Kampania na rzecz zdrowych miejsc pracy Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków a bezpieczeństwo i zdrowie w pracy Kampania na rzecz zdrowych miejsc pracy 2010–2011 Miejsce, data http://hw.osha.europa.eu

Dlaczego eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków jest ważna dla zdrowego i bezpiecznego miejsca pracy? Regularna eksploatacja ma istotne znaczenie dla utrzymania bezpieczeństwa i wydajności maszyn, urządzeń i środowiska pracy – pomaga wyeliminować zagrożenia w miejscu pracy. Brak eksploatacji lub niewłaściwa eksploatacja może prowadzić do niebezpiecznych sytuacji, wypadków i problemów ze zdrowiem. Eksploatacja to czynność wysokiego ryzyka.

Eliminowanie zagrożeń za pomocą eksploatacji (1) Eksploatacja miejsc pracy i ciągów komunikacyjnych oraz dróg wewnętrznych jest ważna dla zapobiegania wypadkom. poślizgnięcia, potknięcia, upadki, wypadki podnośników widłowych Do wypadków dochodzi, gdy urządzenia dźwigowe nie podlegają inspekcjom i nie są regularnie konserwowane. łańcuchy dźwigowe mogą ulec pobrudzeniu/korozji i zawieść, co prowadzi do upadku ciężkich ładunków Powierzchnia dróg wewnętrznych nie może być nierówna, wyboista, nachylona ani śliska (np. jeśli podnośnik widłowy trafi na niestabilny grunt lub wybój, może spowodować wypadek poprzez wywrotkę lub utratę panowania nad kierownicą).

Eliminowanie zagrożeń za pomocą eksploatacji (2) Wypadki w miejscu pracy związane z elektrycznością prowadzą do istotnej liczby zgonów. Wadliwe instalacje elektryczne (kable, wtyczki, sprzęt) mogą powodować porażenie i poparzenie, pożar, a nawet eksplozję. Około 25% wszystkich urazów w wyniku wypadków z elektrycznością spowodowanych jest przez przenośny sprzęt elektryczny. Wadliwe podłączenia sprzętu powodują około 2000 pożarów rocznie. Takie wypadki i pożary są spowodowane przede wszystkim przez brak prowadzonych inspekcji i eksploatacji (Źródło: HSE)

Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków – czynność wysokiego ryzyka Wybrane zagrożenia związane z eksploatacją: nierutynowe zadania lub wyjątkowe warunki (wejście do przestrzeni zamkniętych); zmiana zadań i środowiska pracy; praca w bliskim kontakcie z maszynami, praca przy czynnych liniach; presja czasu. Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków jest prowadzona we wszystkich sektorach i miejscach pracy – wiąże się z różnymi rodzajami zagrożeń.

Zagrożenia, ryzyko i wpływ na zdrowie (1) Zagrożenia fizyczne: hałas, wibracje; nadmierne ciepło lub zimno; promieniowanie (promienie ultrafioletowe, rentgenowskie, pola elektromagnetyczne); wysokie obciążenie pracą fizyczną, niewygodne ruchy, praca w przestrzeniach zamkniętych. Wpływ na zdrowie: problemy ze słuchem związane z hałasem, choroby układu mięśniowo-szkieletowego. Typowe zadania: - wiercenie, szlifowanie, np. eksploatacja dróg, mostów, tuneli; - praca na zewnątrz, eksploatacja pieców przemysłowych, praca w jednostkach chłodzących; - spawanie, inspekcje rur, eksploatacja torów. Ryzyko związane z ergonomią – ze względu na nieprawidłowy projekt maszyn, procesu i środowiska pracy z punktu widzenia eksploatacji – trudny dostęp do obiektów podlegających eksploatacji.

