zwiększają inwestycje w B+R Zwiększają zakupy nowych technologii i licencji Interesują się wprowadzaniem nowych produktów i usług na rynek Finansują działalność i inwestycje w znacznie większej skali niż przeciętnie MSP w Polsce – ze środków obcych – korzystając z dźwigni finansowej

Co buduje siłę konkurencyjną MSP? Cena czy innowacyjność ? Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Cena i jakość. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP” za kolejne lata, PKPP Lewiatan

Co buduje siłę konkurencyjną pomorskich MSP? Cena czy innowacyjność ? Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

„szycie na miarę” i innowacyjność. Cena, ale w znacznie mniejszym stopniu niż w MSP w Polsce ! Pomorskie MSP stawiają na jakość obsługi klienta, „szycie na miarę” i innowacyjność. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Znaczenie jakości dla konkurencyjności pomorskich MSP będzie się zmniejszać w najbliższych latach. Wzrośnie natomiast znaczenie ceny. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Istotnie wzrośnie także znaczenie wąskiej specjalizacji oraz innowacyjności produktów i usług. Te tendencje będą znacznie silniejsze niż w MSP w Polsce. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Wzrost znaczenia ceny dla budowania pozycji konkurencyjnej pomorskich MSP w najbliższych 2-4 latach wynika z mniejszej przewagi cenowej, jaką posiadają. Relatywnie niska przewaga pomorskich MSP pod względem innowacyjności będzie koncentrowała ich uwagę w najbliższych 2-4 latach na specjalizacji i innowacjach. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Same są jednak mniej twórcze. … Pomorskie MSP chętniej niż MSP w Polsce korzystają z zakupionych patentów i licencji. Same są jednak mniej twórcze. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2006”, PKPP Lewiatan

Inwestycje pomorskich MSP były wyraźnie pro-innowacyjne. MSP ogółem pomorskie MSP Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Inwestowanie w rozwój sieci sprzedaży dało części pomorskim MSP wzrost przewagi konkurencyjnej właśnie pod tym względem. MSP ogółem pomorskie MSP Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Znacznie więcej pomorskie MSP inwestowały w pracowników, a także w B+R niż w nieruchomości. MSP ogółem pomorskie MSP Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Proinnowacyjna struktura inwestycji wynika ze świadomości pomorskich MSP, że działania innowacyjne mogą zwiększyć ich siłę konkurencyjną. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

MSP finansują inwestycje przede wszystkim ze środków własnych. Udział kredytów bankowych w finansowaniu inwestycji jest relatywnie niewielki. Aczkolwiek pomorskie MŚP chętniej korzystają z leasingu niż przeciętnie MSP w Polsce. 66,9% - środki własne 66,0% - środki własne Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

w nowoczesne technologie. Pomorskie MSP zdecydowanie chciałyby wykorzystania funduszy unijnych na dofinansowanie pożyczek na innowacyjne przedsięwzięcia oraz na inwestycje w nowoczesne technologie. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

…ale także na inwestycje pozwalające na wzrost dotychczasowej produkcji. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Pomorskie MSP zdecydowanie chętniej korzystałyby także z dofinansowania usług szkoleniowych niż MSP w Polsce. Również chętnie sięgałyby po unijne dotacje do inicjatyw wspierających eksport. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Pomorskim MSP potrzebne jest również dofinansowanie ze środków unijnych opracowywania wzorów przemysłowych i użytkowych, a także – ochrony praw własności przemysłowej. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Pomorskie MSP mają problemy z pozyskaniem pracowników – 15,6% z nich przez ostatnie 1,5 roku szukało pracowników i ich nie znalazło. MSP ogółem pomorskie MSP Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Problemy pomorskich MSP z pozyskaniem pracowników przekładają się na oferowanie wyższych wynagrodzeń pracownikom. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

Nastawienie pomorskich MSP na rozwój powoduje, że właściwie nie rozważają one przeniesienia działalności do krajów UE. Źródło: Badanie „Monitoring kondycji sektora MŚP2007”, PKPP Lewiatan

WNIOSKI (i) Region pomorski stracił w ostatnich 5 latach dystans do 4 najbardziej rozwiniętych regionów Polski. Ma jednak potencjał, aby ten dystans odrobić: Ponadprzeciętny rozwój przedsiębiorczości Budowanie konkurencyjności na jakości obsługi klienta, zdolności dostosowania się do jego wymagań klienta, a w coraz mniejszym stopniu na cenie Nastawienie na budowanie konkurencyjności w przyszłości w oparciu o wąska specjalizację, „szycie na miarę” i innowacyjność Nastawienie na korzystanie z patentów i licencji Pro-innowacyjny charakter inwestycji … … potwierdzony wskazaniami preferencji dotyczących kierunków wydatkowania środków unijnych Potrzeba korzystania z usług szkoleniowych (finansowanych ze środków unijnych)

WNIOSKI (ii) Słabe strony MSP działających w regionie pomorskim, w których tkwi jednak potencjał rozwojowy tych firm, to: Niższa od średniej dla Polski liczba pracujących w przedsiębiorstwach ogółem Niższa od przeciętnej dla Polski kreatywność (własne patenty) Kłopoty z pozyskaniem pracowników

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Gdańsk, 06 grudnia 2007 dr Małgorzata Starczewska-Krzysztoszek Polska Konfederacja Pracodawców Prywatnych Lewiatan mkrzysztoszek@prywatni.pl