Zasady klasowe

Nie wystarczy walczyć ze złem, trzeba kierować uczniów w kierunku dobra.

Podaj dalej Jeśli doświadczyłeś jakiegoś dobra nie zatrzymuj go dla siebie, ale jak najszybciej zrób „coś” dobrego dla innych, w ten sposób dobra będzie coraz więcej i coraz mniej miejsca na zło. Tam gdzie ludzie doświadczają dobra, radzą sobie nawet z najtrudniejszymi sytuacjami. Tam gdzie zło się panoszy, ludzie pozbawieni są nawet nadziei. Dobro to wrażliwość, odpowiedzialność, kreatywność, życzliwość, troska, bezinteresowność. A. Karasowska

ZASADY, KONTRAKTY KLASOWE Należy sobie odpowiedzieć na dwa pytania; Przed jakim złem ma chronić nas ta zasada? Jakiemu dobru ma służyć ta zasada?

Pięć reguł tworzenia zasad 1. Jasny komunikat. 2. Pozytywny przekaz. 3. Ograniczona liczba zasad. 4. Wprowadzenie zasad ogólnych (np. traktujemy się z szacunkiem) i szczegółowych (przychodzimy na lekcje punktualnie) 5. Unikamy słów takich jak: zawsze, ciągle, wszędzie itp.

Reguły powinny być ustalone razem z uczniami- to sprzyja ich zaangażowaniu i poczuwaniu się do odpowiedzialności za własne postępowanie. Opracowanie zasad powinno kończyć się podpisaniem ich przez uczniów i wypowiedzeniem zdania: Rozumiem zasady i będę ich przestrzegał, albo będę starał się ich przestrzegać.

Kontrakt klasowy – pomoc w utrzymaniu dyscypliny i porządku w klasie Uczniowie uczą się, że mają wpływ na sytuację. Mogą się bardziej zaangażować w wypełnianie ustaleń. Kontrakt powinien być żywy, jeżeli zasada jest łamana należy się do niej odwołać. np. Zasada piąta; W czasie lekcji pracujemy. Przyjmowanie odpowiedzialności inicjuje proces interioryzacji norm, czyli uruchomienie wewnętrznej motywacji uczniów do postępowania zgodnie z regułami.

Obszary, które mogą znaleźć się w umowie: Sposób traktowania i odnoszenia się do siebie. Zachowania w czasie lekcji. Stosunek do nauki. Rozwiązywanie konfliktów. Zgłaszanie trudności.

Dlaczego uczniowie nie przestrzegają zasad? Dorośli ich nie przestrzegają!!! To, co zakazane jest atrakcyjne. Sprawdzają, czy zasada działa i jakie będą konsekwencje jak je złamią? Dorośli są niekonsekwentni, nie reagują na łamanie zasad. Ciągle uczą się odpowiedzialności ( wymagają powtórzeń).

Przykładowe zasady Szybko przystępuję do pracy. Mam obowiązek pracować tak solidnie jak mogę. Mam obowiązek pozwalać innym pracować tak solidnie jak mogą. Pamiętam o przynoszeniu właściwych przyborów. Traktuję innych grzecznie i z poważaniem.

Zasady Dzikich Kotów Szanuj każdego jak siebie samego! Co mnie boli, denerwuje w Cichym kącie rozwiązuję! Przepraszam, proszę, dziękuję te słowa w życiu stosuję i na plakat wpisuję! My nawzajem się słuchamy i radość z tego mamy! W grupie fajnie się bawimy, wszystko razem wymyślimy! Kiedy ktoś ma słabszy dzień, podaj mu pomocną dłoń i będzie ok.. Swoje królestwo mamy i o nie dbamy!

Jak uczyć uczniów przestrzegania zasad? Uczniowie powinni wiedzieć i rozumieć zasady. Aby utrwalić i spowodować, żeby uczniowie przyjęli zasady jako swoje, należy przez trzy miesiące rozpoczynać lekcję od przypominania zasad i ich znaczenia na początku lekcji. I zawsze odwoływać się do nich kiedy zostaną naruszone. Na zakończenie lekcji powiedzieć, jakie zasady były przestrzegane. Co ułatwiło prowadzenie lekcji?

Kontrakt klasowy powinien być umieszczony w widocznym miejscu tak, żeby był widoczny dla ucznia nawet z ostatniej ławki. Takie umieszczenie ułatwi odwoływanie się do niego.

Konsekwencje Ważnym elementem umowy jest opracowanie konsekwencji i zapoznanie z nimi uczniów. Od tego momentu konsekwencje są obowiązujące i nauczyciele powinni je stosować. Konsekwencje są bezpośrednio związane z zasadami, prawami, przepisami. Mogą być naturalne lub związane z umową.