Zagrożenia, ryzyko i wpływ na zdrowie (2) Zagrożenia chemiczne: azbest, włókno szklane; opary, wyziewy, pył (np. wyziewy asfaltu, spaliny silnika diesla, pył krzemionki krystalicznej); związki lotne. Wpływ na zdrowie: objawy ze strony płuc, astma zawodowa, alergie, azbestoza, nowotwory. Typowe zadania: - eksploatacja budynków; - spawanie łukiem elektrycznym; - prowadzenie prac w przestrzeniach zamkniętych; - praca w warsztatach samochodowych; - eksploatacja instalacji przemysłowych, w których obecne są niebezpieczne substancje chemiczne. Źródło: B. Floret/INRS

Zagrożenia, ryzyko i wpływ na zdrowie (3) Zagrożenia biologiczne: bakterie (np. legionella, salmonella); pleśnie i grzyby. Wpływ na zdrowie: objawy ze strony płuc, astma, alergie, legionelloza. Typowe zadania: - eksploatacja w zakładach utylizacji odpadów; - eksploatacja w miejscach, gdzie używane są środki biologiczne, takich jak laboratoria; - eksploatacja w miejscach, gdzie istnieje prawdopodobieństwo rozwoju bakterii, pleśni i grzybów, takich jak systemy klimatyzacji.

Zagrożenia, ryzyko i wpływ na zdrowie (4) Czynniki ryzyka psychospołecznego: presja czasu; praca zmianowa, w weekendy, w nocy, na wezwanie, nieregularne godziny pracy; współpraca z pracownikami podwykonawców / kilku podwykonawców – kwestia komunikacji. Wpływ na zdrowie: stres w pracy, zmęczenie, zwiększone ryzyko wypadku.

Zagrożenia, ryzyko i wpływ na zdrowie (5) Wysokie ryzyko wystąpienia wszystkich rodzajów wypadków: wiele związanych z eksploatacją sprzętu i maszyn, np. zmiażdżenie przez przemieszczające się maszyny, niespodziewany rozruch; upadki z wysokości, wypadki związane ze spadającymi obiektami; śmiertelne porażenie prądem elektrycznym, porażenia elektryczne, poparzenia; przestrzenie zamknięte, niedotlenienie; wybuchy, pożary.

Podwykonawstwo Wzmożone problemy z bezpieczeństwem i zdrowiem – liczne wypadki i incydenty związane z podwykonawstwem eksploatacji. Praca z dala od zwykłego miejsca pracy (pracownicy pracujący w siedzibie klienta) i potrzeba adaptacji. Częste zmiany środowiska pracy. Kilka spółek podwykonawczych działających jednocześnie na miejscu – kwestia komunikacji.

Sprawozdanie i biuletyn „Fakty” Europejskiej Agencji Bezpieczeństwa i Zdrowia w Pracy: „Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków a bezpieczeństwo i zdrowie w pracy” „ Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków a bezpieczeństwo i zdrowie w pracy – obraz statystyczny”. Przegląd prac eksploatacyjnych w Europie: charakterystyka populacji; narażenie na zagrożenia i główne rodzaje ryzyka; problemy ze zdrowiem i wypadki; wybrane wskazania do właściwej profilaktyki.

Fakty i liczby (1) Wysoka częstość wypadków Według danych EUROSTAT ok. 15-20% (w zależności od kraju) wszystkich wypadków oraz 10-15% wszystkich wypadków ze skutkiem śmiertelnym ma związek z pracami eksploatacyjnymi. Około 38% wypadków związanych z substancjami chemicznymi spowodowanych jest przez niebezpieczne materiały uwolnione podczas eksploatacji (Koehorst, 1989). Do większości wypadków dochodzi podczas eksploatacji naprawczej.

