Ocena jakości powietrza w Polsce dziś i jutro Barbara Toczko Departament Monitoringu, Ocen i Prognoz Główny Inspektorat Ochrony Środowiska Kielce, 20 października 2006 r.

System oceny jakości powietrza w strefach Obszar Polski został podzielony na strefy tj.: - aglomeracje (pow mieszkańców); - obszary powiatów nie wchodzące w skład aglomeracji; razem 362 stref. Wojewódzki inspektor ochrony środowiska odpowiada za monitoring i ocenę jakości powietrza w każdej strefie na obszarze danego województwa.

Substancje, których stężenie w powietrzu stanowi kryterium do ocen jakości powietrza ze względu na ochronę zdrowia ludności: dwutlenek siarki SO 2 ; dwutlenek azotu i tlenki azotu NOx; PM 10 - pył zawieszony o śr. ziaren do 10 μm, z ang. Particulate Matter; tlenek węgla CO; ołów Pb; benzen C 6 H 6 ; ozon O 3 ; ze względu na ochronę roślin: SO 2, NOx, O 3

Kryteria oceny jakości powietrza w strefach Na podstawie danych z wojewódzkich systemów monitoringu jakości powietrza Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska wykonują coroczne oceny jakości powietrza dla każdej ze stref (dotychczas wykonano 4 oceny: za 2002 r.,2003 r., 2004 i 2005 r.), a następnie dokonują klasyfikacji stref, w których poziom: - choćby jednej substancji przekracza poziom dopuszczalny powiększony o margines tolerancji (klasa C) - choćby jednej substancji mieści się pomiędzy poziomem dopuszczalnym a poziomem dopuszczalnym powiększonym o margines tolerancji (klasa B) -substancji nie przekracza poziomu dopuszczalnego (klasa A) Jeżeli ocena wykaże, że w danej strefie standardy jakości powietrza nie są dotrzymane, wówczas wojewoda uchwala program ochrony powietrza (POP) w tej strefie, mający na celu poprawę sytuacji.

Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla NO rok2005 rok

Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla ozonu 2004 rok2005 rok

Poziomy docelowe dla ozonu w powietrzu – termin osiągnięcia standardu – 2010 r. Okres uśredniania wyników pomiarów Docelowy poziom substancji w powietrzu ze względu na ochronę zdrowia ludzi [μg/m 3 ] Dopuszczalna częstość przekraczania poziomu docelowego w roku do od godzin razy25 razy Okres uśredniania wyników pomiarów Docelowy poziom substancji w powietrzu ze względu na ochronę roślin wyrażony jako AOT 40 [μg/m 3 *h] do od okres wegetacji (1V-31 VII)

Porównanie wyników klasyfikacji stref w Polsce dla pyłu PM rok2005 rok

Dopuszczalne poziomy pyłu zawieszonego PM10 w powietrzu

Przekroczenia standardów dla pyłu PM10

Udział stref zaliczonych do określonych klas w łącznej liczbie stref w Polsce w 2005 r. dla poszczególnych zanieczyszczeń (klasy wynikowe, ochrona zdrowia)

Liczba stref zakwalifikowanych do programów ochrony powietrza w poszczególnych województwach w 2005 r.

Główne problemy z dotrzymaniem standardów jakości powietrza: przekroczenia standardów jakości powietrza dla pyłu PM10 (zanieczyszczenie pierwotne i wtórne) przekroczenia standardów jakości dla ozonu (zanieczyszczenie wtórne)

Główne przyczyny przekroczeń: emisja pyłów drobnych i ich prekursorów (SO 2, NOx, NH 3, TZO) emisja prekursorów ozonu (NOx, LZO, CO)

Struktura sektorowa emisji pyłu zawieszonego z uwzględnieniem udziału frakcji PM10 i PM 2,5 w pyle zawieszonym całkowitym w 2004 roku

Zmiana emisji pyłów w latach

Struktura sektorowa emisji prekursorów ozonu w 2004 roku tlenki azotu niemetanowe lotne związki organiczne

Nowe obowiązki w zakresie oceny jakości powietrza w Polsce w perspektywie r. Dyrektywa z dnia 15 grudnia 2004 r. w sprawie arsenu, kadmu, rtęci, niklu i wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych w otaczającym powietrzu Cel dyrektywy: zapewnienie dobrej jakości powietrza w Państwach Członkowskich poprzez osiągnięcie i utrzymanie poziomów docelowych dla As, Cd, Ni i B(a)P w PM10 tam, gdzie to możliwe Wdrożenie: 15 luty 2007 r., transpozycja w toku

Zakres nowych obowiązków wynikających z dyrektywy 2004/107/WE ZakresW czymZasięg terytorialny Systemy oceny jakości powietrza As, Cd, Ni, B(a)P i inne WWA PM10cały kraj Hgpowietrze3 stacje w kraju As, Cd, Ni, Hg, B(a)P i inne WWA depozycja całkowita 3 stacje w kraju Oceny roczneAs, Cd, Ni, B(a)P PM10cały kraj Działania naprawcze As, Cd, Ni, B(a)P PM10 obszary zidentyfikowane w wyniku oceny j.p.

Poziomy docelowe As, Cd, Ni i B(a)P SubstancjaPoziom docelowy* Arsen6 ng/m 3 Kadm5 ng/m 3 Nikiel20 ng/m 3 Benzo(a)piren1 ng/m 3 * - Dla całkowitej zawartości w pyle PM10 uśrednionej dla roku kalendarzowego

Poszerzenie obowiązków sprawozdawczych wobec Unii Europejskiej o metale ciężkie i wwa OCENA ROCZNA Do 30 września 2008 r. informacje o wynikach oceny rocznej, w tym: wykazy stref (klasy) obszary przekroczenia poziomów docelowych stężenia substancji (statystyki) przyczyny przekroczeń poziomów docelowych informacje dot. ludności narażonej na przekroczenia oraz dane z sieci pomiarowych DZIAŁANIA NAPRAWCZE Informacje o podjętych działaniach naprawczych - do 31 grudnia 2009 r.

Dziękuję za uwagę