Konsekwencje są bezpośrednio związane z zachowaniem Konsekwencje są bezpośrednio związane z zachowaniem. Konsekwencje są skutkiem nieakceptowanego zachowania. Są przewidziane w umowie, powinny mieć swoją gradację i następować od najmniej do najbardziej przykrych.

Rodzaje konsekwencji: Konsekwencje naturalne: nie trzeba ich ustalać, wynikają z natury czynu, np. Dziecko je loda i skacze, lód spada. Dziecko straciło loda. Konsekwencje logiczne są ustalone wspólnie z uczniem i są powiązane z czynem. Konsekwencje nadrzędne, są ustalone z góry i powiązane z czynem. Konsekwencje nadrzędne, nie wymagają współpracy zainteresowanego. Brak nagrody to już konsekwencja.

Przy opracowaniu konsekwencji warto odpowiedzieć na pytania: Czy są związane z zachowaniem? Czy są adekwatne do przewinienia? Czy są realne, wykonalne? Czy szacunek i godność nie zostaną naruszone? Czy i czego się dziecko przez nie nauczy?

Funkcje konsekwencji: Dają jasne komunikaty na temat zasad. Powstrzymują niewłaściwe zachowanie. Uczą brania odpowiedzialności za własne zachowanie.

Konsekwencje wychowawcze w przeciwieństwie do kar, respektują podmiotowość dziecka, umożliwiają mu dokonanie wyboru, informują, jak należy postępować oraz rozwijają poczucie odpowiedzialności za własne czyny.

Konsekwencje logiczne Są wymyślone przez nauczyciela i ucznia są wynikiem odpowiedzi na pytanie: Jak uczeń może naprawić wyrządzoną szkodę? Jakie są bezpośrednie efekty niewłaściwego zachowania wobec innych osób? Jakie mogą być negatywne skutki niewłaściwego zachowania?

Konsekwencje powinny być: Ustalone wspólnie z dziećmi, zanim dojdzie do trudnego zachowania. Zastosowane możliwie jak najszybciej po przewinieniu (nieuchronne). Adekwatne do przewinienia (nie za silne i nie za łagodne). Stosowane w atmosferze życzliwości, bez dodatkowych kar w postaci gniewu i agresji ze strony osób dorosłych.

Stosowane przez wszystkie ważne osoby biorące udział w wychowaniu dziecka. Wykonalne – możliwe do wykonania w praktyce.

Czym różnią się konsekwencje od kar?

Konsekwencje a kary Jest nagłym zrobieniem przykrości, żeby uniknąć pewnych sytuacji w przyszłości. Zwykle bywa formą odreagowania dorosłego (pokazujemy kto jest górą). Wcześniej ustalone (w sytuacji, gdy nie wchodziły w grę negatywne emocje dorosłego) Nie stanowią formy odreagowania dorosłego (zapowiedziana z góry)

Konsekwencje a kary To, czy się pojawi, nie zależy od nastroju, humoru dorosłego, ale od zachowania dziecka (jest zasada, jest konsekwencja) Jest stałym elementem porządkującym życie w szkole. Zależna od nastroju dorosłego, jego stanu psychofizycznego (za określone zachowania, w zależności od sytuacji, karzemy dziecko, a innym razem tego nie robimy). Jest nieprzewidywalna, jej forma i nasilenie zależą od stopnia złości dorosłego, jego bezsilności.

Konsekwencje a kary Może nie podobać się dziecku, ale raczej nie wywołuje gniewu, chęci odwetu i innych skrajnych emocji. Jest łatwiejsza dla rodzica do wyegzekwowania. Uczy dziecko odpowiedzialności za swoje zachowanie Może być skuteczna, ale budzi lęk, strach, gniew, chęć odwetu, zemsty itp. Jest trudniejsza dla rodzica, zdarza się, że po wprowadzeniu kary w życie, rodzic żałuje. Nie uczy dziecko odpowiedzialności za zachowanie, może stanowić wzmocnienie dla zachowań niepożądanych.

Pomagaj dziecku być w porządku Pomagaj dziecku być w porządku. Naprawienie wyrządzonej szkody, krzywdy daje na to szansę.

Literatura A.Karasowska, Jak budować porozumienie i współpracę w szkole? PARPA Warszawa 2010 J.Kołodziejczyk, Dyscyplina w klasie wyd. Sophia Kraków 2005 B. Rogers, Trudna klas Wydawnictwo Fraszka Edukacyjna Warszawa 2006 J. Robertson, Jak zapewnić dyscyplinę ład i uwagę w klasie? WSiP Warszawa 1998 K. Słupek, Dyscyplina w klasie. RUBIKON Kraków 2010

Dziękuję za uwagę Maria Dębska