Fakty i liczby (2) Narażenie zawodowe Według danych konserwatorzy są bardziej narażeni na substancje niebezpieczne niż inni pracownicy. Nadmierne narażenie na obciążenie fizyczne. Wyższe narażenie konserwatorów na hałas, wibracje i promieniowanie. Konserwatorzy są również bardziej narażeni na ciepło w lecie oraz bardzo wilgotne lub suche powietrze. narażenie na hałas (16% wobec 8%), duży hałas (3% wobec 2%), wibracje dłoni, ramion (24% wobec 9%), wibracje całego ciała (12% wobec 5%), a także promieniowanie UV (8% wobec 4%) oraz częstotliwości radiowe (4% wobec 2%), upał w lecie (44% wobec 19%) oraz chłód w zimie (44% wobec 17%), a także bardzo wilgotne lub suche powietrze (odpowiednio 25% wobec 13% oraz 5% wobec 4%)

Fakty i liczby (3) Według badań konserwatorzy przemysłowi mogą być szczególnie narażeni na choroby zawodowe. W badaniu prowadzonym we Francji wykazano, że wśród konserwatorów przemysłowych odsetek chorób zawodowych jest 8 do 10 razy wyższy niż wśród przeciętnej populacji. Wysoki odsetek zgłaszanych przypadków chorób układu mięśniowo-szkieletowego występuje u konserwatorów – mechaników, elektryków. Wzrost zachorowalności lub śmiertelności związany z narażeniem na azbest może być odnotowany u konserwatorów budynków i statków.

Przykłady dobrych praktyk (1) Zbiór przykładów dobrych praktyk zostanie opublikowany w październiku 2010 r., w tym: Starania irlandzkiej agencji ds. zdrowia i bezpieczeństwa na rzecz ograniczenia wypadków związanych z eksploatacją sprzętu rolniczego. Kodeks praktyk dotyczących zapobiegania wypadkom i chorobom zawodowym w rolnictwie. Program szkoleń z zakresu bezpieczeństwa dla rolników. Kodeks praktyk dotyczących zapobiegania wypadkom i chorobom zawodowym w rolnictwie (w tym dokument zawierający ocenę ryzyka oraz system bezpieczeństwa w planie pracy) Ponad 11 000 rolników rocznie bierze udział w szkoleniach.

Przykłady dobrych praktyk (2) Dobra eksploatacja w przemyśle chemicznym – zakład BASF w Ludwigshafen, w Niemczech. W celu zapobieżenia wypadkom w pracy BASF wprowadził kilka środków bezpieczeństwa: dobrze zdefiniowany przepływ pracy; ocena ryzyka; zezwolenia na pracę i wytyczne; szkolenia własnych pracowników i pracowników kontraktowych. Podczas eksploatacji instalacji i rur zawierających substancje niebezpieczne nie można w pełni zapobiec ryzyku narażenia na te substancje za pomocą środków technicznych. Strefy odpadów chemicznych można zawsze znaleźć w martwych przestrzeniach.

Prawodawstwo UE Od 1989 r. przyjęto liczne dyrektywy europejskie, ustanawiające ogólne ramy w sprawie wymogów minimalnych dotyczących ochrony pracowników. Dyrektywy te znajdują zastosowanie również do czynności eksploatacyjnych, zwłaszcza zaś dyrektywa ramowa, zobowiązująca pracodawców do przeprowadzenia oceny ryzyka w miejscu pracy.

Dyrektywa Rady 89/391 – „dyrektywa ramowa” Ustanawia ogólne zasady dotyczące zapobiegania wypadkom przy pracy i chorobom zawodowym oraz odnośnej ochrony pracowników. Ustanawia obowiązki pracodawców dotyczące oceny ryzyka, eliminacji ryzyka i czynników sprzyjających powstawaniu wypadków. Zawiera przepisy w sprawie informowania, konsultacji i wyważonego współudziału oraz szkolenia pracowników i ich przedstawicieli.

Wytyczne w sprawie oceny ryzyka Komisja Europejska opracowała „Wytyczne w sprawie oceny ryzyka w miejscu pracy” tak, aby wesprzeć pracodawców i pracowników we wdrożeniu wymogów dotyczących oceny ryzyka zawartych w dyrektywie ramowej. Konserwatorzy maszyn i urządzeń zostali uznani za „pracowników, którzy mogą być narażeni na podwyższone ryzyko”. Potrzeba przeprowadzenia oddzielnej oceny ryzyka dla czynności eksploatacyjnych (http://osha.europa.eu/en/topics/riskassessment/guidance.pdf) Poprzednia Kampania Europejska na rzecz oceny ryzyka promowała etapowe podejście do oceny ryzyka: Etap 1. Ustalenie zagrożeń i wskazanie osób zagrożonych Etap 2. Ocena rodzajów ryzyka i uporządkowanie ich według ważności Etap 3. Podjęcie decyzji w sprawie działania zapobiegawczego Etap 4. Podjęcie działania Etap 5. Monitorowanie i przegląd

Europejska Kampania Informacyjna na rzecz bezpiecznej eksploatacji maszyn, urządzeń i budynków na lata 2010–2011 Celem Kampanii jest podniesienie świadomości na temat: znaczenia eksploatacji dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników; ryzyka związanego z eksploatacją; prawnych i moralnych obowiązków pracodawców w zakresie bezpieczeństwa i zdrowia w pracy w związku z eksploatacją, a także na temat takich przypadków odnotowanych w działalności gospodarczej; promowania ustrukturyzowanego podejścia do zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy w związku z eksploatacją, na podstawie odpowiedniej oceny ryzyka.

Podstawy Kampanii Bezpieczna eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków – koncentracja na bezpieczeństwie i zdrowiu konserwatorów. Eksploatacja maszyn, urządzeń i budynków dla bezpieczeństwa i zdrowia – koncentracja na znaczeniu eksploatacji dla eliminowania zagrożeń w miejscu pracy oraz zagwarantowanie bezpieczniejszych i zdrowszych warunków pracy dla wszystkich w miejscu pracy.

Wspólne zasady bezpiecznej eksploatacji maszyn, urządzeń i budynków Integracja zarządzania bezpieczeństwem i zdrowiem w pracy z zarządzaniem eksploatacją. Ustrukturyzowane podejście oparte na ocenie ryzyka. Jasne role i obowiązki. Systemy bezpieczeństwa pracy i jasne wytyczne, których należy przestrzegać. Odpowiednie szkolenie i sprzęt. Zaangażowanie pracowników do oceny ryzyka i procesu zarządzania eksploatacją. Szczegóły eksploatacji różnią się w poszczególnych sektorach przemysłu i zależą od zadań, ale istnieją pewne wspólne zasady:

Pięć podstawowych zasad bezpiecznej eksploatacji maszyn, urządzeń i budynków Planowanie. Gwarantowanie bezpieczeństwa. Stosowanie odpowiedniego sprzętu. Wykonywanie zadań w sposób planowy. Kontrola końcowa. Gromadzenie informacji, odpowiednia ocena ryzyka, wystarczający czas i zasoby, odpowiednie szkolenie i kompetencje. Zabezpieczenie obszarów pracowniczych, znaki bezpieczeństwa, wyłączenie prądu, zabezpieczenie wszystkich części, ustanowienie dróg dostępu i wyjścia, zabezpieczenie zagrożonego miejsca przed dostępem osób niepowołanych. Odpowiedni sprzęt i narzędzia, środki ochrony indywidualnej. Bez improwizacji, oszczędzania czasu kosztem jakości. Sprawdzenie, czy element jest zabezpieczony, czy usunięto sprzęt, narzędzia, odpadki, zakończenie pracy.

Aby dowiedzieć się więcej na temat Kampanii odwiedź witrynę Kampanii http://hw.osha.europa.eu

ZDROWE I BEZPIECZNE MIEJSCE PRACY DOBRE DLA CIEBIE. DOBRE DLA FIRMY EUROPEJSKA KAMPANIA INFORMACYJNA NA RZECZ BEZPIECZEŃSTWA EKSPLOATACJI MASZYN, URZĄDZEŃ I BUDYNKÓW ZDROWE I BEZPIECZNE MIEJSCE PRACY DOBRE DLA CIEBIE. DOBRE DLA FIRMY http://hw.osha.europa.eu